|
2001
|
|
|
Telefonia mugikorreko antenek gizakiaren osasunean izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriez kezkaturik, herritar askok eskatzen dute beren inguruetan horrelako antenarik instala ez dadin.
|
|
|
Beste kasu batzuetan, albo ondorioak botikak utzi eta hilabete batzuetara agertzen dira, eta horrek ere zaildu egiten du eragilea identifikatzea. Hala ere, Palop zoriondu egin zen Ministerioaren jarduera “egokiagatik” eta Espainiak zeribastatinak izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriei buruzko nazioarteko alertan duen zeregin “oso aktiboagatik”. Urte hasieran, Andaluziako Farmakozaintza Zentroak rabdomiolisia –muskuluen narriadura eta suntsiketa – kasu asko detektatu zituen Lipobayrekin tratatutako gaixoetan, eta, hala, alerta nazionalen eta komunitarioen mekanismoa aktibatu zuen.
|
|
2003
|
|
|
Legeak, aldi berean, Fiskaltzari aitortzen dizkio prozesu barneko ekimena eta prozesuaren bukaera agintzeko eskumen zabalak. Helburua du horrek prozesuak sor
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak baztertzea. Orobat, talde teknikoa moldatzen du, bera ezinbesteko tresna izan dadin, neurriok eskuratu nahi duten helburua erdiesteko.
|
|
|
Galo Gobernuaren neurri horren bidez, erabiltzailea babestu nahi da, osasunean eragin
|
ditzakeen
ondorio kaltegarrietatik.
|
|
2004
|
|
|
Bi erakundeetako aditu taldeak joan den maiatzaren amaieran 164 orrialdeko dokumentu luze bat aurkeztu zuen, orain arte konposatuari buruz egindako azterlan guztiak zehatz mehatz aztertuta. Iturri askotatik datorren giza esposizioaren maila txikia kontuan hartuta, adituek diotenez, «biztanleria orokorrean akrilamidaren eraginpean egoteak ugalketan eta garapenean izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriekiko kezka hutsala da». Hala ere, adituek ez dute baztertzen ildo horretan ikertzen jarraitu behar duenik.
|
|
|
DDA hori laborategiko animaliekin egindako azterketa esperimentalen bidez kalkulatzen da, eta ondorio behaezinak dituzten mailen eta 100 edo 1000 neurriko segurtasun faktorearen arteko zatiduraren emaitza da. Faktore hori animalitik gizakira estrapolatzeko aplikatzen da, HGMak ezartzearen helburu nagusia kontsumitzailearen osasuna babestea baita, substantzia farmakologikoen hondakinen eraginpean egoteak eragin
|
ditzakeen
ondorio kaltegarrien aurka. Albaitaritzan erabiltzen diren glukokortikoide nagusien LMRak ekintza farmakologikoa duten eta gizentzeko animalietan erabil daitezkeen substantzietarako finkatuenak dira.
|
|
|
Jakinarazpen ofizial batean, erakundeak uste du SAFa saihestu daitekeela prebentzio neurri eraginkorragoak hartzen badira. ...dute ulertzen nola produktu berean dagoen arrisku batek produktua ekoizten, banatzen eta merkaturatzen dutenentzat eta produktu hori kontrolatzen dutenentzat– irizpide bikoitza izan dezakeen, produktuaren azken helburuaren (barne merkatua edo AEB) araberakoa izango den, eta, era berean, arau administratibo horrek dioenari bakarrik eta hertsiki erantzungo zaion, nahiz eta hirugarrenentzat izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak ezagutu. Oraingoz, esan bezala, botere betearazle eta legegileak izan du erreakziorik sendoena.
|
|
2008
|
|
|
Jakiak produktu kaltegarriekin kutsa daitezkeen aztertzen du, baina baita elikagai gehigarriak eta elikagai berriak ere, eta horiek kontsumitzeak izan ditzakeen ondorio negatiboak ere. Tradizionalki, gai batek izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak aztertu ditu toxikologiak, eta hainbat mailatan (zelulak, ehunak eta organoak) eta modu enpirikoan ebaluatu ditu. Parametro horiek, askotan, esposizio luze baten ondoren edo dosi handitan baino ezin dira hauteman.
|
|
2009
|
|
|
Aurkitutako iritziak Kanadako biberoi fabrikatzaileek substantzia hori erabiltzeari utzi diote, A bisfenolak gorputzaren hormona oreka alda dezakeela eta populazio orokorraren esposizioak segurutzat ezarritako mugak gainditzen dituela ohartarazten duten ikerketetan oinarrituta. 2008an ere, Estatu Batuetako Toxikologia Programa Nazionalak (herrialdeko osasun institutu nazionaletako kide da) kezka agertu zuen substantzia horrek haurrengan eta haur txikiengan izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriengatik. Europako hainbat erakundek diote gaur egun A bisfenolarekiko esposizioa ez dela arriskutsua Emaitza horiek duela egun batzuk beste aliatu bat aurkitu dute Harvardeko Osasun Publikoko Eskolako adituek egindako azterketa batean.
