2001
|
|
Oilasko erraiak eta animalia salda ez kontsumitzea gomendatu
|
du
aditu batek
|
|
Horren ondorioz, mikroorganismoa ez dago aktibo eta, beraz, du toxina sortu eta arriskua saihestuko da. “Horixe salbatuko ditu tomate kontserbak, Clostridium botulinum ek pH 4,5 baino altuagotik toxina sortzen baitu nitritorik eta nitratorik ez badu”, zehaztu
|
du
adituak. Ontziari dagokionez, etxeko kontserbetan gehien erabiltzen dena metalezko estalkia duen beirazko potoa da, gomazko zigilu zirkularra duena.
|
2002
|
|
Harrezkeroztik, egoera izugarri aldatu da, Isabel Álvarez doktoreak, Donostiako ospitaleko Onkologia Medikoko zerbitzukoak eta GEICAMeko kideak atzo esan zuenez. “Aldizkako mamografien bidez, arrisku taldeen jarraipen handiagoari esker, diagnostiko goiztiarra egin ahal izan da, gaixotasunari diziplina medikoetatik heltzen zaio eta, batez ere, informazio gehiago dago”, azaldu
|
du
adituak. Emakume talde horren biziraupen tasa, diagnostikoa egin eta hamar urtera, %65ekoa da, Europako beste herrialde batzuetakoaren antzekoa.
|
|
Gaur egun, sinetsita daude ekosistema antartikoak direla ingurumen asaldura globalekiko sentikorrenak, eta horrek, egungo klima aldaketaren egoeran, kontinente zuriko fauna basatiaren biziraupenerako mehatxu bat adierazten du. Azkenaldian, pinguinoen eta pinguinoen populazioak murrizteak alarma piztu
|
du
adituen artean. Gaur “Science” aldizkarian argitaratutako azterlan batean, British Antartic Survey (BAS) institutuko ikertzaile talde batek gaiaren egoera aztertu du, eta ziurtatu du, hain zuzen ere, eragin handia duela negu antartikoetako izotz lodierak fenomeno horretan.
|
2003
|
|
Abokatuak baloratuko
|
du
aditu txostenaren premia, seguruenik arkitekto edo aparejadore baten bitartez, kontratua akatsez betetzea zein arrazoi teknikok eragin duten erabakitzeko.
|
|
Marcosek dioenez, “gertaera hori garrantzitsuagoa da emakumeen taldean gizonen taldean baino”. “Parametro horiek ez izateak anemia eragingo luke gure organismoan, hau da, burdina eta B taldeko bitaminak falta dira, eta osagai hori ere oso nabarmena da garagardoan”, erantsi
|
du
adituak.
|
|
Hala ere, likido preziatu horren aurkako borroka kasu ezagun bakarra 4.500 urtekoa da, Tigris eta Éufrates ibaien erabilerak Irakeko bi hiriri aurre egin baitzien. Harrezkero, ura estuki lotuta egon da gatazka politikoen eremu klasikoekin, baina haien urritasuna handitzeak erakusten
|
du
adituek zer eginkizun izango duten ibaiek etorkizuneko nazioarteko eztabaidetan. Analistek diotenez, munduko eskualde guztietako berrogeita hamar herrialde datorren hamarkadan uragatik gatazkei aurre egiteko arriskuan daude.
|
|
Díaz Pérezek, adibidez, “terapia kontserbadoreen” alde egiten du, beste organo batzuen etorkizuneko funtzionamendua arriskuan jarri gabe, hala nola gibela edo giltzurruna. “Ospitalean, gurpil aulkia erabiltzen zuen emakume batek bere oinekin oinez amaitzea lortu genuen”, zehaztu
|
du
adituak.
|
|
“Uste denez, ezin da esan zahartzearen ondorio saihestezina denik. Egia da haren prebalentzia handitu egiten dela urteak igaro ahala, baina horrek ez du esan nahi batek artrosia izan behar duenik adinez nagusi izate hutsagatik”, argitu
|
du
aditu horrek. Artikulazioen higadura Belauneko artrosiak bi milioi espainiarri eragiten die, eta artikulazioen higaduraren ondorioz agertzen da.
|
|
Baina larruazalpeko pigmentu batzuek, batzuetan automobil pinturek eta beste produktu batzuek ere kalteak eragin ditzakete osasunean, gaineratu zuen. “Osasun neurriak hartzen ez direnean, jarduera horiek infekzio biralak eragin ditzakete, hala nola hepatitisa eta hiesa, bakterio infekzioak eta mikosia, erreakzio alergikoak, melanoma eta azaleko minbizia bezalako lesio gaiztoak, lepra, psoriasia eta beste gaixotasun kutsakor batzuk”, ohartarazi
|
du
adituek azterketa bat egin dutela, eta Europako Kontseilura bidaliko dutela, Estrasburgon egoitza duena, tatuaje iraunkorrak ezartzeko. Kontrolak areagotzea Bruselak establezimendu horien gaineko kontrolak areagotzeko eta iritzi publikoa sentsibilizatzeko kanpainak egiteko eskatu zien agintari nazionalei.
|
|
“Bai, posible da”, dio Teresa Estevek, Bartzelonako Biologia Molekularreko Institutukoak (IBMB CSIC). “Baliteke analisian DNA detektatzea, eta beste batean ez laborategien artean DNA erauzteko protokolo desberdinak egotea”, azaldu
|
du
aditu horrek. “Horrez gain, gaineratzen du, produktua nola dagoen prozesatuta”.
|
|
“Batez ere —zehaztu du Zoilak, lana desilusionatu dien pertsonetan aurkezten da, konfiantzazko krismax batean lan egiten ez dutenetan edo lana giro arinean egiten dutenetan. Inplikazio handiko lanbideetan edo hierarkia oso zurruna duten pertsonetan ere gertatzen da”, erantsi
|
du
aditu horrek. Baina “oporren ondoko sindromea” izateak ez ditu beti ezkutatzen langilearentzat desatseginak diren egoerak; aitzitik, batzuetan, lanera itzultzean pertsona batzuek jasaten duten egokitze aldia besterik ez da, eta ez du zertan gaitz larriagorik sortu, depresio edo antsietate koadroak dituen etapa batean soilik.
|
|
“gosea ez da jada parien ondarea, eta desnutrizioak lehen munduaren ateetan jotzen du”, azpimarratu du Manuel Sánchez Monterok, Gosearen aurkako Ekintza (ACH) antolatzeko arduradunak. “Argentinako kasuak frogatzen du hori”, gehitu
|
du
aditu horrek, eta GKEek duela urte eta erdi Buenos Airesen 6 milioi pobreen urdail hutsak, metropoli eremuko erroldaren erdia, baretu behar izan zituztela gogorarazten du. “Leku batzuetan Espainian baino askoz hobeto bizi izan da, eta orain gosea pasatzen da.
