|
2000
|
|
|
Hirugarren Kanalen Legeak ez du ezer esaten ezar daitekeen kanal autonomikoen kopuruaz.22/ 1999 Legeak, ordea, bere lehenengo xedapen gehigarrian, biren baliora mugatzen
|
du
Autonomia Erkidego bakoitzak Hirugarren Kanalen arau honen pean (lurrazaleko analogikoak, alegia) zabaltzeko aukeraduen telebista kanalen kopurua.
|
|
2003
|
|
|
“Kontratu eredu” honek Notariotzaren eta Erregistroen Zuzendaritza Nagusiaren eta Etxebizitzaren Zuzendaritza Nagusiaren oniritzia izan du. Kontsumoko Institutu Nazionalak espero
|
du
autonomia erkidego guztiek eredutzat hartuko dutela etxebizitzari buruzko legerian. Kontratuak, etxebizitzari dagokion guztia zehazteaz gain, haren eranskinak ere zehaztu behar ditu, bai trastelekua, bai garajea.
|
|
2005
|
|
|
ASIMELECen ustez, ekoizleak etapa hori finantzatzera behartzeak “zailtasunak sor ditzake Zuzentarauaren testutik datozen finantziazio betebeharrak betetzeko”, eta, gainera, kostu horren ehuneko batek “azken bezeroari eragingo lioke”. Homogeneotasuna Halaber, sektore elektronikoak eskatu
|
du
autonomia erkidegoetan errege dekretuaren ondoriozko legeria bateratzeko eta Ingurumen Ministerioak “irizpideak homogeneoak izan daitezen zaintzea” legeria hori aplikatzeko orduan. Bestalde, ASIMELECek txalotu egin zuen arauan hondakin horien Ekoizleen Erregistroa sartzea, elkarteak berak eskatu bezala, eta aparatuen kudeaketa kostuak fakturan banakatzeko aukera, haiek hondakin bihurtzen direnean.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak berriki onartu
|
du
autonomia erkidegoak eremu horretan eskumen esklusiboa duela.
|
|
|
Turismo paradoreak Espainiako turismo eskaintzaren “kanpo sustapenari lotutako tresna” dira, eta horien eskumena “esklusiban” dagokio Administrazio zentralari. Hori dela eta, Gobernuak ukatu egin
|
du
autonomia erkidegoetara eramatea establezimendu publikoen sare horren titulartasuna eta kudeaketa. Gobernuak Esquerra Republicana de Catalunyari (ERC) erantzun parlamentarioa eman zion, eta erantzun horretan “beharrezkoa” da 91 paradoreen “marka bereko kudeaketa integratua” abian jartzea.
|
|
2006
|
|
|
Hilabete batzuk geroago, urrian, exekutiboak 6.822 milioi euroko aurrekontua eman zion programari. Orduz geroztik, María Antonia Trujillo ministroaren taldeak lan egin
|
du
autonomia erkidego guztiekin hitzarmenak sinatzeko. Hitzarmen horien sinadura hilabete honetara arte luzatu da, eta lurralde bakoitzean urtean 180.000 jarduera banatzeko balio izan dute.
|
|
|
Konato txiki baten edo sute handi baten (500 hektareatik gorakoa) arteko aldea, normalean, suteak itzaltzeko baliabide gehiago eta hobeak egotean eta basoak kudeatzeko plan batean dago, WWF/ Adenaren baso programaren arduradun Felix Romerok atzo esan zuenez, “2006ko sute neurgailua” aurkeztean. Tresna horrek zehazten
|
du
autonomia erkidegoek baso suteak izateko duten arriskuaren ehunekoa. Arrisku maila Suteak itzaltzeko baliabideez eta kudeaketa planez gain, kontuan hartzen du sute kopurua batez beste 10.000 hektareako murriztea, su hartutako azalera, sute handien kopurua eta batez besteko azalera, eta su horien zergatiak ezagutzea.
|
|
2007
|
|
|
Gobernuak ordezkaria izendatuko du, eta ordezkari horrek Estatuaren Administrazioa gidatuko
|
du
autonomia erkidegoaren lurraldean, eta, hala denean, hori koordinatuko du erkidegoaren berezko administrazioarekin.
