|
2005
|
|
|
Aldaketa datza delako gizon horietan. lurretako kantuan aipatzen
|
ditu
euskararen goresleak, gizon handiak, guziz ohoragarriak. Baliatzen dituen hitz ondoekin handi, ohoragarri sarrera hau laudoriozko sarrera da.
|
|
|
Bibliaren liburu batzuk hautatzen ditu, itzulpenak aginduz konparaketak egin ahal izateko. Eta urteak ematen
|
ditu
euskarazko 20 liburu edo argitaratuz, ia beste zereginik gabe. Baina Italiako dialektoekin ere hasten da apurka apurka, hurrengo hiru urtetan() dialekto hauei lehentasuna emanaz argitalpenetan.
|
|
2021
|
|
|
87). modu nabarmenagoan aurretik aztertu ditugun historiografien aldean, eta, gainera, erkatu ere egiten duelako beste literatur mugimendu batzuetako itzulpenaren funtzioarekin. Aldekoak, beste hainbat historiografok bezala, literatur joera eta eraginekin lotzen
|
ditu
euskarara egindako itzulpenak, eta, halaber, beste historiografo batzuek bezala, genero batzuen testu fundazionaltzat jotzen ditu.73 Ez hori bakarrik, ordea: genero batzuetako alor eta estilo aberastasunerako iturritzat ere jotzen ditu (adibidez, 1980ko hamarkadako haureta gazte literaturaz diharduenean). 74 Halaber, esan dugunez, literatur joeren eta joera aldaketen ildotik aipatzen ditu euskarara egindako itzulpenak, baina ez modu orokorrean soilik, ezen berariaz dio autore jakin baten asmo poetikoen eta haren literatur eraginen ispilu dela autore jakin batek itzulitakoa, beste behin ere itzulpenen funtzio kulturala agerraraziz.
|
|
|
Aldekoak, beste hainbat historiografok bezala, literatur joera eta eraginekin lotzen ditu euskarara egindako itzulpenak, eta, halaber, beste historiografo batzuek bezala, genero batzuen testu fundazionaltzat jotzen ditu.73 Ez hori bakarrik, ordea: genero batzuetako alor eta estilo aberastasunerako iturritzat ere jotzen ditu (adibidez, 1980ko hamarkadako haureta gazte literaturaz diharduenean). 74 Halaber, esan dugunez, literatur joeren eta joera aldaketen ildotik aipatzen
|
ditu
euskarara egindako itzulpenak, baina ez modu orokorrean soilik, ezen berariaz dio autore jakin baten asmo poetikoen eta haren literatur eraginen ispilu dela autore jakin batek itzulitakoa, beste behin ere itzulpenen funtzio kulturala agerraraziz. Esaterako, Lauaxetak" bere itzulpenen bitartez bere asmo poetikoen berri" (2008:
|
|
|
Itzultzaileen lanbidearen alderdi kolektiboa bistaratzen du, ostera, Jon Alonsok idazle itzultzaileak Katebegi galdua lanean (1995). Itzultzailea da ogibidez Alonso, eta administrazioko itzulpen lanak ez ezik, Saramago, Cortázar eta Levi Strauss ekarri
|
ditu
euskarara, bai eta Olasagarre eta Serrano Izko euskal idazleen lanak gaztelaniaz eman ere.45 Bere lanak itzultzea, ostera, ez du gogoko, eta ez du inoiz halakorik egin, norberaren testuak autoitzultzea aurreko lanaren bertsioak egitea dela iritzita:
|
|
|
Autoitzulpenak ere egiten
|
ditu
euskarazko lanak gaztelaniara itzuliz eta alderantziz: " gutxiagotan, gutxiago idazten baitut gaztelaniaz azkenaldion" diosku (Zaldua, 2013).
|
|
|
Euskaratik beste hizkuntza batzuetara egindako literatur itzulpenei dagokienez, norabide horretako itzulpenak sustatzeko itzulpen politikak ere sortu dira: Eusko Jaurlaritzak 2000 urteaz geroztik hainbat laguntza eta poltsa bideratu
|
ditu
euskaratik beste hizkuntza batzuetara itzulpenak egiteko. Gaur egun, 2012tik zehazki, Etxepare Euskal Institutuak sustatzen ditu beste hizkuntza batzuetarako itzulpenak eta merkatu politikak:
|
|
|
Gainera, autoretzaz gogoeta egiteko bidea jorratu du bere itzulpen esperientzietatik abiatuta. Idazle garaikideenean gertatu ohi den moduan (Ibarluzea, 2015), arrazoi literarioengatik hautatu izan
|
ditu
euskararako itzulgaiak Sarrionandiak (enkarguz euskarazko itzulpen bakanen bat argitaratu du Iurretakoak, eta ez da hala izaten itzultzaile profesional gehienen kasuan, enkarguz aritzen baitira). Baina bestelakoa izan da haren jardunbidea beste hizkuntza batzuetako itzulpen eremuetan:
|
|
|
Gaztelaniaren interdependentzia horrek, gure ustez, erabilera ideologikoak izan
|
ditu
euskaratik egin izan diren itzulpen prozesuei, aurkezpenei eta ikusgaitasunei dagokienez. Bi joera nagusi daude:
|
|
|
Euskaratik beste hizkuntza batzuetara egindako itzulpenaz denaz bezainbatean, 1980ko hamarkadaz geroztik egindako literatur historiografietan hasten dira aipamenak agertzen. Historiografien banakako azterketetan ikusi dugunez, Urkizuren historiarekin hasten da, nolabait, joera hori (historiografia beren beregi kanpora begira idazten denean); baina, batez ere Olaziregik integratzen
|
ditu
euskaratik beste hizkuntzetara egindako itzulpenen aipuak modu sistematikoan, bai Urkizuren historiografian, bai berak zuzendutakoan; ez hori bakarrik, beste literatur eremu batzuetan kritikak euskal literaturaz egindako aipuak ere ekartzen ditu Olaziregik. Euskal literaturaren" sistema" itzulpen bidez zabaltzeko edo sistema eremu zabalagotzat jotzeko ahalegina dakusagu hor.90
|