|
2010
|
|
|
" Arraza zapalduak ez du sekula amore ematen, seme alaben hezurrez maite
|
den
lurra arrotzak okupatzen dion herriak, ez du amore ematen. Arrif gerlara itzuli da Espainiaren kontra, eta Espainia Arrifekin gerlan bizi da haien herri sakratua utzi arte...". 215
|
|
|
Kolektibo horrek bere burua ezagutu behar, behar duenarekin batera: " Geu gara herria eta inorena ez
|
den
lurra geurea da"," Geu gara nazioa eta ez dugu gure merkatuentzako mugarik nahi"," Gu esklaboak gara eta geure buruaren jabe izan nahi dugu"," Gu obreroak gara eta beste batzuk bizi dira ondo gure lanetik"," Gu emakumeak gara eta utzi gaitzazue bizitzen"," Gu homosexualak gara eta ez iezaguzue gozatzea debekatu".
|
|
2011
|
|
|
Baldin emeki badabil edo osoki geldirik badago, badaki zer ari den. Beha ezazu nola bat batean, tiroa bezala, jautsi
|
den
lurrerat. Zertako ote?
|
|
|
Bide haren gaineko belarra xuhurrago da eta, bero ari denean, horiago, erroak trenkatuak dituelakotz. Eta azkenekotz, satorrak han hemenka kanporat jaurtiki lur multzo batean, ikus ezazu norat
|
den
lur lerrorik luzeena, haren azpian da aipu dugun bidea.
|
|
|
Joan den udaberrian, elurte berantiar latz batek inausi lan ederra egin zuen, zuhaitzen hosto atera berria harrapatu zuelarik. Nontsu den zerua eta nontsu
|
den
lurra oraingoz ez dakite askok, nontsu den Jainkoa eta nontsu den deabrua. Susmoa badute, baina beste udaberri bat dute bakoitzaren erresumaren mugak, berriz ere, ongi ezartzeko.
|
|
2015
|
|
|
Euskal Herriko Laborarien Batasuna (ELB) da ebazpenak aipatzen duen beste proiektu eredugarria. ELBren lana" errespetuz eta arretaz" jarraitu duen ELAk, bat egiten du hura bultzatzen ari
|
den
lurraren eta jendartearen antolakuntza ereduarekin: bidezkoa, solidarioa, jasangarria; balio handiko jarraibidetzat dauka, halaber, nekazal sindikatuak garatu duen lan molde burutsu bezain irmoa.
|
|
|
Ezinbestekoa baita, euskarak eta euskal kulturak ezinbestekoa baitu, aintzakotzat hartuko duen lur bat. Euskarak, definitu nahi den bezala, hizkuntza nagusi edo hegemoniko izango
|
den
lur zati bat behar du, euskara erdigunean jarriko duen lur zati antolatu bat. Plurinazionala bai, baina euskara ardatz duena.
|
|
2017
|
|
|
Egoismoa lur ureztatu gabea dela, ez dela uda batean idortu
|
den
lurra, ez dela berez idor. Eta ez ote den inoiz izan nonbaiteko edo noizbaiterako.
|
|
|
Lur hutsala, berriz, emankor ez
|
den
lurra, edo toki ospela.
|
|
2018
|
|
|
Oso testu historiko gutxi daukagu garai honetako Iruñeko historia ezagutu ahal izateko non ez diren 754 urteko Mozarabiar kronika delakoan azaltzen diren aipamen urriak, Iruñeko lurraldeetan islamiarrek egin zituzten zenbait espedizio azaltzen dutenak, Baita, noski, carolingiar kronikak, 778ko Orreagako gatazkatik 850 urtera bitarteko frankoen erasoaldiak kontatzen dituztenak. Bereziki interesgarria da, bestalde, Afontso III.aren kronika, zeinak Iruñeko, Deioko eta Berruezako lurraldeak aipatzen baititu, eta non esaten
|
den
lur horiek beti egon zirela bertako jendearen eskuetan, musulmanenetatik libre. Beste kristau iturriek, hala nola Asturiasen egindako Albeldako kronika delakoak, zeinak IX. mendearen bukaeran iruindarren, arabarren eta gaztelarren aurkako espedizio musulman bat aipatzen baitu, informazio gutxi ematen dute.
