|
2010
|
|
|
...tuen hizkuntza da gure euskara. nahiz eta errekonozimendu ofiziala eta babes politikoa ezagutzen duen —eaeko lurraldean— ez du ziurtaturik bere jarraipena; eskoletan hizkuntza hau ikasteko aukera ugariak eskaini dira azken urteetan, hala ere, gaur egun gazte diren guztiek ez dute bere egin hizkuntza hau. eguneroko gizarte bizitzan, euskarak, espainiako hizkuntza nazionalaren nagusitasuna
|
du
aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena. euskaraz bizi nahi dugunok, ez badugu nahi bereizita edo isolatuta, beste hizkuntza bat erabiltzen duten hiztunekin elkarbizitza bat eraiki beharra dugu. euskaraz bizi nahi dugunok, bai gaztelania nahiz beste hizkuntz... Jarrera hau, guztiok mantendu ezkero, izaera ezberdinak errespetatzen dira eta ez da inor ukatzen. hizkuntza ezberdinen elkarbizitzak, batzuei eta besteei konpromesu, ardura edo betebehar batzuek sortzen dizkigu. euskal hiztun batek ere badu konpromesua erdararekiko, konpromesu berdina eskatzen zaio erdal hiztun bati euskararekiko ere. nere eskubideak bestearentzat betebeharra sortzen du eta alderantziz. batak bestearen hizkuntza ezagutu beharra sortzen digu honek, kasu horretan lortuko baita, bakoitzak bere borondatez erabakitako izan nahia errespetatzea. elebitasunaren ordez, elebakartasunaren aukera egiten duena da bere hizkuntza berdina hitz egiten duten hiztunez osatutako barrutia edo ingurunea sortu edo mantendu nahi duena. baina gure helburua elebitasuna da, hemengo bi hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. eta azkenik, gaur egungo gizarte modernoan bizi nahi dugu euskaraz; ez dugu nahi antzinatasunean edo bizimodu tradizionalean egin gure bizitza. gure hizkuntzak gaurko gizarte modernoan bizi nahi badu, beste hizkuntzekin batera egingo du, beraien artean integratuz. horretarako garrantzitsua ikusten dugu, gure hizkuntza, euskara, informazio eta komunikazioetarako teknologia berrien eremuan ere hedatzea. baita ere, gure herrian presentzia duten bi hizkuntzez gain nazioarteko beste hizkuntza bat edo beste ere, ezagutu beharra dugu. elebitasuna ez ezik, eleaniztasuna lortu nahi dugu beraz, munduko kultura ezberdinekiko elkarrizketa eta elkar ulermenean lagungarri izanez.
|
|
|
Eguneroko gizarte bizitzan, euskarak, Espainiako hizkuntza nazionalaren nagusitasuna
|
du
aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. Errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena.
|
|
2011
|
|
|
Euskaldunak normalizazioaren ardatza ez direnean, neurriek ez dute idatzizko testugintzaren alorra gainditzen, eta itzulpenarekiko erabateko menpetasunez, ekoizpen sasi elebidun batera heltzen da. Itzulpena normalizazioaren aurkari bihurtuta, euskal hiztun herriak ez
|
du
aurrera egiten. Esan gabe doa, euskaldunen gunea zenbat eta indartsuago, orduan eta gehiago egiten duela egoerak hobera.
|
|
|
haiek bakarrik edota, nahiago badugu, egoera haiek eta haien antzeko batzuk". hudson en 1984ko, 1991ko eta 2002ko saio horiek, diglosiaren adiera hasierako (Fergusonen 1959ko) kasu jakinetara mugatzekoek, bere eragina izan dute noski, eta asko dira egungo egunean hitzaren adiera termino horietara mugatzearen alde agertu direnak. Britto bat aspalditik (1986tik gutxienez) eta beste hainbat 2002an bertan. praktikan, ordea, murrizte asmo horrek ez
|
du
aurrera egin.
|
|
|
eta proposatu izan dute diglosiaz hitz egiterakoan Fergusonen 1959ko adieran erabiltzea. hala eta guztiz ere, Mikelek justifikatzen du: " praktikan, ordea, murrizte asmo horrek ez
|
du
aurrera egin. Berandu zen, izan ere, halako atzera martxa handi baterako". eta XX. mendeko 70 hamarkadatik aurrera Catalunyan eta euskal herrian diglosia kontzeptuaz idatzi direnak," hizkuntza politikaren gidaritzapekoak" direlakoan, ez ditu aintzat hartu nahi, jakintzaz ari omen baikara. gure inguru hurbileko ziaboga aldi horiek ez ditu gustuko, Fishmanek emandakoa bai. zientifikoentzat eta objektiboentzat daukan diglosia adiera lehenetsi nahi du, Fishmanena. eta ni horrekin ere ez nator bat.
|
|
|
IeC Ikerketa katalanen Institutua saiatu da, baina ezin izan du eragotzi hizkuntzaren Valentziako Akademia (AVL) sortzea; ppko gobernu autonomikoak TV3 telebista katalanaren seinalea pixkanaka kentzen joan dira Valentzian, telebista katea etsaia izango balitz bezala; eta herrialde katalanetan hizkuntza politika normalizatzaileak egiteaz arduratuko den erakunde bateraturik ez da sortu. Lurralde bakoitzak bere erritmoan egin
|
du
aurrera edo atzera, koordinaziorik eta batasun estrategikorik gabe. dagoen batasun esparru bakarra estatua da, horrek dakartzan ondorio guztiekin.
