|
2013
|
|
|
Aldaeren hedadura zehatza finkatzea zail gertatzen da, batik bat, aniztasun horren lekukotzak osatugabeak direlako, Egiptoren kasua alde batera utziz gero bederen. Egiptoko klima lehorra denez gero, horrek ahalbidetu du hainbat papiro iraunaraztea, eta papiro horietatik askok transakzio juridikoak jasotzen
|
dituzte
. Papiro horiek erakusten dute egiptoarrek tokiko usadioei eutsi zietela, horiekin guztiz ohituta baitzeuden.
|
|
|
Multzo horrek arau mosaiko izugarria eratzen du, neurriz Biblia osoa eta erdiaren parekoa; bildumariek lanari ekin ziotenean erabilitako materialarekin alderatuta, ostera, arauok horren hogeirena ere ez zuten osatuko, Justinianok berak esan bezala. Testuak titulutan antolatzen dira, bakoitza gai bati buruzkoa izanda, eta guztira berrogeita hamar liburu osatzen
|
dituzte
. Gai zehatz baten zatiketa egitea zaila zenean, Oinordetza zuzenbidearen kasuan esaterako, titulu bakarrak hiru liburu barneratu ahal zituen.
|
|
|
Gero, zatien serieak aurkeztu zituzten osoko bilkuretan, eta serie desberdinen hurrenkera titulu bakoitzaren arabera erabaki zen; egin eginean ere, zati esanguratsu batzuek bakarrik apurtu zuten hurrenkera hori, leku hobea izateko. Duela gutxiko ikerketek, testuen azterketa informatikoetan oinarritutakoek, gehiago zehaztu
|
dituzte
Bluhmeren ondorio horiek.
|
|
|
Justinianoren testuak aztertzeko, aditu desberdinek ikuspuntu desberdinak erabili izan
|
dituzte
, Europako historiaren aldi desberdinetan. Zuzenbide erromatarraren berpizkundea Italian hasi zen, eta, ondorenez, Italia bihurtu zen zuzenbide hori aztertu eta garatzeko topagunea Erdi Aroan zehar.
|
|
|
Zuzenbide zibila irakasten da, gizarte modernoan jardungo duten ikasleak prestatzeko. Ikasketak amaitutakoan, galdetzen zion hark bere buruari, nora bidali nahi
|
dituzte
irakasle humanistek euren ikasleak, Platonen Errepublikara edo Utopiara? (Dialogus, IV).
|
|
|
XX. mendean, Europako herri gehienek zuzenbide erromatarra aztertzen lagundu dute, baina eskolarik garrantzitsuenak Alemania eta Italian batu dira. Italiako unibertsitateetako zuzenbide fakultateek gai horren inguruko ehun katedra baino gehiago
|
dituzte
. Komunismoak lurra jo ostean Ekialdeko Europako herriak saiatu zirenean euren partaidetza berreskuratzen mendebaldeko kultura juridikoaren tradizioan, berriro ekin zioten zuzenbide erromatarraren azterketari, zuzenbide fakultateetako ikasketa planetan garrantzia handiagoa emanez.
|
|
|
XIX. mendean ez zegoen bereizketa argirik zuzenbide erromatarraren eta zuzenbide zibil modernoaren ikertzaileen artean, baina XX. mendean, ordea, zabaldu egin da bi horien arteko banaketa. Europako kode zibilak eraldatzerakoan, oro har, lana emeki emeki eta zatika egin da; Italiak eta Holandak, berriz, bi kode oso sartu
|
dituzte
. Italiak 1942an eta Holandak
|
|
|
Horren iritzirako Digesto 50,17ko regulaeak zuzenbidearen hastapenak ziren, hots, dialektikoen jokarau, geometrikoen problemata edota medikuen aforismoen baliobestekoak. «Azkenean, laburpen txiki batean jorratzen
|
dituzte
, zuzenbidearen ozeano zabalean eztabaidatuko diren gai guztiak, zuzenbide unibertsalaren aurkibide orokorra eskainiz». Auzitegietan abokatu moduan nola jardun irakasteko, disputationes izenekoetara jo zen; halakoetan, ikasleek tradizio bartolistako iruzkingileak aipatzen zituzten.
|