|
2001
|
|
|
gaiari buruz gaur egun dagoen literaturazientifikoa luzea da, horri buruzko eztabaida baita egungo zientzia modernoaeraikitzerakoan landutakoen artean bat (adibidez, Chomsky-ren eta Skinner enarteko eztabaida famatua,, giza askatasuna eta giza dignitate, aren inguruan; Azurmendi, 1987), postmodernismoarekin berpiztua ikusi den eztabaida alegia, gaur arte bizirik mantentzen dena. Orain arte determinazioa/ askatasunaren arteanedo derrigorrezkoa/ aukerazkoaren artean dauden mugak eta erlazioak ondoen aztertu, azaldu eta ulertu
|
dituen
diziplina psikologia soziala da, edo psikosoziolinguistika, hizkuntza gaiari aplikatuz gero. Eztabaida hau dago, hain zuzen, gauregungo euskal egoeran, euskararen ikaskuntza/ ezagutza eta erabilera direlakogaien barru barruan.
|
|
2003
|
|
|
Espainiako Sexologia Federazioko kide honek behin eta birritan diosku biologia, psikologia eta soziologia osagai
|
dituen
diziplina honetako profesionalei prestakuntza aitortu behar diela Federazioak.
|
|
2005
|
|
|
Biogeografia esaten zaio bizidunen banaketa geografikoa eta banaketa horren zergatia aztertzen
|
dituen
diziplinari. Atal nagusi bitan sailkatu da, zoogeografian eta fitogeografian, kontsideraturiko organismoak animaliak edo landareak direnaren arabera.
|
|
2006
|
|
|
Elikagaien ikerketan egindako aurrerapen berriek nutrigenomika dute, elikagaien zientziak ustiatzeko eremu berria. Adituek onartzen dute oraindik ere erronka handiak gainditu behar
|
dituen
diziplina dela, baina ziurtatzen dute onura handiak ekar ditzakeela diabetea, obesitatea eta gaixotasun kardiobaskularrak prebenitzeko orduan.
|
|
|
Dieta pertsonalizatua Nutrigenomikak, elikagaien segurtasuna ez ezik, eraginkortasuna ere hobetu lezake Ikerketa horiek egin arren, adituak zuhur agertzen dira emaitzak egiteko orduan; izan ere, ziurtatzen dute lan gehiago egin behar dela eta lanean jarraitu behar dela, kontuan hartuta nutrizenomika oraindik hasierako fasean dagoela. Zehazki, genomika funtzionalaren, bioinformatikaren eta biologia molekularraren teknologien aplikazioa eta beste teknika epidemiologiko, biokimiko eta nutrizional batzuk konbinatzen
|
dituen
diziplina da. Adituek diotenez, elikagai funtzional berriak garatzen lagun lezake, adibidez, elikagai jakin batzuek gorputzaren pisua kontrolatzeko sisteman duten eragina kontuan hartuko luketenak.
|
|
2007
|
|
|
Geroz eta zaletu gehiago
|
dituen
diziplina honetan funtsezkoa da behar bezalako eta behar bezainbeste instalazio izatea.
|
|
|
Etorkizunean, lan eremuaren ikusmena eta sabel barrunbearen manipulazioa hobetuko dira, konputazioarekin eta robotizazioarekin lotutako aplikazioen bidez, hau da, ingeniarien ezinbesteko laguntzarekin. «Arrakastarako estrategia musika tresnen fabrikatzaileak, ingeniari robotikoak eta konputazioko adituak konbinatzen
|
dituen
diziplina anitzeko ikuspegian datza», diote.
|
|
2008
|
|
|
Bizi zikloaren psikologia honela definitu da: pertsonarengan jaiotzetik hil arte gertatzen diren aldaketak deskribatu, azaldu, aldatu eta aurresaten
|
dituen
diziplina (Baltes, Nesselroade eta Reese, 1977).
|
|
2010
|
|
|
Duela lau urte sortu zen Mangamore Ametx proiektuaren eskutik (Amorebieta Etxanoko Udalaren kultura zerbitzuetarako erakundea), azpi kultura hau, biltzen
|
dituen
diziplina eta diziplina osagarriak gero eta interes handiago duten gazteen eskariei erantzuteko xedeaz. Lau urte horietan, haziz joan dira jaialdiaren ospea, kalitatea eta eragina, sektorearen probintzia mailako erreferente bilakatuz.