|
|
|
Inbertitzaileak burtsa nazionala aukeratzen badu, enpresa solidoetan edo blue txipetan oinarritutako zorroa egitea da egokiena. Eragiketa horren arrakastaren oinarria da errenta aldakorrak udan izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak minimizatzea eta aldi horretan lor daitezkeen balio handitzeez baliatzea. Horretarako, bi agertokiak bilduko dituen metodo bat prestatu behar da, eta jarraibide hauei jarraitu:
|
|
2010
|
|
|
hirigintza plangintza hiri handienhazkuntza neurrigabea mugatzeko tresna gisa erabiltzea eta hazkuntza hori bestegune batzuetarantz bideratzea; eraztun berde bat sortzea topografian oinarritutako«falka» desberdinak erabiltzen saiatuz; Bilbo Handiaren etorkizuneko hirigintzarako zenbait eremu estrategiko hautatzen hastea, besteak beste Asuako eremua, etaabar. Zonifikazio teknikaren erabilera garbia egiten da hiritarren bizi kalitateaziurtatzeko xedez, industriak bizitegi guneetatik bereizten saiatuz eta industriak hiritarren osasunean izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak minimizatzen ahaleginduz.
|
|
|
Hori areagotu egiten da industrian erabiltzen diren substantzia pestiziden, farmakologikoen, ongarrien eta bestelako produktu kimikoen erabilerarekin. Giza osasunean izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarrien artean, haurdunaldian eta bizitzako lehen urteetan garunean izan ditzakeen ondorioak nabarmentzen dira. Gehien kezkatzen duten kutsatzaile kimikoak organiko iraunkorrak (COP) dira.
|
|
|
Garunean dagoen garuna oso ahula da substantzia kimiko kutsatzaileek uretan eta elikagaietan duten esposizioarekiko. Horri buruz egindako ikerketen arabera, giza osasunean izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarrien artean, ondorio garrantzitsuenak garunean haurdunaldian eta bizitzako lehen urteetan hautemandakoak dira. Garun heldua immunea bada ere, kutsatzaileen maila apalak ere iristen dira enbrioira amak irensten dituen elikagaien bidez, eta elikagai horiek plazenta hesia gainditzen dute.
|
|
|
Melaminak giltzurrunetan izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriek irenste tasa onargarria murriztea gomendatzen dute.
|
|
|
Espainia eta Alemania bat datoz Europako batezbestekoarekin (48 puntu, 100etik), eta Britainia Handiak (62 puntu) eta Herbehereek (53 puntu) bakarrik dute ikus ongizatearen indize ona; herrialde bakar batek ere ez du bikaintasun maila lortu. Erradiazio ultramoreak begietan izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriei buruz herritarrek duten ezjakintasuna ere ebaluatu zuen ikerketa horrek, baita ikusmen osasun egokia izateko neurriak hartzeari buruzko kontzientziazio maila ere. “Aldatu egin behar da herritarrek begiak zaintzeari eta ikusmenaren higadurari buruz duten pertzepzioa”, gomendatu zuen Caroline Tikhomiroff Transitions Optical EMEAko Marketin zuzendariak.
|
|
|
Informazio hori, askotan, emaitza nahasiak eta eztabaidaezinak dituzten azterketetatik dator. Gaur egungo kezka bitamina eta mineral gehigarriekin lotutako gehiegizko kontsumoak izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarrietan oinarritzen da.
|
|
2011
|
|
|
Larruazaleko narritadura: harridura zeinua produktuak dosi handietan eragin
|
ditzakeen
ondorio kaltegarrien berri ematen du. Ondorio negatibo horietako batzuk hauek dira:
|
|
|
Drogen Plan Autonomikoetako azken datuek adierazten dutenez, 2008an, gutxi gorabehera 10.000 ikastetxetako 1,6 milioi ikaslek hartu zuten parte prebentzio programaren batean eta sentsibilizazio jarduera puntualetan. Programa eraginkorrak Prebentzio programak ez dira mugatzen ikasleei tabakoaren kontsumoak izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarrien berri ematera. Oro har, etapa jakin batean edo maila guztietan garatzen diren prebentzio proiektuetan, metodologia aktiboak erabiltzen dira, esperimentazioaren bidez osasuna zaintzeko jarrera positiboa sustatzen dutenak.
|
|
|
Arreta printzipioa arriskuen kudeaketaren engranaje osoaren parte da, eta hor sartzen da erabakiak hartzea. Kasu horretan, kontuan hartu behar dira produktu jakin batek izan ditzakeen arriskuak, hau da, izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak identifikatu direnean eta nolabaiteko ziurgabetasun zientifikoa dagoenean. Baina printzipio hori ez da inola ere erabaki arbitrarioetan aplikatu behar.
