|
2000
|
|
|
Ba al
|
du
esperantzarik gure oroimenak. Koldo Izagirrek bere liburu batean zioen legez, herri honetan hiltzen denaz gain, hiltzen duenaz aparte izan behar du beste zerbaitek.
|
|
2001
|
|
|
" Gaur itxadotea dela esan
|
du
esperantza egunik egun itxadotea besterik ez dela" (GP, 92)
|
|
2002
|
|
|
Bizi dugun egoerak ez
|
du
esperantzarako toki gehiegirik uzten. Sufritzen duten hautetsiei babesa ematea beharrezkoa da, beraien ahotsa entzuten jarrai dadin.
|
|
|
Prest izango ahal
|
du
esperantzak
|
|
2003
|
|
|
Hala ere, Nekanek ez
|
du
esperantzarik galduko, ongi baitaki, harez geroztik, semearekin hitzordua izanen duela egunero, gauaren lehen argiarekin: artizarrarekin.
|
|
|
Goizaren bigarren erdia Itsasoak ez
|
du
esperantzarik irakurtzen eman genuen. Giroa sosegatuago, itsasoa bezalaxe gu, zeruaz.
|
|
2007
|
|
|
Garik azaroaren 16an aurkeztuko
|
du
Esperantzara Kondenatua (Elkar) bere bosgarren diskoa, Gasteizko People aretoan. Musikari legazpiarraren disko berriaren inguruko argazkiak, bideoak, albisteak eta bestelakoak www.gari.tv web gunean aurki ditzakezue.
|
|
|
Bakarrik dago, oso bakarrik. Baina ez
|
du
esperantza galdu, hori begietan ikus diezaioket. Zain dago, beste emakume baten senarraren zain, bere irakasle maitalearen zain, estazioko erloju erraldoiari so noizbehinka.
|
|
|
Eta sentitu nuen koba zulo beltz bat hazten nire barrenean, munduak ez beste inork baitzeukan gertatutakoaren errua, eta usu gertatzen den bezala, errua hainbesteren artean partitzen denean, ezin da askatu hartutako minetik edo, nahiago baduzu, luzeago irauten du saminak. Inorekin mendekatu ezinak agortu egiten
|
du
esperantza eta su eman nien gero paper zati haiei guztiei eroaldiaren erdian, inoiz ez nezan osatzeko tentaziorik ukan.
|
|
2008
|
|
|
Horretan oinarritzen naiz. Arrazoia izateak beti uzten
|
du
esperantzaren atea zabalik.
|
|
|
Aitzitik, Orlando Valenciak ez
|
du
esperantza galdu, eta uste du agintariek ulertuko dutela ez dela aski arazo diplomatikoari heltzea. Izan ere, Kolonbiako gatazka krisi humanitarioa da eta aintzat hartu behar da biktimen iritzia ere, ezinbestekoa baita Kolonbian bakea eta justizia ezartzeko.
|
|
|
" Itsasoak ez
|
du
esperantzarik" idatzi zuen euskal idazleak, orain ia 40 urte. Joan den uztailaren lehen egunean hasi zituzten Zumaian Orioko egurrezko azken desegite lanak.
|
|
2009
|
|
|
Horixe adierazi dio EFEri Luis Eduardo Cortes Ifemako zuzendari exekutiboak. Datozen urteotan aplikatuko dugun lan forma izango da hau, nabarmendu du zuzendariak.Cortesekin batera, ARCOko zuzendari Lourdes Fernandezek aitortu
|
du
esperantza handia dutela aurtengo edizioan. Guztia ongi ateratzeaz gain, salmenta onak izatea espero dute.
|
|
|
Insulza gaur da negoziazioen azterketa egitekoa. Zelayak berak ere ez
|
du
esperantza handirik agertu. –Ezkorra naiz?, adierazi du Brasilgo enbaxadatik han hartu zuen babesa irailaren 21ean, Hondurasera itzuli zenean.
|
|
|
Iazko azokan Gatiburekin izan genuen aparteko ezustekoa ez dugu izango aurten, baina txukun mantenduko garelakoan nago. Deskontrolen, Mikel Urdangarinen eta The Uski' sen lan berrietan jarria
|
du
esperantza.