|
|
|
Inor ezin izango da aldi berean izan bi ganberetako kidea, eta inork ezin izango
|
du
autonomia erkidegoko biltzar akta izan Kongresuko diputatuarenarekin batera.
|
|
|
«oinarrizko legegintza» izenekoa estatuaren eta autonomia erkidegoen artean arlo batzuei dagokienez (EKren 149.1 art.ra bildutakoak) izandako eskumen banaketa dela bide sortu zen: arlo horietan, estatuak oinarriak, oinarrizko arauak edo oinarrizko legegintza gordetzen ditu (kontzeptua bat bera da, terminologia aldatu arren), hau da, estatuak arauketa uniformea ezarri du herrialde osorako, eta «izendatzaile komunetako txikien» moduko bat bermatu
|
du
autonomia erkidego guztientzat; gero, arlo horien gaineko eskumenak bere gain hartu dituen autonomia erkidegoak «oinarri» horiek «garatu» ditzake eta egokien deritzon arauketa ezarri, betiere, «oinarri» horiei lotuta.
|
|
|
batetik, estatu zentralak soilik eman ditzakeenak (esaterako, lege organikoak, lege dekretuak, esparru legeak, harmonizazio legeak), eta, bestetik, estatu zentralak zein autonomia erkidegoek eman ditzaketenak (lege arruntak, aurrekontuen legeak, legegintzako dekretuak, Parlamentuko araudiak, etab.). Kasu horretan, arau horiek guztiek. Estatuarenak zein autonomia erkidegoarenak izan? lerrun bera dute (hau da, lege lerruna) eta horietan ez da hierarkiaprintzipioa aplikatzen (hau da, Estatuko lege batek ez
|
du
autonomia erkidegoko lege batek baino lerrun handiagoa), eskumen printzipioa baino (aplikatzeko moduko lege lerruneko araua Estatukoa edo autonomia erkidegokoa izango da, arau horrek araututako arloaren eskumena nori dagokion kontuan hartuta.
|
|
|
Baina gogoan izan behar da Estatuko eta autonomia erkidegoetako erregelamenduen artean ez dela hierarkia printzipioa aplikatzen, eskumen printzipioa baino: Estatuak emandako erregelamenduak ez
|
du
autonomia erkidegoak emandako arauak baino lerrun handiagoa; aplikatzeko moduko erregelamendua Estatukoa edo autonomia erkidegokoa izango da, arau horrek araututako arloaren eskumena nori dagokion kontuan hartuta.
|
|
|
Espainiako estatuko Konstituzioaren 157.1 artikuluak aipatzen
|
du
autonomia erkidegoen finantza baliabideak zeintzun diren. Eta Autonomia Erkidegoen Finantzaketarako Lege Organikoak (AEFLO) garatzen ditu.
|
|
|
Ziklomotorrak eta kuadrizikloak, beren ezaugarriengatik, ezin dira haietara iritsi. Lege testuak behartzen
|
du
autonomia erkidegoek IAT estazio mugikorrak gaitzera, hiriguneetara joateko. Beraz, gobernu autonomo bakoitzak bere lurraldean jarriko du indarrean legea, eskuragarri eta erabilgarri dituenean.
|
|
|
Guztiz kontrako jarrera du Ikasleen Gurasoen Elkarteen Konfederazioak (CEAPA), Agirreri “erantzukizun politikorik eza” leporatzen baitio. Haren ustez, Madrilgo presidenteak “intsumisio ekintza bat egin
|
du
autonomia erkidego guztiek bete behar duten lege organiko baten aurrean”. Lola Abellók, CEAPA elkarteko lehendakariak, ohartarazi du boluntario lanak ez direla Herritartasunerako Hezkuntza irakasgaiaren osagarri, “giza eskubideei, bizikidetzako jarrera eta balioei, ikaskuntza estrategiei, alderdien eta ideologien gainetik” buruzko curriculum edukiez osatua baitago.
