|
2000
|
|
|
Sagardogileak berriz, nahiko zuku edukitzea nahi du, lehor xamarra bada sagar kiloko litro gutxiago aterako baitu, ahal bada gazia, garratza izatea, urriaren erdialdetik abendua bitartean heltzea, azukrea, garraztasuna eta mingostasuna neurrian izatea... Baserritarren eta sagardogileen nahiak kontuan hartu behar dira, eta era berean, sagardotarako sagar onenak aukeratu behar dira eta ez da hain erraza
|
dena
ongi egitea. Adibidez, batzuetan sagarrondorik emaritsuena ez da sagardotarako onena, baina baserritarrak hori landatu nahiko du.
|
|
|
azken hogeitaka urteetan gertatu ez
|
dena
gertatu da, abertzaleok gai garela, ditugun ezberdintasunen gainetik, gutxieneko puntu amankomunetan adostasunera iristeko eta elkarlanean aritzeko. Gai gara, Eusko Legebiltzarrean Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuak elkarrekin aurrera ateratzeko, berdin Bizkaia eta Gipuzkoako Foru Aldundietan eta hainbat eta hainbat udaletan.
|
|
|
Begira bestela zer gertatzen ari den Estatu Batuetan aspalditik, azkenean bi partidu besterik ez daudela aukeran eta, azken finean, bertako askok eta askok diotenez, berdin dela bat zein bestea aukeratzea. Eta orain Espainian gertatu
|
dena
ikusita, badirudi bi partidu horietatik bat besterik ez dela bizirik geratu, bestearen porrotaren ostean.
|
|
|
Pianoaren birtuoso honek teklak nola laztantzen dituen entzute hutsak obra hau liluraz ikusteko atxikitzen zaitu. Ezer gutxi hitz egiten duen arren, musikaren bitartez
|
dena
adierazten du Salvadorrek. Eszenategia nahiz argiztaketa, kutunki zainduak daude; egin kontu, arre koloreko kroskoa eta maratil borobilak, itsasoa irudikatzeko urdin sarkorreko merkurio tanke bat eszenategian zehar eta piano bat untzi barruan.
|
|
|
Haurrak
|
dena
ulertzeko gai dira, bere mailan, noski," Eman eta gero" adibidez, 3 urtetik 6ra bitarteko haurrentzat eskaini aurretik, jendeak ez zuen uste haurrak ulertzeko gauza izango zirenik, baina bai. Txotxongiloen bidez edozer konta dezakezu.
|
|
|
Honez gain, Interpretazio Zentroa deitu dioten horretan, euskalgintzaren eta euskal kulturgintzaren erakusgune bat atonduko dute; bisitatzeko lekua izango da, euskal kulturaren lehena eta oraina ezagutzera emango dituena. " Kataluniako hainbat kiderekin harremanak izan ditugu, proiektuak aztertu dira... baina gertatzen
|
dena
da hizkuntza mailan ez dagoela horrelakorik munduan, eta neurri batean dira bakarrik baliagarri beste esperientziak. Zer nahi dugun gutxi gorabehera badakigu, baina hori nola diseinatu, nola bideratu aztertzen ari gara" dio Mikel Arrizabalagak.
|
|
|
Baina Gorenaren ausardiatik gehiegitxo itxarotea izango da orain Entzutegi Nazionalak, kiribilak eginez bederen, estimatu ez duena hark gero onartzea. Beti ere" inplikazio politikoei" zeharbegiraka zertzen diren epaiak dira hauek denak; Peroteren dokumentuarekin eta Gomez Nieto kapitainarekin gertatzen
|
dena
begiratu besterik ez dago.
|
|
|
Horren inguruan testua mamitzen, emendatzen eta gure eguneroko praktikari egokitzen ari gara. Gero gertatu
|
dena
da ministro aldaketa bat izan dela Hezkunde Nazionalean, eta mementoan geldo doaz gure solasak.
|
|
|
Obsesioari buruzko estilo ariketa ere bada: protagonistarena lehena, bere ustez berri txarra
|
dena
emateko hamaika modu bilatzen du-eta; eta bigarrena egilearena, oinarri errealista batzuetatik irten gabe gai beraren gainean eskaintzen den ugaritasunari zentzu teatrala ematen saiatu dena. Tricicle ko taldekide Paco Mir da egilea.
|
|
|
Beno, ez dela egokia iruditzen zait. Gero, komunikatu, artikulu edo manifestaldi batzuetan entzuten
|
dena
entzunda, badirudi presoen artean askok bereganatu dutela irabazteko eta irabazi arte sufritu behar badute, sufrituko dutela. Hori bada kanpotik txalotzen den jarrera nagusia, disziplinarik gabeko lagun epelentzat leku gutxi.
|
|
|
Nik uste ereindako haziaren emaitza dela. Hemengo edozein taldek halako goraipamena jasotzea gainera, ona da besteentzat ere, hemen egiten
|
dena
ikusteko pizten duelako. Ibilbide handia egiteke dago katalandarren mailara iritsi arte, baina ze demontre!
|
|
|
Jon Juaristi da militante, idazle militanterik bada. Gertatzen
|
dena
da horri militantzia oso ondo ordaintzen diotela. Baina hori beste kontu bat da.
