|
2002
|
|
|
Horrek ematen dio ezaugarri bat guztiz aipagarria. Aipagarria
|
den
moduan ohartzea euskarak ez duela seniderik, ez antzekorik, ez aurrekorik ez albokorik, ez duela besterik munduan, umezurtz dagoela eta euskaldunoz gain ez duela beste inor ere hartaz artatzeko. Bakar bakarrik dago gaixoa, jendakirik gabe.
|
|
2003
|
|
|
Edozein kioskotara joatea nahikoa du euskaldunak marrazki ilun hori bere begien aurrean edukitzeko. Nahi
|
den
moduan jantzi daiteke, alabaina euskarazko eskaintza deus ez da kioskoan. Eskain  tza diglosikoa (elebidun deitu zen hura) anekdota besterik ez da orrialde inprimatuetan.
|
|
2005
|
|
|
–BPGaren balioak ez digu kasuan kasuko herrialdeko herritarren artean errenta banatzen
|
den
moduari buruzko ezer adierazten. BPG bera lor daiteke errentaren banaketan izugarrizko desoreka izanik edo banaketa horretan berdintasunez jokatuz.
|
|
|
Mugen diskurtso deitua agertu zen atzera: giza espeziea planetan garatzen ari
|
den
moduak ba al du mugarik. Zenbat gizaki, gizaki hauen zein behar, eta presio horri guztiari zenbat belaunalditan zehar eutsi ahal izango dio Lurrak?
|
|
2006
|
|
|
Salmahaian pausatu zuen. Gero, hatz batez birarazi zuen, erruletan egin ohi
|
den
moduan. Aparailuaren muturrak zerbitzariaren begiekin topo egin zuen.
|
|
|
ez baita sartuko, urdaitegi saileko elkar topatze hori galarazten asmatzen badut. Ez dakit oraindik zein izango
|
den
modu zehatza. Baina hori bigaren mailako kontua da.
|
|
|
Amona Erikak, ordea, atsegin osoz segitzen zion solasa, eta gizonak esertzeko baimena eskatu zionean, amona leiho ondoko paretaren kontra arrimatu zen gerruntze saltzaileari tokia egiteko. Hizketan segitu zuen gizonak, orain hemengo kontuez eta gero hangoez, zerez asea ugari duen oiloa artaletik artalera ibili ohi
|
den
moduan.
|
|
2008
|
|
|
Barrutiari entregatu behar diodan Euskal Herrian kokatutako tragedia gogoan, ondoriozta zitekeen eszena horretatik tragediarik? Barrutiak adar joka aritzen
|
den
modu histrioniko horretan esan bezala, Polinize eta Eteokle dira. Eta zergatik egin zuten borroka?
|
|
|
Ezpainak margotu eta gero, orrazten hasten da, baina ohikoa ez
|
den
modu batez, buruaren ezker aldean egiten baitu ileko artesia. Ezpainetako margoaren helburu bera du orrazkera inoiz baino nabarmenagoak:
|
|
2009
|
|
|
Neure erradiografietan azaltzen denaren antza hartu nion hango panoramari. Halakoetan gertatu ohi
|
den
moduan, ez zitzaidan lehengo leku bera iruditu. Itxita zegoen atearen ezkerraldean jarritako kartelean esaten zuen Eroski berri bat ireki zutela halako kalean eta halako zenbakian.
|
|
|
Ba, esate baterako, etxerako erosketak berak egiten ditu gaur egun, aitak. Gaur bertan, bestelako jeneroen artean, aurtengo lehenengo marrubiak ekarri ditu; behar
|
den
moduan hitz eginda, ekarri dizkidala esan nuke, berari ez baitzaizkio marrubiak gustatzen. Halako detaileak izaten ditu.
|
|
|
Ez du, bera
|
den
modura izateko, inoren obratzerik behar.