|
|
2008
|
|
|
Kasu bakar batean baino ez zitzaion galarazi 10 urtetik beherakoari 18 urtetik gorakoentzat sailkatutako bideo-joko bat erostea. Lege esparrua Bideo-jokoen arloan, Espainiak ez
|
du
autonomia erkidego guztietarako lege esparru bateraturik. Hala ere, Aragoi, Balear Uharteak, Kanariar Uharteak, Gaztela eta Leon, Katalunia, Galizia, Errioxa, Madril, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoan haurrak eta nerabeak babesteko lege autonomikoak daude, eta, horien artean, adin txikikoentzat egokiak ez diren edukiak dituzten bideojokoak saltzeko eta alokatzeko berariazko debekua dago.
|
|
|
Orain hiru urte onartu zen Genero Indarkeriaren Kontrako Legeak aurreikusten zuen neurria, baina atzo Espainiako Gobernuko Ministroen Kontseiluak onespena eman zion, eta GPS sistema erabiltzen hasteko akordioa onartu zuen. Horrez gain, bost milioi euroko aurrekontua prestatu
|
du
autonomia erkidegoentzat, neurria martxan jartzeko.
|
|
2009
|
|
|
Hala ere, horietako bat ia guztietan errepikatzen da: diru-laguntzaren onuradunak langabezian egon behar du edo enplegu eskatzaile gisa izena eman behar
|
du
autonomia erkidegoko eta estatuko enplegu zerbitzuetan, alta tramitatu baino lehen. Eskatzen diren gutxieneko aldiak aldatu egiten dira eskualde batetik bestera, gainerako baldintzek egiten duten bezala, hasi enplegu garapenerako agentzia autonomikoek edo autonomia erkidegoko udal bakoitzeko sustapen ekonomikoko arloek ematen duten enpresa ikastaro bat egiten denetik eta diru-laguntza ematen duen autonomia erkidegoko lurraldean gutxieneko inbertsio bat egiten den arte.
|
|
|
Orientabide pedagogikoak Jatorri desberdineko ikasleen arteko kultura ezagutza ere sustatzen da. Programak landa, kosta edo hiri ingurunean barneratzen da, eta aurreikusten
|
du
autonomia erkidego desberdinetako bi ikastetxetako bi talde bizi direla, irakasle laguntzaileekin batera. Horrela, jatorri desberdineko ikasleen arteko kultura ezagutza ere bultzatzen da.
|
|
|
Hain zuzen, Espainiako parke natural bateko hamar bisitaritik sei inguru Kataluniako hamaika bisitarietakoren batera joaten dira (6.092.623 bisitari izan dituzte). Bisitari kopuruak behera egin
|
du
autonomia erkidego batzuetan. Asturiasen (2007an 71.436 ziren, eta 2008an 56.708) eta Extremaduran (2007an 47.377 ziren, eta 2008an 24.886).
|
|
|
SEO/ BirdLife erakunde ekologistak salatu
|
du
autonomia erkidegoek oraindik ere 100 berreskuratze plan egin behar dituztela gure herrialdean arrisku handiena duten hegaztientzat. 1989az geroztik, neurri horien nahitaezkotasuna legez ezarri zenetik, eskatzen diren planen %16 baino ez dela garatu eta autonomia erkidego batek ez duela berreskuratze pakete bakar bat ere proiektatu.
|
|
2010
|
|
|
Graduen kasuan, urkilak% 1,5 eta% 5,5 bitartekoak izanen dira aurten. Horrek esan nahi
|
du
autonomia erkidegoek ikasturterako ezarri ziren prezio publiko ofizial berei eutsi ahal izango dietela, KPIaren urtetik urterako aldakuntza tasarekin bakarrik gehituta 2009ko apirilaren 30etik 2010eko apirilaren 30era (%1, 5). Prezioen igoera handiagoa erabakiz gero, erkidego horiek lukete% 5,5 baino gehiago handitu.
|
|
|
Espainian, datorren ikasturterako Fruta eta Barazkien Kontsumo Planera bideratutako aurrekontua 2009/ 2010 ikasturtea baino handiagoa da; izan ere, ikasturte horretan hasi zen lehenengoa izan zen. Fepex en aburuz, aurrekontuaren igoera “positiboa da, eta erakusten
|
du
autonomia erkidegoetako agintariek eta MARMek eskoletan fruta eta barazkien kontsumoa sustatzeko interesa dutela”.