|
|
|
Bai, zer edo zer makaldu da apustua egiteko gogoa. Euskal Herririk ez litzateke izango apusturik gabe, pilota, arrauna, aizkora, idi probak... horiek gabe
|
dena
hoztu eta gureak egingo luke. Tristura ematen dit, baina ez pentsa, elkarri desafioa botatzeko garaian beldurra ere badago.
|
|
|
Hor gertatzen
|
dena
da niri futbolarekin gertatzen zaidana. Nik futbol afizioa badut, baina telebistaz ikusteko.
|
|
|
" Me dijo la virreina" (1942 aldekoa), bere aldetik, garai beretsuan kokatzen da, baita botikako solasaldietan aritzen direnak ere, baina eszenatokia ponposoagoa dela erraiten ahal da, baita eliteko pertsonaien nagusitasuna ere, haiek antolaturiko eta gauez burutu beharreko jai, dantzaldi bat lekuko. Testua irakurtzerakoan, halere, prosa baino olerkia dela dirudi, mamia baino estiloa landu baita, adierazten
|
dena
musika bailitzan
|
|
|
Animazioa eta fikzioaren artean dagoen ezberdintasuna nabaria da, kamara mota bat edo bestea erabiltzen duzu, pausoz pausoko kamara edota kamara arrunta. Fikzioan adibidez, mugitzen
|
dena
jasotzen duzu eta animazioan aitzitik, guztiz kontrakoa, objektiboaren aurrean mugiarazi egiten dituzu mugitzen ez diren gauzak. Irudiari kutsu berezi bat ematen diozu.
|
|
|
Gurasoek, alaba handik lehenbailehen atera dadin, elefante letagin bat salduko dute. Euskal Herrian dagoela, Usoak, gertatu
|
dena
ezin ulertuz, bere sorlekua hartuko du gogoan. Sinesmenak eragin handia izango du bere pentsamoldean, irakasleak kukuaren makurreriak azaltzean hasiko baita neskatilaren kezka.
|
|
|
, beste muturra behar bagenu bezala. Guztiak
|
dena
jakitea eskura dugula sinistaraziz, ezerk esplikazio eta argibiderik ez duela sinistuko bagenu bezala. Gizartea nahiko aldakor badela eta, oraina aski mugikor badela eta gure mundu sinbolikoari ez mugitzeko eskatuko balitzaio bezala.
|
|
|
Analisia garrantzitsua da, horrela ikusten delako lanak nola dauden eginak. Bihotzekoarengatik hori
|
dena
utzi egin behar izan nuen.
|
|
|
Iparraldean gertatu
|
dena
da euskotar jendea gutxiengoa dela, kanpotar asko etorri delako bertara bizitzera. Joan zaitez Miarritzera:
|
|
|
Horretan Borges bat, edo Sciascia bat, Calvino bat... Gainera sekula ez dago irakurri nahi zenukeen
|
dena
irakurtzeko denborarik.
|
|
|
Bat bera ere ez. Alderdi demokratikoek beren lokarriak hausten dituztenean (Lizarrako Akordioaren medio haustuak, kasurako), funtsean demokrata ez
|
dena
ateratzen da irabazle, baita hobekien kokatua geratu ere. Biolentzia praktikatuz demokraten batasuna hausten duena ateratzen da irabazten beti.
|
|
|
Bakarrik kantatu behar bagenu, trikitilariak edo idazleak bakarrik jarduten duten bezala, zatiketa berdintsua izango genuke, baina beste batekin kantatu behar badugu, ezin dugu nahita ere hori apurtu. Kantatzera zoazenean lehenengo jarrera inportantea da, saioan bion artean egiten
|
dena
ongi atera dadila. Ez zurea ongi edo gaizki ateratzea.
|
|
|
Eta orain ari dira konturatzen gizarte erakundeetatik aspaldi komentatzen zena: herria egituratzea dela behetik gora gizarte zibila egituratzea eta ez
|
dena
publifikatzea. Gizarte zibilaren kemen erakusgarrietakoa izan da Bertsozale Elkartea, ez dena bertsolari kofradia bat, bertsozale mugimendu sozio-kultural bat baizik.
|
|
|
Ez da posible nazio mailakoa egitea bakarrik. Gertatzen
|
dena
da oso zaila dela ereiten, eta hor sortu behar dela xarma bat, belaunaldi bat, tiratuko duen jendea... Gure apustua da eredu hori bultzatzea, koordinatzea eta arnasa ematea, baina oso zaila da parakaidismoz antolatzea.
|
|
|
" Hire kontra erabiliko ditiat egunen batean" egiten dit amenazu. Hori
|
dena
ikusita, batek esan behar du badituela muga batzuk, eta nire muga bat poesiarena da.
|
|
|
Oraingo bertsioa, berriz, Rufino Iraolarena da. " Kafka nirea" dela esaten du itzultzaileak liburuaren hitzaurrean, absurdoaren bidez benetan gertatzen
|
dena
azaltzeko duen zorroztasunagatik autore horretaz" maitemindua" sentitzen dela aitortuz. Dena den, ez da" Metamorfosia" idazle zaldibitarrak Fran Kafkaren obratik euskaratu duen lan bakarra," Legearen aurrean" opuskuloa ere itzulia baitu.
|
|
|
Eta horrelako eskubiderik ez dago. Gehiengoak ez dauka horrelako eskubiderik, gehiengoak ez dauka zilegiak ez diren erabakiak hartzeko eskubiderik, gehiengo sozialak ezin du zilegia ez
|
dena
zilegi bihurtu. Alardearen auzian gertatzen da hau.
