|
2000
|
|
|
Zeren eta halakoa baita libertatea: gose bat da eta egarri bat da, lur batetik bertze baterat garamatzana eta nekez ase dezakeguna, eskura dezakegun liberta tea libertatearen parte bat baizik ez denez gero... eta libertatea nehoiz konkistatzen ez
|
den
lurra denez gero, Piarres Oihartzabal kapitainak erraiten zidan moldean.
|
|
|
Libertatea ez omen
|
den
lurra da,
|
|
|
osaba Joanikoten ausentzia ordegabea nuen, alde batetik, eta, bertzetik, amarekin eta jauregiarekin guztiz hautsi beharreko sentimendu hura, bertze lur baterat jaiotzeko grina eta nahikundea pizten zidana. Lehorte luze baten ondoren egarri
|
den
lur idorra bezala, lehen ur xortaren aiduru nengoen, bada, neure egarriaren asetzeko eta neure ezinegonaren satisfatzeko: haizearen lehen ferekaren edo lagunaren lehen keinu abegikorraren aiduru, alegia.
|
|
2001
|
|
|
Erosketekin eta biharamunerako hegazkin txartelarekin itzuli naiz hiritik. Bihar goizean aireportua
|
den
lur alor zapaldura joango naiz, Managuarako hegazkina hartzeko. Aldiro eztulka eta itoka hasten den abioneta horietakoa izango da, zeharo izututa egingo dut bidaia osoa eta, hala ere, lurraldea estimatzeko gauza izango naiz, airetik, ikaragarri ederra baita, eta hemen behean geratuko da Gorria gaixorik, joritasunaren basamortu eta ahazturaren jungla sakon honetan.
|
|
2002
|
|
|
Zenbait metro gora egin zutenean konturatu zen Pertseo zein ederra eta atsegina
|
den
lur gogor eta idorra behean utzi eta hegazti baten antzera hegan egin ahal izatea.
|
|
2007
|
|
|
Eraikinari buelta ematea erabaki dut, laku ertzera hurbiltzeko. Zaila da erabakitzea non bukatzen
|
den
lurra eta non hasten den ura, iluntasuna baita nagusi. Argi bakarra jangelatik datorrena da.
|
|
2008
|
|
|
Akziodun guztiak seguru sentitzeko nahikoa zergati da hori. Bai bando batekoek bai bestekoek sentituko zuten inorena ez
|
den
lurra ari zirela zapaltzen, lur askea ematen baitzuen Hendaiak garai haietan.
|
|
|
Mauritanian legez frantsesik ez dakigula? Inorena ez
|
den
lurrean saldu genuela autoa. Ala dena legez egin dugula eta lapurretarena kontatu, autobus osoa lekuko?
|
|
2009
|
|
|
Lurrera, bere bideekin, ardiekin, urtaroekin: berehalaxe Euskal Herria bihurtuz joan
|
den
lurra, Gandiagaren eboluzioan. (. Artasoko salmoak?
|
|
|
Bai, Ongia aipatzen den oro, zer Ahul edo Erresumin ezkuturen sintoma, mozorro, tartuferia ote den, susmatzea zilegi dugu; zeren balazta, zertarako pozoi; zein esklaboen moralaren genealogia. Ez dugu inoiz ahaztuko, zeinen garesti ordainarazi
|
den
lurrean ideal oro ezartzea?. Gehiegi fidatzeke utziko ditugu fedeak oro, itxaropenak eta promesak oro, zakurrak guregana hurbiltzen.
|
|
|
nortasunaren bi poloak ere ezabatu egin zitzaizkion, ausaz, ez alde argirik ez ilunik? gogogabezia nagusi
|
den
lurretan gogogabeziak berak ahultzen eta ezabatzen baititu argi ilunak, baita gogo aldarteen kontzientzia bera ere, farmakoek moldatutako errealitate gris astun bezain sorgorrean berdin baitira hitz bat nola bestea.