|
|
|
Erabilitako etxebizitzaren prezioa urte batetik bestera puntu bat baino gehiago igo zen, %0, 0ko tasarekin; urte batetik bestera, berriz, %1, 4 jaitsi zen, urteko lehen hiruhilekoan. IPVren urteko aldaketak gora egin
|
du
autonomia erkidego guztietan hiruhileko honetan. Tasa horren igoera handienak Madrilen eta Euskal Autonomia Erkidegoan izan ziren, hiru puntu baino gehiago igo baitziren aurreko hiruhilekoarekin alderatuta.
|
|
|
Errioxako eta Gaztela eta Leongo gobernuen ustez, ordea, zerga sistema bereziaren bidez abantailak lortuko ditu EAEk, eta horrek urratu egiten
|
du
autonomia erkidegoen arteko berdintasuna. Hori dela eta, bi gobernuek Auzitegi Konstituzionalera eramango dute kontzertu ekonomikoaren blindatzea.
|
|
2011
|
|
|
6 Legez, salerosketaren gastu guztiak eroslearen kontura izango dira, gainbalioaren zerga izan ezik. Bigarren eskuko etxebizitza erosteko egin behar den gastua Ondare Eskualdaketen gaineko Zerga (OE) da,% 6 edo% 7 ingurukoa, autonomia erkidegoaren arabera eta, kasu batzuetan, eroslearen baldintzen arabera (adina, diru sarrerak, minusbaliotasunak, etab.). Portzentaje hori ez zaio aplikatzen etxebizitzagatik ordaintzen den zenbatekoari, eskrituran agertzen denari baizik (kopuru horrek bat etorri
|
du
autonomia erkidegoak dituen balorazioekin, geroagoko berrikuspenik edo ikuskapenik ez jasotzeko. Notarioek zenbateko horiek ezagutzen dituzte).
|
|
2012
|
|
|
Hala, Maastrichtekoitunarekin, Lisboako estrategiaren akordioekin eta Europar KonstituzioItunarekin errepikatu den prozedurak garbi utzi du nazioarteko ordezkaritzabakarra estatuena dela. Horrek esan nahi
|
du
autonomia erkidegoak bereneskumenen zati bat galtzen ari direla, eta aurretik baziren aski mugatuak?; adibide garbiena nekazaritzarena izan da.
|
|
|
Bestalde, autonomia erkidegoek, sortzen diren hondakinen inguruan, enpresei ezartzen dizkieten exijentziak ez dira berdinak izaten. Azterlan honek agerian jarri
|
du
autonomia erkidego bakoitzean enpresa batek dituen lantokien eta kokapenaren arabera, hondakinak kudeatzeko tramite ezberdinak bete behar dituela. Berton, autonomia erkidegoek hondakin gutxi sortzen dituzten ekoizleei ezartzen dizkieten exijentzien erkaketa azaltzen da (urtero 10 tona baino gutxiago ekoizten dituztenak, alegia).
|
|
|
Hala ere, amorruaren birusa zakurrean sartzeak albo ondorio gogaikarri batzuk izan ditzake. Amorruak txakurraren nerbio sistemari eraso egiten dio eta animalia oldarkor bihurtzen
|
du
Autonomia erkidego gehienek zakurren jabeak amorruaren aurka txertatzera behartzen dituzten arren, ez da harritzekoa injekzio horrek maskotari ondoeza eragitea, hala nola sukarra edo gorakoak. Edozein sintoma izanez gero, funtsezkoa da albaitariarengana lehenbailehen joatea.
|
|
|
Baranbiok iradoki du finantza erakundeari baldintza hobeko hipoteka bat lortzeko eskatzea, ia energia gasturik gabeko etxebizitza baten ordainketen egonkortasuna dela eta. PEPeko kudeatzaileak adierazi du ez dagoela etxe pasiboetarako berariazko laguntzarik, baina gogorarazi
|
du
autonomia erkidego batzuek A edo B motako eraginkortasun energetikorako diru-laguntzak ematen zituztela. Passivhaus ziurtagiria munduan Gaur egun, Passivhaus estandarra duten 20.000 etxebizitza edo eraikin inguru kalkulatzen dira, onartuta egon edo ez.
