|
2006
|
|
|
Edozein gisaz, hirugarren ametsak erabakiko du Marta zakarraren bilakaera, Hildako Ekibokatuaren ametsak. Donostiako Egia auzoko etxean gizajo bati tiroegin
|
dio
Martak.
|
|
2007
|
|
|
ongizate materiala, osasuna eta segurtasuna, hezkuntza, familiako eta kideen arteko harremanak, jokaerak eta arriskuak, eta ongizate subjektiboa; haurren bizitzaren argazkia eskaintzen dute, eta ez da aldagai bakar bat, haurren ongizate osoa ordezkatzen duena. “Herrialde guztiek dituzte landu beharreko ahultasunak”
|
dio
Marta Santos Paisek, Innocenti Institutuko zuzendariak. “Ez dago parametro bakar bat haurren ongizate osoa hartzen duena”, eta ELGEko herrialde asko oso modu desberdinean daude sailkatuta kategoria desberdinetan”.
|
|
2008
|
|
|
Aipagarria da taldeko kide bakarrak ezagutzen duela museoa barrutik. «Motorrak egon ziren aspaldi, eta aitarekin joan nintzen»,
|
dio
Martak. Gainerakoek noizbait sartuko direla diote.
|
|
|
Pozik gaude, gainera, lagunak egin ditugulako. Martxoan beraien herrira joango gara eta bertako kultura hobeto ezagutu eta harremana sendotzea espero dugu”,
|
dio
Marta Estibariz andoaindarrak. Kultur trukeaBulgariako ikasleekin batera, hiru irakasle ere etorri dira.
|
|
2010
|
|
|
Eta epe luzeko aurreikuspenak ez dira oso baikorrak. “Mehatxuak hazi egingo dira etorkizunean, klima aldaketarekin eta habitataren degradazioarekin lotuta”,
|
dio
Marta Coll ikerketaren koordinatzaileak. Gainera, txostenak dio Mediterraneoan 637 espezie inbaditzaile daudela, aztertutako ekosistema ozeaniko guztien kopuru handiena.
|
|
2011
|
|
|
Edozein gisaz, hirugarren ametsak erabakiko du Marta zakarraren bilakaera, Hildako Ekibokatuaren ametsak. Donostiako Egia auzoko etxean gizajo bati tiro egin
|
dio
Martak.
|
|
|
Gaur egun, plantillaren %100, guztira bost langile, ezgaitasuna duten pertsonak dira eta kudeaketa ezgaitasuna duen pertsona baten menpe dago. “Ezaugarri horiek dituen zentro bakarra da Espainian”,
|
dio
Marta Canterok. Antzerkiaren eta gizarteratzearen arteko harremana sustatzea du helburu, pertsona guztiek prestakuntza jaso dezaten.
|
|
2012
|
|
|
Eta? , galdetu
|
dio
Martak.
|
|
|
–Lagunak genituenetik? , erantzun
|
dio
Martak ironiaz, jogurtaren azken aztarnak jan bitartean.
|
|
|
–Ezin dut sinistu hau egiten ari garenik... , esan
|
dio
Martak Rauli, honek eskaintzen dion kanutoa eskuan hartu aurretik.
|
|
|
–Zerbait aurkitu duzu? , galdetu
|
dio
Martak, urduri.
|
|
|
–Afari berezia prestatu dut, esan
|
dio
Martak, urduri.
|
|
|
–Sorpresa bat dut zuretzat, esan
|
dio
Martak afaldu bitartean.
|
|
2013
|
|
|
Komunera sartu gabe, sukaldeko aulki batean esertzeko aholkatu
|
dio
Martak. Bere atzean sumatu ditu gizonaren pausoak.
|
|
|
Aulkia atzerantz bultzatu eta jaiki egin da gizona. Aurpegira begiratu eta irribarre egin
|
dio
Martari. Begirasunagatik, edanda dagoela esango luke.
|
|
|
Zabalik jarraitzen duen sarrerako ateari begiratu
|
dio
Martak.
|
|
|
Eskua luzatu eta gizonak beso bat ukitu
|
dio
Martari, lagunkoi.
|
|
2015
|
|
|
–Ez da ezer geratu niretzako? , galdetu
|
dio
Martak gogo gabe.
|
|
2016
|
|
|
Askotan, gurasoengan «ondoeza, segurtasunik eza eta ziurgabetasuna» agertzen dira, beren gain hartu behar dituzten eta beren gain hartu behar dituzten eta familiak eta gizarteak beraiengandik espero dituzten gauzez gain beren gain hartu behar dituzten funtzioak ez definitzearen ondorioz. Horixe
|
dio
Marta Baez López psikologoak, Haurraren eta Nerabearen Psikiatria eta Psikoterapiako Espainiako Elkartearen Perinatalitate Taldearen koordinatzaileak. Horregatik, komeni da definitzea zein diren aitak erditze ondoko eta puerperioko lan nagusiak.
