|
2001
|
|
|
Nafarroako Bianaldean, Muez eta Soroslada herritxoen artean jasotzen den mendixkaren gainean, leku nahiko ezkutatu eta ezezagunean, basilika ederra eta monumentu natural are ederrago batzuk altxatzen dira. Horrela, bi herriak dominatzen
|
dituen
mendian" galdurik", euskal herritar askorentzat erabat ezezagun, bisitatzea biziki gomendatzen dugun San Gregorio izeneko osotasun arkitektoniko natural hau kokatzen da.
|
|
2002
|
|
|
Italia Galiatik bereizten duen Alpeetara, berak baino lehenago gudarostearekin sekula, Herkules Greziarrak ez bada (zeinen eraginez gaur egun Greziar Zintzurra deitzen baita), beste inork zeharkatu ez
|
dituen
mendietara iritsi ondoren igarobidea eragozten saiatu ziren alpetarrak triskatu egin zituen; lekuak agerian jarri zituen, bideak eraiki eta lehenago armarik gabeko gizon bakarra nekez herrestan joan ahal izaten zen bideetatik, elefante bat hornidura eta guzti pasa zedila lortu zuen. Bide horietatik gidatu zuen bere gudarostea eta Italiara heldu zen.
|
|
2003
|
|
|
Itzuli honetako abiapuntu egokiak Agina eta Arritxulegi izan badaitezke ere, Endarako urtegiaren ondoan dagoen San Anton ermita aukeratu dugu gaurkoan (250 m). Oiartzun eta Lesaka elkartzen
|
dituen
mendiko errepidea nahiko berria da; Gerra Zibilaren ondoren, frankismoak preso izan zituen errepublikanoek ireki zuten (1940 artean). Frankisten zaintzapean, baldintza kaskarretan eta pikatxoien laguntza bakarraz mila preso baino gehiago aritu ziren errepide horretan lanean.
|
|
2005
|
|
|
Sute arriskua txikiagotzen saiatzeko, Gipuzkoako Foru Aldundiak hainbat ekimen jarri ditu martxan Jaizkibel mendian; Gipuzkoaren historian suak gogorkien zigortu
|
dituen
mendietako bat da eta.
|
|
|
Hemen ez dago goizeko belar bustiaren usaina, ez lurrarena, ez basaloreena, ez bekorotzena. Bidetik lagun izan
|
dituen
mendi usain fresko horiek ez dute haitz biluzi hauetaraino iristerik, eta haitzek eurek ez dute usainik, nonbait. Esango luke garbitasunak usainik izanez gero hauxe dela, eta ez zoruak garbitzeko produktuetan ontziratzen dutena.
|
|
2007
|
|
|
Bideak atseden hartzeko gonbita luzatuko digu behin baino gehiagotan: gibelean Baztan haran zoragarria; parez pare, berriz, Auzatik Urkiagara doan gailurreria, hots, Aldudeak inguratzen
|
dituen
mendi multzo paregabea. Mendi pistak marrazten dituen bihurguneak saihesten dituen xenda bati esker laster helduko gara Bailegiko lepora (605m).
|
|
2008
|
|
|
14 eta 16 urteko bi nerabe zendu ziren atzo Aitzoainen (Nafarroa), auto istripu batean. Beste hiru gazterekin batera zihoazen, 19 eta 27 urtekoak, Berriozarko herri zaharra eta Aitzoain lotzen
|
dituen
mendi pista batean. Nafarroako Gobernuak zabaldutako informazioaren arabera, goizeko zortziak aldera jazo zen ezbeharra:
|
|
|
Ez du zentzurik. Aurretik eramango ditu bidean topatzen
|
dituen
mendi guztiak». Gezurretan ibiltzea leporatzen diete proiektuaren bultzatzaileei.