|
|
|
Gogorik ez badago, bortxak ez
|
du
esperantzarik; ez, behintzat, luzaroan iraungo duenik. Horrekin ez dut, jakina, legerik gabeko eremu bat proposatzen, ez dut etorkizuna norbere gogo hutsean jarri nahi.
|
|
|
Van der Meerchen nobelako Olivier Guerran izeneko pertsonaiak solidaritatea
|
du
esperantza hauspotzeko arrazoi nagusia; solidaritatea du, halaber, bizitzaren problema argitzeko aukera bakarra.
|
|
2010
|
|
|
Arrebak baikor izan nahi du eta ziur dago bere anaiak bizirik irauteko trikimailuren bat egingo duela. Ondorioz, ez
|
du
esperantzarik galdu eta eskerrak eman nahi izan dizkie anaia bilatzen laguntzen ari diren guztiei.
|
|
|
Pernandoren egia da, premiazkoa da, ezin
|
du
esperantza izan soilik. Baina euskaldunak, alfabetatzeko maila sozioekonomiko eta kulturalera heltzean, erdaraz idatzi eta leitzera pasatzen ziren.
|
|
2011
|
|
|
Martinen eta Xoxiren arteko maitasunak ez
|
du
esperantzarik," bai... baina" horietarikoa baita: eten gabe elkar maite dutela aitortzen diote elkarri eta eten gabe aitzakiak jartzen dizkiote; bizitzan biek ala biek zeregin garrantzitsuagoak baitituzte elkar maitatzea baino.
|
|
2013
|
|
|
Non zara galdu egarriz, non galdu zenuen zilborraren sumendia eta erdigune azkena? Itsasoak ez
|
du
esperantzarik. Itsasoa petrolio izara bat baino ez da, puta izandako putaren azken hondakin izutua.
|
|
2014
|
|
|
ISIS Irakeko eta Sortaldeko Estatu Islamikoaren ekinaldiak Irakeko armada gainditu du. Muturreko islamistei eusteko, Bagdadek oraingoz aireko estrategian paratu
|
du
esperantza. Hegazkinekin egindako bonbardaketak izan dira ISISi eman ahal izan dion lehenbiziko erantzuna.
|
|
2015
|
|
|
Luis Haranburu Altuna. Kasu horretan, Itsasoak ez
|
du
esperantzarik nobelaren berrargitalpenaren azalaz egiten zuten trufa, zeinetan emakume bat ageri zen itsas kurkuilu bat belarrian. Egiazki, Haranburu Altunaren argitaletxeko azalen diseinuaren joeraz egiten zuten burla oro har.
|
|
|
Nobelagintzako ekarpenak, bada, urriagoak dira. Aurreko hamarkadan argitaratu ziren Txillardegi eta Saizarbitoriaren estreinako nobelak, eta 75 aurreko aldi horretan, Luis Haranburu Altunaren lehen nobelak, Itsasoak ez
|
du
esperantzarik (1973), esaterako, dira aipagarri, aurretik aipatutako Anjel Lertxundiren lehen narrazioekin batera.
|
|
|
Esan bezala, modu ez profesionalean atera zuten aurrera argitaletxea, eta horrek, jakina, geroz eta zailagoa egiten zuen proiektuari jarraitasuna eta kalitatea ematea, eta hala, ezarian, ahitu egin zen. 1973an desagertu zen argitaletxea, besteren artean Haranburu Altunaren Itsasoak ez
|
du
esperantzarik nobela plazaratu ondoren. Halaxe gogoratzen du Urretabizkaiak Lurren amaiera.
|
|
|
Ez zaio itxaropenik falta. Nondik edo handik, beti ateratzen
|
du
esperantzari eusteko indarra. Burua jaso, eta adorez ahoskatu du:
|
|
|
Esate baterako, Madama Butterfly luzetsita dago, badira hiru urte senarrak bakarrik utzi zuela, eta zain dago, hura noiz itzuliko. Itxura batean, ez
|
du
esperantza erabat galdu. Nagasakin txantxangorriek dagoeneko habia hiru bider egin badute ere, Ameriketan beharbada bakanago egiten dutela sinetsarazi nahi lioke bere buruari?
|
|
|
Memoria berreskuratuz gero, idazketaren bidez pentsatzen zuen berak, neurosia gaindituta gizon zoriontsua izatea lortuko zuen idazten jarraitu edo ez, Siziliara joan edo Martutenen geratu. Erabat galdu
|
du
esperantza hori".
