|
2001
|
|
|
“Esneak, gainera, industria kalitate hobea du (gaztaren fabrikazioan etekin handiagoa ematen du), eta kontsumitzailearengana iristen diren produktuak lehiakorragoak, osasungarriagoak eta kalitate hobekoak izatea lortzen da”, erantsi zuen. Bestalde, elikadura katera igarotzen diren animalietan antibiotikoak ez erabiltzeko egiten ari diren ahaleginak nabarmendu zituen koordinatzaileak, infekzioak sortzen
|
dituzten
bakterioak gero eta erresistenteagoak baitira. Gainera, nabarmendu zuen botika horiek bereizi gabe erabiltzeak arrisku larria ekar dezakeela osasun publikoarentzat.
|
|
2002
|
|
|
Arrain hazkuntzaren kostuak murrizteko, ikertzaileek kostu txikiko pentsu bat sortu dute, oilasko, soja, arto, garagar, bitamina eta mineral hezurrez osatua, eta, FAOk dioenez, etengabeko kalitate kontrolpean dago. Zentroak, gainera, biziraupen tasak murrizten
|
dituzten
bakterio eta parasitoek eragindako gaixotasunen hedapena geldiarazten laguntzen duen jarraipen sistema bat sortu du.
|
|
|
Biologikoek substantzia kaltegarriak deskonposatzen dituzte. Kasu horretan, ura material mineralen geruzetatik igarotzen da, eta bertan hondakinak eta gasak deskonposatzen
|
dituzten
bakterioak bizi dira, algak sortzeko. Lehenengo geruza, sarritan, harea lodia izaten da partikula solidoak iragazteko.
|
|
2003
|
|
|
“Mimivirusa” ameben barruan bizi da; organismo zelulabakar horiek, normalean, hozte sistema handietan egoten dira. Ez da harritzekoa esparru horietan lan egiten duten pertsonak infektatzen
|
dituzten
bakterio eta birus mota ugari izatea. Ezagutzen zen birusik handiena baino bost aldiz handiagoa den arren, galo taldea ziur dago birus bat dela, bakterio guztiek dituzten gene batzuk ez dituelako.
|
|
|
Azken urteetan, gutxienez, konposta egiteko instalazioak izan ohi dira. Horietan, materia organikoa metodo naturalen bidez eraldatzen da (osagaiak hitzez hitz digeritzen
|
dituzten
bakterioen ekintzari esker). Azken emaitza konposta da.
|
|
|
Elikagai egosiak behar bezala ez hoztea ere kontuan hartu behar da. Fase horretan, bakterio patogenoen esporak ernamuindu egiten dira, eta ondoriozko zelula begetatiboak eta egosi ondoren elikagaiak kutsatzen
|
dituzten
bakterio patogenoak ugaldu egiten dira luzaro irauten duten bitartean, giro tenperaturan. Elikagai batzuk gehiegi berotzea kontuan hartu behar da mikroorganismoek (Staphylococus aureus, Bacillus cereus edo E) egindako enterotoxinak daudela susmatzen denean.
|
|
|
Fagoak eta kontrola Aspalditik dira ezagunak fagotipia prozesua zuzentzen duten mekanismoak. Funtsean, lau etapa ditu, gehienetan errepikatu ohi direnak, eta fagoak bakterioa infektatzen duenean hasten dira, ostalari lanak egiten
|
dituzten
bakterioak suntsitzen amaitzeko. Aldez aurretik, erabili ezin diren fagoak suntsitzen dira eta bakterioen barruko prozesurako erabilgarriak direnak anplifikatzen dira.
|
|
|
Peguerok azaldu zuen Hondakin Uren Araztegi (HUA) batean hondakin likidoak tratatu egiten direla, kutsatzaileen presentzia ahalik eta maila txikienean murrizteko, ur ibilgu naturaletara isuri aurretik. Prozesu hori kutsatzaile horiek elikagai gisa kontsumitzen
|
dituzten
bakterioek egiten dute. Bakterio horiek biolodo batzuk osatzen dituzte eta horiekin hondakin urak tanke egokietan nahasten dira.