|
2004
|
|
“Oraindik ere hutsune handia dago arlo horretan. Garapen moraleko programak diseinatu behar dira, haurrak besteen arazoekiko sentikorrak izan daitezen eta elkarrizketa, tolerantzia, indarkeriarik eza eta oldarkortasunik eza bultzatzeko”, nabarmendu
|
du
adituak. Maite Garaigordobilek zuzendutako taldeak ikasleei galdetu zien ea jolasen ondorengo eztabaidek ezertarako balio izan dieten, erantzun zuten ikasi zutela pentsatzen dutena adierazten eta besteekin akordioak lortzen; lagunak egiten, besteak errespetatzen eta gatazkak konpontzen; besteen iritziak entzuten eta errespetatzen, eta beren burua gehiago ezagutzen.
|
|
Ikertzaile horren ikuspegitik, lurrikarak dira inoiz aurreikusi eklipseak bezala, urte askoan, baina eguraldia bezala ere ez. “Egin daitekeen gauza bakarra aurreikuspen probabilistak dira”, nabarmendu
|
du
adituak.
|
|
“Batzuk jasanezinak dira. Batez ere gauez”, esan
|
du
adituak. Batzuetan, mina arindu egiten da, “arrazoi objektiboengatik”, esaterako, muskulu arazoak daudelako edo belarrian odol fluxurik ez dagoelako.
|
|
Hala ere, “badaude beste hipotesi batzuk herentziazko materialaren aurrekari izan zitekeenari buruz. Hau askotako bat da”, esan
|
du
adituak. Bestelako zantzuak Aurkikuntza horren ildo beretik, joan den astean, Aeronomiako Max Planck Institutuko zientzialariek kometa bateko partikulen artean molekula batzuk aurkitu zituztela erakutsi zuten.
|
|
Zientzialariak azaldu duenez, FX06 fibrinaren osagai bat da, giza gorputzak kontrolik gabeko odoljario baten ondorioz odoljariorik ez izateko behar duena, baina ondorio kaltegarriak ere baditu, koaguluak sortzen baititu, eta horiek koronarioak edo garun arteriak buxa ditzakete, eta, ondorioz, infartua edo apoplexia eragin. Nahi ez denean fibrinaren sorrerari aurre egiteko, gorputzak hura zatitzen duten entzimak dituela aztertu
|
du
adituak. Aurkikuntza horren ondoren, Vienako zientzialariek ondorioztatu dute FX06 peptidoak eragin oso positiboa duela talka larrietan, eta, ondorioz, odol hodiek hesi funtzioa galdu eta odola ehunean isurtzen uzten dutela.
|
|
Baina Santiago Palacios Menopausia Aztertzeko Espainiako Elkarteko presidenteak (AEEM) ohartarazi duenez, emakumearengan estrogenoak desagertzeak 4 motako kolagenoa eta larruazalaren lodiera murriztea dakar, baita deshidratazioa areagotzea ere. Hori dela eta, “azala finagoa, hauskorragoa eta lehorragoa bihurtzen da, eta zaurgarriago bihurtzen da kanpoko ondorio kaltegarrietarako, eguzkiarena kasu”, nabarmendu
|
du
aditu horrek. Aldaketa atrofikoak, lehortasuna eta elastikotasunik eza eragiten dutenak, gainera, menopausiaren ondoren, azala hauskor bihurtzen da, lesioekiko sentikortasun handia du eta orbaintzeko zailtasunak ditu.
|
|
Palacios doktorearen arabera, “prozesu hori bizkortu egiten da denboran, eta handitu egiten da erretzen duten emakumeen intentsitatea”. Menopausiak larruazalean eragiten dituen ondorioak epe luzera atzeratu eta murrizteko, beharrezkoa da zainketa horiek bizitzaren aurreko etapetan egitea, “estrogenorik ez dagoenean, azalak kalitate eta hidratazio ona izan dezan”, azaldu
|
du
aditu horrek. Horregatik guztiagatik, Palaciosek gomendatu die emakume helduei eguzkirik ez hartzea irradiazio ordu bizienetan, babes handiko kremak erabiltzea eta ur kantitate handiak hartzea, azala ahalik eta hidratatuena egon dadin.
|
|
Hala ere, osasuna dela eta, haren elikadurak ongi ase behar zituen haren energia eta nutrizio beharrak. «Ingurua eta baliabideak ondo ezagutzen zituzten, eta bazekiten nola ustiatu», zehaztu
|
du
aditu honek. «Argi dago ez zutela arazorik».
|
|
Konpainiak hegaldi horien falta egozten dio Txinako merkatuak kostu handiengatik eta eskaera urriagatik eskaintzen dion errentagarritasun eskasari. Europako gainerako herrialdeak Europako beste herrialde batzuekin alderatuta, Espainia batezbestekoaren oso azpitik dagoela esan
|
du
adituak. Agentziak 386 talde ekarri zituen Espainiara urtarriletik abuztura, 30 pertsona inguru, Asiako hainbat herrialdetakoak, hala nola Taiwan, Thailandia eta Txina; 2.068, Frantzia, 1.795, Italia eta 1.404, Alemania.
|
|
Zer lortzen da txertoarekin? Lehen agerraldiaren ondoren, «ez izan hamar granja infektaturik, horixe izango zenuke txertorik gabe, hiru baino ez», azaltzen
|
du
aditu horrek. «Infekzioa errazago kontrolatzea lortzen duzu».
|
|
Zer erabiltzen da, indarrean dagoen araudiaren arabera, baserriko animaliak zatikatzeko giza kontsumorako? «Oilaskoari dagokionez, %68 baino ez da erabiltzen, txerriari %62, behiari %54 eta ardiei %52», erantzun
|
du
adituak. Debekuen ondoren, «lehen kontsumorako ziren eta orain ez diren 10 milioi kilo haragi desegin behar ditugu urtero».
|
|
afari guztietan esnatzen da mahaitik, besteek lagunekin txateatzeko amaitu baino lehen. Baina hori Gabon egunean egiten badu, gurasoak askoz indartsuago sentituko dira semearengandik urruntzen direnean edo hori egitea debekatuko diote…", azaldu
|
du
adituak. Egun horietako gatazkak:
|
2005
|
|
Sufritzen dutenak “oso mugituak, traste bat, gehienetan “gelako gaiztoa” izaten dira, baina ez dira beti eredu berari erantzuten. “Kasu kezkagarrienak dira, hain zuzen, haurra lasaiagoa eta inoiz ez bulkadaka dabilenak, diagnostikatzen zailenak baitira”, zehaztu
|
du
adituak. Une batean, hiperzinesia izenekoan, geldirik egoteko ezintasunari bulkadak kontrolatzeko ezintasuna gehitzen zaio.