|
|
2016
|
|
|
Aurten ere ari dira egiten neurketa, eta hurrengo urtean ezagutaraziko dituzte datuak. Baina, hamarkadan izandako jaitsiera eta joera ikusita, Uemako koordinatzaileak ez
|
du
esperantza handirik emaitzekin.
|
|
|
Ez du etsiko. Ez
|
du
esperantza galdu, semea altxa dadila behingoz dagoen jarrera zarpail horretarik, esperantza hori, eta ni hankak zabal, enborra eskuin aldera, burua okertua, nekatua, ezindua besoa luzatuz eskuin eskua ezker oinaren puntara eta ezker eskua eskuin oinaren puntara aritzeko. Kamaradak lagata gurasoenera azaltzen nintzen aldian behin, ez egun zehatzetan.
|
|
2017
|
|
|
Eta nola? Kontzientzia gaiztoa duenak ez ote
|
du
esperantzarik?
|
|
|
Beraz, honelatan, anitz balio
|
du
esperantzak, indar handia du fidatzeak, hain handia ezen baitirudi asko izango dela fidatze hura bera batbedera, egitekotan denean eta guztiz ere bere azken finean gaiztoago bada ere, salbatzeko eta bide onean ipintzeko.
|
|
|
Zeren egia da: anitz balio du fidatzeak, indar handia
|
du
esperantzak; ordea, aditzen dela neurriz, soberania gabe. Zeren soberania guztiak dira gaizto, honen ondoko kapituluan ageriko den bezala.
|
|
|
Eta handik, jondoni Paulok ere Timoteo bere dizipuluari idatzi zion kartan ipini zuen esperantzaren lekuan kontzientzia ona, aditzera emateagatik kontzientzia ona izatea eta esperantza ere izatea, guztia dela bat. Ille enim sperat qui habet bonam conscientiam (Agustin, Enarratio II in Psalm., 31, 5), zeren kontzientzia ona duenak
|
du
esperantza ere.
|
|
|
Edonola ere, Eldinek uste
|
du
esperantza egon badagoela. –Gaur egungo gazteek informazio gehiago dute.
|
|
|
Zenbat egun igaroko ziren handik ihes egitea ezinezkoa zela konturatu eta etsiak jo arte? Zenbat irauten
|
du
esperantzak gorilen kasuan. Hamar egun?
|
|
2018
|
|
|
Zerk eragin
|
du
esperantza galdu edo apaltzea?
|
|
|
" Rikardo Arregik Arestiri idatzi zionez: ' Euskaldun jendeak artalde izatean jartzen
|
du
esperantza'". Gisa berean, itzultzailearen ustez, nobelako protagonista den Sal Paradisek Kerouac ordezkatzen duen pertsonaiak, barne gatazka bizia dauka, askatasun nahiaren eta izeba/ amarekin konplitu beharraren artean.
|
|
|
MALEN. Baina ur gutxi geratzen zaiguk, Manuel, ez badiagu berehala putzu edo ibairen bat topatzen... (Bere ingurura begiratuko
|
du
esperantza galduta.)... buelta eman diagu.
|
|
|
Zubi batek ez du ez eskubiderik ez aukerarik bere patua erabakitzeko. Zubi batek ez
|
du
esperantzarik; ezin du desiratu bere errepidean auto gehiago ibiltzea. Zubi batek ez du bihotzik; ez du negarrik egiten ume jaioberri baten lehen arnasagatik.
|
|
|
Lehenengo eta behin, odol galera eta gerrak dakartzan gastuak ekidin behar dira. Hamalau hilabete luze daramatzagu borrokan, eta Weylerrek ez
|
du
esperantzarik beste bi urte baino lehenago amaitzeko. Weylerrek soldadu gehiago eta sakrifizio gehiago eskatuko ditu eta, epea betetzean, hasieran baino okerrago egongo gara beharbada...