|
|
2004
|
|
|
Eskuilaren bidez janari hondarrak kentzen dira eta, horrela, lertzoa, karieak eta oietan eta hortzetako plakan arazoak ematen
|
dituzten
bakterioak sortzea ekidingo dugu.
|
|
2006
|
|
|
Aditu horiek, gainera, elikagai industrian eta kosmetikan interesa duten polimero batzuk aurkitu dituzte, emultsionatzaileak, egonkortzaileak eta likatsuak baitira. Gehigarri horien berezitasuna beren portaera fisiko kimikoa da, azidotasun edo gatz eduki handiko produktuetan bere horretan mantentzen baititu, sintetizatzen
|
dituzten
bakterioak muturreko inguruneetara ohituta baitaude. Polimero horietako batzuen konposizioan fukosa izeneko karbohidratoa dago, kosmetikan erabilpen interesgarriak dituena eta sintesi kimikoaren bidez lortzea garestia dena; beraz, ikertzaileek aztertuko dute ea polisakaridoetatik erauztea errentagarria den.
|
|
|
Ikerlanaren egileek argi utzi dute esneki peptidoek ezin dituztela ordezkatu onura sendoagoa eta egiaztatuagoa duten hipertentsioaren kontrako botikak, baina ez da harritzekoa neurri higieniko dietetikoek hemendik aurrera aliatu eraginkorra izatea. Hartziduran zehar eta proteasen bidez azido laktikoaren molekulak apurtzen
|
dituzten
bakterio probiotikoek peptidoak askatzen dituzte, hala nola IPP edo VPP, hartziduraren ondoriozko produktuan, baina, era berean, peptido horiek sintetizatu eta esne, zuku, irabiaki edo bestelako kontsumo produktuei gehitzen zaizkie, eta, hala, elikagai funtzional bihurtzen dira. Nolanahi ere, esnekiak dira, modu naturalean edo aberastuan, hain eragin onuragarria duten laktobazilo eta bifidobakterioen iturri nagusia.
|
|
|
Igerilekua udarako prestatzea ez da lan zaila, nahikoa da zainketa batzuk eta mantentze espezifiko bat egitea segurtasun osoz eta osasun eta higiene baldintza onenetan erabili ahal izateko. Ura leku aproposa da mikroorganismoak, batzuk kalterik egiten ez dutenak eta beste patogeno batzuk garatzeko, eta argia eta gardena dirudien arren, igerilekuko ontziak substantzia kutsatzaileak, birusak eta gaixotasunak eta infekzioak transmititzen
|
dituzten
bakterioak izan ditzake.
|
|
2007
|
|
|
Hain zuzen, erresistentzia handiagoa dute goi teknologiako ospitaleek eskualdeko ospitaleek baino. Nolanahi ere, badaude erresistentzia tasa handiak dituzten infekzioak eragiten
|
dituzten
bakterioak, hala nola pneumokokoa (Pneumococcus), pneumonia komunitarioen arduraduna. Adituak dioenez, erresistentziak «biziraupen hutseko mikroorganismoen mekanismo bat dira, hiltzen dituenarekiko immune bihurtzen dira».
|
|
|
Arazo nagusiei buruzko informazioa ematea, hala nola, elikagaien osasungarritasunari eragiten dioten arrisku biologiko eta kimikoei buruzkoa. Esparru horretan, bereziki kezkatzen dituzte salmonelosia, mundu osoko elikagaiek transmititzen duten bakterio jatorriko gaixotasuna; Escherichia coli, ugaztun gehienen traktu gastrointestinalaren bezero nagusietako bat; Listeria monocytogenes, azken 25 urteetan elikagaiek transmititzen dituzten agente patogeno nagusietako bat bihurtu dena; edo campilobakterioak, elikagaiek transmititzen
|
dituzten
bakterio nagusiak. Kasu horietan guztietan, arazo horietako bakoitzaren funtzionamendua ezagutzea funtsezkoa da elikagai seguruak eskuratzeko arauetan oinarritutako prebentzio metodo egokiak aplikatzeko.
