|
2000
|
|
|
Seme alabak eskolatu nahi zituzten gurasoek ordea, ezin ba kexatu, beren haurrak ikasketarik gabe geldituko ziren beldurrez. Jokaera horren lehen lekukoetariko bat dugu, nik dakidanez behintzat, Nafarroako Galipentzu herriko maisua, 1730 urtean era horretan haurrak zigortzen zituena, Jose Mateo zeritzan galipentzuarrak urte horretako irailaren 14an Orreagako artxiboan utzi zuen lekukotasunak dioenez; Bernardo Estornés Lasak bere liburuetariko batera oso ongi eraman zituen euskarak historian zehar izan
|
dituen
gertakariak, Canto y cantares de Euskalerria. Poemario nacional vasco (1994) delakoan.
|
|
2002
|
|
|
Izadiaren legeei lotuak bizi ohi gara, eta gutxi asko, giza arrazaren gehientsuenok izan dugu barren barrenean lege horiek gaindituko
|
dituen
gertakari miragarrien ametsa. Izan ere, gaixoa, magiaren erakargarritasuna inoiz sentitzerik izan ez duena!
|
|
|
Eszenatoki instituzional desberdinetatik abiatuta bada ere, irakasleriaeuskaldunaren artean zirkulu intelektual akademikoak eratzeko orduan, uztardurainstituzional eta ez formalak egokitzeko aukerak ematen ditu unibertsitate sistemak. Arlo akademikoan,, ikastetxe edo elkargo ikustezinak?, komunikazio sareakedota milieux intelektualak, interesgune eta egitura anitzen inguruan taxu daitezke: diziplina espezializatu edo diziplinarteko argitalpenen inguruan, institutu eta lankidetza hitzarmenen bitartez, ikerkuntza programa, foro, biltzar eta mintegien bidez; hau da, bai bizitza akademikoak berez bideratzen
|
dituen
gertakariak, eta bai sordaitezkeen eta horrez gero sortuta dauden elkarteak profitatuz7, euskal intelektualitate akademikoaren trinkotze prozesua egon dauden baliabide sinbolikoak biltzeko lehen pauso bihurtzen da. Urrats zailagoak eginez, lobby gisako jardunean ereislatu ahal da zirkulu akademiko trinkoenen sendotasuna, zeren euskararen normalizazioaren inguruko gaietan akademiko euskaldunen adostasuna eta talde moduraegindako presioa garrantzitsuak izan baitaitezke.
|
|
|
Komunikazio jarduera bat da eta hizkuntza egitura bat dakar berarekin. Hizkuntza egitura horren irakaskuntzan sakontzea interesatzen zaigula azpimarratzen du, eta bere ahozko gauzatzean ere bai, artikuluan zehar aipatzen
|
dituen
gertakari gramatikalak eta diskurtsibo berezituakjasoaz. Espreski landu ezik, ipuin kontakizunaren markatzaile propioak bereganatzerik ez dagoela gogoratzen digu, bere eduki, betekizun eta espektatibak barne.Hori guztia sakontzeko modua delakoan, beraz, ipuingintza jorratuko dugu ahozgorako irakurketetan.
|
|
2004
|
|
|
Banku Zerbitzuen Erabiltzaileen Elkarteak (Ausbanc) jakinarazi zuenez, bankuak bere gain hartu behar du kasu honetan Sarearen bidez jarduteko ematen dituen merkataritza sistemek “behar bezala funtzionatzen dutela” eta txartelen iruzurrezko erabileraren kostua bere gain hartzen dutela. Epaitza judizialak aipatzen
|
dituen
gertakariak 2000 eta 2002 urteen artean gertatu ziren, Donostiako material informatikoko denda bat Internet bidez Boli Kostako erosle batekin harremanetan jarri zenean, eta harekin bederatzi milioi pezetako eragiketak itxi zituen. Ordaintzean, erosleak kreditu txartel baten datuak eman zituen.
