|
2002
|
|
|
Biomasa sortzeko laboreak proposatzen
|
dituzte
adituek
|
|
|
Adinekoak infantilizatzea eta egoitza eta ospitale batzuetan intimitatea galtzea kritikatu
|
dituzte
adituek
|
|
|
Izan ere, lurzoruen emankortasuna zaintzea funtsezkoa da Afrikan elikagaien segurtasuna lortzeko, herrialde batzuek gosearen espektroa pairatzen baitute. Milaka urtean basamortuen ertzetan bizi izan diren nomada afrikarren ezagutzak erabili nahi
|
dituzte
adituek, lurraren degradazio handiagoa saihesteko. “Orain arte ez genuen esperientzia hori kapitalizatu.
|
|
2003
|
|
|
Gaitzaren jatorria ezaguna ez den arren, hainbat teoria jorratu
|
dituzte
adituek, genetiko eta metabolikoetatik hasita, inguruneko hainbat toxikoren edo garuneko aspaldiko mikrotraumatismo zenbaiten eragina inplikatzen dutenetaraino.
|
|
|
Gainera, haurrengan otitis ertainak eta kronikoak, arnasketa prozesuak eta asma krisiak eragin ditzake, eta horrek, aldi berean, eskola absentismoa gehitzea bezalako arazoak sortzen ditu. Horregatik, kerik gabeko guneak zabaldu nahi
|
dituzte
adituek, “ez bakarrik leku publikoetan, baita enpresetan ere”, adierazi zuen Tabakismoaren Prebentziorako Batzorde Nazionaleko lehendakariak, Joan Ramón Villalbík, eta gaixotasun horri aurre egiteko hartu beharreko neurrien artean sartu zuen.
|
|
2007
|
|
|
Horrela, ondorio kaltegarriak eragin ditzakete ekosistemetan eta izaki bizidunetan, hala nola minbizia, espezie askoren ugalketa gaitasunean interferentzia, haurren garapen intelektuala gutxitzea, sistema immunologikoa ahultzea, etab. Erresistentziari esker, planeta osoan barreiatzen dira, inoiz erabili ez diren lekuetan ere, bereziki Lurreko eskualde hotzenetan. Horregatik, herrialde posible guztiak inplikatuko dituzten irtenbide globalak proposatzen
|
dituzte
adituek. POIen ordezkoek oztopo ugari dituzte, kostu handia dutelako, jendea behar bezala ez kontzientziatzeko edo azpiegitura edo teknologia egokirik ez dutelako.
|
|
|
Kaloria diskrezionalak Kaloria «esentzialak» eta kaloria «osagarriak». Bi kategorietan banatzen
|
dituzte
adituek irentsi daitezkeen kaloriak. Lehenak, funtsezkoenak, nutrizio beharrak asetzeko gutxieneko kaloriak dira; elikagai multzo bakoitzeko gantz gutxiko eta azukre agregaturik gabeko elikagaiak hautatzea da, adituen arabera, mantenugaien «erosketa» onena.
|
|
|
Gaztela eta Leongo laboreak suntsitzen ari den izurri hau suntsitzeko neurri naturalak gomendatzen
|
dituzte
adituek
|
|
|
Ohiko profila adin ertaineko gizon batena da, zurrungaria eta gehiegizko pisua duena. Loak pertsonen osasunean eragiten dituen ondorio konpontzaile garrantzitsuak azaldu
|
dituzte
adituek. Egoera horren konpontze efektua ukaezina da.
|
|
2008
|
|
|
Nekazaritzako elikagaien sektoreari bioteknologia aplikatuz, produktu eta osagai berriak diseinatu nahi
|
dituzte
adituek.
|
|
|
Endorfinek ariketa fisikoa eta beste hainbat estimuluren aurreko ihardespen gisa dihardute eta ongizate sentsazioarekin, nekearen pertzepzioaren geroratzearekin, minaren atalasearen handitzearekin eta bizitasunaren areagotzearekin lotzen
|
dituzte
adituek.
|
|
|
Teknika horri esker, fruta bakoitzak dituen polifenol espezifikoak eta zein kopurutan ezagutzen dituzte. Guztira, 16 fruta aztertu
|
dituzte
adituek; besteak beste, laranja, mandarina eta limoia. Horietatik guztietatik, fruta bakoitzaren barietateak (77) aztertu dituzte, fruta bakoitzaren barietate guztien aztarnaren puntu komunak ezagutzeko.
|
|
|
Metodo intentsiboekin egindako ardoetan osasunerako kaltegarriak diren pestizidak aurkitu
|
dituzte
adituek
|
|
|
Txokolatea babestea Kakaoaren berezitasun genetikoak ezagutzeak laborantza eta ekoizpen baldintzak hobetzen lagunduko du. Proiektuari ekiteko, hainbat barietate hautatu eta genetikoki hobetzeko egindako aurrerapenak
|
dituzte
adituek, gurutzatze teknika tradizionalen bidez. Horiekin, adibidez, landarea kanpoko mehatxuetatik izurriteetatik edo lehorteetatik gehien babesten duten geneak bilatu dituzte. Izan ere, adituek uste dute munduko kakao ekoizpenaren %30 galdu egin dela gaixotasunen batengatik, batez ere azken 15 urteetan, batez ere Afrikan, non urtean 600 mila tona kakao ekoizten baitira.