|
|
|
Digestio hodiaren kaosa ordenatzen saiatu den azterketetako bat duela urte batzuk hasi zuten Alemaniako Nutrizio Institutuko (DIFE) adituek, biologia molekularraren bidez, «heste ekosistema»ren osaera zehaztasunez zehazteko. Adituak gehien mobilizatu
|
dituzten
bakterioen artean daude Helicobacter pylori, ultzeren eta gastritisaren arduraduna, eta zenbait salmonella, elikagaien intoxikazio askoren jomugan. Planteatzen den erronketako bat bakterio probiotikoak hestean bizirik iristea da, eta horrek esan nahi du prozesatze eta biltegiratze baldintzetatik bizirik iraun behar dutela.
|
|
|
Berlingo Unibertsitate Teknologikoko Dietrich Knorrentzat, biotiko bat «ez du ezertarako balio bizirik ez badago», eta horrek erakusten du garrantzitsua dela hori ahalbidetzen duten estrategiak aplikatzea, hala nola molekula babesleak bilatzea mikrobioekin lotzeko. Probiotiko nagusiak Lactobacillus eta Bifidobacterium generoak osatzen
|
dituzten
bakterioak dira. Bakterio horiek traktu gastrointestinalean daude, eta hainbat urtetan erabili izan dira elikagaiak hartzitzeko prozesuetan.
|
|
|
«Atletaren oina», azaltzen du Daudén irakasleak, «oinaren eraginpean daudenen bizi kalitatea okertu egin daiteke, eta, batzuetan, azkura, erremin sentsazioa, usain txarrak edo ibiltzeko mugak eragin ditzake. Gainera, beste eremu batzuetara ere heda daiteke, hala nola oinetako edo eskuetako azazkaletara, eta ez da arraroa hantura zeinu garrantzitsuak
|
dituzten
bakterioek eragindako infekzio sekundarioa agertzea». Infekzio oso kutsakorra da, baina badira infekzioa saihesteko har daitezkeen neurri batzuk, besteak beste, oinak garbitu ondoren ondo lehortzea, galtzerdiak eta oinetakoak egunero aldatzea, larruzko edo gai naturalezko zapata transpiragarriak eramatea ahal den guztietan, behar bezala doitzen ez diren zapatek eragindako marruskadurak saihestea edo gimnasioetan, igerilekuetan, aldageletan, dutxa publikoetan eta hoteletan zapatilak erabiltzea.
|
|
|
Elikagaiak kaltetzen
|
dituzten
bakterio anduien portaera aztertu ondoren, Irlandako adituek Society for General Mikrobiology elkarteak duela gutxi Edinburgon egin duen bileran esan dute aztertutako bakterio guztiak hazi egin daitezkeela, baita gatz kontzentrazio handiko elikagaietan ere. Irlandako ikerketak ondorioztatu duenez, gatz gutxiko elikagaiak «modu konbentzionalean prozesatutakoak bezain seguruak» dira, Edel Durack ikerketaren arduradunetako batek adierazi duenez.
|
|
|
Horregatik, iragazketaren ondoren, pH-a doitu egiten da, tratamendu entzimatikoa eginez eta azukreak ezabatuz. Azukreak azido bihurtzen
|
dituzten
bakterioak gehitzen dira.
|
|
2008
|
|
|
Gatz horien bakterioen kontrako jarduera aztertu da. Bakterio horiek eraginkorrak dira hatsa eragiten duten konposatu sulfuratuek sortzen
|
dituzten
bakterioen kontra. Hala ere, substantzia horien ekintza mekanismoa ez da guztiz ezagutzen, gozoki horien inguruan dagoen legezko hutsunea dela eta, gozoki eta sendagaien arteko lerroan baitaude.