|
|
2018
|
|
|
3 Konpostajea eta euri ura «Lorategi jasangarri batek ziklo naturalak erabiltzen ditu: landare hondakinak ongarri bihurtzen dira eta euri ura ureztatzeko berrerabiltzen da»,
|
dio
Marta Rosiquek, Planteatzen de Verdek. Lorategi iraunkor egokia modu autonomoan funtzionatzen duen erakundea da.
|
|
|
Izan ere, bere espazioaren diseinua ondo eginda dagoenean, ez du ia pagatu beharrik izango. “Baratze ekologiko batean uztaren hondakinak ongarri bihurtzen dira”,
|
dio
Marta Rosique ingurumenologoak, “Plantea Berdean” sortu zuenak, hirirako “tomate itxurako” iraunkortasun handiko gunea. Konposta egitea zabor organikoa konpost bihurtzea da, baratze ekologikorako substratu aproposa.
|
|
|
Ilunetan dagoen gela batean, Añes eta Marta elkarren ondoan etzanda. Añesek isil mandatuak egiten diren tonuan kontatu
|
dio
Martari sarri agertzen zaiola Bruno ametsetan, eta ikaratuta esnatzen dela gau erdian. Berarekin egon zen bitartean, ez zuela inoiz beldurrik sentitu.
|
|
|
Ordenagailu aurrean eserita lanean dago Martin. Atetik begiratuta ezkerreko perfila ikusten
|
dio
Martak, Gabiren antza hartu dio, amarena. Zortea dute Martinen bezeroek, dena ematen du haien zergen aferak konpontzeko.
|
|
|
—Sabelean zegoela entzuten zituen nire amak abesti hauek. Eta orain nire alabak ere bai —esan
|
dio
Martak Añesi.
|
|
|
Añesek zinemara joatea proposatu
|
dio
Martari. Baina arratsaldean Martinen ama etorriko zaie, eta gaua pasatzera geratuko da Berlinen, igandean lagun batekin geratu delako.
|
|
|
Añesek ez
|
dio
Martari ilusioa zapuztu nahi, eta mahai bat erreserbatuko al dien galdetu dio.
|
|
|
—Añes! deitu
|
dio
Martak logelatik. Gehiegi oihukatu behar dut zurekin hitz egiteko.
|
|
|
Kamisoi bat ohe gainean. Añesek ez
|
dio
Martari inoiz kamisoirik ezagutu. Pintura zuriaren arrasto txiki bat behatz potoloko azazkalean.
|
|
|
—Añesenak izango dira! itzuli
|
dio
Martak oihua, Añesi barkamen eske begiratuz.
|
|
|
—Ama baino lehen etorri zinen zu, ala? galdetu
|
dio
Martak.
|
|
|
—Hara, bizitza luzeko beste espezimen bat! —esan
|
dio
Martak Lasseri.
|
|
|
Lagunaren atrebentzia leporatu nahian edo, gizonak Lasseri begiratu
|
dio
Martari erantzun baino lehen.
|
|
|
—Nola ulertu behar dut digresio hau? galdetu
|
dio
Martak Lasseri, galduta.
|
|
|
Sorbaldekin keinua egin du, apala, lotsatia. Lassek esan
|
dio
Martari ulergarria dela, gizonak ez duela esku hutsik etorri nahi. Kugelbahn eta Bosebrucke zubiaren artean dauden baratzeetako bat daukate gizonak eta emazteak, eta hango fruituak ekartzen dizkie.
|
|
|
Lassek plater bana hartzea eta bere gelara igotzea proposatu
|
dio
Martari. Katu bat dago Lasseren leihotik begira, Trouble, eta haren ondoan jarri da Marta.
|
|
|
—Karen da harridura aurpegia da Lasserena. Nire arrebak ez du sekula deitzen —esan
|
dio
Martari larriturik.
|
|
|
—Martinek autoa dauka, nik eramango zaitut aireportura, nahi baduzu eskaini
|
dio
Martak.
|
|
|
Haren denbora eta interes falta aipatuz gero, erasotua sentituko da. Parte hartzeko aukerarik ez ematea aurpegiratuko
|
dio
Martari, sekretuak izatea. Eta baditu, bai, ondo zainduak, ekografia bat baino handiagoak, inon aztarna ikusgarririk uzten ez duten sekretuak.
|
|
|
—Zer esan diozu orduan Martini? galdetu
|
dio
Martak Aliciari azken bezeroak irten bezain laster.
|
|
|
Bera ezagutzeko aukera eman behar diola amari; hark gero umearekin laguntzea nahi badu, hobe dutela lehenagotik elkar ezagutzen hasi. " Nahiago nuke zurekin film bat ikustera joan", esan
|
dio
Martak. Añesek ez dio kontatu ostiralean Lasse Salon Bruitetik Emikoren eskutik hartuta joan zela bizikleta gainean.
|
|
|
Baina Claudia erratu egin da pronostikoarekin, eta arratsaldeko bostak iritsi dira haurrak Martaren hanka artetik emaginak lurrean jarrita zituen oihaletara laprast egin orduko. Buruak erredura eragin
|
dio
Martari. Hurrengo uzkurduran sorbaldak irten dira eta hortxe irristatu da oso osorik.
