|
2003
|
|
|
Fiskaltzak instrukzioa burutzen duen bitartean, behar beste egiaztatuta geratzen bada adingabea zoro zegoela edo indarreko Zigor Kodearen 20 artikuluko 1, 2 edo 3 paragrafoetan ezarritako inguruabarretatik beste edozein gertatzen dela, orduan, adingabea babestu eta zaintzeko beharrezkoak diren kautela neurriak hartuko dira, kasuan kasuan aplika daitezkeen manu zibilen arabera; egoki bada, adingabea ezgaitzeko eta babes erakundeak eratzeko jarduna sustatuko da zuzenbidearen arabera. Horri guztiari kalterik egin gabe, instrukzioa bukatuko da, eta lege honetan agindutako alegazioak egingo dira beronen 5.2 eta 9 artikuluetan ezarritakoarekin bat etorriz; halaber, lege honek araututako izapideen bitartez, hala denean, adingabearen intereserako egokia
|
den
neurri terapeutikoren bat eskatuko da lege honetan ezarritako guztien artean.
|
|
|
Neurri honen menpe dagoen gizabanakoak aldez aurretik finkatutako zenbait jarduera burutu bebekoak dira, eta gizartearentzat intereshar ditu; jarduera horiek ordaindu gagarri edo beharrizanean daudenentzat onuragarri gertatzen dira. Ahal
|
den
neurrian, jarduera horien izaera lotuko da adingabearen egitateek zein ondasun juridikori kalte egin eta ondasun horien izaerarekin.
|
|
|
Adingabeen epaileak espedienteko adingabeari azalduko dio, haren adinari egokitutako hizkera ulergarrian, zein neurri eskatu duen Fiskaltzak bere alegazio idazkian; azalduko dio, berebat, zeintzuk diren egitateak eta zein
|
den
neurriaren oinarria.
|
|
|
Epaile arrunta izango da eskudun. Epaile horrek magistratu kategoria izango du, eta, ahal
|
den
neurrian, espezialista izango da. Horrek bermatu egiten du eztabaidapeko eskubideen babes judiziala eragingarria izatea.
|
|
|
Neurri horren ondorioz, jarduera zehatz bat burutu behar da, aldez aurretik finkatutako saioetan zehar; jarduera hori onuragarria izango da, gizartearentzat orokorrean nahiz edozein arrazoiren ondorioz beharrizanean dauden gizabanakoentzat. Ahal
|
den
neurrian, bateratu egingo dira, batetik, neurriaren ondorioz zein jarduera agindu eta jarduera horren izaera, eta, bestetik, adingabearen egitateek zein ondasun juridikori kalte egin eta ondasun horien izaera.
|
|
2004
|
|
|
2 Prozesuak auzitegi ezberdinetan erabakitzeko daudenean, hitzezko epaiketan aurkeztutako metaketa eskabidea aurreko paragrafoaren arabera egin, eta hori bideratuko da, ahal
|
den
neurrian, kapitulu honen 3 ataleko arauen arabera.
|
|
|
Hutsune asko betetzeaz gain, enkante bakarra ezarri da. Ezarritako xedapenen bitartez emaitza onuragarriagoa lortu nahi da zordun betearazlearentzat, ahal
|
den
neurrian merkatuko arauekin bat etorriz. Gainera, kostu ekonomikoa murrizteko ahaleginak egin dira.
|
|
|
5 Aurreko paragrafoetan araututako adierazpenei, ahal
|
den
neurrian, atal honen gainerako arauak aplikatuko zaizkie.
|
|
|
Gaztelaniak sarritan erabiltzen ditu aurrizkiak eta atzizkiak, teknizismo juridikoen eratorriak ezartzeko orduan. Euskararen kasuan, ildo horri eutsi zaio, ahal izan
|
den
neurrian bederen (berrenbargatzailea/ reembargante, auzikide/ colitigante).
|
|
|
Idazki horrekin batera aurkeztuko dira, ahal
|
den
neurrian, agirien kopia kauto eta pribatuak, halakoak gorde badira; bestela, zehaztuko dira agirion matrizeak non egon edo idazkuna nahiz inskripzioa non egin eta protokolo nahiz erregistro horiek. Erantsi ere, aurkeztu idazkien kopiak eta epaiketan emandako mota guztietako ebazpenak erantsiko dira, autoak berregiteko erabilgarri izan daitezkeen beste agiri guztiekin batera.