|
|
|
Hezkuntza, Kultura eta Kirol Ministerioak “lidergoa” izan behar
|
du
autonomia erkidegoen aurrean, estatu estrategia “jasangarria” lortzeko eta “eduki digitalak ikasgeletan sartzea errazteko”, joan den uztailaren 4an Testuliburuen eta Irakaskuntzako Materialen Editoreen Elkarte Nazionaleko (ANELE) presidenteak, José Moyanok, eskatu zuenez. Santanderko Menéndez Pelayo Nazioarteko Unibertsitatean (UIMP) egiten den “Pancho Pérez González” Edizioaren XXVIII. Topaketan (UIMP) azaldu zuenez, “gaur egun 17 digitalizazio eredu daude Espainian, oso desberdinak, eta inbertsio handiak ekarri dituzte, batez ere euskarri zaharkituetan”.
|
|
|
Gobernuak finantzaketa funts bat sortuko
|
du
autonomia erkidegoentzat
|
|
2013
|
|
|
Enpresekin bitartekotza zerbitzua ere badu, Fundazioarekin harremanetan dauden pertsonek hautaketa prozesuak eta lanpostuak sar ditzaten. Erakunde horrek egoitza
|
du
autonomia erkidego gehienetan. RAIS Fundazioa.
|
|
2015
|
|
|
Horregatik, autonomia erkidegoek ezin dituzte gizarte segurantzaren baliabideak administratu edo erabili, Estatuaren aurretiazko baimenik ez baldin badute. Eskumen banaketa horri jarraituz, Auzitegi Gorenak era orokor batean esan
|
du
autonomia erkidegoek ezin izango dituztela aparteko orduen kotizazioen errekarguak ezarri, ez enpresen inskripzio, afiliazio, alta eta bajak burutu, ezta kuoten bilketa ere. Dena den, Estatuak kuoten bilketan eta zatikatzean eskumen baztertzailea izateak ez du esan nahi Estatuak ezin duenik diru sarrera horien bilketa autonomia erkidegoen esku utzi.
|
|
|
Dena den, autonomia erkidegoen arauketa desberdinak eta horien artean koordinaziorik eza dagoenez, desberdintasunak sortzen dira eta, ondorioz, arazoak ere. Gainera, gastu hau bere gain hartu ahal izateko, bere aurrekontu propioetatik finantzatu
|
du
autonomia erkidegoak.
|
|
|
Aurretiaz aipaturiko Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutuaren 10.12 artikuluak Konstituzioaren 148.1.20 artikuluak irekita uzten duen aukera garatzen du, hau da, gizarte laguntzaren gaian eskumen baztertzailea
|
du
autonomia erkidegoak. Beraz, autonomia erkidegoak botere legegilea zein exekutiboa du, eta, ondorioz, Estatuak ezin du esku hartu Euskal Autonomia Erkidegoaren lurraldean.
|
|
|
Beraz, gizarte segurantza eta gizarte laguntza elkarren osagarri dira. Horrela, Estatuak ezin izango
|
du
autonomia erkidegoa edukirik gabe utzi gizarte laguntzaren gaian. Are gehiago, ia ezinezkoa da gizarte segurantzak gizartearen eskakizun guztiei aurre egitea, eta, horregatik, beharrezkoa du autonomia erkidegoen laguntza.
|
|
|
Horrela, Estatuak ezin izango du autonomia erkidegoa edukirik gabe utzi gizarte laguntzaren gaian. Are gehiago, ia ezinezkoa da gizarte segurantzak gizartearen eskakizun guztiei aurre egitea, eta, horregatik, beharrezkoa
|
du
autonomia erkidegoen laguntza. Dena den, osagarritasun hori autonomia erkidegoen baliabideekin gauzatu da eta eskumena aitortua izan du prestazio horiek eman ahal izateko.
|
|
|
Langabeziak gora egin
|
du
Autonomia Erkidegoan: 510 langabe gehiago kondatu dira iragan ilabetean eta orotara 171.405 langabe.