|
|
Sodioa, gatz formakoa, hain da nabarmena elikagai guztietan, ezen ia ezinezkoa izango bailitzateke erabat murriztea. Haurren elikadura Ildo horretatik, haurren elikaduran gatz mailak bereziki kontrolatzearen garrantzia gogorarazten
|
du
adituen taldeak. Batetik, odol presioan epe luzeko ondorioak eragiten dituelako.
|
|
Dokumentu horretan, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) lagundu du, eta, haren arabera, haur eta nerabeetan tiroideko 4.000 minbizi kasuren artean, bizirik irauteko ehunekoa %99 izan da. Kopuru horiek beldurgarriak diren arren, txostenak azpimarratzen du hondamendiaren ondorioak beldurgarriak baino txikiagoak direla, eta argitzen
|
du
adituek ez dutela “inpaktu negatibo sakonik” aurkitu hurbileko gainerako eremuetan. Era berean, istripuak eragindako osasun arazo handiena eragin psikologikoa dela aipatu du:
|
2006
|
|
Parte hartzaileen batez besteko adinak erretiroaren etena gainditzen zuen, eta hori Hernándezek egin zuen, hirugarren adinean espezializatuta baitago. Adineko pertsonek jateari zergatik uzten dioten azaltzen
|
du
adituak. Bazekien anorexia nerabeen kontua besterik ez zela.
|
|
Zamorako Laguntza Esparruko Psikiatria Zerbitzuko buruak, Manuel Franco doktoreak, uste du eskizofrenia duten gaixoen irudi bortitzak, askotan komunikabideen bidez transmititzen denak, eragina duela gizartean. “Gizakiak egiten duen eta gustatzen ez zaigun guztia, gaixotasun mentalen edo eromenaren prozesuei egoztea interesatzen zaigu, eta hori ez da egia”, azaldu
|
du
aditu horrek. Gidak tratamendu ez farmakologikoak pazientearen suspertzean duen garrantzia azaltzen du.
|
|
Ekimen horretan parte hartzeko gonbita jaso zuten emakumeek beren adostasuna adierazi zuten idatziz “segundo bakar bat ere ez zalantzan jarri gabe”, adierazi du Iñaki Brouard Basurtoko ospitale bilbotarreko ginekologoak. “Guztiek dute osasun arazo bat, eta kirurgia egin behar da; Espainiako eta Europako espezialista onenetako batzuek ebakuntza egingo diete, teknikarik modernoenekin”, azaldu
|
du
aditu horrek. Hala ere, ez dira horiek baloratzen diren baldintza bakarrak.
|
|
«Guztiek erantzun bera eman zuten», dio Lindquistek. «Guztietan ikusi zen alfa synukleinaren toxikotasuna nabarmen galdu zela, baina bakar batean ere ez erabat, eta horrek baieztatzen du beste bide batzuetatik alfa synukleinaren metaketak eragina duela», erantsi
|
du
adituak. Aurkikuntza horiek «ez dute inola ere frogatzen mekanismo patologiko hori edo hura aldatzen duten konposatuak gizakientzat garrantzitsuak direnik.
|
|
Horietako batzuk, gehienetan zaharrenak, ingurunea eta urperatzea ez ezagutzearen beldur dira, baina uretan sartu eta urperatzeak eragiten dituen sentsazioetara ohitu ondoren, haien errezeloak gainditzen dituzte. Hala ere, bada pertsona portzentaje bat, «gazteenek, 50 urte baino gutxiago dituztenek», jarraitzen
|
du
adituak, eta uraren beldur handia dute, batez ere esperientzia traumatikoengatik. Horiekin ikaskuntza prozesua konplexuagoa da.
|
|
«Hori bat dator GMI emakumeen koloneko minbizia aurreikusteko nahikoa desegokia dela ikustearekin. Horren arrazoia izan liteke gizonezkoek pisua irabaztea, batez ere sabelaldean gantza metatuz; emakumezkoek, berriz, gorputzeko beste atal batzuetan pilatzen dute pisua», erantsi
|
du
adituak. Gizonak eta emakumeak Jakina da gizonak eta emakumeak desberdinak direla beren gorputz osaeran.
|
|
Gauzak ez dira sendatzen ulertzen ez badira. Sendatze enpirikoak izan dira, baina, normalean, medikuntza ezagutzan oinarritzen da», gehitu
|
du
adituak. Hala, bada, biologoek gero eta kopuru handiagoetan dituzten datuei zentzua emateko balioko luke matematikak.
|
|
Batez beste, denek uste zuten heldu osasuntsu batek baino lau urte gutxiago bizi zitekeela; zifra estatistikoek, berriz, bestelako itxura ematen dute. «Inkestatutakoen %85ek beste edozein heldu osasuntsu bezala bizitzeko eta jarduera mota bera egiteko aukera ziurtatzen zuen», azaldu
|
du
adituak. Reidek bere azterlanean ondorioztatu duenez, beharrezkoa da medikuek, gurasoek eta hezitzaileek12 ikuspegi seguruago eta errealistago bat prestatzea osasun konpromiso hain garrantzitsua duten paziente horientzat.
|
|
Botika berria Varenicline, Pfizer farmazialariak “Champix” gisa merkaturatua, Espainiara iritsiko da urtarrilean, eta “aurrerapen handia” ekarriko du tabakismoaren aurka; izan ere, haren eraginkortasun handiari bigarren mailako ondorio gutxi batzuk gehituko zaizkio, Carlos Jiménez Madrilgo La Princesa ospitaleko pneumologoaren arabera. Sendagai honek neuronen nikotina hartzaileei eragiten die, “erretzeari uzten ari den erretzaileari abstinentzia sindromerik izan ez dezan laguntzen dio horrek”, azaldu
|
du
adituak. Produktu horren eraginkortasuna ebaluatzeko, Pfizer ek bi saiakuntza egin zituen, eta bertan 2.000 erretzaile inguruk parte hartu zuten.
|
|
Estigma suntsitu behar da. Kontraindikazio bakarra alkohola ez edatea da», argitu
|
du
adituak, Ebidentzia zientifikoa Epilepsian liburua argitaratzen lagundu baitu, UCB Pharma enpresaren babesarekin. Lan berri honetan, «Jaioberriari, haurrari, nerabeari eta helduari eragiten dieten sindrome epileptikoak zein ezaugarri klinikorekin ezagutu behar diren aztertzen da, baita haien tratamendu farmakologikoak edo literaturaren ikasketetan eraginkortasuna erakusten duen beste mota bateko tratamenduak ere», azaldu du Herranzek, Kantabriako Unibertsitateko Pediatriako irakasle titularra eta liburu honetako aholkularia ere.