|
|
|
ETA erakundearen jardun anker basatiak Espainiar Inperioaren defendatzaileen estrategiei eta haren lorien nostalgiko eta malenkoniatsuei ezin egokiera aproposagoa eman die aurrean aipatu sentipen eta erreakzio horiek areagotu eta manipulatzeko, eta une honetan itotzen gaituen egoera politikoa ezartzeko. Ezin kendu dugun zama jasangaitza dugu non izugarrizko presio mediatiko baten bidez, jardunbide etiko guzietatik kanpo, berez ezberdina
|
dena
bereiztu nahi izan gabe, nahas mahas handienean, euskara eta euskaldun oro deabrutu, susmopean jarri eta kondenatu egiten baitu.
|
|
|
Liburuan darabiltzan gaiak (euskara, hizkuntza eta kromatismoa, literatura, eta bestelakoak) aipatzean, helburu bat omen du Sarrionandiak, hots, euskal kulturaren osagai tradizionala eta unibertsala
|
dena
ezkontzea.
|
|
|
" Zentzu honetan Sarrionandiaren poesia metaliteratura da, literaturari buruzko literatura, euskaraz egindako collagea. Sarrionandiarentzat
|
dena
esanda dago, geratzen dena beste era batetan esatea da eta horrela bere poesia zertxobait manierista da. Liburuan agertzen den hitzaurrea Joseph Conrad-i egindako omenaldia da:
|
|
|
Luis Mari Mujikak honako iritzia du errepikapen hauei dagokienez: " Orri batzuetan idazkeraren joera errepikakor eta gogoetatsuak asperrera jotzen du, baina makur hori oso errealista edo akzioz oso betea ez den edozein narraziori gerta dakioke." (Egan 50) Haatik, errepikapen hauek, askotan jazo
|
dena
irudikatzen laguntzen digute, eta errepikatzen den egoera hori ez du beti efektu bera sortarazten: izan ere, testuaren leku ezberdinetan egoteak sentsazio ezberdinak dakartza, batetik bestera dugun informazioa aldatuz baitoa:
|
|
|
Hau da, bidaia bikoitza islatzen da: batetik, bidaia fisikoa, W.ra (Viena omen
|
dena
adierazteko erabilia); bestetik, barne bidaia, ilusioaren bilaketa. Honela mintzatu zen Felipe Juaristi gai honen inguruan:
|
|
|
Patxi, bestalde, zubererazko katixima baten inguruko tesia egiten ari den gazte bat da. Beraz, jolas modura hasi
|
dena
nahastuz joango da. Joko honen amaierak ezustea dakar.
|
|
|
Kontatzen
|
dena
garai hartako Donostian kokatzen da. Beraz, kokaleku eta denbora jakin batean irudikaturiko istorioa dugu, jarraikortasunaren bidez kontatua.
|
|
|
Ondorioz, aztergai ditugun narratiba lan hauek komunikabideetan (idatzietan) izan duten harreraren nondik norakoa ikusi ahal izateko, literatur lan bakoitzari buruz idatzi
|
dena
biltzen saiatu gara hurrengo orriotan, hainbat egunkari zein aldizkaritan kaleraturiko erreseina eta aipamenak jasoz. Hartara, gaur eguneko kritika lanen berri izateko, besteak beste, honako egunkari eta aldizkariak begiztatu ditugu:
|
|
|
Martin Azpilkueta(), Doktor Nabarro bezala ezagutzen
|
dena
dugu beste gizon gogoangarri bat. Aurrekoarekin lotuz, Salamancan Aita Vitoriaren hitzaldietara joaten zen eta bere ekintza eta lanetan haren eragina nabari du.
|
|
|
Bere aldegogorarazi behar da, Zuberoa biztanle gutxien duen Euskal Herri osoko herrialdeadela. Mediametrieren galdeketaren desabantaila gisa aipatu behar da, hiru euskalirratien hedapen eremua baino askoz ere zabalagoa
|
dena
kontuan hartzen duela, etaRadio France Pays Basquek galdeketaren agintzaileak, Ipar Euskal Herri osora zabaltzen duela entzute eremuaren azalera. Irrati hauen ehunekoak askoz ere hobeak izangolirakete galdeketa honen emaitzak, herrialdeka egingo balira.
|
|
|
Argitu beharra dago, bestalde, aurkitu ditugun kasu apur hauenartean bat ere ez dagoela Iparraldean gertatu eta bertan soilik eragina duenik. Alegia, Iparraldean gertatzen
|
dena
aipatzen denean, Hegoaldean ere eragina izateagatik soilikaipatzen da (adibidez, ustez ETArena den armategi baten aurkikuntza Baionan: Lapurdin gertatua, baina eragina ETArengan eta ondorioz Hegoaldeko errealitateanduena). Inoiz ez da ematen Iparraldean soilik eragina duen albisterik.
|
|
|
Aniztasun hori dela eta, liburu honetan gaurkotasun handiko hainbat eztabaida aurkituko dituzu. Hasteko, gure arteko eztabaida sonatuena
|
dena
jasotzen saiatuko gara. EZBAIKA elkarteak su eten garaian (1999 urteko apirilean) burujabetzaren inguruan antolatu zituen eztabaidak jaso ditu Pilartxo Iparragirrek.