|
|
|
Kontsumitzaile eta erabiltzaileen eskubideei zuzenean edo zeharka eragiten dien araudia betetzen dela zaindu, egiaztatu eta egiaztatzea, kontsumitzaile eta erabiltzaileak azken hartzaile dituzten produktuak merkaturatzean eta zerbitzuak ematean. Kontsumitzaileak eta erabiltzaileak babesteko arloan ustez egindako arau hauste edo irregulartasunengatik administrazioak kontsumoaren arloan ezagutzen
|
dituen
gertakariak ikertu eta egiaztatzea. Jarduerak egiten diren bitartean, enpresei kontsumitzaileen eta erabiltzaileen eskubideak babesteko eta defendatzeko indarrean dagoen araudia betetzeko eta aplikatzeko eskakizunen berri ematea, eta kontsumitzaileei eta erabiltzaileei beren eskubideak egoki erabiltzeko behar duten informazioa ematea, kontsumoko arbitraje sistema zabalduz.
|
|
2006
|
|
|
Bi kolore agertzen
|
dituen
gertakaria dugu, beraz: batetik, ilustrazio eta emantzipazio prozesua dugu; bestetik,, lilura galtze?
|
|
|
Gizabanako homerikoak badaki bereizten bere ekintzarekin eragin
|
dituen
gertakariak, badaki erabaki arrazoituak ematen; baina ez du borondatearen kontzeptua garatu: Heladen oso berandura arte garatuko ez den kontzeptua da borondatearena23 Bestela esatearren, gizabanako homerikoak ez du kontzientzia barneratu24, ez du arima (yuch) gorputzetik bereizi25, ez du nortasun autonomoa sortu26.
|
|
2007
|
|
|
Ildo horretatik, adierazi du 2006 urtean Espainiako Gobernuari jakinarazi ziola herrialde txiroari ezarritako isunak “Espainia hankaz gora jar zezakeela, baldin eta ez bazen berehala eta presaz ezartzen “pezqueñinak” harrapatu eta saltzeko neurriak”. Ministerioaren erantzuna Nekazaritza Ministerioko Itsas Arrantzako Idazkaritza Nagusiak (SGPM) dio ez dagoela ofizialki jasota Europako Batzordeak EBko Justizia Auzitegira eraman nahi
|
dituen
gertakari zehatzak. SGPMk gogorarazi du joan den urteko martxoan Huelvan jardunaldi batzuk egin zirela arauz kontrako harrapaketen arrazoiak aztertzeko eta egoera horri aurre egiteko tresna egokiak bilatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Areetan, bezeroentzako segurtasun eta arreta zerbitzu berezia ere jarriko dute. Metro Bilbaok zerbitzu bereziak ipini ohi ditu joan etorri masiboak eragiten
|
dituen
gertakari publikorik dagoen bakoitzean, azaldu dutenez. Garraio enpresako arduradunek diotenez," esperientziak erakutsi digu Areetako jaiek erabiltzaileen ezohiko eskaria sortzen duela, batez ere gazteen artean".
|
|
2010
|
|
|
Baina adierazpen batzuei bakarrik egiten badiegu jaramon, ez dira oso egokiak, gaineratu du. Hala eta guztiz ere, Mendiak uste du elkarrizketan azaltzen
|
dituen
gertakariak epaituta daude eta historiaren parte direla eta ez dutela GAL auzia berriro irekiko.
|
|
|
Solanok adierazi duen bezala, simulazio kuantikoa antzerki bat bezalakoa da. Antzerki horretan, kuantikako ohiko gertakariak antzezten dira, berez gizakiak ikusi ezin
|
dituen
gertakariak.
|
|
|
Hori da espazio denbora propioa irudikatzeko eta zehazteko joera duen herri baten beharra, egituraketa horrek batasun bat eta bereizgarritasun bat ematen baitizkio giza bizitzaren eremu zabal bati. Halatsu, Txapelketaren ibilbidea, zentzu ekoizpenaren ibilbidea ere badenez, aldiro aldiro eraberritzen den espazio denbora betearen agerkari soziala dela ulertzen dugu, halaber, esangura kulturalak baitaratzen
|
dituen
gertakari soziala ibilbide kulturalaren mugarrian. Egungo kultura bide ñabarrean, «bidegurutzea» eta «bilgunea» izendatzen duen proiekzio sinbolikoa.