|
|
|
Han iraun zuen XVI. mendera arte, orduan fortifikazio berrien eraginpeko eremuaren barruan geratu baitzen. San Zernin eta hiriaren arteko tarte hutsa, bestalde," inorena ez
|
den
lurra" bezala geratu zen, eta debekatuta zegoen ezer eraikitzea.
|
|
|
Bi burguen eta Nabarreria hiriaren artean zegoen tartea da, zehazki," inorena ez
|
den
lurra" deitu izan dena. Iparraldeko herenean kokatua zegoen San Domingoko sakanak eta hegoaldetik barrutia mugatzen zuen harresiraino iristen zen lautadak osatzen zuten.
|
|
|
—Zuri entzuten, Paris datorkit burura. Nola diseinatzen den hiri berri bat, nola espekulatzen
|
den
lurrarekin eta bizitzekin; azken batean, nola kanporatzen diren klase arriskutsuak zentrotik. Parisen XIX. mendean gertatu zen hau guztia.
|
|
2019
|
|
|
NON. Dermioan, Gainaldean, Sakanako autobidea eta Eztalubia gaineko ezponda edo muino artean luzatzen
|
den
lur zerrendan, hasiera hasierakoa Arbixuren Etxalde da, hurrengoa Kanbiogain.
|
|
|
16. Garazi Auzmendi, Iban Toledo, Ion Fontenla & Aloña Jauregi, Aralar, mundua leku
|
den
lurra, 2018 Idurre Eskisabelen eta Lorea Agirreren gidoiarekin. Filmean oso ondo azaltzen da mendialde horren lekutasuna, jendea jende egin dela Aralarren.
|
|
2020
|
|
|
* Alain Resnais eta Robert Hessens zuzendarien Guernica film laburrean (1950) Maria Casares aktoreak errezitatzen duen poemaren zatia, Paul Eluard ena. adibideak. Berezitasun bakarra, hau Hondarribian gertatzen dela, Euskal Herrian, Gernikako arbola askatasunaren eta demokraziaren ikur
|
den
lurrean, eta zikindu egiten gaituela. Alde horretatik, Jaizkibel konpainian desfilatzen duten emakumeek euskaldun guztion izen ona defendatzen dute.
|
|
|
—Poemaren bitartez jauntxoak esan dio nekazariari zera, bera behar duela bere iruditeria eraikitzeko, gizandi dela harentzat, bai, baina kontuz, gainezkaldi lirikoaren gorabehera, jauntxoa ez da trenetik jaitsi, benetako lur ez abstraktua, izerditan blai jorratu behar
|
den
lurra, baserritarraren lanari baitagokio. Eta beraren lurra, noski, hirian dago.
|
|
|
Poema horretan sinesmenaren aldarri nabarmena egiten du, bizitzaren amaierak lekarkeen hasiera berri bat iragartzen du, bizitzaren zikloari segida ematen dio eta izaki guztien jarraikortasuna aldarrikatzen du. Heriotzak hauts bilakatuko du, baina hauts hori eroriko
|
den
lurretik sortuko dira landareak, zuhaitzak, loreak eta fruituak, zeinetatik bazkatuko diren ondorengoak, izaki guztien etengabeko energia transmisioak agerian utziz. Gure errautsez bazkatuko direnak ere hilko dira noizbait, halakoa izanik patua, den oro jatorrira itzulera bat egitera daramana.
|
|
2021
|
|
|
Oso gaizki ibili, egoera ezin txarragoan egon. Zotala, laiaz edo aitzurraz ateratzen
|
den
lur zati belarduna da, zohi bezala ere ezagutzen dena.
|
|
|
Akadieraren erebu hitzarekin lotzen dute, eta erebu hitza arabieraren gaur egungo ghurubu hitzarekin. Biek ala biek" eguzkia hiltzen den herrialdea" esan nahi dute; eguzkia sartzen
|
den
lurra; Mendebaldea, Mediterraneoaren ekialdeko biztanleen ikuspuntutik. Greziar mitoek gogorarazten duten denboran, zibilizazio handien lurralde pribilegiatua sortaldea zen, Tigris eta Nilo ibaien artekoa.
|