|
|
|
2110 artikuluan xedatutakoaren arabera, Espainiako kontsulek borondatezko edozein jurisdikzio egintzatan jarduten badute, ahaleginak egingo dituzte, ahal
|
den
neurrian, lege honen aginduetara moldatzeko.
|
|
|
Xedapenon bidez amaitu nahi da, berebat, askatze gerraren ondorioz sortutako arazo korapilatsuarekin; arazo hori gertatu zen, agintari legitimoen menpe ez zeuden lurraldeetan idazkunak egiteagatik, eta lehenagoko xedapenetan ere hori konpontzeko ahaleginak egin ziren. Hori dela eta, ahal
|
den
neurrian, idazkunen eragingarritasunari eusteko, aipatu lurraldeetan egindako idazkunetara hedatu da akatsei eta akatsok zuzentzeko prozedurei buruzko araubide arrunta.
|
|
|
Berriro inskribatutako egitateen inguruabarrak zehazteko, nahitaezkoak dira, ahal
|
den
neurrian:
|
|
|
Espedientea amaitu ondoren, Auzitegi Nagusiko lehendakariaren bitartez kontu arrazoiak emango zaizkio Zuzendaritza Nagusiari, berreratutako idazkunen zenbaki eta motari buruz, izaera horrekin egin ez direnei buruz eta agindutako berreraketa egitea ezinezkoa izan
|
den
neurriari buruz.
|
|
|
Adierazpenak eta parteak abortua adieraziko dute, edo, hala denean, erdiharrezkoak diren inguruabarrak jasoko dituzte, eta, batez ere, fetua gutxi gorabehera zenbat denbora bizi izan den eta haurra noiz hil den, erditu aurretik, erditzea eta heriotza; ahal
|
den
neurrian, jaiotza eta heriotza inskribatzeko betzean edo erditu ondoren; azken kasu horretan, zehaztasun osoz aipatuko dira erditzearen eta heriotzaren orduak.
|
|
|
Nahikoa da behar besteko bermeekin baliabide bereziak ematea, salbuespeneko erregistro haien edukia osatzen duten egitateak erregistro arruntean inskriba daitezen. Arretaz aztertu da udaleko erregistroez arduratzen den langileriaren arazoa, eta, ahal
|
den
neurrian, aurreko sistemaren akatsetako bat konpondu nahi izan da. Sistema horrek ikasketarik gabeko pertsonen esku uzten zuen Erregistroa baserri giroetan, eginkizuna tentuz egitekoa eta garrantzitsua izan arren.
|
|
2005
|
|
|
Ahal
|
den
neurrian, idazkun, ohar zein ziurtagiriak idaztean, erregistratzaileek jarraibide eta eredu ofizialei eutsiko diete.
|
|
|
Ezkonsari zenbatetsiko ondasun higiezinen inskripzioak, ahal
|
den
neurrian, erregelamendu honek inskripzio ororentzat ezarritako inguruabarrak adierazi behar ditu, bai eta hurrengoak ere, inskripzio luzea egin behar denetan:
|
|
|
Ezkonsari zenbatetsia dela-eta emaztearen alde eratu den hipotekaren inskripzioak, ahal
|
den
neurrian, mota horretako inskripzioentzat orokorrean ezarritako inguruabarrak adierazi behar ditu, bai eta hurrengoak ere, inskripzio luzea egin behar denetan:
|
|
2006
|
|
|
2) Bestelako kasuan, epailearen ebazpen horrek aginduko du pieza banandua eratzea, irekita dagoen kalifikazioaren atalean, horren izapideak modu autonomoan eta, ahal
|
den
neurrian, kapitulu honetan ezarri arauak aintzat hartuta egin daitezen.
|
|
|
Auzipetuak bere kabuz egin ahal izango ditu adierazpenak. Hori egiten ez badu, epaileak egingo du eta ahaleginak egingo ditu, ahal
|
den
neurrian, auzipetuak erabilitako hitz berberak jasotzeko.
