|
2001
|
|
|
Hitz eratorri horrek ez du, egia esan, etorkizun aberatsik izan, et pour cause. Jokabidea, ordea, Oihenartek eta Pouvreauk ikusi zutena, ederki ematen
|
du
aditzera.
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, nahiko gauza arrunta zen, dirudienez, atso eta sorginen arteko berdinketa hori. Garbi ematen
|
du
aditzera, esate baterako, J.B. Agirrek apaizari" sorgina" dela aitortzen dion atso baten istorioa kontatzean. Aitorleak, harriturik, umerik hil duen, behi edo idietan kalterik eragin duen, sakramentuekin zerbait itsusia egin duen, batzar gaiztoak egin dituen eta abar galdetzen dio.
|
|
2008
|
|
|
" sofatik jaikitzea erabaki zuen"," euria hasi zuen eta guardasola zabaltzea erabaki zuen"," kaka egitea erabaki zuen" (ia ia)... Belarriko mina egiten
|
du
aditzeak edozer huxkeria erabaki egiten dela eta ezin erabaki litezkeen erdi automatismoak ere erabaki egiten direla, baina autoreek beren pertsonaia nagusiei inportantzia emateko ez dute nonbait deus hoberik aurkitzen erabakimena ematea baino. Horretan, jakina, Jainkoa imitatzen dute eta Hark bere pertsonaia nagusiarekin egin zuen hanka sartze bera errepikatzen.
|
|
|
Irizpidea bai; irispidea ez. Deus aditu beharrik ez
|
du
adituak.
|
|
2009
|
|
|
Amumaren mahaitxoaren gainean ipini dut larrosa sorta, ipurdia urez beteriko loreontzi batean sartuta. Sakon hartu du amumak arnasa; ez dit ezer esan, baina arnasa hartzeko bere modua nahikoa izan
|
du
aditzera emateko gustatu egin zaiola larrosen usaina. Bere aurrez aurre eseri naiz ondoren eta elkarri eskuetatik helduta egon gara denbora guztian.
|
|
2020
|
|
|
Letek zer giro dagoen ematen
|
du
aditzera, eta zein zaila den berotasun horretan hotz eta lasai kantatzea. Belokiri egiten dion aipua dela eta, esan behar da hark ere giro barearen alde hitz egin zuela emanaldiaren aurkezpenean, besteak beste, Euskaltzaindiaren presentzia goretsiz:
|
|
|
Inork ez
|
du
aditzen
|
|
2021
|
|
|
toki izenak ez dira jainkoaren izenetik eratortzen; aitzitik, Lex izenak kobazuloa esan nahi du, hain zuzen. Eta behinola jainko hori izateak eta gurtua izateak kobazuloen garrantzi berezia ematen
|
du
aditzera. Alegia, giza oroimenean sakratuak dira leizeak, jatorriz euskarazkoa ez den hitz bat erabilita.
|
|
2023
|
|
|
Larruketako etxola kalamastra aldera doala, haren ahotsa entzun du. Ulertezina zaion arren, atsekabea ematen
|
du
aditzera, eta desenkusa Sor Angustiasenak. Joan egin dira gero.
|
|
|
Elur malkoak txikiak izaten direnean, elur gilloak edo elur xintxarrak izaten dira andoaindarren aburuz. Aro bidaiariak uste du gilo atzizkiak txikitasunarekin duela zerikusia, elur maluta txikia izanda; xintxar hitzak ere kontzeptu bera ematen bide
|
du
aditzera. Txikitasunaren ildotik, hiztun batek komentatu dio aro bidaiariari euri xeheari lanbro zintzar edo sintxar euri deitzen diotela.
|
|
|
Azken hau dela-eta, galdetu die aro bidaiariak ea ttikiagoa ez ote den, garauaren antzekoa, eta baietz erran diote. Besteari dagokionez, orain arte, aro bidaiariak ez
|
du
aditu, baina fits edo kidekorik ekialderago aurkituko duelakoan dago. Fits solasak lasto izpia, eta, metafora gisa, gauza arrunt txikia edo hutsala erran nahi du.
|
|
|
errekaxepel eta axepel, biek epeltasuna kontuan hartzen dutenak. Markinan ez
|
du
aditu, baina aro bidaiariari esan diote herri bietan antsin berba erabiltzen dutela oso haize hotza aditzera emateko. Lehorreko haize zurrunbiloak direla-eta, sorgin haizea, iratxo haizea, ziributzia... dauzka bilduta aro bidaiariak; Ondarroan, ostera, trabonarro esan diote, traganarru edo tragarroi berbetatik hurbil dagoena, baina horiek itsasoko haize zurrunbiloa esan nahi dute.
|
|
|
Itsasoan bertan ere sortzen dira galernazoak, enbata gogor samarrak. Mundakan ere erabiltzen dela esan diote aro bidaiariari, baina berak, han, ez
|
du
aditu, eta Eneko Barrutiak ere ez du aipatu. Ura gora dela-eta, esamolde zabaldu bat dago Bizkai osoan, Ondarroan aldaera bat duena:
|
|
|
Ele bestari akabaila eman dio aro bidaiariak. Askietsi
|
du
adituriko oro. Iparraldera igarorik, arotiztegia bilakatuz joan da:
|
|
|
Eguzkia eguzki, bero handia edo sargoria bero khexü edo goha da Bardoze aldean. Aro bidaiarik
|
du
aditzea goha elea Nafarroa Behereko zenbait herritan erabiltzen dela.
|
|
|
Hego haizea, ordea, pekoairea da: behe, pe, azpi sortak horixe ematen
|
du
aditzera sarritan. Bestalde, elurrak harrotzen duen bisutsari, usin deritzo.
|
|
|
Ganekogorta erraldoiaren abaroan, eurite ugari izaten du Zollok, eta berba egitera hurreraturiko beste herritar batek horrelaxe ematen
|
du
aditzera. Leioan aipatu da lehenengoz Zollo, eta ostera ere kontu bera aipatu beharrekoa da, lanprix berbaz baliatzen direlako zirimiri txikia izendatzeko.
|