|
|
2009
|
|
|
begietako gaitzak itsutzen hasia zuen Arruti bera. Gaztetatik maite izan
|
dituen
mendion artean ireki zituen begiak (mendiekiko maitasun hori askotan aitortu dizu), haien aurrean itxiko ditu betiko. Poesiaren azken estrofan agurea Euskal Herriaren irudia bezala azaltzen da:
|
|
|
Izan ere, mendian zenbat denbora igarotzen duen kontuan izanda, logikotzat jo genezake artzain batek mendi ingurua etxetzat jotzea. Dena dela, ohar bedi irakurlea Laxaltek «hills» hitza modu zehazgabean erabiltzen duela, ez duela hizpide
|
dituen
mendien kokapenari buruzko inolako daturik ematen. Artzainei mendi guztiak antzekoak iruditzen zaizkien seinale ote?
|
|
|
Adierazpena mendi batzordearekin lotutako eztabaida batean etorri zen, egur loteak hartu dituzten zenbait enpresei kobratu gabe dauden zor batzuen eta exekutatu gabeko abal batzuen inguruan. Onin udal taldeak, alkateak gidatzen
|
dituen
Mendi eta Kultur batzordeen berrantolaketa eskatzen zuen mozioa aurkeztu zuen eta lan horiek bertze zinegotziren baten esku uztea proposatzen zuen, alkatetzarekin bateragarriak ez direlakoan. Oninen ustez, legealdiaren erditsua pasatua denean, “garbi antzematen da batzordeak ez direla behar bezain eraginkorrak”.
|
|
2010
|
|
|
1954an antolatu zen 8.047 metro
|
dituen
mendi hau igotzeko lehen espedizioa, eta 1975era arte ez zuen inork lortu erdialdeko gailurreraino iristea. Iñurrategik, Vallejok eta Zabalzak zailtasun tekniko eta eskakizun fisiko haundia duen igoera aukeratu dute, mendizaletasuna ulertzeko era berezi baten aldeko konpromisoari jarraituz:
|
|
|
Egongela, sukaldea eta ordenagailudun txokoa, denak areto berean, bata bestetik bereizteko hormarik gabe. Eta kristalezko leihatilaz betetako ate zabaletik begiratuz gero, Karakate ageri da, Elgoibar eta Plaentzia bereizten
|
dituen
mendia, bere handitasunean.
|
|
|
Haizea aldatu egin da, hegoa sartu da bat batean. Laster lurmenduko dira ilun-bistan erdizka bakarrik sumatzen
|
dituen
mendi goietako elurrak. Begiak kixkurtu ditu, basoetako ilunpe trinkoan zerbait hauteman nahiko balu bezala.
|
|
|
nolako lekua zen, zer jende bizi zen bertan, zer bilakaera izan duen... Gaur egun pinuak
|
dituen
mendi lurrak Hariztokia izena badu, garaian bertan haritzak zeudelako ideia logikoa adierazten du, horren berri inork ez badu ere. Las Rubias, Harrobia izenaren bestelakatzea da eta Euskararen desagerpenaren lekukotasuna, kultura ordezkapenaren berri argia ezbairik gabe.
|
|
|
Baso igel piriniarra bizi da ur azkarrak, hotzak eta oxigenatuak
|
dituen
mendiko erreka eta troketan, eta asketan, iturrietan eta beti urez beteta dauden putzuetan ere izaten da.
|
|
2011
|
|
|
Urre ezteguak. Igoera malda luzeak
|
dituen
mendi gain tontorra. Gain horretatik, argi ikusi daitekez, oroimenaren laguntzaz, maldaz gora ibilitako une asko, baina ez danak; oroimen hori estaltzen daben laino piloa izaten dira.
|
|
|
Hobe da oinetako onak eramatea, eta ibiltzeko gogoa izatea. Monasterioa da monumenturik interesgarrienetakoa, eta hara iristeko 4 kilometro edo ibili behar da, eta 900ren bat harmaila
|
dituen
mendi bidexkatik igo. Sakrifizioen Aldarera igotzea are nekagarriagoa da, bidea oso aldapatsua delako.