|
|
|
Edozein arrazoi dela medio, ikustaldia ezin bada egin zehaztutako egunean, ahalik arinen beste egun bat zehaztuko da, ahal
|
den
neurrian ezarritako hurrenkera aldatu gabe.
|
|
|
Hortaz, sumarioaren sekretuak badirau iraun, baina zenbait helburu betetzeko beharrezkoa
|
den
neurrian bakarrik. Halako helburuak dira, kasurako, delituaren aztarnak ez desagertzea, delitua badela egiaztatzen duten datuak jaso eta horien inbentarioa egitea, eta, halaber, gerogarrenean aurkakotasunean erabili eta zurituko diren osagai guztiak biltzea, ahozko eta jendaurreko epaikera arrakastatsua zenean.
|
|
|
Auzitegiak epaia eman behar duenez gero, auzitegi horrengandik independente den funtzionarioak eratuko du sumarioa, ofizioz edo alderdiak hala eskatuta. Lege aginduz, instruktore horrek auzipetuaren aldeko nahiz kontrako datuak bilduko ditu, fiskalaren, akusatzaile partikularraren eta, ahal
|
den
neurrian, akusatuaren edo beraren letradu defentsariaren, zuzeneko ikuskapenaren mende. Bestalde, akusatzeko akzio publikoa eta herri akzioa onartu dira, akzioa ofendituari eta beraren jaraunsleei bakarrik eman beharrean.
|
|
|
atxilotuak, ahal
|
den
neurrian, batzuk besteengandik bananduta egongo dira.
|
|
|
Zigor Kodearen 57 artikuluan aipatu delituetatik bat ikertzen denean, epaileak edo auzitegiak, modu arrazoituan eta biktima babesteko beharrezkoa
|
den
neurrian bakarrik, erruztatuari kautelaz ezarri ahal izango dio toki, auzo, udalerri edo beste toki erakunde edo autonomia erkidego zehatz batean bizitzeko debekua.
|
|
|
1 Instrukzio epaile eskudunak eta Fiskaltzak, bai eta polizia judizialaren unitate organikoetako buruek ere, direla zentralek direla probintziakoek, eta horien goragoko agintariek baimena eman dezakete, droga toxikoak, sorgorgarriak edo gai psikotropikoak eta debekatuta dauden beste gaiak zaintzapean zirkulatu edo eman ahal izateko. Neurri hori ebazpen oinarridunaren bidez erabaki da, eta, ebazpen horretan, ahal
|
den
neurrian, zaintzapeko baimenaren edo ematearen objektua beren beregi zehaztu da, bai eta gai mota eta horren kopurua ere. Neurri horiek hartzeko, kontuan izango da ikerketaren helburuaren arabera zein beharrizan dagoen, delituaren garrantziari eta zaintza aukerei begira.
|
|
2007
|
|
|
Orokorrean, enpresaburuak, ahal
|
den
neurrian, kontuan hartu ditu aurreko lerrokadek aipatu eskabideak. Enpresaburuak idatziz eta arrazoituta jakinarazi dio langileari eskabidea ez dela onartu.
|
|
|
2 Aurreko idatz zatiak aipatu prestakuntza eman da, ahal
|
den
neurrian, lanaldian edo, lanaldian ezin bada, beste ordu batzuetan, baina preskontatuta. Enpresak eman dezake prestakuntzako denbora lanaldiari destakuntza, bere zerbitzuen bidez edo enpresatik kanpoko zerbitzuekin egindako hitzarmenaren bidez; langileek inoiz ez dituzte jasango prestakuntzaren kostuak
|
|
2008
|
|
|
Merkataritzako Erregistroa erregistratzaile bi edo gehiagoren ardurapean izanez gero, ahaleginak egin behar dira kalifikazio irizpideak eraberekoak izan daitezen, ahal
|
den
neurrian.
|
|
|
1 Gizarte aurreikuspenerako mutualitateen inskripzioari aurreko artikuluak aplikatuko zaizkio, ahal
|
den
neurrian.