|
|
|
baibiak uztartzeko. Erabilerari erreparatzen badiogu, baina, eta horretarako Euskaldunon Egunkariaren hemeroteka hartuko dugu irizpide gisa, hiritartasuna eta nazionalitatea hitzekin alderatuz, herritartasuna gutxien erabilia
|
dena
dugu oraindik7.Duen esanahi sinboliko potentzial handiagatik(, herria, delako kontzeptuak berebaitan laburbiltzen dituen esanahi ugari eta adierazkorrak kontuan hartuz), ordea, ezlitzateke harritzekoa erabilera politiko eta herri mailakoan orain artekoa baino zabalera handiagoa izatea epe laburrean, jendearengan atxikipen sentimendua oso errazpizten baitu.
|
|
|
Hala ere, jeltzaleontzat, etorriko den Euskal Herri subiranoan, bere lurralde guztiek eta herritarguztiek eduki lukete parte hartzeko aukera. Gertatzen
|
dena
da, Espainiakolegerian hori martxan jartzeko oztopoak dauzkagula. Adibidez, badago, espreski, galerazpen federatibo bat (katalanen iritziz, Pais Valencia, Mallorca eta Catalunyafedera ez daitezen bereziki egina; baina guretzat ere oztopoa izango litzateke pausoak emateko momentuan).
|
|
|
Betidanik dakiguna dago batetik, eta psikoanalisiaren garaian, psikoterapiakontzeptua sortu den aro post kantiarrean aldatu
|
dena
dago bestetik. Auzia kausalitate gatazkaren terminotan formulatzera heldu izana da aldatu dena.
|
|
|
Norberaren eta ingurunearen arteko muga galtzea da, kanpokoarekin bat egiteahain zuzen. Izaki konfluentea itsatsirik gelditzen
|
dena
da, identitatea bat eginaegotearekin nahasten duena, bereizketarik gabe, bere sentimenduak, ideologiak etajokaerak bestearekin, edo bere erreferentzia taldearekin bat eginez.
|
|
|
Emozioen Adierazpen Altukoak izendapenaz definitu zituzten familiahoriek, eta ahalegin handia egin zuten eraikuntza hori ahalik eta moduobjektiboenean neurtzeko. Entrebista erdiegituratua den tresna bat, CamberwellFamily Interview deitua, familien Adierazpen Emozionala neurtzeko eta pazienteeskizofrenikoen berrerortzeak aurresateko erabiltzen
|
dena
sortu zuten honela.Honela, beren familietan emozioen adierazpen maila altua duten familiekdeskonpentsazio arrisku handiagoa dute, emozioen adierazpen maila baxua dutenfamiliek baino (Vaughn eta Leff, 1976, 1981).
|
|
|
Futboleko emanaldietan ere jokaldi eztabaidagarriak izaten dira. Ezinbestekoa
|
dena
da, gure barneko historia horretan gertaerensekuentzia bera izatea, partiduaren bideo bat eta bera erabiltzea; oraindik herri kulturanerdietsi ez duguna, bakoitzak bere historia partikularra baitarabil.
|
|
|
egun haietan. Mundu hori
|
dena
dago oso sakon Leturia-ren barrenean, berenahas mahas guztiarekin: konprometitu egin behar da, erabaki egin behar da munduhonetan zer egin gura duzun, zer izan gura duzun; zure erabakian dago zer izangozaren, etab. Bistan da, momentu hartan erabaki hori ezin zitekeela formula,, erabakiezazu aberriaren alde zer egin gura duzun edo ez duzun?.
|
|
|
Ondorioz, elementu egituratu eta objektibagarriaren politizazio maximoa dugu.Elementu horrek
|
dena
homogeneizatzen du, traiektu politikoari laguntzen dio,, bermeerreferentzia, gisa.
|
|
|
Horrela esanda, ohitura eta sinesmenak zuzenean lotzea eta gizarte harremanekinerlazionatzea gehiegi dela pentsa daiteke. Errealitate soziala, ordea, bat dator proposamen honekin eta ez da batere bitxia ohitura sozial bat besterik ez
|
dena
balio eta legesozial bilakatzea, nonbait idatzita izan ala ez8.
|
|
|
Gure fonologiazko eskoletan bertanikusi izan dugu nola erabiltzen duen Garcia Calvo-k, ahoskerari buruzkolanen hit paradeko goren postuetan behar lukeen lan horretan (Garcia Calvo, 1989). Hain zuzen ere, hor aparatua fisiko ez
|
dena
da: ezagutza, gramatika, sistema.
|
|
|
Helburu horietako bakoitzak bere estrategia, ariera eta amaiera berezia eta ezberdina behar du. Baina askotan
|
dena
nahasten da etaargitasuna egitea zail bilakatzen da. Nik hemen konkistazko edo, herri?
|
|
|
Izan ere, nahiz gizona Zesarbera izan, gertaerak ez zukeen deus historikotik, baldin Zesar tripako min gaizto batuxatu nahian txango balebil. Unea historikoa da gaueko txangozalea estatu kolpe batezari delako gogoetan, gerra zibilaz, Erromaren konkistaz eta mundua mendean hartzeaz.Historikoa da, Zesarrek hori
|
dena
egiteko proiektua duelako, hori guztia oraindiketorkizunean baitago. Aipatu gertaera ez litzateke historikoa, etorkizunaren presentziaerreal bat mundu errealean ez balego, aurrenik, Zesarren buruan?.