|
|
2014
|
|
|
Uda honetan ere euskara praktikatzeko ordu beteko ibilaldiak proposatzen ditu Banaiz Bagara elkarteak. Betiko topalekutik abiatuz eta betiko orduan, norabide eta gai ezberdinetako ibilaldiak antolatuko dira – herria ezagutzeko,
|
dituen
mendiak, baratza, parke edo berdeguneak – batzuetan gai jakin batekin lotuko dira: herriko garai bat, pertsonaia bat…
|
|
|
Hemendik aurrera, ANE RUBIO GOGOAN izena izango du lehiaketak, aurten joandako lagunaren omenez. Udan honetan, badakizu, sartu zure kamara motxilan eta emaguzu zure abenturen berri argazki eta bideoen bidez. Iaz egin bezala, argazki eta bideo onenak ikusgai jarriko ditugu GAILURRAk antolatzen
|
dituen
mendi jaurdunaldietan. Lehiaketaren oinarriak www.gailurra.org webgunean irakur ditzakezu.
|
|
|
Lan finalistak Gailurra mendi taldeak urterik urte antolatzen
|
dituen
Mendi Jardunaldietan proiektatuko dira eta bertan, ikusleen botoen laguntzarekin, erabakiko da zein diren lehiaketako irabazleak.
|
|
2015
|
|
|
Amelek ere, Julek bezala jokatzen du. Senarra bahitu ziotenean ezkutatuta zeukaten lekura eraman zezatela erregutzen duen Amelek, bahitzaileak beraiek zurturik uzten
|
dituen
mendi ibilera luze eta neketsua egingo du.
|
|
|
Ariznabarretak ez du ia mendi lsterketetan parte hartu aurten, krossean eta duatloian ibili baita gehien bat, nahiz eta bi garaipen lortu
|
dituen
mendian; Artenarako kilometro Bertikala Gran Canarian eta Sara Korrika Trail a. Aurten Manttalerekin ari den Zagok oraindik ez du palmaresa estreinatu.
|
|
2017
|
|
|
Hitlodeoren hitzen arabera, irlak ilgoraren itxura du. Ur baketsuz inguratua da, portuak dituzten pasaiez hornitua, itzulian
|
dituen
mendiei esker haizeetarik zaindua. Dio Morok bakarrik utopiarrek dituztela ezagutzen irla hartara sartzeko on diren pasabideak eta" atzerritarrak ez direla utopiarrek gidaturik ez badahara joatera atrebitzen".
|
|
2018
|
|
|
Asteburuan egingo dute Frantziako Pirinioetan –Luz Saint Sauverren– horrenbeste euskaldun erakartzen
|
dituen
mendiko eski lasterketa. Lukene Igartua eta Marije Zubizarreta oñatiarrak laugarren urtez izango dira irteera puntuan.
|
|
2019
|
|
|
Hiru Haundiak izango da, noski, Euskal Herriko lehen ultramaratoia. Gasteizko Manuel Iradier mendi elkarteak antolatu zuen lehen aldiz, 1987an, Gorbeia, Anboto eta Aizkorri batzen
|
dituen
mendi proba. Zer iruditzen zaizue mendiz 100 kilometroko ibilbidea antolatzen badugu?
|
|
2020
|
|
|
Aia herriaren lurretan da Amezti baserria, Zarautz eta Orio banatzen
|
dituen
mendi edo muinoan. Baserriak urte asko zeraman abandonaturik, eta 2010 urtean, baserriaren jabe den Garrastazu familiak Aiako Udalari hura eraberritzeko lizentzia eskatu zion.
|
|
|
Mendi magaletan zehar sakabanatuta eta erabili gabe, borda horietako asko hondatzen joan dira. Zutik iraun dutenak, azken hamarkadan Bizkaiko Foru Aldundiaren Mendi Zerbitzuak berreraikitako beste txabola batzuekin batera, Basozainaren bidexkak zeharkatzen duen paisaiaren parte dira; izen hori jasotzen du Ordunteko mendiak gurutzatzen
|
dituen
mendi ibilbideak.
|
|
|
Aia herriaren lurretan da Amezti baserria, Zarautz eta Orio banatzen
|
dituen
mendi edo muinoan. Baserriak urte asko zeraman abandonaturik, eta 2010 urtean, baserriaren jabe den Garrastazu familiak Aiako Udalari hura eraberritzeko lizentzia eskatu zion.