|
|
|
Hala ere, oraindik ez dakigu zehatz mehatz itsasoak har dezakeen kantitatea eta azkenean atmosferara iristen dena. Horregatik, itsaspeko sumendiak eta haien eraginak hobeto ezagutzeko ikerketa gehiago eskatzen
|
dituzte
adituek. Meatzaritzaren muturreko bizimodua eta etorkizuna Sumendi horiek, itsaspeko jarduera geologikoko beste fenomeno batzuek bezala, hala nola iturri hidrotermalek edo fumarolek, muturreko baldintzetan bizitzeko gai diren izakiak ugaritzea ahalbidetzen dute.
|
|
2009
|
|
|
“Applied and Environmental Mikrobiology”, “International Journal of Food Mikrobiology” eta “Analytical Biochemistry” aldizkarietan argitaratutako ikerketaren arabera, artisau ahuntz gaztaren bakterio gehienak onuragarriak izan daitezke osasunerako. Teknika klasiko eta molekularretatik abiatuta, Alpujarratik (Granada), Jayenatik (Granada) eta Aracenatik (Huelva) datozen lau artisau gazta mota aztertu
|
dituzte
adituek. Emaitzen arabera, aurkitutako bakterio gehienak, besteak beste, “mikroorganismo patogenoak garatzea galarazten duten” bakterio laktikoak dira.
|
|
|
Hirien ondoan naturgune bat izateak dakartzan ondorio onuragarri ugariak aipatzen
|
dituzte
adituek: klima aldaketa arintzen dute, karbono dioxidoa (CO2) gordetzen baitute; kutsadura akustikoa eta argi kutsadura murrizten dute; airea, lurzorua eta ura garbitzen dituzte; hirietako mikroklima egonkortzen dute; higaduratik babesten dute lurzoruan; ondare natural eta kulturala gordetzen dute; kalitatezko nekazaritza eta basogintza produktuak eskaintzen dituzte.
|
|
|
Eguzki panel fotovoltaikoen bilakaeraz hitz egiteko, lau belaunaldi aipatzen
|
dituzte
adituek. Silizioan oinarritutako gaur egungo zelulen ordez, hainbat material eta teknologia erabil daitezke urte batzuetan.
|
|
2010
|
|
|
Hurrengo bost urteetan hezkuntzan eragin handiena izango duten teknologia berriak aztertuko
|
dituzte
adituek
|
|
2011
|
|
|
Gurasoen permisibitatea, berdinen arteko imitazioa eta presioa dira erretzeari uzteko orduan eragin handiena duten faktoreetako batzuk. Presioari aurre egiteko trebetasunak garatzeko ekintzak gomendatzen
|
dituzte
adituek Premisa horrekin, adituek presio soziokultural horiek identifikatzean eta presio horiek jasateko trebetasunak garatzean oinarritutakoak gomendatzen dituzte prebentzio ekintza gisa. Hasteko, kontsumitzera eraman dezaketen arrisku faktoreak ezagutu behar dira, hala nola lagun edo anai arreben eragina, nerabearen aisialdi giroa, tabakoa eskuratzeko aukera (eskuragarritasuna eta gaitasun ekonomikoa), gurasoen jarrera eta beste ezaugarri pertsonal batzuk, hala nola errendimendu akademiko txikia edo familiaren desegituratzea.
|
|
2012
|
|
|
Espainian Argentinan gertatu zenaren antzeko “corralito” bat gertatzeko probabilitatea oso txikia da. Zer banku aholku ematen
|
dituzte
adituek. Taloietako beldurrez eta, printzipioz funtsik gabea dirudien arren, aditu batzuek entitateen arteko aurrezkia dibertsifikatzea gomendatzen dute.
|
|
|
“ingurumenaren sektorearekin lotura duten beste ekintzaile batzuekin harremanetan jartzea, ekintzaile berdeentzako ekitaldietara joatea eta laguntza eskatzeko beldurrik ez izatea, emaitza guztiontzat aberasgarria izango baita”. Hainbat ekimenekin arrakasta izan duten eta adibide ona izan daitezkeen Espainiako ekintzaile berdeen kasuak aipatu
|
dituzte
adituek. 5 Ahaleginarekin eta iraunkortasunarekin lan egitea Elgorriagak gogorarazi du hasiera beti gogorra dela, eta ez da sinetsi behar enpresari “berde” deitzeagatik gehiago salduko duenik.
|
|
2013
|
|
|
Haur apetatsu edo kontrolatzaile batek ez du onartzen erantzunik ez duen «ez» bat, nahi duena lortzen ez duen bakoitzean haserretzen da eta berritasunekin erantzuten du. Zentzumendun haurrek besteen sentimenduak ahazten
|
dituzte
Adituek ohartarazi dute txikiegiak apetatsuegiak direla epe ertain edo luzera arazo handiago bat dutelako: zentzua duen haurraren sindromea deritzona.