|
|
|
A. Denbora: berehalakotasuna da nagusi; azken orduan, azken unean gertatu
|
dena
da garrantzitsuena. Oraintxe gertatu eta zuzenean ematen den garrantzi erdiko jazoera bat, nagusitu egiten zaio, orain zenbait ordu eman den garrantzi handiagoko gertaerari.
|
|
|
Dokumentala gaurkotasunezko erreportaiaren aldakia da. Genero informatibo honetan irratilariarentzat iraunkorra
|
dena
da inportantea. Erreportaian gertaeren denboralitatea eta iragankortasuna narratzen da; dokumentala, ostera,, errealitatean sartzen da ezaguera orokorragoa eta iraunkorragoa eduki dezagun?
|
|
|
Irratiko komunikazio prozesuan parte hartzen duten elementuen artean gutxien ezagutzen
|
dena
da entzuleria. Irratian, masa audientziatik taldeen audientziara pasatu gara, eta horrexek eragin du audientzia azterketa hobeak egin behar izana.
|
|
|
Paul White-k, CBSko informazio zerbitzuetako zuzendari ohiak formula hau proposatu zuen albisteen abiatzeak burutzeko: , kontatuko
|
dena
esan?, hots, albisteari sarrera bat egitea, albistean berean oinarrituz:
|
|
|
Horrela, nazioari buruz klasiko bihurtu diren bi ideietan jarri dugu arreta. Bata, ilustrazioarekin lotu
|
dena
dugu, iraultza frantsesaren ideologian gauzatu zena hain zuzen; bestea, Herder en8. Volkgeist, nozio hartatik sortu dena, erromantikoen artean zabaldu zena alegia (tradizio frantsesa eta tradizio alemaniarra, esan ohi den bezala).
|
|
|
Ondoren lasaitu, Eider barreka erakusten zuen argazkiari begiratu," Goian bego. Eider Bengoa Erzilla, 1965eko otsailak 8 1994ko apirilak 21", eta sentitzen zuen guztia esatea, hala nola ez zuela eskubiderik berari horrelakorik egiteko, eta ea nork maite zuen gehien mundu honetan, eta gezurretan ibiltzea baino nahiago zuela
|
dena
bertan behera utzi izan balute, eta ea ez zen ulerkorra izan udalekuko kontua aitortu zionean, bai ezta. Ba zergatik ez zenidan hau ere esan?
|
|
|
Hori
|
dena
gertatu zen zenbait hilabete lehenxeago. Baina" badator, badator..." entzun zuen, eta indarra eginaz ate guztiak ireki zituen bere burutxoarekin.
|
|
|
Gertatzen
|
dena
da arratsaldean, portuan paseatuz hitzaldiaren orduaren zain nengoela, espero ez nuen norbait hurbildu zaidala: Ralph.
|
|
|
Edo Los Angeleseko auzo desberdinetan lau mutil lagun dituela, batak bestearen existentzia ezagutzen ez duelarik noski, eta lauren kontura moldatzen duela bere unibertso sentimentala. Gaur batekin eta bihar bestearekin, horrela ibiltzen da Rocío, eta hau
|
dena
gutxi balitz, lau horietako birekin hitzartuta dauka ezkontza egun bana. Eta harritzeko motibo gehiago, Rocíok ez baitaki bere aita nor den.
|
|
|
Gertatzen
|
dena
da Rocíori azaldu nizkion arrazoiak koskatxo bat harago zihoazela. Txema aipatu nion.
|
|
|
Gertatzen
|
dena
da ez dela guztia hain polita, eta denboraldi batez ez dut ordutegirik nahi, ez dut sinpatika izan nahi, ez dut ondo geratu nahi, ez dut eroso bizi nahi. Aukera asko daude kate horiek apurtzeko, eta bat ihes egitea da.
|
|
|
Halarik ere, ez nuen Urbiainen itzal bat bezala sartu nahi, zeren bainekien ezen bertzeen aitzinean itzal bat bezala agertzen
|
dena
bihurtzen dela, finean, bertzeen goganbeharraren iturri, eta nik ez nuen halakorik nahi. Hargatik, igandean amarekin eta sor Klara Uraitzekoarekin Urbiaingo elizarat joan nintzen, meza entzuteko asmoz, eta, horrela, apezarekin, alkatearekin eta bertze jende batzuekin egoiteko parada izan nuen, meza adituz gero.
|
|
|
" Eta, handik harat, doña Lidiaren babesean mila gauza ikasi nituen: ikasi nuen, konparazione, ezen desirak mugitzen duela mundua, baina ikasi nuen, halaber, ezen ez dela desiratzen
|
dena
lehenago konplitzeagatik bizitzaz gehiago gozatzen; eta ikasi nuen, finean, ezen gauzarik tipienetan gorde daitekeela bizitzaren handia, zeren zaldun handi batek noiznahi den huts egin baitziezazuke, baina bide bazterreko lorerik tipienak nekez. Eta, hala, doña Lidiarekin urtebete egin ondoren, jalgi nintzen handik, biziberriturik bezala... eta pena pixka batekin ere bai, zeren jende guti estimatu izan baitut bizitzan eta ezertan eduki, nola eduki izan bainuen andere jakintsu hura, eta zeren, ospitaletik kanporat nindoalarik, utzi beharra bainuen adiskide hura..."