|
|
|
Lehen hizkuntzan edo etxean jasotako hizkuntzan eskolatzearen egokitasuna, zenbaitek eskubidea ere aipatu izan du? indar handiz erabili zen euskarazko irakaskuntzaren hastapenetan, munduan zehar hizkuntza gutxiagotuak indarberritzeko hainbat eta hainbat kasutan erabili izan
|
den
modu bertsuan. Nolanahi ere, komeni da ez nahastea Euskal Autonomia Erkidegoan gurasoek aitortua duten irakas hizkuntza aukeratzeko eskubidearen ondorioz zilegitasun osoz A edo B edo D ikastereduak aukeratu ahal izatea, batetik, eta haurrak etxean jasotako hizkuntzan eskolatzearen egokitasuna, bestetik.
|
|
|
" A ereduaren jaitsiera eta ereduaren goratzea mehatxupean eta herri aginteek hartaratuta gertatu dira". Hain zaila ote da onartzea gaztelania defendatzeko ez dela beharrezkoa euskara gutxiestea, edo are, euskara gutxietsiz ezinezkoa dela gaztelania egiazki defendatzea, gaztelania arbuiatuz euskara defendatzea ezinezkoa
|
den
modu bertsuan?
|
|
|
Hizkuntza politika aurreragarriaren irizpidea, esan dugunez, hizkuntzen osagarritasunaren eta bateragarritasunaren irizpidea da. Izan ere," unibertsaltasuna vs partikulartasuna" oposizioa faltsua
|
den
modu bertsuan baita faltsua" hizkuntza aniztasuna vs komunikazio globala" dikotomia. " Hizkuntza aniztasuna eta komunikazio globala" ahalbidetzen dituen paradigma da egiazki iraunkorra eta harmoniatsua.
|
|
|
Halere, Kongresuko presidentearen hitzetan ageri
|
den
moduan, ohikoa da hizkuntza aniztasunari arnasbidea kentzen saiatzen direnek Konstituzioa argudiotzat erabiltzea. Ohikoa da gaztelania eta gainerako hizkuntza ofizialen arteko berdinkidetasuna ukatzea.
|
|
|
Hain zaila al da ulertzea eta onartzea, Espainiako hainbat lurralde edo herrialdetan, gaztelaniaren ondoan, bertako hizkuntza propioak daudela, eta, beraz, espainiar Estatuko milioika herritarrek hizkuntza propio bat dutela, ez bakarra baina bai propioa, normaltasunez erabili nahi dutena eta, gaztelania bezala, erabili ahal izan behar dutena? Hain zaila al da ulertzea, eta onartzea, gizarte bizitzako ezein arlotan eta edonon, normala dela, galdera edo eskaera bat katalanez, galegoz edo euskaraz egiten duenari, inola ahal bada, erantzuna eta arreta hizkuntza berean ematea, eta ez beste hizkuntza batean, ezta gaztelaniaz ere, normala, gaztelaniaz egiten duenari hizkuntza horretan erantzutea
|
den
modu berean. Hain zaila al da ulertzea eta onartzea ulergaitza eta onartezina dela, erabat, gizarte bizitzako hainbat gunetan, esate baterako ingelesaren erabilera guztiz normaltzat eta ulergarritzat eman eta, aldiz, haserrebide eta gogaikarri izatea hizkuntza propioen erabilera?
|
|
|
kantautore katalana da bere kantetan katalana baino erabiltzen ez duena. Kantatutakoaren erabileratik eta orientaziotik nahiko askea eta independentea
|
den
modu batean, eta hori oso garrantzitsua da. Hori horrela izan zela ez dago eztabaidatzerik, eta, gainera, Nova Cancóren mugimenduaren barruan sortu ziren arazoen zergatia ulertzen laguntzen digu, batzuek beste hizkuntza bat erabiltzea erabaki zutenean, beren kantetan antzeko gaiak jorratu arren.
|
|
|
ETA rentzat nortasunaren alderdi kulturalak [63] garrantzi handia zuen, eta arreta berezia merezi zuen. Baina organizazioa aldatuz joan zen denboran zehar, gure ustez nahasia eta konbultsoa
|
den
moduan aldatu ere. Hala ere, dudarik ez dagoena da, 1970eko hamarralditik aurrera, beste kontzeptu bat erabiltzen hasiko dela, funtsezkoa Euskal Herriko dinamika identitario berrien bilakaera ulertuko bada.