|
|
|
Kaleratzearen arrazoiak eta frogak: kaleratzea justifikatzeko enpresak alegatzen
|
dituen
gertakariak argi eta zehatz zerrendatu behar dira, baita gatazka argitzen lagun dezaketen beste batzuk ere. Inola ere ezin izanen da alegatu adiskidetze egintzan adierazitakoez bestelako gertaerarik, egintza horren ondoren gertatu ez badira behintzat.
|
|
2011
|
|
|
–Ez da gauza jakina Historiak nola kudeatzen dituen bere tempus direlakoak. Ez da jakina abaguneak zelan prezipitatzen
|
dituen
gertakariak, istorio batzuk zergatik azaleratzen dituen egun batean edo bestean. Segundoa nahiz ordubetea, edozein une izan daiteke aproposa honetarako edo besterako.
|
|
|
MUNIAIN-i duela gutxi Irlandan bizi izan
|
dituen
gertakariez galdetzeko aukera ez dugu alferrik pasatzen utzi.
|
|
2012
|
|
|
Autore hauengana guztiengana hurbiltzean galdera bat izango dugu gogoan: zein dira testuinguruak barne hartzen
|
dituen
gertakariak. Eta guk gertakari horietatik guztietatik zeintzuk hartzen ditugu kontuan, enuntziatu parentetikoak testuingururatzeko baliabide ere badirela diogunean?
|
|
|
Sitrik (1995: 184), esate baterako, polifonia eta intzisoen arteko lotura du azterkizun (honek ez darabil enuntziatu parentetiko deizioa, baina intziso deizioaren azpian aztertzen
|
dituen
gertakari asko eta asko guk geuk enuntziatu parentetikoen sailean sartuko ditugu). Autore honek Delomier & Morelek (1986) proposatutako irizpide prosodiko eta sintaktikoak hartzen ditu abiapuntu eta oinarri intzisoak aztertzeko, eta bereziki lotura horiek bi mailatan aztertzen:
|
|
|
Gure ustez, sakonagoa da. Terminologiaz harago, hautatutako irizpideen arabera, batak eta besteak biltzen
|
dituen
gertakarien eta ezaugarrien artean bada alderik; izan ere, lehentasuna irizpide sintaktikoei, diskurtsozkoei ala fonetikoei eman, autoreek errealitate desberdinak ematen dituzte aditzera, enuntziatu parentetikoez dihardutenean.
|
|
|
Hau da, intzisoen azpisaila osatzen dutela esatearekin parentetikoen azpisaila ere osatzen dutela esan nahi ote dute? Kontu egin dezagun, esate baterako, Baque Milletek (1999) bere tesian egitura parentetikoa intziso nahiz intzidentalak barne hartzen
|
dituen
gertakaritzat jotzen duela.
|
|
|
Irudia: sudok1 Gaixoen %75ek koman jarraitzen dute egoera horretara eraman
|
dituen
gertakariaren ondoren, hala nola trafiko istripu bat edo iktus bat. Denbora hori igaro ondoren, esnatzeko aukerak nabarmen gutxitzen dira, Valentziako Nisa Valencia Al Mar ospitaleko eta Nisa Sevilla Aljarafe ospitaleko Kalte Zerebralaren Zerbitzuko neurologo eta ikerketa zuzendari Enrique Noék Archives of Physical Medical Rehabilition en aldizkarian argitaratu berri den azterlan baten arabera.
|
|
2013
|
|
|
Pol eta Aniren aitxitxek, Joxe Martinek sarritan gogoratzen ditu Gerra Zibilean bizitako pasarte latzak. Sekula ahaztuko ez
|
dituen
gertakariak. Gauerdiko bakardadean amesgaiztoak izaten ditu, eta aztoratuta esnatzen da sarri, maindireak izerdi patsetan bustita.
|
|
|
LABURPENA: Turismoa gizaki modernoaren oinarrizko esperientzia dugu, beharbada egungo gizartearen kontraesanak ongien uztartzen
|
dituen
gertakaria, azaleratu egiten baitu globalizazioaren eta jasangarritasunaren arteko tentsioa, globalaren eta bertakoaren artekoa, kontsumoaren eta kulturaren arteko bizikidetza zail hori.