|
|
|
—Okerraren gainean dabilena, ordea, gehiago okertzen da eta gehiegi okertzen da, baldin bere mementuan xuxentzen ez bada... Eta gehiegi okertzen
|
dena
erortzen da, finean... Edo erradazue bertzenaz zer gertatu zitzaion Galileori...
|
|
|
Munstrokumearen irrikan nago, hala ere. Antonioren axolagabekeria urrikalgarriaz atzendu, Eskalatzailearen
|
dena
ikusi behar amorragarriaz atzendu, eta ez bat ez bi gainka egin diot, jokaerarik traketsenean egin ere, ez aitzinetik, ez gibeletik, ez etzanik, ezta zutik ere, ez gainetik, ez azpitik, baizik eta guztietarik zerbait duen molde aldrebesean. Hura, bizkitartean, kantatzeari lotu zaio," Badakizu?
|
|
|
Ttipik ez zuen berriemailerik. Gutaz
|
dena
zekien. Dena, nerabe moko guri batzuk ginen garaietatik.
|
|
|
Ikusminean gozo, sarean leiho, itzal hotzean bero, begi sakonetan dir dir, lasai gozoan eder, idaz  leak irribarre maltzurrez botatzen du: " Ezen, jaunak, orrialde hauetan
|
dena
baita posible, dena baita egia eta gezur, dena errealitate eta amets, dena pasio eta eldarnio, dena literatura eta magia; edo agian ez, agian orrialde hauek guztiak jolas bat baino ez dira, jolas existentzial bat, non batek ez baitu euskarririk aurkitzen inon, eta oro zaio mozorro, oro labainkor eta sinestezin...". Eta ondoren, adierazi nahi duen ideiaren atari gisa, lau txiste kontatzen ditu, eta denak barrez lehertu beharrean jarri dituenean, beste azalpen hori irteten da bere ahotik, ezari ezarian:
|
|
|
Luzaz gelditu zen eskuetako azazkalei begira, sorgorturik, ikusten zuenari arrazoiren bat aurkitu nahian, eskuei jira eta buelta eraginez, hatzak gora eta behera mugituz, orain astiro, bizkor geroxea  go, esku desitxuratu haiek begien onespena jaso zezaten zain. Behaketa luzearen ondoren, irribarre sineskaitz bat sortu zen Brown jaunaren ezpainetan, eta afaria prestatzearekin batera erabaki zuen aurkikuntzaren berri inori ez ematea, batik bat uste osoa zuelako loaldi goxo batekin
|
dena
bere onera etorriko zela. Ohera sartzerakoan, behatzen aldaketaren berri izan zuen:
|
|
|
Eta non zegoen orain, bada, basiliskoa? Ez al zegoen izkina ilun batean
|
dena
ikaratuta, biribil kixkur kixkur eginda. Non orain, lehengo arrandiak eta begiratu gaiztoak?
|
|
|
dena. Baina aurre egin behar nion egoerari, duintasunez, gogor, etsi gabe, eta neurri horretan nire bizitzaz
|
dena
zekitela jabetu izanak eta zekiten hura nola erabilia izango zen ulertzeak, bada, asko lagundu zidan arerioei benetako neurria hartzen jakiteko. Neure onera etorri aurretik, baina, beste bi aurkezleek nire zazpi andregaien aipamen burlatia egin zuten, esanez zazpiak beren buruaz beste egin zutela, nik, atsekabeak jota, beren lore ezkutua urratu nahi izan ez nuelako.
|
|
|
Hori
|
dena
bukatuko ahal da, agian. Bazetorren trena, lokomotorrak bakarrik egin zituen kotxea lotzeko maniobrak.
|
|
|
Harriturik nago gaur, pentsatuz, agure hark nola igarotzen zituen orduak eta orduak bere etxeko atarian, aulki zahar batean eserita, baserriko euri guztiak inguruan zituelarik, geroa, oraina eta lehena baino lehenagoko haizeak bihotzean zituela; eta
|
dena
zekien, eta guri damututa nago orain ezjakin bat zela iruditzen zitzaigun. Belar ilun bat hoz  katzen zuen beti menta usaina zuen, eta aulkiaren inguru guztia zeukan karkaxa zikinez lohituta.
|
|
|
Gero eta baldarrago nuen nik gorputza. Giza-usainak nire besapea irabazi zuenean, ez nekien ausartuko nintzen
|
dena
esatera. Arraina  ren arantza gogoratzen nuen.
|
|
|
Baina hamaika bider saiatuagatik, azkenean nori eta Patxi putxi horri deitu nion. Ustezko lagun horri
|
dena
kontatu, eta bion artean idatzi genuen. Gainera, berak poematxo bat ere gehitu zuen...
|
|
|
Horrekin batera, eta zuen artean edozer gertatzen dela ere, ene demifrère hori, ez ahantzi Rakelek horren maite dituen salako landareak ureztatzeaz, eskertuko dizu eta. Imajinatuko duzunez, nahiz eta egunorokoa arreta handiz irakurri, orain net gaitza zait hori
|
dena
zuri laburtu ahal izatea, nik uste baino gaitzagoa. Detektibe honek ezin ba dena ondo egin.