|
|
2010
|
|
|
Batetik, GIB birusa odol bidez transmiti daitekeelako. Eta, bestetik, menstruazioa izan bitartean umetoki lepoaren irekigunea zabalagoa denez, sexu bidez transmititzen diren gaixotasunak eragiten
|
dituzten
bakterioak errazago sar daitezkeelako Fallopioren tronpetan barrena, eta horrela pelbiseko gaixotasun inflamatorioa harrapatzeko arriskua handitu egiten delako.
|
|
2011
|
|
|
Eguzkiaren eta izpi ultramoreen erradiaziotik babesteko sistemak sortzeko batzuk; ingurune gazietan eta hotzetan bizirik irauteko sintetizatzen dituzten molekula bioegonkortzaileak erauzteko besteak (kosmetikan eta farmazia industrian erabiltzeko); hamaika erabilera izan ditzakete Antarctic Bioresources (Antartikako biobaliabideak) ekimenean Antartidan aurkitu
|
dituzten
bakterioek. Hain zuzen, hori da 2008an abiatutako proiektuaren helburua:
|
|
|
Aurpegi oklusalak zigilatzea txantxarra prebenitzeko aurrerakuntza handia izan da. Material hauek, hobi eta fisurak babesten dituzte txantxar lesioak sortzen
|
dituzten
bakterien ekintzatik.
|
|
|
Jaio ondoren, haurtxoaren hemoglobinaren parte bat oraindik ere hemoglobina fetal moduan dago, eta metahemoglobina (MetHb) bihur daiteke, nitratoekin eratzen diren nitritoak dituelako. MetHb hemoglobina bihurtu behar da, baina eraldaketa hori eragiten duen entzimak eragin txikiagoa du haurtxoetan, eta, gainera, pH handia duenez urdailean, errazago hazten dira nitratoak murrizten
|
dituzten
bakterio jakin batzuk, eta horrek nitritoen sorrera areagotzen du. Prozesu horien guztien ondorioz, lehen deskribatutako metahemoglobinemia gaixotasuna garatzen du haurrak.
|
|
2012
|
|
|
Jogurta aurrez digeritutako produktua da, beraz; esnea baino hobeto digeritzen dena, alegia. Jogurtek
|
dituzten
bakterioei esker, sistema immunologikoa indartu egiten da, eta, beherakoa izaten dugunean, hesteetako flora indarberritzen dute. Haurrek gustukoak dituzte oso, baina zaila izaten da jogurt egokia aukeratzea.
|
|
|
: Desodoranteek (lurrina eta alkohola eta/ edo etanola eduki ohi dute) desagerrarazi egiten dute usain txarra, izerdi tantak kolonizatzen
|
dituzten
bakterioek jariatzen dutena, hain zuzen ere.
|
|
|
Ekonomikoki ere kaltegarriak dira, urtean gutxi gorabehera 1.500 milioi euro galtzen baitira bakterio horiek sortutako osasun gastuengatik eta produktibitatearen jaitsieragatik. Gainera, erresistentziei buruz egindako azken azterketak erakutsi du ospitaleetan pneumonia eta gernu aparatuko infekzioak sortzen
|
dituzten
bakterioen erresistentziak areagotzen ari direla herrialde batzuetan.
|
|
|
Baina urte askoz anekdota soil bat izan zen, harik eta 2001ean Basslerren taldeak frogatu zuen arte beste 30 bat bakterio espeziek ere ekoizten zituztela halako seinaleak. Ez zen itsas bakterio arraro batzuen kontua bakarrik; kolera, tuberkulosia, pneumonia eta beste hamaika gaixotasun eragiten
|
dituzten
bakterioek ere bazituzten seinale haiek.
|
|
|
3 taulan jasota daude elikagai gaixotasunak sortzen
|
dituzten
bakterio nagusiak eta bakoitzaren ezaugarri nagusiak.