|
2007
|
|
Jamesentzat, Nazio Batuen Milurtekoko Garapen helburura iristeko bideetako bat da, «2015erako pobrezia erdira murrizteko». Bestalde, A bitamina gehiago duen urre koloreko arrozak «elikadura nabarmen hobetu lezake», onartu
|
du
adituak. Aurreikuspenak haratago doaz, eta hurrengo bost urteetan lehorteei aurre egiteko moduko labore transgenikoak merkaturatzen hasiko direla adierazten dute.
|
|
Gidari berriei alkohola kontsumitzea debekatzea gomendatu
|
du
aditu batzorde batek
|
|
Biztanleen %52, 7k adierazi du badakiela ordenagailua erabiltzen; %45, 5ek esan du Interneti buruzko zerbait badakiela, eta %21ek erabiltzaile aurreratua dela. % 6,1ek bakarrik adierazi
|
du
aditua dela, eta% 18,4k, berriz, hasiberritzat. Halaber, txostenak adierazten du kontsultatutakoen %90ek uste duela Sarearen erabilera erraza edo oso erraza dela.
|
|
Minbizia eta bestelako gaixotasunak diagnostikatzeko tresna ere bada. Etorkizunean, agian, RNAren isiltzea terapia berrien oinarri gisa erabil daiteke hainbat gaixotasun tratatzeko, hegazti gripetik hasi eta minbiziraino", erantsi
|
du
adituak. Mikro RNA Ezer baino lehen, ordea, beharrezkoa da, adibidez, «ziur egotea X gene bati zuzendutako RNA batek X genea bakarrik isilduko duela eta besterik ez», dio Baulcombek.
|
|
RNA isilgailuek hazkunde arruntean eta garapenean duten funtzioa ere hobeto ulertu behar dugu. Informazio horri esker, RNA isilgailuak erabil ditzakegu zelula bateko gaixotasun egoerak diagnostikatzeko», azaldu
|
du
aditu horrek. SIROCCO partzuergoan Espainiako parte hartzaile bakarra Bartzelonako Erregulazio Genomikoko Zentroko Xavier Estivillek zuzendutako taldea da.
|
|
Getzenberg, azterlanaren koordinatzailea. «PSAren gaur egungo probek ezin dituzte bereizi bizirako mehatxurik eragingo ez duten eta berehalako arreta eskatzen duten minbizi motelak», gehitu
|
du
adituak. Itxaropena da EPCA probak hazkunde moteleko minbizia duten pazienteak identifikatuko dituela, «itxarote zaintzailerako» hautagaiak egin ditzaten, eta ez berehalako kirurgiarako edo beste tratamendu baterako.
|
|
Javier Olabek, Palma de Mallorcako neurozirujauak, gogora ekarri du orain dela hamar urte hasi zirela erdisko barneko termokoagulazio teknikak garatzen, ornoarteko diskoa inguratzen duten zuntzen urratze batek eragindako bizkarreko mina arintzeko asmoz. «Haren egitekoa zen tenperatura oso altuak jartzea diskoaren barruan, urradura askatzeko eta mina transmititzen duten nerbioak suntsitzeko», azaldu
|
du
adituak. Beroa elektrikoki (elektrotermokoagulazio intradiskala edo IDET) zein irrati frekuentziaren bidez (irrati frekuentzia bidezko termokoagulazio intradiskala edo PIRF) sor zitekeen.
|
|
Espainiako biztanleen %54, 7k aitortu du badakiela ordenagailua erabiltzen; %47, 6k Interneti buruzko jakintzarik badu (aurreko aldian %44, 4k), eta %21 erabiltzaile aurreratua da. Adituen %7, 4k bakarrik
|
du
aditu gaitasuna, eta hasiberritzat %19, 2 hartzen da. Gainera, panelaren arabera, informazioaren eta komunikazioaren teknologien (IKT) hiru zerbitzu dituzten etxeak bi baino gehiago dira.
|
|
Hain zuzen, Osloko Minbiziaren Norvegiako Erregistroko Astri Syse buru duen ikerketak erakutsi du minbizi mota gehienek adierazten dutela, diagnostikoaren ondorengo lehen urteetan, dibortzio tasa pixka bat gutxituko dela, eta, gainera, gizonezkoek bularreko minbizia izan ondoren ezkontideak uzteko joera handiagoa dutela. Hartzen den alkohol kopuruak bularreko minbizia izateko arriskua areagotzen
|
du
Adituek diotenez, testikuluetako minbiziak eta umetoki lepoko minbiziak bikotearen intimitateari eragiten diote, desira, libidoa eta ugalkortasuna gutxituz. Ikerlanean kontuan hartu da Norvegian bi minbizi mota horiek goiz detektatzen direla, eta, horri esker, sexualitatea ahultzen duten tratamenduen eragina minimizatzen dela.
|
|
Klinikako espezialistak onartu du bigarren belaunaldiko antipsikotiko batzuk nabarmendu egin direla, gaixoen pisua handitu egin delako eta, era berean, gaixotasun kardiobaskularra izateko arriskua dutelako. «Era berean, sistema neuroendokrinologikoari eragiten diote, bereziki hormona prolaktinaren jarduerari», erantsi
|
du
adituak. Prolaktina maila aldatzeak ginekomastia (bular guruinen tamaina handitzea) eta funtzio sexuala aldatzea eragin ditzake.
|
2008
|
|
Urteko edozein unetan gerta daiteke. «Aldez aurretik biltegiratu daiteke, pandemia bat prebenitzeko, edo herritarrei modu prebentiboan eman dakieke», erantsi
|
du
adituak. Hala ere, OMEk gogorarazten du «gripearen andui guztietatik babestuko duen txerto ideal batek oraindik bost edo hamar urte dituela erabilgarri egoteko».
|
|
«Genero indarkeria indarkeria indarkeria indarkeria psikologikotik hasten da beti», dio Rodríguezek. Tratu txarren kasu bat identifikatzeko, ezinbestekoa da sendagileak «sentsibilitate berezia garatzea; izan ere, askotan, pazienteak, hitzekin izan ez arren, tratu txarren biktima dela esaten du», gehitu
|
du
adituak. Gaixoa sarraskijalea izatea, patologia argirik izan gabe, adierazten zaion tratamendua hobetzen ez duena edo apatia, tristura edo antsietatea duena, horiek dira gehiegizko abisua eman dezaketen arrastoetako batzuk.