|
|
|
Turismoa gizaki modernoaren oinarrizko esperientzia dugu, beharbada egungo gizartearen kontraesanak ongien uztartzen
|
dituen
gertakaria, azaleratu egiten baitu globalizazioaren eta jasangarritasunaren arteko tentsioa, globalaren eta bertakoaren artekoa, kontsumoaren eta kulturaren arteko bizikidetza zail hori.
|
|
2014
|
|
|
–Ez gaitezen berriro berotu, lagunarteko solasaldia da hau, eta bi hildako utzi
|
dituen
gertakari latz batzuen inguruan berba egiteak ez digu kalterik egingo, baloratu zuen Montxonek.
|
|
|
Ziburun, denak harritu
|
dituen
gertakari latza: 35 urteko emazte gazte bat, Sylvie del Rio, jaz sortu mutiko ttipi baten ama, turismo bulegoan ere artzen zena lanean, kasik supituki hil da.
|
|
2015
|
|
|
Ik. Bizitzan 25 kapituluko 14 zenbakitik 19.era, eta 30 kapituluko 14 zenbakian hemen modu lausoan agertzen
|
dituen
gertakariak.
|
|
|
23 kapituluan kontatu
|
dituen
gertakariez ari da.
|
|
|
Badu 33 urte Frantziako bidetan etzela holakorik gertatua! Denak sesitu
|
dituen
gertakari ezinago latza!
|
|
|
Nola hortaratzen ahal dira gizon gazte batzu, nola agertzen ahal dira hoin bortitz eta hoin herratsu, jendearen biziaz den gutieneko axolarik gabe! Bazter guziak harritu eta sesitu
|
dituen
gertakari ezinago latza! Hitsa baino hitsagoa!
|
|
2016
|
|
|
Materiaren izaera elektrikoak sortzen
|
dituen
gertakarien multzo bat topatuko duzue. Araka ditzagun
|
|
|
Kontaketa da pertsonaia batzuen inguruan askotan mitoak sortuz eta balio atenporalak. Memoriak gorde nahi
|
dituen
gertakariak egiak dira batzuetan, beste batzuetan antolatuak, egokituak, asmatuak ere bai.
|
|
|
Materiaren izaera elektrikoak sortzen
|
dituen
gertakarien multzo bat topatuko duzue. Araka ditzagun elkarrekin, eta gogoeta eginez, ea irudikatzen hasten garen fenomeno guztien artean antzematen ditugun elementu komunak.
|
|
|
Erran dezagun halere eliza barnean aurkitzen diren mihise tindatuak zinez ikustekoak direla. Margolan handiak, Josep Maria Sert katalandar artistak 1929an eginak, Inazio Zuloaga margolariak aholkaturik, euskal populuak ezagutu
|
dituen
gertakari handi batzuren lekuko. Klaustroa ere berez
|
|
|
Hirugarren liburu hunen titulua da" La grande traverse". Obra hunen bidez aipatzen ditu, Urkoitik Gavranche herrialderat zehar, bere bizian izan
|
dituen
gertakari zenbeit. Bainan aldi huntan idazteko moldea aldatu du eta olerki maneran kondatzen dauzku ixtorio zenbeit, bai Euskal Herrikoak ala bertzalde Frantzian barna ikusi ahal izan dituenak.
|
|
|
Antzezlanak kontatzen
|
dituen
gertakariak oso dramatikoak izan arren, antzezlaneko protagonistarik gehienak umeak izanik, Azken trena Treblinkara lanean umoreak ere baduela lekurik azaldu du Sagardoyk: “Umeen argitasuna beti dago presente istorio honetan”.
|
|
2017
|
|
|
Uriberen proposamenean gehixeago barneratzekotan, egiazkotasunak bere diskurtsoan zer esanahi zehatz hartzen duen arakatzeak gakoa dirudi. Ildo horretan, ezin da argi ikusi Uribe bila dabilen egiazkotasuna BNYB ra isuri
|
dituen
gertakarien faktikotasunarekin lotu behar dugun, alegia, gertakari horiek egiatan gertatuak izanarekin. Batetik, gorago ikusi bezala," erreal vs. fikziozko" oposizioan Uribek lehen terminoa lehenesten duela dirudi; beraz, faktikotasun hori erantzuna izan liteke.