|
|
|
Horrek ezin gaitzake eraman, hala ere —eta pentsamendu bakarraren sareetan erortzeko arriskua espreski uxatu nahian—, udazken honen hasieran Euskal Herrian gertakari haundia izan
|
dena
ezkutatzera, edota garrantzi izpirik kentzera Eduardo Chillidak Hernaniko Zabalaga baserrian museo bizia zabaltzeari.
|
|
|
Desafioari aurre eginez, Kultura Zuzendaritza Nagusia Vianako Printzea Erakundeak, Liburutegi Publikoen Eredua izanen
|
dena
zehazteko proiektua plazaratu zuen. Lana behar bezala eginen zela ziurtatzeko, hiru lagun, liburutegien sareko arlo ezberdinetakoak, izendatu eta liberatu zituen, agiriak taxutzeaz arduratuko zen taldea osatzeko.
|
|
|
Aurtengo lehen hilabeteotan, esate baterako, gogoan dut Bilboko galerista xume batek Jose Lull pintore valentziarrari eskainitako erakusketa, ez pintore valentziarra zoratzeko modua delako —ez niretzat behinik behin—, galeristak erakusketa antolatzerakoan jarritako ilusioa benetan deigarria zelako: erakusketari atera zekizkion etekinek bakarrik esplika ez zezaketen ilusioa(
|
dena
esateko, esan dezadan handik hamabost egunera Palomo Linares espainiar toreroaren erakusketa eskegi zuela bere galerian, Marina Dankoren hainbat lanekin batera, eta batzuek ulertzen ez badugu ere, jende ugari hurbildu zitzaiola). Baina edonola ere, ilusio hori behin eta berriro nabaritzen da artearen inguruan gauza apalak egiten saiatzen direnen artean, eta nonbait urrutitik ikusten bada, Lizarrako museo txiki batean gertatzen da hori.
|
|
|
Emazteak ezin du beste egoitzarik izan senarrarena baino. Horrek
|
dena
administratzen du, dena ikuskatzen. Senarraren administrazioak, haatik, zuhurra behar du izan eta ikuskaketak, mugatua; senarraren eraginak zabalago jokatu behar du babesean aginpidean baino; indartsuena da ahulena defendatu eta sostengatu behar duena.
|
|
|
Pentsamendu teorikoak ere behin behineko arauen arabera aritzen baitira, eta ez horrenbeste Descartesek uste zituen arau hauen menpe, alegia: 1) egiazkoa argi eta garbi ezagutzen
|
dena
da, 2) arazo oro gai bananduetan disekzionatu behar da —analisia—, 3) arazoak konplexutasunaren arabera ordenatu behar dira, eta 4) arazoen azterketa zehatza eta osoa egiten ahalegindu beharra dago ikerketaren baitan.
|
|
|
Ayer, bere aldetik, metafisika onartzera heldu zen, nahiz eta bigarren mailako sistema bezala bakarrik onartu: garrantzizkoena, lehen mailakoa, hemen eta orain behagarria
|
dena
deskribatzen duten proposizio faktualek osaturikoa zen. Bigarren mailako sistemaren eginkizuna kontzeptu eta proposizioen kasu aktualentzat eta, batik bat, posibleentzat, legeak ematean zetzan, horretarako haiek, ahal den neurrian, behagarria denarekin lotuz.
|
|
|
Beraz, ezagutza nolakoa zen onartzeko bi modu geratzen ziren irekita: Lewisena, alde batetik —diskurtsoaren esanahia gradazio edo mailen arabera finkatzen dela zioena—, eta, bestetik, Schlickena —ezagutza dena eta ez
|
dena
garbi bereizten zuena: egiaztagarritasuna buruan izanik, soilik zientzia da ezagutza esanahiduna—.
|
|
|
Hitz erlijiozkoak ere erabiltzen dira modu honetan berean, antza, konparazio edo alegoria gisa. Bada, Jainkoaz mintzatzen garenean eta Jainkoak
|
dena
ikusten duela esatean, eta bere aurrean belauniko jarri eta otoitz egitean, badirudi gure hitz eta ekintza guztiak alegoria handi eta landu baten zatiak direla, eta alegoria honen bidez irudikatzen dugu Jainkoa botere handiko gizakia dela eta bere grazia lortzen saiatzen garela, eta abar. Baina arestian aipatu ditudan esperientziak ere deskribatzen ditu alegoria honek.
|
|
|
auzi zientifiko bat azaltzeko hitzaldi ziklo bat nuke eta ez ordu beteko hitzaldi bat. Beste aukera bat izango zatekeen zientzi dibulgaziozko hitzaldia deitzen
|
dena
ematea; hau da, egiaz ulertzen ez duzuen zerbait ulertzen duzuela sinestaraztera zuzendutako hitzaldi bat, horrela, nire ustez gizaki modernoaren nahirik zitalenetakoa asebetez, hots, zientziaren azken aurkikuntzekiko azaleko jakin mina. Aukera hauek arbuiatu ditut eta nire ikuspegitik garrantzi orokorra duen gai batez mintzatzea erabaki dut, zuen ideiak argitzen laguntzeko asmoz (honi buruz esango dudanarekin ados egongo ez bazinate ere).