|
|
Barne eta kanpo arriskuak Noguék kasuistikari dagokionez pozoitze ohikoenen berri eman du, eta haurren artean karbono monoxidoak eragindako intoxikazioak nabarmendu ditu. «Negu bakoitzean gas horrekin izandako istripuei buruzko berriak agertzen dira, berogailuen eta berogailuen funtzionamendu txarragatik, batez ere», azaldu
|
du
adituak. Haurrarengan, karbono monoxidoaren ondoriozko intoxikazioak helduarenaren antzeko sintomak eragiten ditu, eta sintoma horiek gastroenteritisa bezain gauza hutsalarekin ere nahas daitezke.
|
|
Hori dela eta, irri k teknika berriak garatu behar ditu elikagai horren zerbitzura. Kalitateak kantitatea lehenesten
|
du
Adituen arabera, arroz laboreak hobetzeko, ekoizpen kantitatea baino kalitate hobea behar da. Nekazarien pobrezia eta arrozarekiko mendekotasuna murrizteaz gain, “nutrizio osasuna” hobetzeko ikertzen jarraitu behar da, “biosendotuz”,, burdina eta zinka erabiliz laboreetan.
|
|
Horren ondoren, pazienteak bizitza normala egin dezake. Kontu handiz, injekzioaren ondoko bost asteetan ariketa fisiko gogorrik ez egitea gomendatzen dugu”, argitu
|
du
adituak. Bazánek onartzen du, halaber, produktuaren eragina ez dela iraunkorra:
|
|
" Gaur egun, gaixotasun horren prebalentzia eta eragina nabarmen ari dira handitzen mundu osoan, batez ere bizimodu aldaketaren eta bizi itxaropen handiagoaren ondorioz, biztanleria orokorrean", adierazi du Francesc Xavier Cos Claramuntek, Primary Care Diabetes Europe eta RedGEDAPS (Diabetea Osasun Laguntzan aztertzeko taldea) Batzorde Exekutiboko adituak. " Baina, agian, txikienei nola eragiten dien da alarmarik handiena; horren adierazgarri da lehen' heldu' esaten zitzaion 2 motako diabetesak gero eta gazteago eragiten duela orain", erantsi
|
du
adituak. Erakundearen epidemiologia aldaketa hori mendebaldeko gizartean ezarri diren ohitura txarrek eragin dute, eta, horren ondorioz, haurren obesitatea asko handitu da, eta, aldi berean, adin horietako 2 motako diabetesaren diagnostikoarekin lotuta dago.
|
|
Hezkuntza sistema Adituek diote hezkuntza sistemak funtsezko zeregina duela neurogarapenaren nahaste horien aurrean. “Haren eginkizuna kritikoa eta erabakigarria da, “puntu beroa” baita arazo horietako gehienak agerian geratzen eta azaleratzen diren tokia, haurrak ikasi eta bizi egiten baitu”, azpimarratu
|
du
adituak. Gainera, egoera ahalik eta modu egokienean “bideratu” daiteke, baldin eta irakasleak “haur hori ulertu eta bere zatia jartzen badu”.
|
2009
|
|
Bestalde, Ogame espazioan ere garatzen da, baina gehiago ematen du estrategiari garrantzia ematea, eta itunak negoziatu eta sortu behar dira. Ekialdea Hattrick ere aipatu
|
du
adituak. “futbol joko oso preziatua”, Goi mailako lanbide kluben benetako garapena.
|
|
Papilomaren txertoak eragindako bi neskatoen kasua aztertuko
|
du
aditu talde batek
|
|
Atzo bertan, biak itzuli ziren Valentziako Ospitale Klinikoko Zainketa Intentsiboetako Unitatera (ZIU); han hilabete daramate ingresatuta, konbultsio berriak aurkeztu ondoren. Nahasmena hainbestekoa da adin txikikoak ZIUra joan dira beren gelatik eta ZIUtik solairura, bost aldiz arte–, eta Osasun Ministerioak jakinarazi
|
du
aditu talde bat jarriko duela abian berehala, ministerio saileko, Valentziako Erkidegoko eta Espainiako Medikamentu eta Produktu Sanitarioen Agentziako (AEMPS) espezialistek osatua, gaia argitu ahal izateko. Aditu talde horrek aztertuko ditu erasandakoen egungo egoeran eragina izan dezaketen kausa posible guztiak, baita arrotzak ere, baita nesken txertaketarekin eta sintomatologiarekin zerikusia duten guztiak ere.
|
|
Kontua ez da odoleko glukosa maila zaintzea bakarrik, baita arteria presioaren eta kolesterolaren kopuru egokiak mantentzea, erretzaileei ohitura kentzea, ariketa fisikoa sustatzea, dieta egokia sustatzea eta gerta daitezkeen arazoen aurrean erne egotea ere. “Hala egiten ez bada, miokardioko edo garuneko infartuaren aukerak bikoiztu egiten dira diabetikoa ez den biztanleriarekiko”, azaldu
|
du
adituak. “Profesionalaren ezagutzak etengabe eguneratu behar dira”, erantsi du.
|
|
Jakina, botikekin soilik tratatutakoei ere mesede egin zieten, baina gutxiago (%35 mania gutxiago eta %56 depresio gutxiago). Oro har, psikohezitako taldeko gaixoak gertaera maniakoetan edo depresiboetan igarotako denboraren %8 igaro ziren, eta tratamendu taldekoak farmakologikoak bakarrik izan ziren denboraren %30 “Laburbilduz, psikohezitzaileek atal gutxiago dituzte, eta, gainera, laburragoak dira”, erantsi
|
du
adituak. Zerebeloaren disfuntzioa Zenbait ikertzailek zerebeloa prozesu psikologiko ez motorretan eta nahasmendu bipolar motako gaixotasun psikiatrikoetan inplikatzen dute.
|
|
“Solenodon edo almiki modernoen antzeko mekanismoa da, Kuban eta Haitin bizi diren musarañetatik oso hurbil dauden senideena”. Aztarnategi paleontologikoetan oso ohikoak diren arren, hegazti harraparien elikadura ohiturei zor zaie, batez ere; izan ere, hegazti harrapariek “mikroornodunez elikatzen dira, eta, ondoren, azala, ilea eta hezurrak birarazten dituzte, konglomeratu gisa, egagrofilo gisa”, esan
|
du
adituak. Europako hainbat aztarnategitako fauna elkarteekin alderatuz gero, Dolinasorex glyphodon inguruko espezie endemikoa zela eta Iberiar Penintsulan orain arte deskribatu den lehen sorizidoa dela esan daiteke.
