|
2008
|
|
|
Garai honetako herritarrak ez ditu berez eta besterik gabe Administrazioaren jardunak onartzen. Zerbait gaizki iruditzen bazaio edo ulertzen ez badu ez da isilik geratzen lehengo moduan; aitzitik, salatu egiten du gaizki egindakoa eta, beharrezkoa denetan, behar
|
den
tokira jotzen du auzia argitzeko. Alde horretatik, ondo atondutako idazkiak estrategia onak dira Administrazioarentzat.
|
|
|
Orobat, Burgosko lurretan ematen diren beste toponimo tipi eta nagusiak aipa garri, Arandio mendizerraren urrunean aurkitzen direlarik ere, > Urbel, > Zalduendo, > rez, > bezala. Kurioski, euskal toponimia sarria
|
den
tokietan ere egun go toponimia nagusia, gehienbat (Ezkerra, > rez> eta beste urri batzuk kenduta) gaz telaniaztatua aurkitzen da, Pradoluengo, Fresneda, Pradilla, Santa Cruz del Valle, Avellanosa, Eterna herri izenetan suertatzen denez, nahiz bertako toponimia tipi gehiena aintzinako euskaltasunaren lekukotza esanguratsua gorde. Auzia, bada, topo nimia nagusia (erdalduna) eta tipia (euskalduna) artean datza; administrazioak eta gaztelaniar mintzairaren gailentasun sozialak eragin handia ukan du aspaldidanik toponimo nagusien erdalduntze horretan, tipiek, aldiz, modu soilagoan euskaldun jarraitzeko oztoporik aurkitu ez dutela.
|
|
|
Puras Ezkerra herriaren ezkerrera ematen da, eta Espinosa del Caminoren hego aldean; egia esan, euskal toponimia jori gertatzen
|
den
tokitik at dago; hala ere, bere euskal kopurua Bureba edo Juarros euskualdetakoa baino anitzagoa da. Aipagarri dira, besteen artean, Ezkarriturrias, > Valjubi, > Valuzea> (Vall (e)) > luzea>= Valle largo), Kurzegañas, > Okendo, > Okaraña, > Kurzelaia> (prado de la cruz), Sarria.
|
|
|
Dena dela, saiatu naiz alboan doan bibliografiaren arabera eta banan banan Diccionario> geográfico> eta beste datuetatik hartuta. Euskara gutxi edo asko gordetzen
|
den
tokietatik hasiko naiz, sartu gabe beste xehetasun batzutan, Ipar Ekialdetik hasi ta: Durangoko uri artxibotik jasota konturatu naiz Debabarreneko parrokiek, Durango artziprestazgoaren Elgoibarko bikaria osatzen zutela, Elgoibar bera, Eibarko bi, San Andres eta Aginaga, Mendarozabal, Azpilgoeta, eta Astigarribia, Mutrikun.
|
|
|
¿ qué> tal, > qué> tal?: > bastante> petral; > eta ez genuen pentsatzen petral> > hori euskara zenik, baizik eta gaztelania. Nahaste hauek normalak izaten dira bi hizkuntza edo gehiago egiten
|
den
tokietan.
|
|
|
(a) Euskara mintzo
|
den
tokietan, euskalkia zaindu eta sustatu behar da, baita eskoletan, euskaltegietan eta udal administrazioan ere. Eskolako lehen urteetan, Haur eta Lehen Hezkuntzan behinik behin, euskalkiak toki handiagoa hartu behar luke, betiere hori izanen baita etxeko euskararen eta euskara batuaren arteko uztardura egi teko biderik emankorrena.
|
|
|
(b) Euskararik mintzo ez
|
den
tokietan, abiapuntua euskara batua izanen da (eta, egun ere, hala da). Hala ere, uste dut euskalduntze prozesuan garrantzi handiagoa eman litzaiokeela familia euskaldunetan egonaldiak egiteari, Ingalaterrara ingelesa hobetzera joaten den bezalaxe.
|
|
|
Era berean, eremu erdaldunetako eta etorki ezberdinetako ikasleak dauzkaten hiri nagusietako eskoletako irakaskuntza, maila jasoko hitzaldiak, irrati telebistetako emanaldiak, film itzuliak, irakaskuntza (bereziki maila gorenetan eta ingurua erdal duna
|
den
tokietan: Enkarterriak, Errioxa, Erribera, hiri nagusiak...), kamera eta mikrofono aurreko adierazpenak, informazio argibide orokorrak (geltoki aireportue tan, erostetxe handietan etab.) euskara ahalik eta batuenean egitea komeni da, horre la hizkuntz eredua finkatzera laguntzeaz gainera, irakurtzeko ohiturarik ez duten herritarrek, batez ere adin batetik gorakoek, begiak ezean, belarriak bederen euskara batura molda ditzaten.
|
|
|
Euskal idazleak hiriaz hitz egiten duenean gabeziaz hitz egiten digu eta hiriratzea obra hauetan agertzen diren pertsonaientzat nortasun aldaketa, gabezien konpentsazioa? gauzatzen
|
den
toki magiko demoniakoa da. Hori frogatzen edo ilustratzen saiatuko gara hurrenez hurren Atxagaren Ziutateaz, Olasagarreren Ezinezko> maletak, Canoren Piano> gainean> gosaltzen> eta Xabier Montoiaren Denboraren> izerdia> aztertuz.