|
|
|
4 Frazerrek hurrengoa dio: " Haurrek hain gogoko duten imajinazioaren printzipio berberak eraman ditu beste herri batzuk jaiotzaren antzezpena norbait seme edo alabatzat hartzeko bide gisa erabiltzera, are hildakotzat jotzen
|
dena
berpizteko prozedura gisa ere. (...) Horregatik, Diodorok dioskunez, Zeusek bere emazte jeloskor Hera konbentzitu zuenean Herkules semetzat har zezan, jainkosa oheratu egin zen eta, heroi handia bere bularraren kontra estutuz, bere jantzien azpitik bultzatu eta lurrera erortzen utzi omen zuen, hartaz benetan erditu izan balitz bezala; historialari horretxek eransten du behiala barbaroek gauza bera egiten zutela umeak seme alabatzat hartzeko.
|
|
|
Non legoke miraria? Hortaz argi dago horrela begiratzen dugunean, mirarizkoa
|
dena
desagertzen dela; bestela, hitz honekin bakarrik esan nahi dugu zientziak oraindik ez duela gertakari bat azaldu eta honen aurrean huts egin dugula sistema zientifiko batean gertakari hau besteekin biltzerakoan. Horrek erakusten du zentzurik gabekoa dela esatea" Zientziak frogatu du ez dela miraririk".
|
|
|
Tragikoa ere bada gizon baten eta emakume baten arteko amodioa hiltzear egotea, baino ez dago ezer egiterik. Hori da gertatzen
|
dena
hiltzear dagoen hizkuntza batekin. Baina zerbait lortzen da izenak gaelikoz jarriz:
|
|
|
Ibilaldi hau guztia lau lerrotan esaten den arren, itzuli izugarria da. Egun oso bat behar duzu bide hori
|
dena
egiteko. Oinez egiteaz gain, gu La Concordeko jardinetan doi doi geratu ginen ogitarteko bat jateko.
|
|
2001
|
|
|
Gainera, Europan aurkezpena egin behar badugu eta Euskal Herriari proposamen zehatz bat egin behar bazaio, ezinbestean egon behar da subjektu nazional konstituientea. Gu
|
dena
aztertzeko prest gaude, baina egin ditzatela proposamenak. Areago, EAJk hitzez bileretan mahaigaineratu dituen proposamen batzuk jarri ditzala paperean, eta beharbada adostasuna eta akordioa egongo da.
|
|
|
Une batean metal gehiegi entzun behar izan dugu eta Su ta Garren estiloko taldeak bakarrik ateratzen ziren. Orain proposamen berri eta interesgarriak ari dira garatzen, baina hori
|
dena
gidatu eta bultzatuko duen zerbait falta da. Alde batetik metal berriaren edo rock alternatiboaren inguruan Dut, PiLT... ari dira.
|
|
|
Ez orain arte bezala, Kontzertuak eta Komenioak daukaten ahalmen txikia ere PNV, EA, PSOE eta PP UPN k erabili dute neurri atzerakoiak garatzeko kapitalen eta enpresen mesedetan. Hau
|
dena
kontuan edukirik, dei bat egiten diogu PNV eta EAri Espainiaren menpeko diren Kontzertua eta Komenioa gainditu eta subiranotasun fiskala lortzeko estrategia elkarrekin lantzeko. Ez dago beste biderik.
|
|
|
PPk askotan esan du, ETB2 pribatizatzeko. Lehengo puntu suspentsibo horietan, hori
|
dena
doa. Zer gertatuko den ez dakit, 20 urtean sortutako honek denak iraungo duen dagoen bezala?
|
|
|
Hor ditugu kirol portuak, Guggenheim, autobideak... Aurrerapen diskurtso hori oso barneratua dago eta badirudi diskurtso horrekin
|
dena
konponduta dagoela edo epe oso laburrean konponduko dela. Bitartean laguntza batzuk ematen dira eta orduan jendea lasaitu egiten da hein batean.
|
|
|
Gehienak ezkerrekoak ziren. Ezker hori badago, gertatzen
|
dena
da eta lehenago Iñakik esan du, beste politika horrekin askotan ezkerrekoak ere bata bestearen aurka gabiltzala. Hori gainditu beharreko gauza da, horrek izugarrizko kaltea egiten baitio ezkerrari herri honetan.
|
|
|
Batzuek hori ere ez dute egiten. Mantentzen
|
dena
da ezkertiarra, helburua ez lortu arren, gizartearen onerako delako, borroka egiteko prest dagoela eta jarraitu egiten duela.
|
|
|
Gezurra dirudi, genoma humanoa aurkeztu da gaur bertan eta hor ikusten da zein berdinak garen pertsonak. Bada ez, gaur egungo gizartean batzuek
|
dena
dute dirua, boterea... eta beste batzuek ezer ez, munduan bizi garen ia 6.000 milioi pertsonetatik bi herenek ez dute duintasunezko bizitza bat aurrera eramaterik. Ez Euskadin ezta Espainiako Estatuan ere ez dago berdintasun eta elkartasunik:
|
|
|
Demokrazia eta askatasuna edozein erakundek bere baitan behar dituenak dira, eta hala ez bada gero ezin dituzte kontzeptu horiek gizartera eraman edo gizarte berri bat egin. Hori argi ikusten da gure gizartean azken 20 urteetan gertatu
|
dena
aztertuz gero.
|
|
|
Orain 25 urte gertatu zen hura. Axular irakurtzean, haren prosak
|
dena
adierazteko balio zezakeela ohartu zen Irigoien.
|