|
|
2013
|
|
|
Salmonella eta Camppylocter laginek, Europako Batasunean elikagaiek transmititutako infekzioak eragiten
|
dituzten
bakterio nagusietako bik, etengabeko erresistentzia erakusten diete mikrobioen aurkako agenteei, horiek balaztatzeko erabiltzen baitira. Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA) eta Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroaren (ECDC) txosten berriak, 2011n bildutako datuetan oinarrituta, hainbat farmaziarekiko erresistentzia eta mikrobioen aurkako erresistentzia aztertzen ditu, bai gizakietan bai animalietan.
|
|
2014
|
|
|
Aldaketa horiek, Arrisku Biologikoen Batzorde Teknikoko (BIOHAZE) adituen arabera, oso organismo moldagarriak sortu dituzte, eremu berrietara hedatzeko eta haien apopilo kopurua handitzeko. Adituen iritziz, funtsezkoa da kalitatea kontrolatzeko metodoen estandarizazioaren bidez karakterizazio molekularreko sistemak harmonizatzea, gaixotasunak eragiten
|
dituzten
bakterioen anduiak sailkatu eta konparatzeko. Lehentasunetako bat da datu molekularren fidagarritasuna bermatuko duten kalitate kontroleko metodoak izatea.
|
|
|
Patogenoen DNA sekuentziazioaren arloan egindako aurrerapenei esker, hobeto uler daiteke mikroorganismoek molekula mailan nola jarduten duten, eta, beraz, elikagaietan detektatzeko estrategia berriak diseinatu dira. Elikadura intoxikazioak eragiten
|
dituzten
bakterio eta birus nagusien DNA deskodetzeak Estatu Batuetako aditu talde bat arlo horretan lan gehiago egitera eraman du, elikadura intoxikazioaren kasuan azkarrago jardun ahal izateko eta patogenoak nola hedatzen diren hobeto ulertzeko. Artikuluak azaltzen du nolakoa den Listeriaren DNA deszifratzeko lanak eta zer neurri hartu behar diren etxean hura prebenitzeko.
|
|
|
Gainera, amagandiko edoskitze mailak ere txikiagoak dira zesarea bidez jaiotakoetan, eta beste gertaera bat obesitate arrisku handiagoarekin lotuta dago. Haurren alergiak eta zesarea Haurren sabeletik ateratzen direnean, jaioberrien hesteek kolonizatzen
|
dituzten
bakterioen arteko desberdintasunak aspalditik ezagutzen dira. Izan ere, berriki egindako beste azterlan batek ohartarazi du litekeena dela zesarea bidez jaiotako haurrek alergiak izateko arrisku handiagoa izatea, hain zuzen ere, arrazoi horrexegatik.
|
|
2015
|
|
|
Eulia izurribide izan daiteke eta gaixotasun asko kutsa ditzake, tifusa, disenteria, kolera, antraxa eta agian gehiago ere bai? hanketako iletxoetan eraman baititzake gaixotasun horiek sortzen
|
dituzten
bakterioak.
|
|
|
Elikadura arloko intoxikazioak bermatzeko, garrantzitsua da elikagaiak manipulatzeko erabiltzen diren tresna eta tresna guztiak garbitzea eta lehortzea. Kontuan izan behar da intoxikazioak eragiten
|
dituzten
bakterioak hazi eta azkar handitu daitezkeela, denbora, tenperatura edo hezetasun baldintza egokiak betetzen badira. Sukaldea garbitzea, beraz, funtsezkoa da elikagai seguruak mantentzeko eta bakterioak zabal ez daitezen.
|
|
2016
|
|
|
Gatzak, gainera, murriztu egiten du azidoak sortzen
|
dituzten
bakterioen jarduna eta kontrolatu egiten du legamiaren jarduna, doitu egiten baitu azukreen kontsumoa eta, ondorioz, azal hobea izaten du produktuak.