|
|
|
Konstituzioaren zubian lanpostua utzi zuen aire kontrolatzaileen talde zabal batek sortutako kaosaren ondorioz, bere eginkizunak betetzen ez dituen enplegatu publiko batek
|
dituen
diziplina, zibil edo zigor ondorioen inguruko galdera sortu da. Arau hausleari ezar dakizkiokeen zehapenak honako hauen araberakoak izango dira:
|
|
2011
|
|
|
“Ikusi dugunez, neuronak kokatzeko beste edozein modu kable gehiago erabiltzea litzateke. Estudioak Cajalek ikusitakoa frogatzen du, eta arrakasta handia du konektibomikarako, 3Dko zirkuitu neuronalak berreraikitzen
|
dituen
diziplina, hain zuzen”, azaldu zuen azterlanaren koordinatzaileak, Instituto Cajal (CSIC) zientzialari Gonzalo García de Polaviejak. Berreraikuntza egin ondoren, CSIC zientzialariek eredu matematiko bat egin zuten neuronak espazioan mugitzeko eta haien kokapena zehazteko.
|
|
2012
|
|
|
Historiaren oroigarri bat da, eta, historia bizia? ere esaten zaio; alegia, egoerak birsortzen
|
dituen
diziplina da, eta espazio itxietan, aire zabalean, kanpamentuetan zein herrietan antola daiteke ikuskizuna; pertsonek garai jakin bateko jantziak daramatzate; Historiaurretik hasi eta Bigarren Mundu Gerrarainoko garaiak antzezten dituzte, eta, informazioa egokiro landuta edukiz gero, eginkizun garrantzitsua bete dezake, hezkuntza mailan.
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, giza garapena eta horretan eragina duten aldagaiak ulertzea ezinbestekoa da gizakiak ezagutu ahal izateko. Giza garapenarekiko kezka garapenaren psikologiari eskertu behar zaio, hori izan baita pertsonak bizi zikloan pairatzen dituen aldaketa psikologikoen deskribapena, azalpena eta optimizazioa sustatu
|
dituen
diziplina. Artikuluan azaldu den ibilbide historiko luzearen ondorioz sortu eta finkatu zen garapenaren psikologia.
|
|
|
Izan ere, giza garapena eta horretan eragina duten aldagaiak ulertzea ezinbestekoa da gizakiak ezagutu ahal izateko. Giza garapenarekiko kezka garapenaren psikologiari eskertu behar zaio, hori izan baita pertsonak bizi zikloan pairatzen dituen aldaketa psikologikoen deskribapen, azalpen eta optimizazioa sustatu
|
dituen
diziplina.
|
|
2014
|
|
|
Lurraren ingurune fisiko kimikoaren eta bizitzaren arteko interakzioak ikertzen
|
dituen
diziplina anitzeko eremu zientifikoa.
|
|
|
Bizi zikloaren psikologia honela definitu da: pertsonarengan jaiotzetik hil arte gertatzen diren aldaketak deskribatu, azaldu, aldatu eta aurresaten
|
dituen
diziplina (Baltes, Nesselroade eta Reese, 1977).
|
|
|
Edo, estresak bezalako erreakzio batzuek zergatik alda dezakete sistema immunologikoa? Psikoeuroimmunologia Faktore psikologikoek eragina dute, neurri handiagoan edo txikiagoan, gaixotasunak garatzen Psikoeureurininologia psikoeuroendokrinologia edo psikoeurospinininimmunologia diziplina ezberdinak biltzen
|
dituen
diziplina da: neurozientziak, psikologia, fisiologia, immunologia, farmakologia, psikiatria, jokabidearen zientziak, erreumatologia eta gaixotasun infekziosoak.
|
|
2016
|
|
|
Hurbilpen horrek biologiarekin lotutako fenomenoak aztertzeko zein gizarte garapeneko arazoetan historikoki erabili izan den ekologia kontzeptuaren metafora hartu eta hizkuntzen gizarte prozesuen azterketara zabaldu eta egokitu du. Era horretara, kontaktuan diren hizkuntzen artean eta hizkuntzen eta haien ingurumenaren artean ematen diren interakzioak aztertzen
|
dituen
diziplinatzat aurkezten da ekolinguistika: " Language ecology may be defined as the study of interactions between any given language and its environment/.../ The environment of a language is the society that uses it as one of its codes.