|
|
|
Adak bere sentiberatasun gaizbera zuen gaitz iturri, eta Txopitea doktorea ederki arduratu zen, aldi batez, neskaren sentiberatasunari mugak ipintzen –Adak, hitz egiten ez zuen arren, barruko antsietate bat zuen, kanpora ateratzen zitzaiona aldika, eskuen edo gorputzaren beraren dardarazko itxurapean–, nerbio sistemako neuronak ahalmen handiko barbiturikoen –barbitala, fenobarbitala eta nembutala– eta bestelako lasaigarrien eraginpean ipiniz, sentiberatasunari halako sorgortasun bat jarraitzen zitzaiola, halako eran, non bai baitzirudien –bizkar buruak makur eta begiak ere eroriak, aharrausika noiznahi– bizitzarekiko interesa galdu zuela: nortasunaren bi poloak ere ezabatu egin zitzaizkion, ausaz, ez alde argirik ez ilunik... gogogabezia nagusi
|
den
lurretan gogogabeziak berak ahultzen eta ezabatzen baititu argi ilunak, baita gogo aldarteen kontzientzia bera ere... farmakoek moldatutako errealitate gris astun bezain sorgorrean berdin baitira hitz bat nola bestea.
|
|
2010
|
|
|
Beste kontu bat, Damaso; zuk badakizu matematikaren lengoaia akasgabea dela, funtsezkotzat baitu arrazoimena, eta arrazoimenak, logika gutxieneko baten bidez eraikitzen baititu bere egitura sendoak, ageriko hipotesiak eta hipotesiotatik garatutako teoremak, zenbakiak eta zenbakien arteko eragiketak, zirkuluak eta poligonoak, ekuazioak eta logaritmoak, deribadak eta integralak??, bizitzari ere halako itxura sendo bat ematen diotenak, denbora bera ere zerbait solidoa balitz bezala, zuk ere ederki adierazi didazu zeurean mundu hori; alferrik gabiltza, hala ere, zeren arrazoimenak berak esaten baitigu eraikitzen dugun guztia orainaren gainean eraikia dagoela: baden eta ez
|
den
lur baten gainean, alegia, lurrikara baten gainean, ondorioz?, segundora ere iristen ez den orainaren segundo infinitesimala, istantari deitzeko modu bat da, hurrengo segundoak irensten baitu, ezinbestean; baina badago beste esperientzia barrukoago bat, neuri noiznahi bizitzea egokitu eta egokitzen zaidana, eta hona ekarriko dudana:
|
|
|
nire kapeluagatik! dantzan ipiniko dut oholtzarik ez
|
den
lurrean.
|
|
|
Beste kontu bat, Damaso; zuk badakizu matematikaren lengoaia akasgabea dela, funtsezkotzat baitu arrazoimena, eta arrazoimenak, logika gutxieneko baten bidez eraikitzen baititu bere egitura sendoak —ageriko hipotesiak eta hipotesiotatik garatutako teoremak, zenbakiak eta zenbakien arteko eragiketak, zirkuluak eta poligonoak, ekuazioak eta logaritmoak, deribadak eta integralak... —, bizitzari ere halako itxura sendo bat ematen diotenak, denbora bera ere zerbait solidoa balitz bezala, zuk ere ederki adierazi didazu zeurean mundu hori; alferrik gabiltza, hala ere, zeren arrazoimenak berak esaten baitigu eraikitzen dugun guztia orainaren gainean eraikia dagoela: baden eta ez
|
den
lur baten gainean, alegia —lurrikara baten gainean, ondorioz—, segundora ere iristen ez den orainaren segundo infinitesimala —istantari deitzeko modu bat da— hurrengo segundoak irensten baitu, ezinbestean; baina badago beste esperientzia barrukoago bat, neuri noiznahi bizitzea egokitu eta egokitzen zaidana, eta hona ekarriko dudana: barru barruko sentipen bat da, ohartarazten didana ezen bizitzak ametsetik gehiago duela errealitatetik baino; Donibane Gurutzekoak, adibidez, gogor eusten zion horma bati aldika, edo gogor heltzen ate edo altzari bati, edo atximur edo min egiten zien eskuei, kanpoko errealitate sozial zein mundutarrari ihes ez egiteko... esan behar baitizut, Damaso, neuri ere halako zerbait gertatzen zaidala; aspaldidaniko kontua da, tuberkulosiak betean harrapatu ninduèn garaikoa, galdutako birikaren faltak edo eragindakoa:
|
|
2011
|
|
|
Horrelakoetan probatzen da, izan ere, zenbaterainokoa den besteenganako gure konfiantza, eta aitaganako nirea kordoka sentiarazi zidan berriak. Horregatik, amak aginduta iraganean azterka ibili beharra suertatu zaidan honetan, gustuko izango ez dudan zerbait topatzeak ikaratzen nau gehien; lehengo kontuetan aztarrika hasiz gero, batek ez baitaki sekula zer ezkutatzen ahal
|
den
lur azpian.