|
|
|
Espainian ez dago baimenduta esne gordina, eta horrek gaixotasunak eragiten
|
dituzten
bakterio kaltegarriak izan ditzake
|
|
2017
|
|
|
Helburua izaten da ez hondatzea aireko oxigenoarekin harremanetan egon delako (ura galtzen dute, itxura arraroa hartu), usainik ez zabaltzea hozkailu guztian eta ez kutsatzea beste elikagai batzuek
|
dituzten
bakterioen eraginez.
|
|
|
Egoera txarrean dauden elikagaiak begi hutsez ikusten direlako ustea faltsua da. Galtzen
|
dituzten
bakterioak ez dira gaixotasunak eragiten dituzten bakterioak bezalakoak. Elikagaien Segurtasunerako Kataluniako Agentziak (ACSA) dioenez, itxura eta usain oneko elikagaiak bakterio patogenoak izan ditzake.
|
|
|
Egoera txarrean dauden elikagaiak begi hutsez ikusten direlako ustea faltsua da. Galtzen dituzten bakterioak ez dira gaixotasunak eragiten
|
dituzten
bakterioak bezalakoak. Elikagaien Segurtasunerako Kataluniako Agentziak (ACSA) dioenez, itxura eta usain oneko elikagaiak bakterio patogenoak izan ditzake.
|
|
|
Mikrobioak (bakterioak, onddoak, etab.) janarian, airean edo ingurunean, eskuetan eta elikagaiak maneiatzen diren tresnetan daudela, baldintza batzuetan daude (tenperaturari, hezetasunari, etab.). elikagaiak ugaritu eta hondatzen dituzte. Intoxikazioak eragiten
|
dituzten
bakterioek ez dute aldatzen ez itxura, ez elikagaien usaina edo zaporea. Animalien eta lurzoruaren gorozkiak dira bakterio horiek.
|
|
2020
|
|
|
Lilipak muzilagoak eta beste substantzia batzuk askatzen ditu ebakitik. Horien pozoinak aldameneko loreek hartuko dituzte, edo uretara erakarriko
|
dituzten
bakterioek beste loreak urik hartu ezinik utziko ditu. Inguruan ez du nahi bere edertasuna zalantzan jarriko duenik.
|
|
2021
|
|
|
Kasu horietan ez da anomalia fisikorik izaten infekzio errepikatuak justifikatzeko, baina ikerketa batean egiaztatu zen emakume horiek uzkitik uretrara bitarteko distantzia txikiagoa zutela. Kasu gehienetan, eragiten
|
dituzten
bakterioekin lotutako arrazoiek eragiten dituzte ohiko infekzioak (epitelio zelulei arreta jartzeko gaitasun handiagoa duten «E. coli» mota batzuk daude). Bakterioak gernu epitelioko zelulei itsasteko erraztasunean eta baginako mukiaren propietateetan eragiten duten faktore genetikoek ere parte hartu dute.
|
|
2022
|
|
|
Beste arrazoi batzuengatik hazka daitekeen arren, hori da gure txakurrak arkakusoak edo beste parasito batzuk izan ditzakeela ohartarazteko seinalea. Arkakusoak ez dira akainak bezain arriskutsuak, azken horiek eragiten
|
dituzten
bakterio arriskutsuen transmisioagatik, baina arkakusoak dermatitis desatsegina eta deserosoa eragin dezake, eta hori desagerrarazteko produktu espezifikoak behar ditu. Gainera, arkakusodun txakur batek garbiketa handia behar du, ez bakarrik animalia bera, baita gehien erabiltzen diren tokiak ere:
|
|
2023
|
|
|
Aisiaren testuinguru horretan, baliteke erlaxatzea eta zenbait neurri hartzea ahaztea, elikadura intoxikazioa izateko arriskua murrizteko. Arazo horiek sortzen
|
dituzten
bakterioak etxean ere gerta daitezkeen arren, kanpoan egiten diren janariek arriskua areagotzen dute tenperatura altuengatik eta higienerik ezagatik.
|