|
|
2010
|
|
|
Adibideak modu irregularrean agertzen dira, ez daude sarreran eta amaiera fasean, eta ugari dira azalpen eta argudiatzean. Sermoietan, adibidea presente dago pertzepzio> argumentatiboa handitzen
|
den
tokian. Esaterako, ilustrazioa atxikimendu fasean kokatzen da, narratio> fasean bainoago:
|
|
2012
|
|
|
Hau da, azterketa hau egiteak eskain diezaguke gisa honetako enuntziatu parentetikoak era egokian aditzera emateko argia eta norabidea; komunikatu nahi dena era egokian, euskal eran alegia, emateko lagunduko digun norabidea. Gerta daiteke, izan ere, horrelako enuntziatuak neurririk gabe eta nahi
|
den
tokian tartekatuta, testuaren komunikagarritasunari mesede baino kalte gehiago egitea:
|
|
|
113 Helburua hori bada. Gure ustez, ordea, neurriz, tentuz eta behar
|
den
tokian ibiltzen jakitea ezinbestekoa da esatariaren xedea (edo idaztera bultzatu duen helburua) berak nahi bezala norentzakoak uler edo adi dezan; izan ere, enuntziatu parentetikoen izateko arrazoia komunikatzeko estrategia edo bitarteko izatea da, eta ez norentzakoa bidean galaraztea.
|
|
2013
|
|
|
deusek ez diote holako gozoa emaiten, nola elgarrekin eginikako othoitz eta kantu batek. [?] Su hegiko gizonak dire hortan ere idekienak, goxoenak, begitarte onekoak, aiherkeria gabekoak apezari buruz. apeza
|
den
tokian, bada bethi hein batean erlisionezko gauzen gogoeta.1645
|
|
2016
|
|
|
Baztertua zen literatura eremu batean bizi zen. Euskal literatura, euskal testuak, ez dira galdekatuak izan, horrek ez du euskal literaturaren, euskal sorkuntzaren kalitatea zalantzan eman behar, baina ikuspegi kritiko horretatik begiratuko dugu, baldintza horiengatik, txikiaren tokitik, begiratua ez
|
den
tokitik, beste denbora bat, beste espazio bat sortzen baita. Gure kasuan beste antzerki mota baten sortzera eraman du Larzabal.
|
|
2021
|
|
|
Mujikak (2018: 108) azpimarratzen du aipatu bi aurkikuntza horiek harkaitz bigunak (kareharriak, hareharri eozenoak...) egoteagatik egiturak gaizki kontserbatzen diren lekuetan, aztarnak antzematea zaila
|
den
tokietan, egin direnez gero, ez litzatekeela harritzekoa etorkizunean Pirinioetako cromlechen mugapea gehiago handitzea.
|
|
|
Zabaleta); Bazter zaitez, ihes egizu, ilki bekatutik, bertzenaz, Jainko haserreak harrapaturen zaitu (Duvoisin); Euskaldun etxeko jaunak, euskaldun lur gizenaren jabeak, ohart zaizkiote sator lan izugarriari! Edo, bertzenaz, betitik euskaldunik baizen ikusi ez
|
den
tokietan (Barbier); Hik ba, hik eginen duk bide, osagarriak laguntzen bahu segurik... Hemen bi...
|
|
|
22.4.5b Hiru egun iraun zuen esaten
|
den
tokian, Asko iraun zuen ere aurkituko dugu: Zorioneko bizitza zen hau, baina gutxi iraun zuen (Agirre Asteasukoa); Eta hau asko ibilia zen (Erkiaga); Agudo eramango nau eskribau jaunak nire egitekoa pixka bat luzatzen badu (Soroa); Atzenean behartzen du bekatuan erori den kristaua konfesatzera asko asko luzatu gabe (Agirre Asteasukoa).
|
|
|
Horrelako adibide bati, interpretazioan kutsu kontzesiboa errazki eman dakioke, hala nola esaten balitz: Edonon,
|
den
tokirik aurkitzen zailenean ere, ezkuturik egon arren, ez zaigu handik eskapatuko. Parekotasun horrek esplikatzen ditu, adibidez, kolosarrei eginiko gutunetan Kol 3, 23 pasarteko itzulpen desberdinak:
|
|
|
Eta erabilera onartzen bada ere, toki batetik bestera erraz aldatzen dira erabilera horrek bete behar dituen baldintzak: ...da, bereizketa gehiegi egin gabe; beste batzuetan mutilen artean bakarrik bai, baina nesken artean ez, edo mutilek neskei bai eta alderantziz ez; toki batzuetan anai arreben artean bai, beste batzuetan ez; senar emazteen artean bai, edo ez, tokiaren arabera eta abar1 Nolanahi ere, nekez egin dakioke hika adeitasuna eta" distantzia" zor zaion norbaiti2 Hori dela eta, erabilera baztertuago
|
den
tokietan desegokitzat," ijito hizkeratzat" (Azkuek ematen du horren berri) hartu izan dute batzuek. Zernahi gisaz, eta zenbait girotan, badirudi gaur berriro berpizten ari dela galdua zuten zenbaiten artean.
|