|
|
|
Hirugarrenik, garaiko literatur lanen azterketa sakona egiten du. Egunero hasten delako (1969), Itsasoak ez
|
du
esperantzarik (1973) eta Elsa Schelen (1969) eleberriek zentsurarekin izandako harremana aztertzen da sakonki, garaiko beste lanen artean. Aipagarria da garai honetako literatur lanik zigortuenak poesiaren alorrekoak izatea eta txostenik xeheenak ondoko lirika lanei dagozkienak izatea:
|
|
2019
|
|
|
Emakumearen jarrera aldatu egiten da salbazioa noren bitartez espero duen, seme baten bidez ala alaba baten bidez; semearekin izan ohi
|
du
esperantzarik biziena. Bere iragan sakon sakonetik, berriro datorkio gizon hura, zeinaren agerraldi zoragarria espero baitzuen behinola; zain egon da haur jaioberriaren lehenbiziko zezel hotsak adituz geroztik:
|
|
|
Montherlantek, espiritu eguzkitsu horrek, aberetasun hutsa aurkitu nahi du emakumearengan: Lawrencek, falikoak, eskatzen dio sexu femeninoa labur dezala bere orokortasunean; Claudelek arima arreba gisa definitzen du; Bretonek, berriz, naturan sustraituriko Mélusine maite du, eta emakume haurrarengan jartzen
|
du
esperantza; Stendhalek maitale buruargia nahi du, jantzia, espirituan eta ohituretan askea: bere berdina.
|
|
|
Belaunaldi berrietako idazleek euskara batuaren aldeko hautu argia egin zuten eta liburu hauek argitaratu ziren, besteak beste: ...aren Egunero hasten delako (1969), Joxan Artzeren Isturitzetik Tolosan barru (1969), Gabriel Arestiren Harrizko herri hau (1970), Mikel Lasa eta Amaia Lasaren Poema bilduma (1971), Joxe Azurmendiren Hitz berdeak (1971), Arantxa Urretabizkaiaren San Pedro bezperaren ondokoak (1972), Anjel Lertxundiren Goiko kale (1973), Mikel Zarateren Haurgintza minetan (1973), Luis Haranburu Altunaren Itsasoak ez
|
du
esperantzarik (1973), Joan Mari Irigoienen Hutsetik esperantzara (1975), Mikel Arregiren Hego haizearen konpasean (1975), Ramon Saizarbitoriaren Ehun metro (1976), Koldo Izagirreren Itsaso ahantzia (1976), Amaia Lasaren Hitz nahastuak (1977), Ibon Sarasolaren Joan eta Ane zigarro bat erretzen (1977). Pixka bat geroagokoak dira Bernardo Atxagaren Etiopia (1978), Joxe Austin Arrietaren Abuztuaren 15eko bazkalondoa (1979), Txillardegiren Haizeaz bestaldetik (1979), Arantxa Urretabizkaiaren Zergatik panpox (1979)?
|
|
2020
|
|
|
2017ko urriaren 1a baino lehen, ez zuten uste Estatua errepresioa ezartzera ausartuko zenik; orain, aldiz, badakite baietz. Ez
|
du
esperantza galtzen Puigdemontek, eta Kataluniako Errepublika independentea lortzeko estrategia horretan parte hartzeko gogo eskasik ere ez du.
|
|
|
Furyakek ere ez
|
du
esperantza handirik gerora har litezkeen neurriekin: «Laguntzak egongo direla esaten dute, baina ez dut itxaropen hori elikatzeko asmorik.
|
|
|
Ez baitu oraino laneko egutegirik, sekula izanen badu. Nahiago
|
du
esperantza handirik ez izan: ezin izanen dela joan pentsatu.
|
|
|
Orduan, besteak beste, gisa honetako ideiak aipatu zituen: " izkuntza aberatsa eta indartsua";" kanta errebelatuaren bidetik";" oso ulerterraza";" gai soziala darabil gizon umillen alde";" gaurko soziedadea salatzen du, ta salakuntza ondorean, gizonarengan jartzen
|
du
esperantza";" Letek Arestiren aldera jotzen duala esango nuke";" poema guzian zaintzen du gaiaren aldeko batasun bat";" positibismoan errotutako olerki sozial ori".
|
|
|
Bihurria baina umea bezain moldagarria da Ariel. Ez
|
du
esperantza galduko Prosperok askatasuna oparituko diola egunen batean.
|
|
2021
|
|
|
Maixa Zugastiren unibertsoan etorkizunak berak ere malenkonia puntu bat dauka, ohe hutsaren zapore urdina. Hostoen hezurdura unatua itxaroteari buruzko poema liburua dela uste dut, baina azken finean heriotza
|
du
esperantza puntu. Ilargiaz maitemindu zirenen manifestua dirudi uneka:
|
|
|
Telefonoz dei egin zion eta gaur elkarrizketa dauka berarekin. Egia esan, ez
|
du
esperantza handirik, telefonoz erdaraz eta Hego Amerikako kutsuaz hitz egin baitzion, baina...