|
|
|
Adierazpena eta salaketa borondatez ipintzera datorrela aditzera eman du, salatzen
|
dituen
gertakariak Mugimendu Nazionalaren aurkakoak eta elementu gorri separatisten aldekoak direlako. Jose Martinez, udaltzainen kaboa, eta Villaverde; Aurelio Lopez, Albino Ruiz eta Bonifacio Luis Ares, guardiak identifikatzen ditu.
|
|
2018
|
|
|
Ondoko hilabetetan, ospakizun bereziak izanen dira seguraz ere duela 50 urte gertatu zena gogoan. Ageriko nork nola senditzen
|
dituen
gertakari heien ondorioak... Jakinaren gainean badirela hortaz, ja agertuak, arrunt ikusmolde desberdinak...
|
|
2019
|
|
|
Euskaltzaindiari noizbaiteko beharren arabera sostengu logistikoa ekarriko dio, bere bilkuren edo ekitaldi berezien antolatzeko (gelak edo materiala...), euskararen eta euskal kulturaren inguruan Baionako Herriko Etxeak antolatzen
|
dituen
gertakarietan Euskaltzaindiaren presentzia agerianizan dadin.
|
|
2020
|
|
|
Elkartetik adierazi dutenez, “sekula ez da lehiaren kontrako praktikarik egon. Ikerketak identifikatu
|
dituen
gertakariak Nafarroako Gobernuak oker interpretatu zituen, arau hauste gisa”. Gaineratu dutenez, isunak “zenbait enpesa desagertzea ekar dezake.
|
|
|
Poeta arkaikoek eta bereziki epikoekeurek abestutakoa justifikatzeko aldarrikatzen zuten jainkoaren inspirazioaren pean abesten zutela (ikus, hala nola, Homero, Iliada, II, 480; Hesiodo, Teogonia, 104; Alkmanen 27 pasartea). Horregatik, hain justu, poetek kontatu lituzkete gizaki arruntak bere kabuz ezagutu ezin
|
dituen
gertakariak; esaterako, Hesiodok inspirazioari esker eman dezake Teogonia n munduaren sorreraren berri eta Homerok horri esker eman dezake Iliada n jainkoen arteko borroka theomakhiafamatuaren berri. Horrelako baliabide eta justifikazioen aurka, Ion elkarrizketan, Sokratesek esango du inspiratutako poeta ez dela gai esaten duen hori beren kabuz justifikatu edo faltsutzeko, eta, beraz, esandako horrek balio handiegirik ez duela; hau da, jakintza baino, sasijakintza litzateke poeta epikoen mezua, funtsean, oinarririk ez duelako.
|
|
|
Familia bidezko transmisioak noiz arte funtzionatu du gure etxeetan?, noiz utzi dio familiak historiaren transmititzaile izateari? Niri neuri heldu zaizkit familia bidez Joxe Azurmendik aipatzen
|
dituen
gertakari horietatik gehienak, hots, bigarren karlistada, Kubako gerra, 1936ko gerra, lehen gerraondokoa, eta apenas ETAk abiarazitako borrokarena.
|
|
|
Joanden astean, sail huntan berean laburzki aipatu ginituen, azken puntan bildu berriak baitziren, Tarn eskualdeko zalapartak, nola manifestaldi bat izan zen urtegi handi bat muntatzearen kontra, eta nola, manifestaldi horren ondotik, 21 urteko ikasle gazte bat, Rémi Fraisse, hil zen, denak harritu eta sesitu
|
dituen
gertakari guziz latza. Geroztik, denak hortaz mintzo dira.
|
|
2021
|
|
|
Bizitzan zehar gizakiak iragan duenaren irakurketa sinbolikoa eskaintzen digu hor: Bataioa edo bizi berriaren hastapenetik hasiz, gizakiak jasaiten
|
dituen
gertakari latzekin hala nola guduka eta gerlekin segituz, bidez bide dabiltzan erromesak gurutzatuz, Pantokrator edo Jainko Guziz Boteretsuaren itxura daukan bizitzaren azken mugara heldu arte.