|
|
|
Kontaktuan diren hizkuntzen artean eta hizkuntzen eta haien ingurumenaren artean ematen diren interakzioak aztertzen
|
dituen
diziplinatzat aurkezten da.
|
|
|
Arkitektura espazio ezberdinak antolatzen
|
dituen
diziplina konplexua da; izan ere, eraikuntza teknikak, funtzionaltasuna, diseinua, jasangarritasuna, erabiltzaileen erosotasuna eta haien arteko erlazioak uztartu behar ditu.
|
|
2017
|
|
|
Horren harira, izaera ez etikoa duten egoerei aurrea hartzeko, enpresa munduan neurozientziaren aplikazio egokia bideratzeko eta kontsumitzaile ikertuei babesa eskaintzeko Neuromarketing Science and Business Association deritzon elkarteak kode etiko bat ezarri zuen (NMSBA, 2013). Aipatutako kodeak etengabeko berrikuntzak jasan eta ikerketa lerro berriak irekitzen
|
dituen
diziplina arautzen duela onartzen du eta denboran zehar eguneratuz doa. NMSBA elkartearen partaide diren enpresa guztiek kodean planteatutako arau etikoak errespetatu behar dituzte eta partaide ez direnei, derrigortasuna ez dagoen arren, diziplinaren irudi ona zaintzeko, kodea errespeta dezaten gomendatzen zaie.
|
|
|
Hainbat definizio dituen arren, kontzeptu zabalenean, espezie batek tresnak sortu, erabili eta ingurunea bere nahi eta beharretara aldatzeko duen jakintza multzoari deritzo teknologia. Teknologia, hain zuzen, objektu horiek guztiak diseinatzeko eta fabrikatzeko teknikak, makinak eta prozesuak aztertzen
|
dituen
diziplina da.Azken urte hauetan, teknologiaren garapena izugarria izan da. Gaur egun, teknologiaren bitartez edozer gauza egin zein erosi dezakegu.
|
|
2018
|
|
|
Surveiller et punir en [Zainketa eta zigorra] Foucaultek auzitan jartzen du barneratzearen inguruko terminologia, gaizkileak menderatu eta subjektibatzen
|
dituen
diziplina erregimenaren alde diharduelakoan. Sexualitatearen historia n adieraziak zituen bere eragozpenak psikoanalisiak sexuaren «barruko» egian sinesten zuelako bere ustetan, baina bere kriminologiaren historian Foucaultek beste arrazoi batzuengatik egiten dio kritika barneratzearen doktrinari.
|
|
|
norbanakoaren izaera berariazkoa eta bakarra (subjektibotasuna) ezabatzeko duen joera. Halere, geroz eta arrakasta gehiagorekin egiten ari da bere sarbidea ezagutzaren hainbat alorretan, hezkuntzara bidean, kasu, sortzen
|
dituen
diziplina berrien bitartez, eta merkatuko salgaiak balira bezala zabaldutako pakete hezigarrien formatupean: neuro hezkuntza, neuro didaktika, neuro psiko hezkuntza eta abar diziplina horien adibide batzuk baino ez dira; eta beste hainbat zientzia alorretan izandako zabalkundea ere hor dago:
|
|
|
Bere burua ebaluatzeko Finlandiak PISA erabiltzen du erreferentziazko froga gisa, eta ez da harritzekoa, beraz, froga horretan goreneko postuetan azaltzea, urtez urte, 2000az geroztik. Euren hobekuntza planak PISAren arabera diseinatzen dituztenez, froga horrek neurtzen
|
dituen
diziplina guztietan daude aurretik. Emaitza horiek positiboak dira ikuspegi ugaritatik, esate baterako, lurralde guztietan lortzen dituzte emaitza homogeneoak, eta emaitza txarrenak lortzen dituzten ikasleen azken kuartila beste edozein herrialderen azken kuartilaren aurretik dago.
|
|
2020
|
|
|
Irakasgaien helburua da elikatze ekintza ulertzea, bai komunitatearen eta osasun punikoaren ikuspegitik, bai ikuspegi pertsonalizatutik. Elikagaiei buruzko ezagutza intimoaz gain (adibidez, bromatologiatik (elikagaien azterketa, osaeratik eta propietateetatik hasi eta fabrikatu eta kontserbatu arte) edo elikadura teknologiatik (elikagaien ezaugarri fisiko, kimiko eta biologikoak ikertzen
|
dituen
diziplina), dietista nutrizionistak prestakuntza esanguratsua izan ohi du sukaldaritzan; beraz, a priori, eta bere prestakuntza curriculumean oinarrituta, profesional egokia da elikadura aholku bat emateko eta elikadura gaietan esku hartzeko. 3 Dietetikako goi mailako teknikaria.