|
|
|
Lanerako tresnekin dakarren larruzko maleta ez ezik beste guztia sarreran utziz, Marta eta Rosarengana joan da. Goizeko zortzietatik gelditu gabe lanean ibili dela esan
|
dio
Martari, bizikletaz egin behar izan dituela bisita denak.
|
|
|
Claudiak maitekiro hitz egin du Rosarekin, ukitu egin du, zilbor hestea begiratu dio eta pisatu beharrik ez dagoela esan du, ederto dagoela umea. Rosa bularrean jartzen lagundu
|
dio
Martari, eta erditzea nola kontatzen duen entzun nahi diola esan dio.
|
|
|
—Begira, ez dakit Martinek zer esaten dizun esan
|
dio
Martari. Baina ez zait gustatzen nola esaten dizun.
|
|
|
—Ez da ezer geratu niretzat? galdetu
|
dio
Martak gogo gabe.
|
|
|
entzun diote Lasseri galdetzen. Oraintxe noa esan
|
dio
Martari eta, ondoren, berari adi dauden hirurei, parkeko aintziran sartu da, biluzik.
|
|
|
Añesek ez
|
dio
Martari kontatu bere familian ere giro ederra izan zutela Eguberri egunean. " Bazkari erreko jatzu", esan zion aitonak amamari.
|
|
|
Rosak, batzuetan, hagin gabeko bere ahoarekin, abuela ere gogorarazten
|
dio
Martari. Hagin gabeko ahoaren zirkinak eta eskuak uzkurtuta altzoan pausatzeko moduak.
|
|
|
Camper zapata dendaren erakusleihotik, Marta ikusi du bota parea kutxan sartu eta irribarre zabalarekin bezeroari luzatzen. Nekea igarri
|
dio
Martari, hark bi eskuekin sabelari heldu dionean. Martak Añes ikusi, eta itxaroteko keinua egin dio eskuarekin.
|
|
|
Trenbideen azpitik igaro dira Weddingera, eta Añesek bolatoki zaharra erakutsi
|
dio
Martari. Bizikletaz gainezka dago espaloiaren tarte hori.
|
|
|
Honek, barra atzetik irten eta Lasse besarkatu du. Madari zukua atera
|
dio
Martari eta garagardoa Lasseri. Igandean etxe aldairarekin lagunduko al dion galdetu dio.
|
|
2020
|
|
|
Beraiek dena dakite guri buruz eta guk ez dakigu ezer ere beraiei buruz. Beraiek inpunitate osoz jokatzen dute eta guk ezezagutza osoarekin",
|
dio
Marta Peiranok.
|
|
|
Esaterako, aldatzen ari diren eta enplegu sortzaile izateari uzten dioten sektoreak, kontsumo ohituren aldaketak, funtzioak ordezten dituen teknologia, etab. Hori gertatzen denean, «birziklatu egingo dela adierazten duen seinale argia da» eta beste sektore batzuk aukeratu behar direla dio adituak. Baina barne faktoreak ere badaude, hala nola errutina, monotonia, hilzorian dagoen karrera profesional batean harrapatuta sentitzea, etab. Batzuei eta besteei adi egon behar da, interpretatu egin behar dira, eta, bira bat emateko erabakia hartu ondoren, «garrantzitsua da lana aldatzea hobetzeko aukera bat dela hautematea»,
|
dio
Marta Fontàs API taldeko pertsonen kudeaketaren arduradunak. Irudia:
|
|
|
Horretarako dago marketina, profesionalki berrasmatzeko duzun tresna nagusietako bat. «Zer komunikazio joera hartu behar duzun zure mezuak hauspoa gal ez dezan» bilatu behar duzu,
|
dio
Marta Fontàsek. Atal honetan garrantzitsua da marka preskriptoreen lana (marka bat defendatzen eta gomendatzen duten pertsonak), «gaur egun zure zerbitzua edo produktua zabaltzeko eta saltzeko joera dutenak», argitu du adituak.
|
|
2022
|
|
|
Baina egia da emakumezko guztiek egiten dietela kasu haur guztiei, eta haur guztiek emakumezko guztiei. Jada bihotz formarik ez duen piruleta gorria ahotik atera eta irribarre gorri gorria bueltatu
|
dio
Martari.
|
|
|
Bere meneko ditu martxak eta pedalak. Honela
|
dio
Martak: " Atzera!" edo" Geldi!".
|
|
|
–Aita, neskak ere laborari izan daitezke? , galdetu
|
dio
Martak, lemari aurrean duen alorreko lerro zuzen mugagabean irmo eutsirik.
|
|
2023
|
|
|
Baina nutrizionistak eszeptikoagoak dira. “Mikronutrienteen gabezia horiek —bereziki, burdina, zinka, iodoa eta A bitamina— energia kontsumoaren (kaloriak) urritasunik gabe gerta daitezke, energian aberatsa den baina mantenugai gutxi dituen dieta baten ondorioz”,
|
dio
Marta Otero dietista nutrizionistak. Benetako arazoa:
|