|
|
|
" Euskal gizartea aktiboki parte hartzera animatzen dugu antolatzen diren mobilizazioetan, datorren astean Sarek antolatuko
|
dituen
mendi martxetan esaterako", adierazi zuten Usurbilen Nahi Ditugu bilgunetik, hilero moduan, azken ostiral honetan frontoian eginiko elkarretaratzean.Ezin garrantzitsuagotzat jo zituzten" barruan gure senideak inoiz baino isolatuagoak daudenean" bideratzen diren ekimenak; tartean," joan den ostiralean euskal indar sindikal gehienak bildu zituen ekimenak; Eusko Legebiltzarraren ... Euskal Herriak dituen biztanle adina kilometro egitera animatu digute hilabeteotan, oinez, korrika edota bizikleta gainean.“Ikusi mendizaleak…” abestia prestatuDinamika beraren testuinguruan Euskal Herriko mendi gainetara igotzeko deialdia egin dute orain urriaren 3an.
|
|
|
Itsasbeherak agerian utzitako arroketako batean eseri da Marco, itsasargia gibelean duela. Etxean egoteko ere janzten
|
dituen
mendiko botak kendu ditu. Hotz dago eguzkiak oraindik epeldu gabeko ura.
|
|
2021
|
|
|
X. mendeko kalifen dorre garaiaren itzalpean denak bare ematen du, baina Noviercasen ez da giro. Oskarbi dagoenean, ederki ikusten da handik Moncayo dotorea, Soriako eta Zaragozako ordekak banatzen
|
dituen
mendia, 2.300 metro garai dena. Santu Justuen eliza gotiko ederraren ezkaratza garbitzen dabil behargin bat, eta teleklubeko mahaietan kafea hartzen ari dira herritar batzuk, isil antzean.
|
|
2022
|
|
|
Antolatzaileek adierazi dute azken urteotan Itziarko Eskolak, Lizarbe Guraso Elkarteak, Itziarko Auzo Udalak, Euskal Kostaldeko Geoparkeak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak izan duten lankidetzaren beste urrats bat izan dela jarduera. " 2014 urteaz geroztik, Itziarko Eskolak, Lizarbe Guraso Elkarteak eta Itziarko Auzo Udalak bultzatuta, Galarreta eta Arantzamendiren inguruetan Gipuzkoako Foru Aldundiak Biotopoan
|
dituen
mendi publikoetan hainbat zuhaitz landaketa egin da. 2018 urtetik aurrera, Euskal Kostaldeko Geoparkeak ere ekimenarekin bat egin du".
|
|
|
Feliuren hitzetan, «izugarrizko pena» eman zion proiektua alde batera utzi beharrak. Hala ere, pandemia ondorengo hauteskundeetan, berriz ere alkate eta udal talde berdinak jarraitu zuen, eta berriz ere ekin zioten, Udalbiltzaren laguntzarekin, lau Uharteak batzen
|
dituen
mendiko gida diseinatzeari. Gidan, mendi ibilbideak eta herri eta inguruen ondare historikoak aurkitzen dira.
|
|
|
Senidetze horretan, ordea, harreman instituzionalak soilik indartu zituzten. Aurten, elkarren arteko harremanak indartzeko, lau Uharteak batzen
|
dituen
mendiko gida bat sortu dute. Sei etapa eta 155 kilometro inguruko mendi ibilbidea da, Uhartehiri (Nafarroa Beherea), Uharte Garazi (Nafarroa Beherea), Uharte (Nafarroa) eta Uharte Arakil (Nafarroa) mendiz batzen ditu, eta lauretako biztanleen elkar ezagutza sustatzea du ezaugarrietako bat.
|
|
|
Iristea ez zen erraza izan, baina merezi izan zuen. Valbona eta Theth «herriak» ezagutu genituen, eta biak lotzen
|
dituen
mendi bidea ere bai. Herriak komatxo artean jarri dut, zeren hemen ez da frontoirik, ez herri erdigunerik.
|
|
|
Anaia hil zitzaionean ere –osaba Mateo–, ez zuen malko bakar bat isurtzen ikusi. Ziur ezkutuan egingo zuela, hainbeste maite
|
dituen
mendien bakardadean, baina ez besteen aurrean. Gaur bai, negarrez ari da, eta haren ezpainek eratzen duten tristura muzinak haur txiki batena dirudi.
|