|
2002
|
|
|
Silicon Valley n, punta puntako teknologiako enpresa askoren kuartel nagusiak dauden Kaliforniako haranean, aspaldi piztu ziren alarmak. Ted Smith, “Silicon Valley Toxics Coalition” eko zuzendaria, oso toxikotzat jotzen
|
dituen
hondakin horiek hazten ari diren abiadurarekin ikaratuta dago. Estatuko gobernuentzat, birziklatze programa eraginkorrak egiteko ordaindu behar den prezioa altuegia da; industriak, berriz, uste du ezin duela bere gain hartu bakarrik, eta hainbeste neurri neurriz kanpokoak direla.
|
|
|
“Ordenagailuko lehen heroia sortu da, eta ez ditu arma ultramodernoak jaurtitzen, ez eta talka anizkoitz bortitzetako protagonista ere, Reciclator buru belarri ari baita birziklatzen ahalegin guztia eta jarduteko gaitasuna”. Heroi gazteak lau mailatan aurkitzen
|
dituen
hondakin guztiak bildu eta dagozkien edukiontzietara bota behar ditu, hondakin organikoak, papera eta kartoia, ontziak edo beira diren kontuan hartuta. Bideojokoa foru aldundien, udalen eta ingurumena zaintzen duten erakundeen bidez banatuko da.
|
|
2005
|
|
|
Baliabide horien kontsumo iraunkorra noraino egin daitekeen zehazteko, William Rees eta Mathis Wackernager ikertzaileek “aztarna ekologikoa” izeneko adierazlea sortu zuten. Herritar batek kontsumitzen dituen baliabideak sortzeko eta sortzen
|
dituen
hondakinak xurgatzeko behar den azalera neurtzen du kontzeptu horrek. Beraz, “defizit ekologikoa” gertatzen da daukana baino lur gehiago kontsumitzen duenean, eta aztarna handiagoa sortzen du.
|
|
2006
|
|
|
Horretarako, itsasoak gau osoan ekarri
|
dituen
hondakinak ura noraino iritsi den adierazten dutenak jasoko dituzte.
|
|
2008
|
|
|
Halaber, proiektu berritzaileetarako nazioarteko saria den Rolex Award for Enterprise 2008an parte hartuko du. Hala ere, esan daiteke ez dela hain sistema ekologikoa, funtzionatzeko 2,5 kilowatt elektrizitate eta 12 litro ur kontsumitzen baditu orduko, sortzen
|
dituen
hondakinez gain. Bestalde, arduradunek zehaztu dute helburu nagusia herritarrak kontzientziatzea dela, erregai fosilen erabilera murrizteko.
|
|
2009
|
|
|
Oliba, mahatsa eta tomatea aprobetxatu Oliba, tomatea eta mahatsarekin batera, Europako hegoaldeko hiru labore nagusiak dira. Industriak sortzen
|
dituen
hondakinak ezabatzea du erronka. Bioactive net izenarekin, EBk hondakin horien onurak lortu nahi ditu konposatu bioaktiboen (olioak, zuntza edo bitaminak) aberastasunagatik.
|
|
|
Horrelako erreaktore batean ezin izango litzateke hondamendia gertatu haren nukleoan. Haren aldeko beste faktore bat da torioak sortzen
|
dituen
hondakinak uranioarenak baino askoz ere gutxiago erradiaktiboak direla, ez direla hain arriskutsuak eta merkeagoak direla tratatzeko. Faktore horiei guztiei esker, torioarekin sortutako energia oso lehiakorra izango litzateke.
|
|
2010
|
|
|
Jarduera ertain eta txikikoak El Cabrilgo (Kordoba) Biltegiratze Zentrora eramango dira; jarduera handikoak, berriz, zentralaren beraren banakako biltegira, Aldi baterako Biltegi Zentralizatua (ATC) eraikitzeko udalerri bat aukeratu arte. Bertan, Espainiak datozen 40 urteetan sortuko
|
dituen
hondakin erradioaktiboak tratatuko dira. Zorita eraistea “segurua eta gardena” izango da; izan ere, “eztabaida soziala duten jarduera horiek kudeatzen dituen enpresa publiko batek tresna gardena eta komunikatiboa besterik ez du”, azaldu zuen Rodríguezek.
|
|
|
Birziklapenak 500.000 lanpostu sor ditzake Europako Batasunak (EB) sortzen
|
dituen
hondakinen %70 birsortuko balu. Hori da Friends of the Earth Europe erakundeak egindako eta Ecologistas en Acción ek zabaldutako “Lan gehiago, zabor gutxiago” txostenaren ondorio nagusietako bat.
|
|
|
Aztarna ekologikoa, bikoitza 40 urtean Gizateriak bikoiztu egin du azken 40 urteotan bere aztarna ekologiko orokorra, WWFren “Planeta Bizia” txostenaren arabera. Adierazle horrek herritar batek kontsumitzen dituen baliabideak sortzeko eta sortzen
|
dituen
hondakinak xurgatzeko behar den azalera neurtzen du. Erabilgarri dagoen kantitatea baino gehiago kontsumitzen bada, “defizit ekologikoa” sortzen da, eta, beraz, aztarna handiagoa.
|
|
2011
|
|
|
2011n, Ambilamp ek zehaztu zuenez, proiektu hori osatzeko, beste bilgune batzuk jarriko dira. Gainera, elkarteak edukiontzi berri bat diseinatu du, instalatzen den establezimenduen ezaugarrietara eta barruan
|
dituen
hondakinen zehaztapenetara egokitzen dena. Bi edukiontzi ditu, bata fluoreszenteentzat eta bestea kontsumo txikiko bonbillentzat.