|
|
|
Kalitatea kontrolatzeko beste sistema bat da, detekzio metodo desberdinen bidez. Pestiziden kasuan, nanosentsore airean substantzia kaltegarri gutxi batzuk, hala nola pestizidak edo gas ihesak, detekta ditzake. Toxinak airean detektatzea Landareek tenperatura jakin batzuetan askatzen dituzten konposatu organiko lurrunkor espezifikoak detektatu nahi
|
dituzte
adituek Estatu Batuetako adituek garatutako nanosentsoreen ezaugarri nagusietako bat da giza ilea baino 100.000 aldiz finagoak diren karbonozko nanotutuen erabilerari esker detekta daitekeela. toxinak airean, mila milioitik bat baino gutxiagoko mailetan.
|
|
|
Katuek ere hortzak zaindu behar dituzte. Felidoen hortzak ez dira garbi egoten, eta, ondorioz, sarrarria, hortzoietan su hartzea eta diabetea bezalako gaixotasunak larriagotu egiten
|
dituzte
adituek. Hala ere, hiru jabetik bik oraindik ez dakite nola garbitu hortzak katuari.
|
|
2014
|
|
|
Hala ere, ez da beharrezkoa denak ezagutzea, mahaian amaitzeko besterik nahi ez bada. Espainian aurki daitezkeen balio gastronomiko handiko espezie gutxi batzuk nabarmentzen
|
dituzte
adituek. Boletus edulis eta aereus ak (Onddo zuria eta beltza), amanita zesarea (Amanita de los césares edo yema de arrautza), cantharellus cibarius (Rebozuelo), lactarius deliciosus (Níscalos), tubos melanosporum (Trufa negra), el agrocyperrybe aegchita (Pondetxocybe) Beraz, espezie horiek izan lirateke sakon ezagutzen lehenak.
|
|
2015
|
|
|
Hegazti zangaluze asko (habitat hezeak dituztenak, hala nola estuarioak edo urmaelak) eta zangaluzeak, eta beste espezie enblematiko batzuk, hala nola lanperna muxu atlantikoa (Fratercula arctica), yelmo kalaioa (Rhinoplax vigil) edo usapal europarra (Streptopelia turtur), Ave del Incierto del Año 2015, Birsese erakunde kontserbazionistak deklaratua. Arriskuan dauden hegaztien (gizakiek eragindakoen) hazkunde hori azaltzen duten mehatxuak aipatzen
|
dituzte
adituek. Arrazoi nagusiak hauek dira:
|
|
2016
|
|
|
Larruazal atopikorako zainketak Behin betiko tratamendurik ez badu ere, gomendioak bere agerraldiak kontrolatzea eta arintzea da. Gaixotasuna kontrolatzeko baliagarriak izan daitezkeen neurri batzuk gomendatzen
|
dituzte
adituek. Eguneroko higienea dutxa motzekin egin behar da, ez bainatzeko, ez eta oso sentikorrak diren larruazaletan erreakzio batzuk eragitetik salbuetsita dauden eta, hala ere, oso sentikorrak diren eta xaboi sintetikoak dituzten xaboiak, tentsioaktiboak edo surfaktanteak.
|
|
2018
|
|
|
«Fruitu txikiko barietate horietan errazagoa da konposatuen kontzentrazio handiari eustea, batez ere azukrearena, eta hori da, azido organikoekin batera, zaporea eraikitzeko oinarria», adierazi du Granellek. Horrez gain, tomatearen ekoizpenean azken urteotan izan diren aldaketak aipatu
|
dituzte
adituek: «Orain asko dibertsifikatu dira ekoizten diren tomate motak.
|
|
2019
|
|
|
Irudia: Deposituak Jarduera fisiko moderatuaren onurak ongi dokumentatu
|
dituzte
adituek. Horregatik, Ongizatearen Triangelua gure eguneroko lanaren zati izan dadin, ez dugu elikadura on bat bakarrik behar… Mugitzea ere funtsezkoa da!
|
|
2020
|
|
|
Zaila da normaltasunera itzultzea? Arazoa konpontzeko jarraibideak eman
|
dituzte
adituek
|
|
2023
|
|
|
Pexels Familiak hainbat modutan parte har dezake, bai bizimodu bat sustatuz, “zaintzaile” bihurtuz eta tratamendu baten jarraipena ziurtatuz, bai laguntza emozionala eta psikologikoa emanez. Pazientearengandik hurbilen dauden senitartekoak tartean sartzeko osasun estrategiak ezartzerakoan, zenbait jarraibide eta gomendio ematen
|
dituzte
adituek. Hona hemen horietako batzuk:
|
|
|
Kontsulta profesional bat egiteko arrazoiak askotarikoak dira, baina badira arreta jartzea komeni den seinale garrantzitsu batzuk. Besteak beste, hauek aipatu
|
dituzte
adituek: Gogo aldartea Zure portaera nabarmen aldatzen dela ikusten baduzu, eta horrek zure harremanak, lana, ikasketak edo zure bizitzako beste arlo garrantzitsu batzuk oztopatzen baditu.
|