|
2004
|
|
|
Lanaren banaketa funtzionalak bi ondorio
|
ditu
kooperatiben baitan: aldebatetik, zuzendaritzaz arduratutako bazkide eta gainontzekoen artean inplikazio duala sortzen da.
|
|
2007
|
|
|
Lan elkartuko kooperatibaren aurretiazko aukerak ukitu behar
|
ditu
kooperatibako bazkide langile guztiak, eta aukera hori kooperatibako estatutuetan egin behar da.
|
|
2008
|
|
|
Bazkide mota horietako bakoitzak ezaugarri bereziak
|
ditu
kooperatiban parte hartzeko orduan, arlo ezberdinetan:
|
|
|
Lege aukera bion arteko erabakiak ondorio garrantzitsuak
|
ditu
kooperatibaren agintean. Horren arabera, bazkide multzoa guztiz pasiboa edo aktiboa izan daiteke, eta hori funtsezkoa izan daiteke kooperatibaren jardute sailen eraketan eta eraginkortasunean bertan.
|
|
|
Kooperatiba bateko bazkide izateak, alderantziz, oso modu ezberdineko ondorioak
|
ditu
kooperatiba motaren arabera. Hala ere, oso adierazgarria den konpromiso pertsonala dakar, bazkideak bere inguruarekin eta jardueran duen partaidetzarekin hartzen duena17 (bere lanpostuarekin lan kooperatiben kasuan).
|
|
|
9 «Bazkidetza eragileak ezberdinak eta eraginkorrak bihurtzen
|
ditu
Kooperatibak eta, gainera, enpresa arloko abantaila potentziala ere ematen die, Kooperatibak diren enpresen osagai hau, jabetzaren sentsua eratuz ezagutza maila handiak hedatzeko gai da, gainerako enpresek banandu ezin dituzten inplikazio eta konpromisoa hedatuz»(. The Co operative advantage?, UK, 2001 txostenean aipatuta).
|
|
|
Kooperatiba handien korporazio agintearen arazorik larriena, beharbada, kontsumitzaileen edo mailegu kooperatiba handietan bazkideek duten izaera geldoa da51 Arazo horrek ondorio larriak
|
ditu
kooperatiba horien egitura eta aginte osoan52.
|
|
2010
|
|
|
Orain arte burdin pieza arimagabeak landu izan
|
ditu
kooperatiba honek, baina Robertok asmatu duena oso bestelakoa da; bere ardatzaren inguruan buelta osoa emateko gauza den kolunpio majikoa, inor gutxik imajina zezakeen tramankulu arimaduna.
|
|
2011
|
|
|
33 milioi euro galdu ditu aurtengo lehen seihilekoan, joan den urtean baino %21, 3 gutxiago. Hala ere, zorraren interesak eta zergak ordaindu aurretik emaitza onak lortu
|
ditu
kooperatibak. 56 milioi euro eskuratu ditu, iaz baino %11, 4 gehiago.
|
|
2013
|
|
|
Legeak eta aipatu dugun egiturak ez dute lagundu kooperatibismoa garatzen (Gediel, 2005). Lan honetan ikusiko dugunez, legeak oso baldintza zurrunak eta zorrotzak ezartzen
|
ditu
kooperatibak eratzeko eta garatzeko Brasilen. OCBk bete duen eta egun oraindik betetzen duen rolaren eraginez, kooperatiba batzuk oso erraz garatu dira, eta beste batzuei, aldiz, irizpide erabat arbitrarioetan oinarrituz, ez zaie inolako aukerarik eskaini eratzeko eta eratuta dauden beste zenbaiti eragozpenak jarri zaizkie garatzeko.
|
|
|
Autokontrol kooperatiborako joera indarra hartzen ari da eta nazioartean bitartekariak sortzen ari dira. Horrek gaitzen
|
ditu
kooperatibak euren aldaketak egiteko, baina estatuak delegazioz esleitutako funtzioak zuzen betetzea eskatzen du. Halaber, inoiz dizkie delegazio horrek esleitu kooperatibei hainbat funtzio, santzio eta erregistro, esaterako.
|
|
|
Estatuak bi funtzio nagusi
|
ditu
kooperatiben gainean, gainbegiratzea eta sustapena. Harreman estua eta oreka zaila duten funtzio bi dira; bi funtzio horien bidez lortu behar da kooperatibei beharrezko duten babesa eskaintzea eta bete behar dituzten baldintzen kontrola eramatea.
|
|
2014
|
|
|
Mondragon taldea haiekin izaten ari den jarrera gaitzetsi du ELAk. Joseba Villarreal negoziazio kolektiboko arduradunaren esanetan, bazkide ez direnak beti izan dira «bigarren edo hirugarren» mailako langileak, baina oraingoan «marra gorri guztiak» gainditu
|
ditu
kooperatiba taldeak. Pertsonekiko tratuan «multinazional zikoitzenaren pare» jokatu duela dio, eta «mespretxua, informazio falta eta abandonua» aipatu ditu.