|
|
2010
|
|
|
Norbaitek ikusiko zuen urrundik. Mintzatzeko aukera emango zion norbait etorriko zen dortoka eta biongana, jakin nahirik nor ziren, zer egiten zuten, nondik etorriak ziren, kanpotarrekin beti gertatu ohi
|
den
moduan. Gainera, bakean bizi ziren gizonak ezagutu behar bazituen, non leku hura baino sosegatuagorik haiekin topo egiteko?
|
|
|
Eta iragarri zuen Gobernu Kontseiluak 2003ko urriaren 25ean onartuko zuela testua, ezohiko bileran. Jaurlaritzak onartu ondoren, ohi
|
den
moduan, Legebiltzarrera bidaliko zuen Lege Egitasmoa, legebiltzarkideek izapidetzeari, hau da, tramitazioari ekin ziezaioten.
|
|
2011
|
|
|
–Alexandraren etxean zerbait susmagarri gertatzen ari zela iruditu zitzaidanez, epaileari baimena eskatu, eta zelatari batzuk jarri genituen, bizikideen mugimenduak kontrolatzeko. Gaur arratsaldean neska horietako bat irten da etxetik, eta polizia bat joan da haren atzetik; teorian, agente pare bat genuen jesarpena behar
|
den
moduan egiteko, baina bietako bat ez omen zegoen bere tokian, ez dakit zer egitera joan behar izan duelako: egongo da denbora kontuak eskatzeko...
|
|
|
Gure aldean aurreratuak, indartsuak eta jakituria handikoak dituk! Nahikoa lan zaukaagu horien ingurutik ezkutatzen eta, ahal
|
den
moduan, bizirik irauten! Hasieran, egia esan, izan zituan espainolei aurre egiten ausartu zirenak, baina berehala konturatu zituan alferrik zebiltzala.
|
|
|
Aretoa gaztez bete samar zegoen, eta Lucien Etxezaharretak kazetaritzaz eta erritmoez ziharduen, tarrapataka mintzo diren Hego Euskal Herriko kazetariez eta laborari gizarteari dagokion erritmo pausatuagoan diharduten Iparraldeko kronikariez, eta Janbattitt Dirassarren eguraldi kronika bat eta Hegoaldeko esatari baten beste bat entzunarazi zizkigun esanikoa ilustratzeko; baiki, ez zitzaion arrazoirik falta Lucieni: ito beharrean ari zen gaztea, ez zuen arnasa behar
|
den
moduan hartzen...
|
|
|
konstatazioak baino ez dira, baloraziorik gabeko konstatazio hutsak. Konstatazioa
|
den
moduan orduko bizimoldea lasaiagoa zela; adin batetik gorakoen (eta, bereziki, hirian ez baina herri eta landaguneetan bizi izan direnen) berbetako moduari erreparatzea baino ez dago esanikoa egiaztatzeko: guk solasa modu guztiz funtzionalean bideratzen dugu; haiek, aldiz, beste patxada bat daukate hizketarako, eta, barne jario aberatsaz eta urteen joan etorriak ondutako naturaltasunaz gain, kontatzearen jardunak berak eragiten dien plazera antzematen zaie.
|
|
|
Udako gainerako egunetan Lekeition izan ginen, Hitchcocken The Birds gogorarazten zuten kaio gosetuen soinu banda eta guzti (harrituta zeuden lekeitiarrak hegaztien portaera hori zela-eta). Eguraldi dotorea egin zuen eta, horri esker, hondartza eta lagunartea behar
|
den
moduan gozatu ahal izan genituen. Gainerakoan, denboraren joanaz jabearazi ninduten hiru kontu esanguratsu jazo ziren:
|
|
|
Larunbat goiza hiriko Kazetaritza fakultatean eman genuen. Egia esan, dezente kostatu zitzaigun hitzaldi aretora iristea, bidea behar
|
den
moduan seinaleztaturik ez egoteaz gain atezain zein bedel lanetan ari ziren lagunek (denek ere 60 urtetik gorakoak ematen zuten) ingeles zipitzik ere ez zekitelako. Aretoan sartzea, bestalde, denboran atzera egin eta sozialismo errealaren garaietara itzultzea bezala izan zen; dena zen oso oso retroa:
|
|
|
Tira, kontua da ordura arte ezin nuela arnasarik hartu eskuineko sudur zulotik. Behin ebakuntza eginda, aldiz, biriketara airea behar
|
den
moduan heltzen hasi zitzaidan.