|
|
2011
|
|
|
5 Seme alaben gaineko jagoletza eta zaintzaren egikaritza elkarrekin banatzea erabakiko da, gurasoek hori eskatzen dutenean hitzarmen arau-emailearen proposamenean, edo prozeduran zehar bi biok horretan ados jartzen direnean. Epaileak, baterako jagoletza erabakitzean, eta bere ebazpenaren arrazoiak azaldu eta gero, kautela egokiak hartuko ditu, ezarritako jagoletza araubidea eragingarritasunez bete dadin; ahal
|
den
neurrian, neba arrebak ez dira elkarrengandik bananduko.
|
|
|
Dohaintza hartzaileak ez du jarauntsiko masatik eskuratuko jadanik jasota duen beste, eta beraren jaraunskideek baliobestekoa jasoko dute, ahal
|
den
neurrian izaera, espezie eta kalitate bereko ondasunetan.
|
|
|
Jarauntsia banatzean, ahal
|
den
neurrian, berdintasuna zaindu behar da, erloak eginez edo jaraunskide bakoitzari izaera, kalitate edo espezie bereko gauzak adjudikatuz.
|
|
|
Neba arreba batzuentzat tutorea izendatu behar bada, epaileak, ahal
|
den
neurrian, pertsona bera izendatuko du guztion tutore.
|
|
|
Tutoreak ordainsaria jasotzeko eskubidea du, tutoretzapekoaren ondareak hori ahalbidetzen badu. Epaileari dagokio ordainsariaren zenbatekoa eta berori jasotzeko modua finkatzea, eta, horretarako, kontuan hartuko ditu egin beharreko lana, eta ondasunen balioa eta errentagarritasuna; ahal
|
den
neurrian, ordainsariaren zenbatekoa ez da izan behar ondasunen etekin likidoaren ehuneko 4tik beherakoa, ezta ehuneko 20tik gorakoa ere.
|
|
|
Tartekari nahiz ararteko adiskidetzaileek zatiketa egiten badute, erkidegoaren zatiak eratu dituzte erkide bakoitzari dagokion eskubidearen arabera; ahal
|
den
neurrian, saihestu behar dute erkideei osagarriak diruz ordaintzea.
|
|
|
Norbaitek onustez onartzen badu zor ez den gauza jakin eta zehatzaren ordainketa, erantzukizuna izango du, gauzak izan dituen balio urripen eta galeren gain, bai eta gauzaren akzesioen gain ere, horiekin aberastu izan
|
den
neurrian bakarrik. Gauza besterenduz gero, prezioa itzuliko du, edo prezio hori ordain dadin eskatzeko akzioa lagako du.
|
|
2012
|
|
|
Horrelakoetan, epaile edo auzitegiek, kaltea jasan duen ondasuna ahal
|
den
neurrian zaharberritzeko neurriak hartzeko agindu ahal izango dute, kaltea eragin duenaren kontura.
|
|
|
2 Zigortuak, behin buru osasuna berreskuratu eta gero, zigorra beteko du, zigorraren preskripzioa gertatu ez bada; horrek ez dio kalterik egingo epaile edo auzitegiak, ekitateagatik, kondena azkendutzat emateari edo kondenaren iraupena laburtzeari, zigorra betetzea beharrezkoa ez
|
den
neurrian edo hura betetzea ez betetzea baino kaltegarriagoa den neurrian.
|
|
|
Kondenatuak arau hausteei dagozkien zigor guztiak edo zigor batzuk ezin dituenean batera bete, ahal
|
den
neurrian, bata bestearen ondoren beteko ditu beraien astuntasunaren hurrenkeraren arabera.
|
|
|
Lehenengoz, gaur egungo zigorren sistema guztiz eraldatzea proposatzen da, Konstituzioak Zigor Kodeari espetxeratuak berriro gizarteratzeko esleitzen dizkion helburuak, ahal
|
den
neurrian, lortzeko. Proposatzen den sistemak, batetik, zigor askatasun gabetzaileen arauketa errazten du, horien ordez beste zigor batzuk, hain zuzen ere, horren oinarrizkoak ez diren ondasun juridikoak ukitzen dituztenak, ezartzeko aukerak handituz; bestetik, diru zigorretan aldaketak sartzen ditu, isun egunen sistema eta gizartearentzako lanak ezarriz.
|