|
|
|
Auskalo… Niretzat antzerkia beti izan da beharrizan bat. Ez dut beste inongo espaziotan antzerkiaren bidez zabaltzen diren goseak jasotzen
|
dituen
diziplinarik aurkitu.
|
|
2021
|
|
|
Aurtengo udan ere, 2016tik egin ohi den bezala, Azken Muga arte eta kultura jaialdia antolatu dute Zarateko Lepoan, Gipuzkoako eta Nafarroako lurrek bat egiten duten lur eremuan. Natura eta artea uztartzen
|
dituen
diziplina anitzeko jaialdia da, hilabete eta erdiz, askotariko ekintza eta programazioa antolatuz, garai bateko ohiturei balioa eman eta mugaz bestalde dauden bi herriak hurbiltzeko asmoa duen ekimen kolektibo eta parte hartzailea. Aralarreko Natura Parkearen bihotzean kokatuta, hainbat artista, adierazpen artistiko eta publiko zabala batu ditu jaialdiak Balerdi tontorpeko basoan.
|
|
2022
|
|
|
Surf Denontzat ekimena aurkeztu dute Peñatxuri Surf Eskolak, Haszten eta 3dlan elkarteek eta Sopelako Udalak. Proiektu horren helburua da surfa modu jarraitu, egonkor eta profesionalean egiteko aukera ematea pertsona guztiei, kirolarien beharrak beteko
|
dituen
diziplina anitzeko talde bategaz.
|
|
|
sormen jarduera tresna gisa eta artea eraldaketa subjektibo gisa erabiltzea (dos Reis, 2014). Artea terapia moduan orain arte gutxi aztertu den eta kontraesanak
|
dituen
diziplina boteretsua dela kontuan hartuta, funtsezkoa da terapia berri hau ikertzen jarraitzea eta eraginkortasuna baliozkotzea.
|
|
|
sormen jarduera tresna gisa eta artea eraldaketa subjektibo gisa erabiltzea (dos Reis, 2014). Artea terapia moduan orain arte gutxi aztertu den eta kontraesanak
|
dituen
diziplina boteretsua dela kontuan hartuta, funtsezkoa da terapia berri hau ikertzen jarraitzea eta eraginkortasuna baliozkotzea.
|
|
|
1) Wikipedia entziklopedia bat da; 2) Wikipediak ikuspegi neutral bat erabiltzen du; 3) edukia askea da; 4) Wikipedian dihardutenek errespetuz eta gizalegez tratatu behar dute elkar; 5) ez du arau finkorik. Eskaintzen
|
dituen
diziplina anitzeko edukiek haren izaera entziklopedikoa berresten dute, eta munduan gehien erabiltzen diren ezagutza iturrien artean dago (Fernandez et al., 2021). 2001eko urtarrilaren 15ean sortu zenetik, Wikipedia munduko erreferentziazko webgune nagusia bihurtu da, 2021eko azaroan 1.700 milioi bisitari bakar zituen hileko3 Gainera, Wikipediak entziklopediaren kontzeptu tradizionalaren mugak eta irismena gainditu ditu, eta ikerketa objektu ere bilakatu da (Claes & Tramullas, 2021).
|
|
2023
|
|
|
Lovexair Fundazioak eta San Pablo CEU Unibertsitate Poliklinikak berritu egin dute arnas komunitatearekiko konpromisoa, eta zabaldu egin dituzte zerbitzuak programa integral honekin. Programa horrek arnas fisioterapia, nutrizioa eta psikologia biltzen
|
dituen
diziplina anitzeko arreta eskaintzen du. Hona hemen ekimen honen berri eta nola parte har dezakezun.
|
|
|
Kantitateak kualitatea baino balio handiagoa duen gizarte honetan, bestelako denborak eta bideak eskatzen
|
dituen
diziplina batekiko ezagutza bideratzea zaila da. Zygmunt Baumanek azaltzen zuen eran, norbanakoaren eta kolektiboaren jakintza sustatuko zuketen ezagutza ereduen desagertze prozesua abian da.
|