|
|
2012
|
|
|
Eta politikoki eragin dute euskaldunek, nik ez dakit nola baina, marjinazio horretatik ateratzeko. Euskarak ez
|
du
aurrera egingo munduko idazlerik onenak, munduko kantaririk onenak eta munduko bertsolaririk onenak edukita." euskalgintzan eta euskal kulturgintzan hamarkadetan egin dugun lan eskergak ematen digun zilegitasuna eta bermea aldarrikatu behar ditugu euskal herritarren gehiengoa jabetu dadin geu garela euskal herrian hizkuntza politika zein kultura politika gidatu behar dugunak. auzOlanaRen DeK...
|
|
|
Beste alde batetik, aurten beteko dira 30 urte EAEko legebiltzarrak Euskararen Normalizaziorako Legea3 onartu zuenetik. Euskarak nabarmen egin
|
du
aurrera lurralde horretan ordutik4, baina inpresioa dugu esparru sozioekonomiko pribatuan orokorrean, eta publizitatearen eta
|
|
2013
|
|
|
(Hizkuntza) Bizikidetza eratzea guztien eskubidea eta guztien egitekoa da, eta, gainera, askotarikoen arteko adostasun sendorik gabe nekez egingo
|
du
aurrera euskarak. Kontsentsua indarberritu eta zabaldu beharrean gara, eta malgua baina aldi berean anbizioduna izan du hizkuntza desoreka gainditzeko helburuarekin.
|
|
2014
|
|
|
Autore honen arabera, uniformetasunak ez bezala, aniztasunak espezieei luzaro irauteko aukera ematen die. Alegia, aniztasun gabe, dela animaliei edo landareei dagokionez, dela hizkuntzei eta kulturei dagokionez, gizateriak ez
|
du
aurrera egingo: aniztasun handieneko ekosistemak dira indartsuenak.
|
|
2016
|
|
|
ez du lehentasunik ezartzen, ez dakar osagaien arteko barne lotura sekuentzialik edota gertakari horien pisu erlatiboen haztapen saio argirik, eta kanpoan utzitako elementuak zergatik baztertzen dituen ere azaldu gabe uzten du (non theoretical da, bere esanean); b) deskribapenerako badu hainbat elementu interesgarri, baina preskripzio indar argirik ez du: plangintza lanerako ez du, beraz, balio handirik; c) funtsean, eta hori da gure ustez Fishman-en oinarri oinarrizko erreparoa, BIE EV k ez
|
du
aurrez aurreko hizkuntzen funtzio banaketa behar bezala kontuan hartzen. Distribuzio soziofuntzional hori nolakoa den, tartean distribuzio hori egonkorra den (diglosiazkoa) ala ez, kontuan izan gabe ezin da ahuldutako hizkuntza indarberritzeko saio sendorik (hots, teoriaz ongi informaturik) egin254:
|
|
2017
|
|
|
2), eta hori, ez da gertatzen errealitatean. Hori horrela ez bada, eremu urriko hizkuntzen sustapenak ez
|
du
aurrera egingo, eta askatzailea ez den erretorika besterik ez da izango (Holborow 1999).
|
|
|
Duela hamar urte hori egia zen, apika, gaur egun ez. (...) Gaur egun euskarak ez
|
du
aurrera egiten eta, laster, ziur aski, atzeraka hasiko da."
|
|
2018
|
|
|
batetik, oro har, nabari da aurrera egin dela, Euskara Planaren helburuen garapenean, eta zenbait lorpen sendo mantendu dira Lehenengo Euskara Planaz geroztik(). Ondorioz, nabarmen egin
|
du
aurrera euskararen presentziak eta erabilerak.
|
|
|
Gurean, ordea, giza baliabide sendoak daudela esan daiteke. Nekez egingo
|
du
aurrera edozein euskara planak, ordea, indarrean dagoen ebidentzian ez bada oinarritzen; arreta sanitario integratuaren ereduarekin bat ez badu egiten; nazioarteko ereduak ez baditu kontuan hartzen; botere guneetatik aldenduta baldin badago;
|
|
2019
|
|
|
Esparru formalean urrats garrantzitsuak eman dira: eskolek, udalak, kirol eta kultur eragileek etab., bide polita egin dute; baina kalean, etxeetan, esparru ez formalean, erabilerak ez
|
du
aurrera egiten azken urteotan. kezka horretatik abiatuta planteatu zen urtebeteko erronka hau, baina ez zen hutsetik abiatu. Izan zuen aurrekaririk.
|
|
2021
|
|
|
" Aniztasun hori iritsi da, beraz, gure eskoletara, geletara, osasun zerbitzuetara, ostalaritzara, zaintza lanetara. Eta ez dakigu oso ondo nola jokatu, eta nola aurre egin gurean indartzen ari diren joera xenofoboei(...) Euskalgintzak lan esparru zabala
|
du
aurrean, harreman sare horiek sortzen eta estutzen". AMONARRIZ, Kike (2019).
|
|
2023
|
|
|
Hain zuzen ere, EITB, hezkuntza eta administrazioaren euskalduntzea izan ziren Euskararen Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko Legearen (10/ 1982) zutabeak. Era horretan, 1980ko hamarkadan hasitako euskararen biziberritze prozesuarekin batera egin
|
du
aurrera EITBk, eta, sorrerako helburuetan ezarritakoari jarraituz, prozesu horren eragileetako bat izan da.
|