|
2010
|
|
Birusaren urtarokotasunari dagokionez, hilabete kritikoak abendua eta urtarrila izan ziren. Aldeko bilakaera Azken 25 urteotan Down sindromea duten haurrek biziraupenean eta bizi kalitatean izan duten hobekuntza azpimarratu
|
du
adituak, “osasun arreta hobea, osasun programa koordinatuak eta arreta goiztiarra direla eta”. Hala ere, gaixoen elkarteek gainditu gabeko zenbait erronka aldarrikatzen dituzte, hala nola laneratzea eta gizarteratzea, eta sexualitateari edo zahartzeari ahalik eta modurik osasungarrienean aurre egitea.
|
|
Hala ere, “ondorioak laster nabaritzen dira. Larritasuna gutxitzen du, beste sintoma batzuk hobetzen ditu… Baina, gutxienez, urtebete behar da hobekuntza egonkortzeko eta gaixoa psikoanalistarengandik bereizteko”, azaldu
|
du
adituak. Normalean, 40 minutuko saio bat egiten da astean.
|
|
Emaitzen arabera, sailkapen klasikoa, likido eta maskuri arazoak dituzten pazienteak bereizten dituena, irreala da. " Gehienek bi arazoak dituzte", gehitu
|
du
adituak. Paziente horien azterketa urodinamiko oso bati esker jakin ahal izan da paziente horietako askok bi arazoak dituztela.
|
|
Orduan, zer bilatzen dute udan krisian dauden bikoteek? “Beren artean distantzia bat dagoela sentitzen dute, eta ez dute elkarrekin zuten intimitatea partekatzen, eta berriro konektatu nahi dute”, azaldu
|
du
adituak. Gainera, bikote krisiaren aurrean, sexu harremanek eragin handia izaten dute, bai kopuruan, bai kalitatean.
|
|
Horixe dio Leonard Orbanek, Europar Batasuneko Eleaniztasuneko komisarioak. Baina itzultzaile profesionala izateko ez da nahikoa hizkuntza batean edo gehiagotan hizkuntza gaitasun nahikoa eskuratzea, “beharrezkoa da zerbitzu osoak emateko gai izatea”, gehitu
|
du
aditu horrek. Profesional horien prestakuntza osoa lortzeko, Europako Batzordeko Itzulpen Zuzendaritza Nagusiak EMT (European Master’s in Translation) sarea sortu du.
|
|
Herritarrak kontzientziatzeko, hainbat jarduera ere egiten dira, hala nola berrogeita hamar bat ospitaletan informazio mahaiak egitea, VI. Jardunaldi Nazionala “Ezagutu, Bencela” lelopean (Espainiako Erreumatologia Elkarteak, SER), hogei bat hiritan, eta Artritis Elkarteen Topaketa Santiagon. Diagnostiko goiztiarrak tratamendua lehenago hastea eta bilakaera atzeratzea ahalbidetzen
|
du
Adituek, halaber, gaixotasun horri buruzko hainbat uste argitu nahi dituzte, klimari edo elikadurari eta artrosiarekin duen nahasteari buruzkoak. Diagnostiko goiztiar baten garrantzia azpimarratu nahi da, tratamendua lehenbailehen hasteko eta bilakaera atzeratzeko.
|
|
Jokabideari modu terapeutikoan ekiteak ere eragin positiboren bat izan dezake. “Nolanahi ere, oraindik ez dago jarraibide terapeutiko zehatz bat ezartzeko adina azterketarik”, azaldu
|
du
aditu horrek.
|
2011
|
|
Haren ustez, “egingarria” da astean kilo bat edo erdi galtzea —astean gerriko zentimetro baten baliokide izango litzatekeena—; izan ere, “gehiago galduz gero, beste elementu batzuk murrizten dira, hala nola ura, muskulua edo hezur masa”. “Pisua %5 eta %10 bitartean galduz gero, %53 murrizten da diabete arriskua, eta %15 kolesterola handitzeko aukerak”, adierazi
|
du
aditu horrek, dieta osasungarria, ariketa fisikoa eta, beharrezkoa denean, argaltzeko botikak ematea proposatzen duela. Espainiako helduen %15 eta haurren %12 gizenak dira.
|
|
Gaixotasun hori duten pertsona askoren isolamendu eta bakardade sentimendua arintzeko helburua du goiburuak. “Azpimarratu nahi dugu kaltetuek jakin behar dutela inguru bat prest dagoela hainbeste sufrimendu emozionaleko une zailetan laguntzeko”, azaldu
|
du
adituak. Bakardadea, oztopo bat Depresioa garatzeko arrazoi nagusietako bat bakardadea da.
|
|
entsaladak, gazpatxoa, frutak eta janari arinagoak hartzen dira. Horrek tenperaturarekin du zerikusia; izan ere, neguan hartzen diren plater astunak ez dira udan gustukoak izaten, nahiz eta oporretan ere badauden langile gehiago”, esan
|
du
adituak. Udako dieta osasuntsuago baten jarraipen espontaneo horrekin batera batzuetan, lirari eusteko berariaz egiten dena, denbora ona iristen denean ariketa fisikoa egiteko joera handiagoa da maila jaisten laguntzen duen beste faktore bat.
|
|
Egun batzuk hondartzan konbina daitezke eta besteak beste. Gainera, “toleranteak eta errespetuzkoak izaten ikasi behar da, bikotea gure gauzekin ez estutzen eta 24 orduak elkarrekin igaro nahi izaten”, gehitu
|
du
adituak. Ez du zentzurik egun osoa elkarrekin pasatzeak, urteko gainerako egunetan ia ez direla ikusten konpentsatzeko.
|
|
“Modu onean hitz egiten bada, errazagoa izango da emaitza ona izatea. Kontua ez da bestearekin lehiatzea, elkarrekin bizitzea baizik”, zehaztu
|
du
adituak.
|
|
Horregatik guztiagatik, “dieta osasungarria eta orekatua egiten duten pertsonei bitaminarik ez hartzea gomendatzen zaie. Ez dute bitamina gehigarririk kontsumitu beharrik, eta, oro har, ez da beharrezkoa”, esan
|
du
aditu horrek. Are gehiago, medikuarengana jo odol analisia eskatzeko eta odol plasman dauden konposatuen mailak zein diren jakiteko, ez da erabilgarria, odol analisiek azken mailak bakarrik erakusten baitituzte, baina ez dute informaziorik ematen maila horiek urte osoan zehar defizitarioak edo gehiegizkoak izan diren jakiteko.