|
|
2012
|
|
|
–Honezkero denok dakigunez, oratu dio hitzari atzera zuzendariak?, hala izan baitzitzaigun klaustrokide guztioi iragarria, ikasturtea behar
|
den
moduan bideratzeko kontuan eduki genituzkeen zenbait gorabehera ditugu gaurkoan aztergai...
|
|
|
Lekuko batek azaldu zuenez, ikustekoa omen zen Galoren itxura. Gerritik gora, aurrerantz okertuta zeukan gorputza, nabarmen, hura gutxieneko indarraz zuzen eusteko gauza izango ez balitz bezala, pita sutara hurbiltzean bihurritzen
|
den
modu bertsuan; bizkarrean lotuta zituen eskuak eta oinetakoak zeramatzan euretan: odolez gorrituta zeuzkan oinak eta, ziurrenik, ezin izango zituen aldean jarri ere egin aitak batzokira eraman zizkion kaleko zapatak.
|
|
2018
|
|
|
âBerdin dio âideia burutik uxatu zuen, mandeuli gogaikarriekin egiten
|
den
modu bereanâ. Gainera, txalupa bila  tzen hastea arriskutsuegia da, ertzetan horrenbeste soldadu egonda.
|
|
|
Oharkabean setiatutako basurdea bihurritu ohi
|
den
modura jaiki zen arrotza aulkitik, eta leihora joan, atarian nor ote zebilen begiratzeko. Ezker eskuin begiratu zuen, gorputz erdia leihoko hersturatik kanporantz luzatuz.
|
|
2019
|
|
|
Izarpean, Abigaïlek munduko beste gauza guztien gainetik maite du Jainkoa. Besteengandik urrun nagoenean, naturaren erdian, Jainkoagandik hurbilago sentitzen naiz, baina ez nitaz espero
|
den
moduan. Begiratzen diet zuhaitzei, errekei, loreei eta animaliei libertatean, animaliarik txikienei ere bai, zomorroei eta holakoei?, eta ahaztu egiten dut nor naizen.
|
|
|
Litekeenaren laborategiaren parte guztiz handiena beste hizkuntzetan dago. Haietatik euskararen laborategira ekar  tzea da itzultzaileen lana, jatorrizko hizkuntzan eraikitako zentzua ahal
|
den
modurik beteenean ematea. Itzulpenak ere, ona bada, jatorrizko zera ulertezin, sekretu eta poetikoa transmititzen du.
|
|
2020
|
|
|
Institutuan, biak leku berean zeuden, biak nahasturik eta modu batera edo bestera sufritzen, eta orduz geroztik Mariannek uste izan du biek leku hartara itzuli ahal balute, dena lehen bezala izango litzatekeela. Orain badaki bitarteko urte horietan Connell poliki poliki mundura gehiago egokituz joan dela, egokitze  prozesu etengabe eta batzuetan mingarri batean, eta bera, berriz, endekatuz joan dela, osasungarritasunetik urrunduz eta urrunduz, ezagutzeko ez
|
den
moduan hondaturiko zerbait bihurtzeraino, eta ez zaiela geratzen ezer komunik.
|
|
|
Duela zenbait aste, hallean Lorraineren zain zegoen batean, Marianne eskaileretan behera etorri zen albornozean. Albornoz zuri arrunt bat zen, ohi
|
den
moduan lotua. Ilea bustia zuen Mariannek, eta aurpegiko krema eman berri balu bezalako distira hori larruazalean.