|
|
2012
|
|
|
15 substantzia kimiko gehigarriak zaindu eta kontrolatu egin behar dira, ingurumenerako edo osasun publikorako arriskurik ez dutela ziurtatzeko”, adierazi du Janez Potocnik Ingurumen komisarioak. Substantzia farmazeutikoak lehen aldiz sartzeari dagokionez, Bruselak argi utzi nahi du ez dela zalantzan jartzen aipatutako produktuen balio medikoa; aitzitik, produktu horiek uretan egoteak izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak aztertu nahi dira. Proposatutako mugetatik gorako kontzentrazioek eragina izan dezakete arrainen osasunean, adibidez, arrakastaz ugaltzeko gaitasuna murriztean eta beste organismo bizidun batzuk kaltetzean, Europako Batzordeak bere komunikatuan dioenez, “gai farmazeutikoek ingurumenean duten eraginaren kontzientzia nabarmen handitu da azken urteetan”.
|
|
|
Gelak sabai altuak baditu, horman armairu bat sar daiteke, gutxien erabiltzen diren objektuak gordetzeko. Horretarako, aireztapena ona dela eta altzaria ongi isolatuta dagoela egiaztatu da, hezetasunak izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak minimizatzeko. Beste aukera bat ertzetako altzariak dira, altueretan erabilgarri dauden angeluei probetxua ateratzeko.
|
|
2014
|
|
|
Lurra gehiegi lantzeak, edo baldintza txarretan lantzeak, onura baino kalte gehiago ekar dezake.Hona hemen lur lanketak ekar
|
ditzakeen
ondorio kaltegarri batzuk:
|
|
|
jen Kafea eta haurdunaldia: azterketa zorrotza bakarrik Literatura zientifikoan ez dago adostasun argirik haurdunaldiko kafe dosi moderatuen kontsumoak izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriei buruz. Hipotesi batzuek diote kopuru horiek kalte egin diezaioketela osasunari edo fetuaren hazkundeari, edo abortua edo erditze aurreko erditzea areagotu ere egin dezaketela.
|
|
2017
|
|
|
Gasteiz ondoan egin nahi duten gas hobia zundatzeko baimenik ez dio eman Espainiako Ingurumen Ministerioak SHESA EAEko hidrokarburoen sozietate publikoari, «hobiak ingurumenean izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak direla eta». Estatuko Aldizkari Ofizialean atzo argitaratu zuten hidrokarburoen ustiategia zundatzeko Armentia putzuaren proiektuari buruzko ebazpena, EH Bilduk jakinarazi zuenez.
|
|
2020
|
|
|
Espainiako Erreumatolgia Elkarteak (SER) gaixotasun erreumatikoak dituzten pertsonentzako aholku zerrenda bat egin du, eta, azaltzen dutenez, “herritar osasuntsuentzat ere erabil daitezke”. Izan ere, helburu nagusia da “konfinamendu egoeraren aurrean bizi ohitura osasungarriak izatea eta, hartara, egoera horrek osasunean eragin
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak arintzea”. Hauek dira bost gomendio nagusiak:
|
|
2023
|
|
|
Sendagai horiek ezin dira modu alaian erabili, ezta erabili ere, eta medikuaren agindupean daude. Hori dela eta, jarraipen medikoa egin behar da izan
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak eta haien eraginkortasuna kontrolatzeko; adibidez, Saxendaren prospektuak adierazten du 12 astez tratamendua egin ondoren, gutxienez GMIaren %4 galdu bada soilik jarraitu behar dela. Azterketa gutxi eta errebote efektua Kontuan hartu behar da, gainera, sendagai horiei buruzko azterketa osagarriak egin behar direla sendagaien segurtasuna eta epe luzeko eraginkortasuna ebaluatzeko.
|
|
|
Kasu horietan, baliteke ohiko kontsumitzaileek gomendatutako gehieneko kopuruak gainditzea EFSAren ustez. B6 bitamina gehiegi izatearen arriskuak Zenbait ikerketak B6 bitamina gehiegi kontsumitzeak eragin
|
ditzakeen
ondorio kaltegarriak biltzen dituzte, besteak beste, larruazaleko lesioak eta nerbio sistemako alterazioak. Elikadura arloko Segurtasunaren Europako Agintaritzak literatura zientifikoa ere aztertu du, eta bitamina hori gehiegi kontsumitzeak dituen arriskuei buruzko ebidentziak eman ditu.
|
|
|
Gehiegizko pisuak, mutur txatuarekin batera, arrazan hain ohikoak diren arnasketa eta larru arazoak larriagotu ditzake. Komeni da jakitea bulldog frantsesak elikadura intolerantziak izaten dituela, eta, jan ondoren, haren azalean edo haren muturrean eragin
|
ditzakeen
ondorio kaltegarrien aurrean egon behar duela. Zalantzarik izanez gero, albaitariari iritzia eskatzea komeni da.
|