|
2012
|
|
Eta puntu horretan garrantzi handia dute gurasoek. “Haur bati baikortasuna erakustea bere burua ezagutzen irakastea da, jarrera aktiboa gara dezan eta, bere munduan, bere ikuspuntua egin dezan, gertaerak eta horietan duen portaera bereizten jakin dezan”, esan
|
du
adituak, eta esan du baikortasuna irakasteko funtsezkoa dela lehen pertsonan bizitzea. Edozein pertsonak bezala, haur batek zerbait gaizki egiten duenean, zergatik galdetzen du, eta beti hiru baliabide ditu erantzuteko:
|
|
Argi utzi behar da zaineketa aringarrietako taldearen helburua, sintomak kontrolatu ezin direnean, sedazioa dela beti, eta ez eutanasia. Bizitzaren amaieran, alferrikako sufrimendua saihestea da gure helburua, sintomei aurre egiteko tratamendu sendoagoa emanez«, erantsi
|
du
aditu horrek. Itomena tratatzeko, paziente terminalei beldurra ematen dien beste sintoma handia baita, oxigenoa eman daiteke.
|
2013
|
|
Murrizketa gogorrak izaten ari dira, batez ere, Sánchez Monge ren iritziz buru eritasuna duten pertsonentzat beharrezkoak diren baliabideetan. “Medikuek, psikoterapeutek, hezitzaileek, gizarte langileek… etengabeko arreta izan behar dute, baina gero eta langile gutxiago daude”, adierazi
|
du
adituak. Era berean, etengabeko eta hurbileko arreta gutxiago dagoenez, pertsona asko larrialdi zerbitzuetara joaten dira azkenean.
|
|
ziurgabetasuna, okerrago egon daitekeela pentsatzea», langabezian behin betiko gera daitezkeela edo okupazioa are prekarioagoa eta kalitate txarragokoa izan daitekeela pentsatzea. «Lan prekarietatean, batez ere, antsietate arazoak sortzen ditu, gizakiok ziurtasunean eroso sentitzen baikara», gehitu
|
du
adituak. Batek ez badaki datorren hilabetean lanean jarraituko duen edo zenbat kobratuko duen edo egindako lana ordainduko dioten, «ezin du bere bizitza planifikatu, ezin du planifikatu seme alabak izango dituen edo auto bat erosiko duen», zehaztu du.
|
|
«Bikoteak beti izan behar du euskarri bat edozein zailtasunen aurrean, are gehiago sexu arazoa bada. Nahiz eta bikoteko kide izan lehen pertsonan, disfuntzioa bien sexualitateari eragiten dio», adierazi
|
du
adituak. Bikotearen laguntza eta jarrera ona dagoenean, errazagoa da konponbide egokiak bilatzea eta nahasmendua hobeto gainditzea.
|
|
Hala ere, haurra jarrera konprometituan jar dezake, Georgetowneko Minbizia Ikertzeko Zentroko (Estatu Batuak) ikertzaile talde batek dioenez. Haurdunaldian estrogeno gehiegi izateak bularreko minbizia izateko arriskua areagotzen
|
du
Adituek azaldu dutenez, estrogeno maila handitzeak bularreko minbizia izateko arriskua areagotzen du amaren hiru belaunalditan jarraian: alabak, bilobak eta bisnietak.
|
|
Beraz, ibilbide horretan oinarritzen da artikulu hau. «Santiago Bideko hegaluzea paisaien kontrastea da», adierazi
|
du
aditu batek. Antonio Viñayo González zenduak Done Jakue Bideari buruzko hainbat liburu klasiko idatzi ditu; besteak beste, ‘ Bide eta erromesak’, azaltzen du irteeratik erromesak Pirinioetako mendi adarrak, haran sakonak, belardiak, pagadien basoak, harkaitzak eta baso gune handiak ikusten dituela.
|
|
Horregatik, udan kontzentrazio handiagoak eta kaltegarriagoak izaten dira. «Ozonoak eragina du eremu pobre eta landatarretan, jendeak aire garbia dagoela uste baitu», adierazi
|
du
aditu batek Ozono troposferikoa oharkabean pasatzen da, gas kolorge eta usaingabea baita, baina mukosak eta birika ehunak narritatzen ditu, buruko eta bularreko minak, etab. eta bizi itxaropena murrizten du. Haurrak, zaharrak eta, oro har, arnasketa arazoak dituzten pertsonak dira kaltetuenak.
|
|
Baina, batez ere, «funtsezkoa da hirian kirolik ez egitea, korrika egin ibilgailuek asko erabiltzen duten bide batetik, asko handitzen baita arnastutako partikulen kopurua. Atseden egoeran, minutuko 6 litro aire arnastu ondoren, minutuko 40 litro arnastu behar dira», ohartarazi
|
du
aditu horrek, goraldia running a hirietan. Halaber, komenigarria da ez arnastu errekuntzako kea egur etxeetakoa, batez ere espazio itxi batean.
|
|
Hala ere, adierazi du puntu hori hobetu egin litzatekeela eta erraz aurkitzeko moduko sustapen errazak eskaini. «Renferen Interneteko sustapenak Interneten bilatzea lan ikaragarria da, ez dago guztion eskura», kritikatu
|
du
aditu honek. 6 Denbora hobeto aprobetxatzen da bidaietan Rodríguez Garrapuzchok azpimarratu du trena dela bidaietan denbora gehien aprobetxatzen duen garraioa.
|
|
«Pistak eman ditzake, baina beti beste proba batzuk egiten dira. Hala ere, zazpi urtetik aurrera, marrazkiek ez dute garapen psikomotorra neurtzeko balio», gaineratu
|
du
adituak. Marrazkia eta nortasuna Gainera, marrazkien bidez, haurrek beren emozioen eta afektibitatearen mundua adierazten dute.
|
|
«Aurreko EKT D eta E inguruan zegoen. Logikoena da 2018an, atzeratzen ez bada, EKT berriak etxebizitzetara kalifikazio maximoa (A) lortzera behartuko dituela», gaineratu
|
du
aditu honek. Lópezek gogorarazi du EKT berriak, aurrekoak bezala, gutxieneko batzuk zehazten dituela, eta, horregatik, sustatzailea edo eraikitzailea zorrotzagoa izan daitekeela eta kalifikaziorik gorena lor dezakeela, eta, hala, lehiakortasun faktorea lortzen duela beste sustapen edo eskaintza batzuen aldean.
|
2014
|
|
edo zer esango liguke hitz egingo balu? ...an. Teknologia hori beste tresna bat da txakurrari buruzko ezagutzan aurrera egiteko, bai eta txakurrei eta haien heziketari laguntzeko ere», dio Ricardo Antónek, txakur hezitzaile eta txakur hezitzaile eta blog Nire txakurra hezten. «Aurrerapen handia izan liteke, txakurrekin komunikatzeko ez ezik, espezieen arteko komunikazioaren zientzian ere oso bide interesgarria irekiko bailuke», erantsi
|
du
aditu horrek. Beste espezialista batzuk, aldiz, gehiago agertzen dira eszeptikoak horrelako gailuen aplikazio errealekin.