|
|
2017
|
|
|
nazioz gaindiko EBko erakundeak, gero eta lege trinkotasun handiagoa dutenak; Espainiako administrazio zentrala; eta 17 autonomia erkidegoak, eskumen desberdinak dituztenak. Ahalmen politikoen antolaketa desberdin eta sarritan gatazkatsu horrek eragin zuzena
|
du
autonomia erkidegoen gaitasun politikoan, eta, beraz, desberdintzean, antolaketa horiek aurretik zehazten baitute nola ekoitziko den kapital ekonomikoa, soziala eta kulturala, eta, askotan, nola (bir) banatuko den autonomia erkidegoen barruan eta haien artean; horren ondorioz, autonomia erkidego batzuek nagusitasun posizioa dute beti, ahalmen eta gaitasun politiko handiagoa dutelako, eta, aldi be...
|
|
|
Azkenean, enpresa horrek lortu du Estatuko Administraziontratazioareo Kn Aholku Batzordeak enpresa sailkatzea, baina bere autonomia erkidegoko lizitazio batean parte hartu nahi du. Sailkatu egin behar al
|
du
autonomia erkidego horretan ere?
|
|
|
Irudia: gpointstudio Toailatxo hezeen inpaktua «esponentzialki» hazten daesan du Rakel Reyesek, Euskadiko ingurumen industrien taldeko arduradunak, Aclimak, eta adierazi
|
du
autonomia erkidego horretan bakarrik isuri zirela komunontziek 2015ean 2.400 tona baino gehiago. Fernando Morcillo Ur eta Saneamendu Hornikuntzen Espainiako Elkarteko zuzendari nagusiak adierazi du Hondakin Uren Araztegiek urtean 10 kilo eskuzapitxo jasotzen dituztela gure herrialdean; izan ere, ura eta beste hondakin batzuk bustitzen dira.
|
|
2018
|
|
|
. Osasun zerbitzuak populazio osoak jasotzen ditu. Sistemak, deszentralizatua denez, ekitatea eta kalitate egokia bermatu behar
|
du
autonomia erkidego guztietan.
|
|
2020
|
|
|
Manuel Márquez EY sektore publikoko aholkularitzako kideak adierazi du helburua “sinplifikazioa izan behar duela, herritarrentzako eskaera handieneko zerbitzuetan lehentasuna duena, esaterako, diru-laguntzei eta enpleguari buruzkoetan”. Era berean, EY aholkularitza enpresak ohartarazi
|
du
autonomia erkidegoen arteko digitalizazio mailaren alde handiak daudela ‘Administrazio Digitala Espainian’ izeneko azterlanean. Márquezek ez du uste hori konponduko denik modalitate hori indarrean sartzen denean.
|
|
|
Illak herritarrei eskerrak emanez hasi du agerraldia, eta nabarmendu du herritarren jarrera onari esker lortu dela pandemiaren puntu gorena gainditzea. Hala, Illak nabarmendu
|
du
autonomia erkidegoek proposaturiko proposamenen %83 hartu dituztela kontuan fase berri hau garatzeko orduan eta erkidegoekin elkarlanean hartu direla fase berriko erabakiak. Fase berriak bi oinarri izango dituela nabarmendu du:
|
|
|
EAEtik oporrak hartzeko irteera ez dago baimenduta. 926/ 2020 Errege Dekretuaren 6.1.d artikuluak ohiko etxebizitzara itzultzea jasotzen
|
du
Autonomia Erkidegoen arteko mugikortasun mugaren salbuespenen artean. Ondorioz, Euskadin bizi diren pertsonak ohiko bizilekura itzul daitezke behar dutenean.
|
|
2021
|
|
|
Gainera, Zupiriak gogora ekarri du Urkulluk «behin eta berriz» galdegin diola Espainiako Gobernuari legedian aldaketak egin ditzala erkidegoei izurritearen kontrolean baliatzeko eskumen gehiago aitortzeko. Ordea, Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidenteak adierazi
|
du
autonomia erkidegoek dagoeneko aski erreminta legal dituztela eskura. Haren iritziz, ez da beharrezkoa legean erreformarik egitea.