|
|
|
Connellek gogoko du Marianneri sentsazio hori ematea. Momentuz badirudi posible dela bi munduei eustea, haren bizitzaren bi bertsioei, eta ate batetik pasatzen
|
den
modu berean pasatzea batetik bestera. Izan dezake Marianne bezalako baten errespetua eta aldi berean oso maitatua izan institutuan, izan ditzake iritzi eta lehentasun sekretuak, ez dago gatazkarik sortu beharrik, ez du aukeratu beharrik bietatik bat.
|
|
|
Uste dut hoberena hiri horretarik edo gure herri honetarik iparraldera Danilo joan dadin, amak gazte garaian burutu bezala, Kanadara joan edo Espainiara orain modan
|
den
moduan.
|
|
|
Itsa  sotik eta beste mendi batzuetatik eta auskalo beste zenbat lekutatik heldu ginen, eta auskalo zer ikusiak ginen. Goi gailurretako harria marruskatzen genuen, gatzarekin ohi
|
den
moduan, hartatik belar txar izpirik ere sor ez zedin. Gainen eta zelaien kolorea hautatzen genuen, bai eta ibaien eta ortzian gora begiratzen duten begien distira ere.
|
|
|
Partidu bakoitzaren aurretik, beti gauza berbera egiten zuen. Eskularruak ipini, behar
|
den
moduan prestatu eta buru belarri partiduan sartu. Ez zuen inork molestatzerik nahi izaten.
|
|
2021
|
|
|
Zagajewski k Filipowicz ez dio hark ez dituela bere ideiak lau haizetara aldarrikatzen, udazkeneko egun lanbrotsu batean eguzkia ageri
|
den
moduan erakusten dituela. Imajinatu, orduan, ni, ilobatxo, ez idazle horren azpitik, baizik eta idazle horren pertsonaiaren azpitik, herrestan.
|
|
2022
|
|
|
...maitasuna da, ni hementxe bainago kasik denbora guztian, eta pilota egindako mukizapi horien erdia nire ekintzaren ondorio dira, miazkatzen dudan eskarmentuarenak, putarena katean egin izanarenak, horra zertarako bizi naizen, ahalik eta bezero gehienen desioa pilatzeko, poltsetako usainari esker alde egin eta gero ere bero  bero daudela ni seguru egoteko, eskua sukaldeko su baten gainean jartzen
|
den
moduan ireki behar da poltsa, asko hurreratuz beroa sentitzeko, baina ukitu gabe hurreratu, beldurra sentitu nahi duzunean bezala ireki behar duzu poltsa, eraikin bateko hogeigarren solairuko balkoi bateko balustran gorputza tolesten duzunean bezala, hankak eta burua airean, besoak zabalik aireplanoa iduri, eta poltsa ireki zeure buruari sinetsaraziz betiko joan zintezkeela, itzulerarik gabe, nir...
|
|
|
Baina halaxe dira joko arauak, esan ohi denez". Zirimola honetan, Nelly Arcan ahal
|
den
moduan nabigatzen saiatu zen, diskurtsoa bere bizitza intimotik desbideratzeko ahaleginak eginez. Porrot egin zuen:
|
|
|
...ten horrela, eta ikasgeletako leiho asko dantzariak larrugorritan diharduten tabernetara begira daude, feminitatearen neon arrosetara, klaseak eta klaseak eman nituen sexu langile pila hura aztertzen, eta aurkikuntza galanta izan nuen izendapen hori, munduko lanbiderik zaharrenari, funtzio sozial zaharrenari bestek egiten dion aitortza ageri da izendapen horretan, liluragarria zait ore bat lantzen
|
den
moduan lantzea sexua, plazera lana izatea, atsegina nondik bait erauzi ahal izatea, horrek ahalegina eskatzea eta ordainetan soldata jasotzea, murrizketak izatea, arauak behar izatea, eta ikasle gehien gehienen irudiko putekiko elkarbizitza horretan txarrik ez zegoen, horixe da deigarriena, azkar ohitzen gara gauzetara haietatik ihes egin ezin duzunean, espaloia gainditu eta zure apunteetara helt...