|
|
«Ondoren, geldirik egoteagatik eta oxigenaziorik ezagatik, metatutako odola oso ilun bihurtzen da eta atzamarra urdinxka bihurtzen da. Tenperatura eta odola berriro hatzetara itzultzen direnean, horien azala gorri bihurtzen da», gehitzen
|
du
aditu honek. Kasuen erdietan baino gehiagotan, Raynaud primarioa da; hau da, ez dago beste gaixotasun batekin lotuta.
|
|
Ekintzaile ekologistek eta ikertzaile zientifikoek parte hartu dute, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko (UAB) Ingurumen Teknologia eta Teknologia Institutuko talde batek koordinatuta. «Mapak joera kezkagarriak erakusten ditu, ingurumen delituak egiten dituzten konpainien zigorgabetasuna adibidez», adierazi
|
du
aditu batek «Atlasek erakusten du mundu osoan gatazka ekologikoak ugaritu egiten direla munduko klase ertain eta altuko materialen eta energiaren eskariengatik», UABJoan Martínez Alier (EJOLT proiektuaren zuzendaria) katedradunak dioenez. Gatazka ekologikoek agerian uzten dituzte gizarte desoreka larriak.
|
|
Sortu zenetik, 400 salaketa baino gehiago aurkeztu ditu Espainian, animalien aurkako tratu txarren kasuetan. «Egiaztatu ahal izan dugunez, oso gutxitan jakinarazten dira animalien aurkako tratu txarren salaketak, gure herrialdean egunero gertatzen diren kasuen kopuruarekin alderatuz gero», gehitu
|
du
aditu horrek. Aplikazio honek erraztu egin nahi du eta tratu txarrak jasan dituzten animaliei lagundu, oso modu errazean:
|
|
Janarien errazio kopurua handitzeko beste ondorio positibo bat da felidoen jarduera fisikoa handitu egiten dela, eta, ondorioz, baita kaloria gastua ere. «Katuek berehala ikasten dute zein diren beren bazkaltzeko ordutegiak, eta egiaztatuta dago aktiboago daudela bazkaltzeko unea hurbiltzen dela dakitenean, argaltzen ere lagunduko dien jarduera bat», esan
|
du
aditu honek.
|
|
Askotan, eredu edo erreferentzia positibo faltak segurtasun eza eragiten du. Baina «haurdunaldiko ametsak ohikoak eta onuragarriak dira antsietate horiei aurre egiteko», zehaztu
|
du
adituak. Zer esan nahi dute amesgaiztoek haurdunaldian?
|
|
Errefortzu positibodun elkartea felidoak ikasteko tresna bat da. «Baina jarraibide errazekin hasi behar dugu, azkar ikas dezaten», gehitzen
|
du
aditu honek. Katu bat hezteko hasiera onena, maskotak instintiboki egingo lukeen ekintzatik hastea da.
|
|
«Pelbiseko zoruaren autoentrenatzaile pertsonala litzateke. Hasieran, egunero erabili behar da, baina nahikoa da astean bizpahiru aldiz erabiltzea», zehazten
|
du
adituak. Hala ere, benetan erabilgarriak izan daitezen, komeni da kaltetutako pertsonak pelbiseko lurrean aditu batek trebatzea, eta horrek adieraziko die zer muskulu harrapatu eta zer saihestu behar den ariketak egiten diren bitartean.
|
2015
|
|
Hala ere, urteek aurrera egin ahala, ahuldu egiten da pixkanaka, muskulu tonu orokorra galtzeagatik, haurdunaldiagatik eta menopausiagatik (Gema García Gálvez Madrilgo Quirón Ospitaleko Pelbiseko Lurzoruaren Unitateko ginekologoa, eta menopausia. Kegelen ariketek muskuluak indartzen eta sexu harremanak hobetzen ere lagun diezaiekete gizonei. (e) n haurdunaldia, «muskulatura honen bidez, haurtxoaren pisua eta hormona aldaketak areagotu egiten dira, eta horrek euste ahalmena murrizten du; beraz, Espainiarren %40k izango ditu gernu galerak denbora tarte horretan «zehaztu
|
du
aditu honek. «Data honetan:
|
|
Katuak oso maitagarriak izan daitezke, eta asko gozatzen dute etxeko beste lagun baten laguntasunaz. «Beste felido baten konpainiak etorkizuneko portaera arazoak saihestu ditzake, are gehiago txakurkumeak edo bi helduak batera hartzen badira», gehitzen
|
du
aditu horrek. Baina, zer gertatzen da bietako bat heldua denean eta familia handitzea erabakitzen denean?
|
|
Horrela jakin dezakete zer distantzia ibili den irteeretan, nola mugitzen den azkar eta zenbat kostatzen zaion azeleratzea edo lasterketetan balaztatzea. «GPSarekin egindako lepoko horiek oso tresna eraginkorra dira gure txakurrak erabiltzeko ohiturak gainbegiratzeko, eta, beraz, haien osasun egoera», ondorioztatu
|
du
aditu honek. GPSa hezurren eta artikulazioen arazoak dituzten txakurrak zaintzeko GPSak lepokoari ematen dion informazioa oso garrantzitsua izan daiteke harburu handiagoentzat edo hezur eta artikulazioetan arazoak dituztenentzat.
|
|
Gaur egun, Twitter da ingurumen eduki onak argitaratu eta aurkitzeko sare sozial interesgarrienetako bat. Horregatik, merezi
|
du
aditu, komunikatzaile, ingurumeneko zientzialari, dibulgatzaile, erakundeetako arduradun, kontserbazionista edo teknikariei, eragin handiagoa dutenei eta proposatzen dituzten informazio onenak ezagutu eta jarraitzea, bai tuitekin, bai tuitero interesgarrien zerrendekin. Artikulu horrek 18 ingurumen tuitero aipatzen ditu, ordena alfabetikoan, eta EROSKI CONSUMER aldizkarian gomendatzen da horiek jarraitzea.
|
|
Orain dela gutxi egindako azterlan batek berretsi egiten
|
du
adituek aspalditik egiten duten zerbait: estresak semenaren kalitatea kaltetzen du eta, ondorioz, gizonezkoen ugalkortasuna murrizten duen faktorea da.
|
|
Hori dela eta, adituek gomendatzen dute animaliarekin autoan bidaia luzea egin aurretik, horrek barau txiki bat edukitzea. «Bidaia egin baino bi edo hiru ordu lehenago ez da ezer jan behar; horrela, behintzat, txakurrak ez du bozkatuko», gehitzen
|
du
adituak. 4 Trikimailuak.
|