|
2011
|
|
|
Badirudi iturburu horretatik datorrela diglosia eutanasiarekin nahastu nahia. b) hizkuntza hegemonikoa, berak hor darabilen irudia ondo jasotzen bada, h hizkuntza da. kontuz ibili behar da hegemonikotasun hori eta hizkuntzaren (hiztun elkartearen) bizitasuna nahastearekin: bizitza soziala, eguneroko bizimodu arrunta, Lk okupatzen du nagusiki, ez hk, diglosia giro gehienetan. hegemonikoa zen frantsesa Ingalaterran, berrehun bat urtez, aginte esparruan; baina L ingelesa atera zen garaile. hegemonikoa da aleman batua Suitzan, goi mailako jarduera idatzizko gehienetan, baina Schwiizertütsch arruntak
|
du
kalean biziindarra. hori ez da iritzi hutsa, oinarrizko konstatazioa baizik. Alde horretatik, nagusiki L funtzioetan zentraturik egoteak ezer gutxi du duintasun faltatik.
|
|
2012
|
|
|
Euskararen Kale Erabileraren VI. Neurketaren izenburua, berriz, hurrengo hau izan zen: Euskarak goiena jo
|
du
kalean. Bietan aipamen bera:
|
|
2015
|
|
|
Baina beti ez da horrela izan, izan ere, Araban euskara" galdu" zenetik oso toki gutxi izan
|
du
kalean eta etxeko sukaldeetan. Esan daiteke, zeuden euskaldunak oso sakabanatuta zeudela, irlatxo euskaldunak itsaso erdaldunean, eta gaur egun ere oraindik badago lana egiteke.
|
|
2016
|
|
|
Dena den, esan dudan legez, bide laburra
|
du
kale erabileraren beste eremuetako datuekin egin daitekeen alderaketak: batetik, horietan kode aldaketa ez delako jasotzen, baizik eta gehien bat euskaraz edo gehien bat erdaraz ari diren; eta bestetik, soilik kalean egindako neurketak direlako, eta ez, Aian bezala, kalean eta beste leku publikoetan.
|
|
|
Kontua ez da, gainera, udalerri batzuetako bitxikeria: perspektiba jeneralean ere ondorio bera atera
|
du
kale neurketak:
|
|
|
57 Leku eta une jakinean bertan dabilen jendeari bere artean ari direlarik zenbat aldiz euskaraz entzun zaion kontatzen
|
du
kale neurketak. Zuzenean ematen da hor jardunaren berri:
|
|
2017
|
|
|
...zean, lehen kontaktuan erabilitako hizkuntzak duen garrantziaz ere jabetu dira ikasleak, ohiturak aldatzea zaila dela onartuz, nahiz eta ez duten jakin hizkuntza bat edo beste aukeratzearen arrazoia azaltzen. iñaki garciak (2001) erabilera azaltzeko eredu psikosozialean, testuinguruari dagozkion aldagaien artean, euskaldunen presentziaren garrantziaz ohartu da. oñatitik datorren ikasleak aitortu
|
du
kalean euskaraz egiten duela beti, hori delako herriko ohitura. donostiako eta iruñeako ingurune soziolinguistikoetan, hots, euskarak presentzia murritzagoa duen testuinguruetan, ikasleek gaztelera erabiltzeko joera handiagoa agertu dute. gainera, nahiz eta euskaldunen presentzia handiko eremu soziolinguistikoan bizi, ama hizkuntzaren garrantzia ere aipatu du ikasle batek (h6), bere kasuan ama h...
|
|
2019
|
|
|
Hego Euskal Herriko arnasguneak zenbatzen – Iñaki Iurrebaso handiagoa
|
du
kalean etxean baino (etxeko denak euskaldunak ez direlako, edo etxeko hizkuntza ohitura eta arauek erdarara bultzatzen dutelako, eta kalekoek, berriz, euskarara).
|
|
|
Gakoa da kaleko komunikazioan arau soziala euskara izatea: laginaren %94k adierazi
|
du
kalean euskara hutsez aritzen dela. euskara erabilera esparru guztietan da nagusi —etxean, ikasgelan eta kalean—, eta modu nabarian gainera. euskara, beraz, erabilgarritasunarekin, erreferentzialtasunarekin, nortasunarekin, aisialdiarekin, informaltasunarekin eta dibertsioarekin ere lotzen da. kaleko arau sozial horrek domino efektua eragiten du beste erabilera esparruetan ere:... etxean, esate baterako.
|
|
2022
|
|
|
Testuinguru soziolinguistikoak eragin handia
|
du
kale erabileran; eremu euskaldunenean entzuten da euskara gehien, eta alderantziz, gutxien erdaldunenean. Edizio guztietan gertatu da hori, baina desberdintasunak daude eremuetako erabileraren bilakaeran.
|
|
|
Artikulu honetan Euskal Herrian 2021ean eginiko Hizkuntzen erabileraren kale neurketaren zortzigarren edizioaren emaitza nagusiak aurkeztuko dira. 1989 urtean abian jarritako ikerketak hizkuntzen presentzia kuantifikatzen
|
du
kalean entzundako elkarrizketa informalak behatuz. Datu bilketa zabalak aukera ematen du Euskal Herri mailako, lurraldeetako, eskualdeetako, eta hiriburuetako emaitzak ezagutzeko; baita adinaren, sexuaren eta haurren presentziaren eragina aztertzeko ere.
|
|
|
Hala ere, etxea eta kalea ez dira elkarrengandik aparteko bi eremu: hamarkadetan etxean erabilera sendoa izateak ekarri
|
du
kalean euskararen aldeko arau soziala izatea; eta, aldi berean, etxeko erabilera ahultzeak zuzenean eragingo du kalean, kontuan izanik zeinen aldakorra eta hauskorra den kaleko errealitatea, batez ere udalerri euskaldun txikietan.
|
|
|
Hala ere, etxea eta kalea ez dira elkarrengandik aparteko bi eremu: hamarkadetan etxean erabilera sendoa izateak ekarri du kalean euskararen aldeko arau soziala izatea; eta, aldi berean, etxeko erabilera ahultzeak zuzenean eragingo
|
du
kalean, kontuan izanik zeinen aldakorra eta hauskorra den kaleko errealitatea, batez ere udalerri euskaldun txikietan.
|
|
|
Hurrengo grafikoan EKEren emaitzak ikus daitezke, adinaren araberako hurrenkeran antolatuta: 2 eta 14 urte bitarteko haurren% 19,3k euskara erabiltzen
|
du
kalean; 15 urteko gazteen% 12,5ek; 25 urteko heldu gazteen% 14,3k; 45 urteko heldu nagusien% 9,3k; eta 65 urte edo gorako adinekoen% 8,1ek.
|
|
|
2 eta 14 urte bitarteko haurren% 19,3k euskara erabiltzen
|
du
kalean; 15 urteko gazteen% 12,5ek; 25 urteko heldu gazteen% 14,3k; 45 urteko heldu nagusien% 9,3k; eta 65 urte edo gorako adinekoen% 8,1ek.
|