|
|
|
Kakao ekologikoa ekoizten dihardute Ekuadorreko Amazonas aldean dagoen Winak kooperatibarekin. 256 bazkide
|
ditu
kooperatiba horrek, eta helburua da horien ezagutzak eta baliabide ekonomikoak hobetzea, bizi baldintza duinagoak izan ditzaten.
|
|
2015
|
|
|
Ildo horretan, tokiko sagardo ekoizleak gehiago lagundu ditu aurten: %6 handitu
|
ditu
kooperatibak merkaturatzen dituen hornitzaileen markak. Eroskik milioi bat euro baino gehiagoko erosketak egiten dizkie sagardo hornitzaileei; 2014an, gainera, %4 handitu dira erosketok.
|
|
2016
|
|
|
Zapore handikoa". Hala laburbildu
|
ditu
kooperatibak saltzen dituen produktuen ezaugarriak Iker Leiva komunikazio arduradunak.
|
|
|
Bezeroarekiko gertutasunari helduta, hainbat bisita gidatu eskaintzen
|
ditu
kooperatibak. Bertako produktuak sustatzen dituzte, eta hurbileko ekonomiaren alde egiten dute
|
|
2018
|
|
|
Industria alorreko eraldaketa digitala errazteko bere sistema aurreratuak erakutsiko
|
ditu
kooperatibak Makina erremintaren Biurtekoan.
|
|
2020
|
|
|
«Espainian ekoizten denaren aldean, gu tanta txiki bat baino ez gara», dio Pedro Luis Gonzalez Trujal Mendiako lehendakariak. Nafarroan, oliogintzan aritzen diren 4.000 laborari biltzen
|
ditu
kooperatiba horrek, eta lurraldeko olioaren %40 inguru ekoizten du. Espainiak produzitzen du munduan olio gehien, eta hango merkatuaren bilakaeraren menpe dago ezinbestean Trujal Mendia.
|
|
|
Kooperatibako arduradunek azaldu dutenez, zortzi eta hamar urte lehenago ereindako onddoak biltzen hasi ziren lehen kanpaina 2017 izan zen, eta horretan bildutako boilur kantitatea bikoiztea espero dute aurten. Onddoarekin landatutako 180 hektarea kudeatzen
|
ditu
kooperatibak, batik bat Mendialdean, AÒanan eta Aiaraldean, eta 45 ekoizle biltzen dira.
|
|
|
Bestela esanda, ordena sozial berria lankide bakoitzaren kontzientzian eta erantzukizunean datza. Hori da gakoa, eta horrek esplikatzen
|
ditu
kooperatibak, demokrazia eta parte hartzean oinarrituriko laneko harremanak eta ekonomiaren antolaketa. Pertsonalismoak, hain zuzen ere, gizaki bakoitzari zentzu propio autonomoa eman dio historiaren filosofian.
|
|
2021
|
|
|
Goienerrek 2012an hasi zuen bere kooperatiba ibilbidea 30 boluntarioren lanari esker. 2021eko irailean, 14.600 bazkide
|
ditu
kooperatibak, eta helburua geroz eta herritar, enpresa txiki eta entitate publiko gehiagorengana iristea
|
|
2022
|
|
|
Patata freskoez gain, egungo kontsumitzaileen beharrak asetzeko asmoz, osasuntsuak eta prestatzeko errazak diren produktuak ere merkaturatzen
|
ditu
kooperatibak Udapa Fácil markapean. Patata hauek zurituta, era desberdinetan moztuak, lurrunetan egosirik eta hutsean ontziratuta aurkezten dira, inolako kontserbagarririk edo alergenorik gaineratu gabe.
|
|
|
Zein berezitasun izango
|
ditu
kooperatibak?
|
|
|
Irabazi asmorik gabekoa izango da, eta, herritarron behar komun bati erantzuteko proiektu kolektiboa izango denez, irabaziak etorkizunean sortuko diren beste proiektu batzuetan erabiliko dira. Bazkide erabiltzaileak, lan bazkideak eta bazkide laguntzaileak izango
|
ditu
kooperatibak. Alet, Bergarako Udala eta Fagor Taldea prest agertu dira bazkide laguntzaile izateko.
|
|
2023
|
|
|
Denera, 380 milioi euroko fakturazioa lortu zuen. Salmenten %68 atzerrian egiten
|
ditu
kooperatibak, eta haren merkatu handienak AEB eta Frantzia dira. Euskal Herriko eta Espainiako merkatuetan, berriz, gainontzeko herena saltzen du.
|