|
|
|
«Jende gehiago hil ez ezik, maila sozialean ere arrakala handituko du, lehendik lanik gabe geratu zirenak denbora luzeagoan egongo direlako langabezian». Txertoan jarrita
|
du
esperantza: «Ez du olatua ekidingo, baina baliteke heriotza kopurua apaltzea».
|
|
|
Lituanian, helegite bat aurkeztu du bere errefuxiatu estatusa ezeztatzearen aurka, eta erabakia epaileen esku dago. Xarik ez
|
du
esperantzarik. Dioenez, «Lituania ez da zuzenbide estatu bat».
|
|
|
«Arkote, San Juan, Zumaia, Deustu eta gu egongo ginateke». Halere, abisua eman
|
du
Esperantza ko entrenatzaileak. «Horietako edozeinek irabaz genezake bandera, baita bigarren txandatik ere».
|
|
|
«Gurasoak, senitartekoak eta kuadrillakoak ikusteak hunkitzen zaitu. Azken batean, gertuko pertsonak dira», nabarmendu
|
du
Esperantza ontziko entrenatzaileak.
|
|
|
Pandemiaren bilakaerari buruz, txertaketan
|
du
esperantza: “Jendeak txertoa jartzen badu errazagoa izango da bukatzea, baina ez dakit noiz bukatuko den”.
|
|
|
Sinetsi izan du. Izan
|
du
esperantza. Menturazko kontinente misteriotsu horretatik, Lauaxetak, “Lur barri bilatzaile (…), Odiseo berri gara (…), pioner gazte gara (…).
|
|
2022
|
|
|
Bidaxunen Kriaxera arrazako ahateak hazten dituen Marc Latailladek ez
|
du
esperantza izpirik gripearen bilakaeraz aurtengo sasoiarentzat: " Susmoa dugu gripea itzuliko dela, baina ez dakigu zer intentsitate izanen duen edo noiz jinen den", aurreikusi du.
|
|
|
Nor ohartu da gauaren ondotik eguna sortzen dela? Nork piztu
|
du
esperantzaren argi xumea. Nork sinetsi du preso gelak atea baduela?
|
|
|
Mundu berria etxe orratzen, zabor janari kateen, komunikazio enpresen eta banketxeen banketeen hondarrekin egin dugulako. Suntsiketak ekarriko
|
du
esperantza. Vulk bai da.
|
|
|
Ez omen da irakurtzen; belaunaldi berriek letrak zokoratu omen dituzte eta teknologia berriak lehenetsi; irakurketak ez omen
|
du
esperantzarik. Ez da egia:
|
|
|
Uste dugu aste honetan zerbait berri izanen dela, ona edo txarra. Marcelin, Barne Ministroaren atzoko komunikatuak ez
|
du
esperantza handirik ematen, baina batzuk diote hori dela itxura ofiziala eta horren ondotik negoziazio batzuk izango direla. Agian laster elkartuko gara.
|
|
2023
|
|
|
Iraganeko ideiak orainaldira ekartzeak etorkizuna eraldatzeko praxia sor dezake. Muñozek bilatzen du queer denborazkotasun bat, eta esaten
|
du
esperantza balia daitekeela orainaldia eraldatzeko, eta ez geldirik egoteko. Martin Bidaurrek badu poema bat esperantza lotzen duena esperoan egotearekin, eta arrazoia du, hori delako terminoaren esanahietako bat.
|
|
|
Galesekin eta Portugalekin ez
|
du
esperantza handiegirik Baionako jokalariak. «Gales ere ez dago boladarik onenean.
|
|
|
Gabrielak ere zeregin ugari du etxean egunero egiteko, gaur eskapu egin badu ere. Paco Ursularen neba ez dago etxean, baina ez
|
du
esperantza galdu; egun osoa du aurretik. Trenek eta tranbiek geldirik jarraitzen dutela esan dio Gabrielak.
|
|
|
Zertarako ezer esan Kosmeri, idatzi ere ezin badu egin? Galdua eduki
|
du
esperantza. Beraz, zur eta lur ikusi du bere burua ipuinerako istorioa otu zaionean.
|