|
|
|
–Beso hauekin, ezta? Ba gauza bat esango dizut, behar
|
den
moduan lan egiten uzten ez badigute, gosez akabatuko direnak kaletarrak izango dira.
|
|
|
–Ahal
|
den
moduan, andereñoak. Gerran gaude.
|
|
|
Hitzaren esanahiarekin jarraituz, gaztelaniazko" guarderÃa" hitza bera ere ez zait inondik inora egokia iruditzen, umeak gordetzeko leku bat al da ba? Umeak gordetzea ekin  tza arbuiagarria da bere horretan, izan ere, behar ez dugun gauzekin edo erabiltzen ez ditugun bitxiekin egiten
|
den
modu berean, unean bistara traba egiten digun edozein objektu izango bailiran, nonbait (dela tiradera, dela gela bat) gorde egiten ditugula pentsatzera garamatza. Euskaraz" gordeleku" hitza erabili genuke itzulpen zuzen edo literala egingo bagenu.
|
|
|
Alabaina, aita ere amesgaiztoak izaten hasten denean, beldurra izatearena zerbait normala izango dela sinesten hasten zara, ahal
|
den
modurik lasaienean, bakarra ez zarelako, eta elkarrekin partekatu ahal izango dituzuelako umearekiko ikarak. Gainera, irudimenaren bortizkeriaren mugak zeinen urrun dauden jabetuko zara, pixkanaka.
|
|
|
Bakardadearen mamua uxatzeko erabili ohi
|
den
modu nagusienetarikoa da ama izatearena. Nagusitzen garenean bakarrik egoteak beldurra ematen digulako, noski.
|
|
|
Badira elizan" birjina kontsakratuak" deitzen diren emakume batzuk.8 Ez dira komentuetan bizi, baizik eta" munduan" (teologikoki esan ohi
|
den
moduan). Elizako eginkizunei estuki lotuak igarotzen dute beren denbora, apezpikuaren esanera.
|
|
|
Inuit, cree eta naskapi herriei dagokien politikarekin gertatzen
|
den
modu berean, 1985eko ebazpenean adierazitako politika ofiziala akordio negoziatuen sinaduran eta eman behar zaien babes juridikoan oinarritzen da. Baina desberdina da, alde batetik, ez delako mugatzen lurralde erreklamazioen erregulazioa barne hartzen duten garapen proiektuen esparruko negoziaziora, eta, bestetik, ez delako oinarritzen jatorrizko eskubideen iraungipenean.
|
|
|
Amerikako zenbait estatutan ez bezala, Kanadako Gorte Gorenak uko egiten dio oraindik ere subiranotasun autoktonoaren diskurtsoari atxikitzeari. Geneviève Motard juristak aitortzen duenez," badago Kanadako Konstituzioaren 35 artikuluaren aplikazioarekin lotutako jurisprudentziaren emaitza
|
den
modu bat autonomiarako, baina mugatua eta mailakatua da, hau da, kasuz kasu ezartzen da?, baita indigena titulua berretsi denean ere. Alabaina, Gortea ez da zehatza horrek baimentzen duen kudeaketa ahalmenaren irismenari dagokionez" 79 Azken finean, egiten diren keinu politikoak, funtsean, fede onez negoziatzeko betebeharrean oinarritzen dira, jatorrizko herriek subiranotasun (oso) bat gauzatu ahal izateko segurtasunik izan gabe.
|
|
|
Pierre Calamek" De la légalité à la légitimité de la gouvernance" izeneko testuan166 zehaztasunez gogorarazten duenez, eragile politikoek ez dute beti moralki modu egokian jokatzen, eta, batzuetan, estatu konplexuen barneko komunitate desberdinen ongizaterako kaltegarria
|
den
modu batean ere jarduten dute. Haren hitzetan," erregimen demokratikoetan, boterearen erabileraren legezkotasuna, hau da, boterea legeekin bat etortzea?
|