|
|
|
Oro har, tornadoek ez dute hogei minutu baino gehiago irauten, baina lurra behin baino gehiagotan jo dezakete hainbat eremutan. Hamar eta hogei kilometro arteko erradio tipikoa du, eta ia ikusezina izan daiteke, arrastaka eramaten
|
dituen
hondakinek bakarrik markatua. Muturreko kasuetan, haizea 520 km/ h ra irits daiteke.
|
|
|
Zer da motxila ekologikoa eta zergatik kezkatu behar gaitu? Motxila ekologikoa produktuak bere bizi ziklo osoan (lehengaiak erauztea, fabrikazioa, ontziratzea, garraioa eta sortzen
|
dituen
hondakinen tratamendua) egiteko erabiltzen den material kantitatea da. Horren helburua da kontsumitzaileak kontzientziatzea, kilo bat lehengai ekoizteko energia eta baliabide natural errealak desugertzeko.
|
|
|
Aditu horrek adierazi du “Zerbitzu unitateko materialen intentsitatea” (IMS) adierazten duela. Ideia horren antzekoa da “sehaskatik hilobira” (hondakinak lehengai gisa aprobetxatzen dituzten produktuen diseinua) edo “aztarna ekologikoa” (herritar batek kontsumitzen dituen baliabideak ekoizteko eta sortzen
|
dituen
hondakinak xurgatzeko behar den azalera). Ohiko produktu batzuen motxila ekologikoa Automobila:
|
|
|
Merkurioa modu naturalean agertzen da ingurumenean, hura duten arroken higaduraren edo bolkana higadurak sortzen
|
dituen
hondakinen ondorioz. Giza jarduerak ere handitu egin dezake bere kantitatea eta kutsadura arriskua handitu (petrolioaren eta ikatzaren errekuntza, zementua egitea edo urrea ateratzea).
|
|
2012
|
|
|
Jenderik gehiena ohitua dago sortzen
|
dituen
hondakinak bereiztera.
|
|
|
«Izaera espainiarra nahiko informala da, eta horrek eragina du kalean zakurren gorotzak sortzen diren herrialdean. Beste herrialde batzuetan ez da beharrezkoa kontzientziazio kanpainarik egitea, inori ez baitzaio bururatzen zakurrak sortzen
|
dituen
hondakinak ez kentzea», adierazi du Arancha Sanzek. Gorotzak ez jasotzeagatiko zehapenak Espainiako udalek kale gorotzak ez jasotzeagatik jartzen dituzten zehapenen zenbatekoa aldatu egiten da hiri batetik bestera, udal bakoitzak onartzen baititu arauak edo ordenantzak bide publikoak garbi mantentzeko.
|
|
2014
|
|
|
Euroconsultot ingeniaritza taldeak egindako azterketa baten arabera, gastu arrunten fakturan (elektrizitatea, ura eta argia)% 25 murriztu daiteke, gutxienez, eta, ikerketa horren arabera, Energia Dibertsifikatu eta Aurrezteko Institutuaren (IDAE) eta Europako Batzordearen datuetan oinarritzen da. 6 Aztarna ekologikoa Aztarna ekologikoak behar den azalera (ahalmen biologikoa) neurtzen du herritar batek kontsumitzen dituen baliabideak ekoizteko eta sortzen
|
dituen
hondakinak xurgatzeko. William Rees eta Mathis Wackernagel ikertzaileek sortutako kontzeptuari esker, agerian utzi nahi da Lurreko baliabide naturalen gehiegizko ustiapena eta horrek dakarren arriskua.
|
|
2018
|
|
|
Bere aztarna ekologikoak elikatzeko edo janzteko erabiltzen duzun planetaren azalera neurtzen du, baita sortzen
|
dituen
hondakinak eta kutsadura metatzeko ere «Aztarna ekologikoa herrialde edo hiri batek, baita norbaitek ere, bere ingurunean duen eraginaren adierazle da, eta kontuan hartzen ditu Ingurumen Ministerioak editatutako ‘Aztarna ekologikoaren analisia Espainian’ txostenaren egilea David Ponek, «Kontsumo ekologikoaren analisia Espainian» txostenaren barruan. Ekologian, aztarna hori bakoitzak kontsumitzen dituen baliabideak ekoizteko behar den ekoizpen azaleraren guztizkoa da.
|
|
|
Ekologian, aztarna hori bakoitzak kontsumitzen dituen baliabideak ekoizteko behar den ekoizpen azaleraren guztizkoa da. Eta sortzen
|
dituen
hondakinak xurgatzeko, kudeatzeko eta metatzeko behar den planetaren azalera gehitu behar da. Zein da karbono aztarna?
|
|
|
Zein da karbono aztarna? Haren aztarna ekologikoak ez du neurtzen egunero elikatzeko edo janzteko erabiltzen duzun azalera (lehengaia sortzen den eremuak), baita sortzen
|
dituen
hondakinak eta kutsadura metatzeko behar den munduaren azalera ere. Besteak beste, egunero emititzen duen CO2 guztia atxikitzeko falta den baso kantitatea.
|
|
2021
|
|
|
Baina eskuragarritasun zabal horrek prezio altua du, hau da, itsaso, aire edo lur bidezko garraioaren ondoriozko co2 emisioak. Elikadurarako eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundearen (FAO) datuen arabera, elikagaien sektorea da berotegi efektua eragiten duten gasen emisio globalen herenaren erantzulea, eta horren barruan sartzen dira batetik bestera mugitu arte landatzeko lurzoruaren erabileraren aldaketak eta, bestetik, paketatzeak sortzen
|
dituen
hondakinak. Gainera, ekoizpenaren deslokalizazioak beste herrialde batzuetako soldata baldintza txarrenetatik ateratzen du eta desberdintasunari laguntzen dio.
|