|
|
|
Guziz grinaturik dago ikusiz Eliza katolikoaren baitan areagotuz doan leizeaz, iraganari buruz itzulirik dauden erlijio legalista baten aldekoen eta aldien ezaugarrieri adi dauden urrikalmenduaren iraultza baten bultzatzaileen artean. " Zentzu izpiritualez irakurri behar da Jainkoaren mintzaira gure munduak bizi
|
dituen
gertakarietan" dio. " Ordua da konprenitzeko kristautasunaren historiaren kapitulu bat bere bururat heldua dela, eta berri bat prestatu behar dugula.
|
|
|
Egin dena ez da historia serial bat kontzeptuaren zentzurik hertsienean. Esaterako, historiaren artikulazioa ez da datu hauetan oinarritzen, euskal kulturaren bilakaerak edo bertsolaritzaren historiarenak eskaintzen
|
dituen
gertakari esanguratsu batzuk hartu dira mugarritzat. Eta historiaren kontakizuna kazetaritza piezetatik edo bestelako irakurketetatik bildu ahal izan diren gertakarietan oinarritzen da.
|
|
|
Gregorio Muxika’k ederki aski asmatu du Pernando’rekiko liburu ori agertzean[...] Ori bai, iritxiko da erriraino. Norbait asmoetan dabila, diru asko balu, erriz erri ibili, arkitzen
|
dituen
gertakariak bildu, Pindaro’k bezala bertsoetan ipini, ta periz peri kantatzeko, kantutegietatik artutako musika mintzoagoakin, euskera gal ez dedin (1991: 44)
|
|
|
Alabaina, tonu melodramatikoari izkin egiten dio Ginzburgek, historiaren garai ilun hari hitzak, irudiak eta pertsonak jartzea baita bere eginkizuna. Zentzu horretan, nabarmentzekoa da bere familiaren historia den liburu honetan, apenas agertzen dela azaltzen
|
dituen
gertakariek berari sorturiko sentimendurik, emoziorik. Kamera zinematografiko batekin grabatzen egongo balitz bezala idazten du sendiari buruz, perspektiba subjektibotasunez aukeratuz, baina pantaila aurrean agertu gabe.
|
|
|
Lan honetan, borroka armatuarekin harremanak
|
dituen
gertakariak aipatzen ditugu. Erran gabe doa, Lizarra Garaziko garaia askoz zabalagoa da.
|
|
2022
|
|
|
Gidoi bat ongi garatzen ikasi nahi dut lehenik, eta horrekin jarri naiz dagoeneko. Herri honek estalita
|
dituen
gertakari asko kontatu nahi ditut, baita nire irudimenetik ateratako zenbait istorio ere. Lan honen emaitza ikusteak izugarri motibatu nau.
|
|
|
–Hain da garratza kontakizuna, hain benetakoak deskribatzen
|
dituen
gertakariak, non irakurleak txunditu egin zituen. Oroitzapen liburua hizkuntza ezberdinetara itzuli zuten eta egilea Europako irrati eta telebista kate garrantzitsuenetan agertu zen.
|
|
|
Osagai ugariz antolatu eta zenbait kolorez zipriztinduriko eleberria eraiki du Epaltzak: deskalabru batetik bestera dabilen pertsonaia baten inguruko komedia garratz zein erotikoa, jendarte nahasi baten erretratu zorrotz bezain ñabarra, eta, batez ere, hainbat heriotza ekarriko
|
dituen
gertakari kate baten ikerketa, nobela beltz petoa. Irakurleondako festa, azken batean.
|
|
2023
|
|
|
Eusko Egunaren karietara urteurrena handizki ospatuko da. Kultura, ekonomia, laborantza, dinamika herrikoiak eta elkartasun dinamikak uztartzen
|
dituen
gertakaria izan nahi du. Eusko monetak sozial eta elkartasun loturak bultzatu nahi ditu.
|