|
|
|
–Badakizue, beraz, zer egin behar
|
den
lurrak bere betea eman dezan: zaindu eta mimatu?
|
|
|
Bergen hiria ipar aldeko itsasora sartzen
|
den
lur mihi batean datza, Nordnass deitzen dela uste dut lehor zati hau. Teila gorriko etxe batzuk dira Bergen, hego alderantz mendi erraldoi biluziak eta ipar alderantz itsaso ilun eta hotza.
|
|
|
Surtara begira daude, sutearen gaineko jauzi eta benedikaziorik gabe, isilean. Nork daki haien gogoa sugarretan gora doan ala errauts gisa pilatzen
|
den
lurrean. Isilean daude, su pindarren hotsa besterik ez da entzuten.
|
|
2012
|
|
|
Zergatik? Asetu egiten dutelako kantuok zure barnea, asebete, gogobete, garraiatzen zaituzte ametsetara baina era berean finkatzen zaituzte Euskal Herria deitzen
|
den
lur zati batera.
|
|
2013
|
|
|
dena harago
|
den
lurrotan
|
|
|
harago
|
den
lurra ur
|
|
2014
|
|
|
–Jauna, erantzun zion Mikel Strogoffek?, berorren gorentasunak galde diezadala hobeki zein
|
den
lurrean dagoen horrena!
|
|
2015
|
|
|
Denok poxi bat urduritzen hasi garela esango nuke, sekula ixten ez
|
den
lurrari irekitako zauriarekin, euri anpuluek desegiten dituzten malko tanta lodiekin, hilerriko ilunpe hotz eta beltz beti artegagarriarekin. Denok, uzkur jarraitzen duten bi bele beltzak izan ezik.
|
|
|
Bi lurperatzaile lanean ari diren zonalde apartatura jo dut, forma eta neurri askotako hilarrien artean. Ia mendixkaren magala
|
den
lur zati txiki batean ari dira jo eta su lurrean zuloa egiten, pala herdoildu banarekin. Hilarriaren muga naturaletik kanpo dago bazterreko gune apur bat aldapatsu hau, zume negarti handi batzuen atzean ostenduta.
|
|
|
Eta hemen gaude, bada, lau eskuz zulo bat egiten. Ez niri galdetu zer
|
den
lur azpi honetan horren azkar ostendu nahi dutena. Edo zergatik.
|
|
|
Nagoreren etxeko hozkailuaren atean zegoen, imanekin itsatsita. . Aita gurea zeruetan zaudena, gelditu zaitez bertan, eta gu hemen lurrean geldituko gara, batzuetan hain ederra
|
den
lurrean?. Irribarre egin zuen Ibonek ikustean.
|
|
|
batzuetan hain ederra
|
den
lurrean.
|
|
|
Baratzearen logika jarraitzen du: . Behar
|
den
lurra landu eta premiazkoa erein; ez gehiago, alferrik galduko baita?.
|
|
|
laboratzen ez
|
den
lurra,
|
|
|
erabiltzen
|
den
lur kantitatea adierazten du.
|
|
|
behar
|
den
lur eta ur eremua.
|
|
|
CO2 igorpenak asimilatzeko behar
|
den
lur
|
|
2016
|
|
|
Itsasoen hedadura ikertu ondoren eta uren sakontasuna aztertuz, hain sakona ez zela ohartu zirenean leherketa ikaragarri batzuen bidez, ur azpiko lurrak lehorrerat airatu zituzten eta lurraldea sortarazi, batto soilik, orain
|
den
lur puzzlea banandu baino lehen zegoen bezala. Orduan, kimikari esker, honen gainean landare zelulen laborategi miresgarri bezain erraldoia sortu zuten, landare mota desberdinak emanez.