|
|
|
Europako Berreskurapen eta Erresilientzia Mekanismoko diru funtsak lortzeko Espainiako Gobernuaren planean jasota daude ekonomia suspertzeko eta eraldatzeko proiektu estrategikoak deiturikoak —PERTE, gaztelerazko laburduran— Horien bitartez, Madrilek enpresen egitasmoak biltzen ditu atalka, eta unitate gisa tratatzen ditu, Europako funtsak lortzea errazteko. Jaurlaritzak nahi
|
du
autonomia erkidegoek ere aukera izatea proiektu horiek diseinatzeko, egitasmoak zatikatu behar ez izateko eta dirua lortzeko ministerio ezberdinetara jo behar ez izateko. Dena den, Azpiazuk berak gogoratu duenez, Madrilek sortu duen proiektu estrategikoen figura hori Bruselaren oniritziaren zain dago oraindik.
|
|
2022
|
|
|
Haurren obesitatearen kudeaketa Espainian: nola egiten
|
du
autonomia erkidego bakoitzak?
|
|
|
une province est une province, est une province; izan ere, Quebecentzako estatus berezi bat mesfidantzaz eta kezkaz ikusten dute askok. Espainian, berriz, ospetsu bihurtu da café para todos esamoldea, eta horrek ere ezinegona adierazten
|
du
autonomia erkidego batentzat edo bestearentzat kulturari, hizkuntzari, lurraldeari eta herritarren konpromisoari dagokienez gobernantza eredu espezifiko bat ezarri nahi duten eskualde eta komunitateekin.
|
|
2023
|
|
|
Dohaintza hartzailea edo onuraduna Dohaintza jasotzen duenak Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zerga ordaindu luke. Zerga horrek hobaria
|
du
autonomia erkidego askotan (batzuetan ia ez da ezer ordaindu behar). Jasotako ondasuna higiezina bada, «udal gainbalio» berria ere ordaindu behar du.
|
|
|
Legea idatzi eta babestu dutenek esan dute segurtasun juridikoa emango dietela Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren etxebizitza politikei. EAJk, berriz, adierazi
|
du
autonomia erkidegoen eskumenak urratzen dituela. Adierazpenen lainoan argi pixka bat ikusteko, hainbat azalpen eman ditu Aitziber Etxezarretak.
|
|
|
Hori guztia gutxi izango balitz, Estatuak beretzat gorde
|
du
autonomia erkidego batek iada kargatzen duen zerga egitateen gainean ere Estatuko zergak ezartzeko ahalmena; hori bai, halakoa eginda erkidegoaren sarreren kaltetan izango balitz, Estatuak erkidegoari konpentsazioa eman lioke. Aurrekoaren adibide izan daiteke Kreditu erakundeen Gordailuen gaineko Zergaren kasua:
|
|
|
Horren zergaitia aurreko ordena politikoan bilatu behar dugu. PEREZ LUQUEk esaten duen bezala, frankismoan pertsonalitate juridikoa zuten toki erakunde deszentralizatuak bazeuden, baina horien Estatuarekiko mendetasuna oso handia zen, eta deszentralizazioa itxurazkoa zen16 Frankismoa eta gero, Estatuko legegileak, geroago agerraraziko dugun bezala, interes handiagoa jartzen
|
du
autonomia erkidegoen deszentralizazioan, toki autonomiak dakarren deszentralizazioan baino. Hasierako urte horietan, ordea, frankismo garaiko toki erakundeen gaineko zaintzak desagertzen dira eta toki erakundeek euren izaera definitzeari ekin zioten.
|
|
|
" Agerikoa denez, kasu honetan eragin formalak eta juridikoak oso desberdinak dira, toki egintza guztiz eraginkorra baita behin onetsita, hargatik eragotzi gabe autonomia erkidegoko organoari jakinarazteko betebeharra" 487 Horren harira, jakin badakigu, lehenengo zatian adierazi dugulako eta finantza zaintzaren hasieran esan dugulako, TAOLren kontrol orokorrerako sistema ere hemen aplikagarria dela. Beraz, akordioa inpugnatzeko aukera izango
|
du
autonomia erkidegoak, TAOLren 63 eta 65 artikuluak aplikaturik.
|