|
|
|
...spertzen ninduen bakarrizketa horretan umore printza bat ipini nahirik, baina alferrik izan da, nire grazia merkeei muzin egin eta irmotasun handiz jarraitu baitu mutilari buruz hizketan, eta gauza bat behintzat baietz, aitortu beharra daukala esan du, ikusgarria dela mutila nola sartzen den trantzean, nola sinesten duen bere lanean eta egitekoan, eta nola, elastikoa erabat bustita duela, erortzen
|
den
lurrera eta, bizkarra zolaren kontra duela egiten dituen metroak, narrasti baten eran, ondoren modurik akrobatikoenean jauzi batekin zutik jartzeko. Horrela, bere ilaje luzea izerditan blai zuela, kilikagarria iruditu omen zitzaien ia denei.
|
|
|
Lurra, Euskadiko lurra, pentsa lezake, baina ez: oroit dezagun Madrila doala hegazkina; beraz, hor behean ikusten
|
den
lur zati hori Espainiakoa izango da seguru aski, Portugalgoa oraindik agian, nolanahi ere Iberiar Penintsula esan ohi zaion horretakoa, Europan edozein kasutan, eta azken batean hortxe bertan dauka Euskal Herria, bere bidaldi honetako eta aspaldiko amets guztietako jomuga. Bera bezala, helbururantz iristen ari da bere ama ere, 1940ko udaberriko ihesaldi hartan.
|
|
|
|
den
lurrean korrontea aplikatu eta lurzoruaren
|
|
2017
|
|
|
192). 21 Ingalaterran, lur ugari eskualdatu ziren, erreforma erlijiosoaren izenean. . Normandiaren konkistaz geroztik Ingalaterran izan
|
den
lurren transferentzia handiena, izan zela esanez deskribatu izan du W.G.
|
|
2019
|
|
|
Hala, XI. mendera arte, ordena indar hutsean oinarritzen zen; jabetza, armen boterean. Legelariek diotenez, feudo bat, zerbitzu militarra egitearen truke edukitzen
|
den
lurra, da; horrenbestez, emakumeak ezin zuen lur feudalik eduki, ez baitzen gai hura defendatzeko.
|
|
|
Bihurgunetsua da jaitsiera, mendiaren erraietan airea lodiagoa dela dirudi, ahosabaian eta sudur zuloetan itsatsi eta aurrera jarraitu nahi ez duen ore solidoa. Euren urratsak dira entzuten duten hots bakarra, baina oihartzunik gabe, hormek irentsiko balute bezala, urteetan ureztatu ez
|
den
lur egarritu baten antzera. Inoiz baino urrunago sentitu da hazi zen lurretatik eta herrimina sentitzen hasi ote den galdetu dio bere buruari neska ibiltariak.
|
|
|
Eta zure herrian hiltzen baduzu, gainera, hilik geratuko da lur hau guztia. Sorginen odola isurtzen
|
den
lurra agor geratzen da, pozoituta. Ez dakit inoiz jakin duzuen basamortu hau zelan sortu zen; gure herriko kondairaren arabera, sorginak akabatzen saiatu zirenen kontrako zigorra izan zen.
|
|
2020
|
|
|
Elgorriagako etxabe askotan gatz orbanak daude. Orain bainuetxea
|
den
lurra benta zen XIX. mendean. Bentaren jabeak konturatu ziren behi azienda beti iturburu berera joaten zela ura edatera, eta misterio hark eraman zituen zapore gaziko ura aztertzera.
|
|
|
Gainera, beti geldi liteke auzia bide judizialetik atera, erregu eskaera alde batera utzi eta bide pribatutik jotzea: A tokian induskatu behar
|
den
lurraren jabearekin hitz egin, hari baimena eskatu indusketa egiteko, modu pribatuan bilaketa egiteko behar diren elementuak eta pertsona taldea prestatu...
|
|
|
Mimosa bat dago Mae Jean eta Rose Marieren etxeen artean gelditzen
|
den
lur zatian. Eta mimosaren adar eta adartxoak, sendoagoak eta finagoak, eguerdi aurreko haize gozo horren altzoan kulunkatzen dira.
|
|
2021
|
|
|
nahiz eta ez
|
den
lurra
|
|
|
Ez gara inor hiltzen ausartu, ez dugu hil nahi izan, eta bizirik irensten gaitu izurri berde horrek. Areketan usteltzen dira emakumeak eta jaioberriak; jadanik geurea ez
|
den
lurraren gainean burdinazko sare erraldoi bat jausi da, Frantziako gizonak milioika giltzaperatuz. Niregatik.
|