|
2000
|
|
|
Horretarako hainbat dira erabiliko diren baliabideak, hala nola," zuhaitz kontakizuna" (istorioan zehar aukeratzeko bide ezberdinak eskaintzea)," kontakizun multifokala" (istorio bera pertsonaia ezberdinen ikuspuntutik bizi ahal izatea)," kontakizun topografikoa" (jadanik hasia
|
den
istorioan aurrekariak ezagutzeko aukera izatea) edota" puzzle kontakizuna" (istorio bat sortzeko zatiak eskaintzea.
|
|
|
Aizkorri argitaletxearen Hegan bilduma euskara ikasten ari direnei zuzendua dago. Liburu bakoitzean agertzen
|
den
istorioa maila zehatz baterako moldatzen da adibidez" Tigre birtuala" Euskaltegiko 5 mailan eta Batxilergoko A ereduko lehen mailan dabiltzenetan pentsatuz idatzia izan da. Gainera, hiztegitxo lagungarri bat eta irakurgaia lantzeko ariketak ere eskaintzen dira bertan.
|
|
|
Gizonaren ikuspuntua hurbiltasun handiagoz aurkezten bazaigu ere, gure aburuz, ipuinetan garrantzia bera dute kontatzen
|
den
istorioak eta kontatzen ez denak: hau da, bigarren mailako pertsonaien atzean gordetzen dena.
|
|
|
itsasoa. Zenbait ipuinetan kontatzen
|
den
istorioa itsasoan barrena gertatuko da, beste hainbatetan istorioa lurrean bertan jazotzen bada ere, itsasoaren presentzia nabarmentzen da (Jimenezen ipuingintzan bezalaxe). Lutxo Egiak dioen bezala," narrazioen lokarria itsasoa bada ere, ezin esan itsasaldi berekoak direnik" (Deia).
|
|
|
Egile honek ere kanpo fokalizazioa darabil gertaeren berri emateko. Izan ere, mota honetako eleberrietan batik bat kontatzen
|
den
istorioa da garrantzia duena, ekintzak ez pertsonaien barne egoera. Gainera, gertaerak ez dizkigu jarraipen kronologiko zehatz baten arabera kontatzen:
|
|
|
Giroa ez da hain sinesgarria. Bestalde, protagonistaren aita euskalduna da eta kontatzen
|
den
istorioarekin ez litzateke koherentea gertaerak Euskal Herrian kokatzea. (Berasaluze, Garikoitz: Egunkaria IV)
|
|
|
horrela galdu zuen besoa; gero, ezin hilez ereegon zen, bere sorgingoa beste norbaiti eman ahal zion arte, hori baita parte txarrekoakdituztenen akats nagusia. Beherago azalduko
|
den
istorio ezagun batek dio pertsona batkolpatua izan zela gauez abere itxuraz zebilelarik, eta nola biharamunean zauriakfrogatu zuen sorgina zela.
|
|
2001
|
|
|
Eta zertan aldatu behar den gure kontatzeko modua zinemak indarra hartu duen honetan. Adibidez, film bat hasi eta bost minutu pasa baino lehen istorioa jada kokatua dago, eta badakizu zein
|
den
istorioaren arazoa. Nobela klasikoetan berriz, pasa ditzakezu 40 orrialde deskribapenetan.
|
|
|
Matias Mugikak euskaratutako nobela honen egileak, hau da, Joseph Roth austriarrak, esaten omen zuen bera gaiztoa, mozkorra, baina argia zela. Eta hain zuzen edateaz eta edaleaz dihardu Igela argitaletxeak plazaratutako" Edale santuaren kondaira" n agertzen
|
den
istorio hunkigarriak. Pariseko zubipeetan eta taberna zuloetan bere aterpe bakarra duen mozkor bat du protagonista.
|
|
|
Saizarbitoriaren helbururik behinena ez da historia bat kontatzea soilik izan, bere nobelagintzan ezaguna zaigun estrategia narratiboaz baliatuz (ik. Hamaika pauso), hasieratik bertatik irakurleok jakitun baikara bertan kontatzen
|
den
istorioaren amaieraz.
|
|
|
4 Gutunean kontatzen
|
den
istorioaz labur mintzatu ginen: egia ote zen, ezagutzenote genuen, antzeko kasurik ezagutzen ote genuen.
|
|
|
Hautsi egin dute lagunarteko lotura agobianteeta menpekoa, eta Antton izan da horren eragile aktiboa, bidaian zehar gehienjokatu, irabazi eta galdu duena. Bikotetik triangelura igaro
|
den
istorioa, bizitzarenanabasari ordena jarri nahi dioten hiru norbanakorekin amaitu da.
|
|
|
– Gutxi asko sinesgarria
|
den
istorioa, besterik ez.
|
|
2002
|
|
|
Hala, sentimendu ezberdinen arteko bidaia egiteko gonbita luzatzen zaigu John Wayne-ren laguna ikuskizunean: " Bihotzera heltzen
|
den
istorio bat da. Malkotik irribarrera salto batean igarotzen zaren horietakoa", dio gaztelerazko bertsioan Karlosen antzerki konpainiako aktore bat gorpuzten duen Javi Tolosak.
|
|
|
" Hau antzerkia da, eta hortaz, entretenitzeko eginda dago batez ere. Hunkigarria
|
den
istorio bat kontatu nahi izan dugu baina dramatikotasun handirik gabe", dio Tessa Andonegik. Amaiera zoriontsua duten istorio horietakoa da Adosen azken antzezlana, nahiz eta aukeren atea zabalik uzten den pertsonaien etorkizuna zein izan daitekeen iragarri gabe.
|
|
|
Etxeko txikienak gogoan izanik idatzi eta marraztu
|
den
istorio hau Iñaki Zubeldiak euskaratu du. Tento txakur txikia da bertako protagonista.
|
|
|
Dena den, nik bene benetan uste dut «800 Balas» nire filmarik onena dela. Hobekien errodatua izan dena eta niretzat interesgarriena
|
den
istorioa kontatzen duena.
|
|
|
Francoren diktaduraren garaian idatzitako obra hau Euskal Herriak jasaten zuen errepresio politikoaren aurkako aldarria da. Nobelan kontatzen
|
den
istorioak denbora tarte luzea hartzen du eta Azpil herriaren jatorri mitikoa kontatzen du. Paleolitoan deabruaren hezurduraren gainean eraikitako Azpi herria apaizak, maisuak eta alkateak zuzendutako talde zapaltzaile baten mende bizi da 1830etik.
|
|
|
Babilonia, kritikariren batek abertzaletasunaren egungo egoeraren alegoriatzat hartu izan duena, hiru plano narratibotan dago egituratuta, eta haietako bakoitzak badu bere narratzaile propio eta estilo berezia. Poliedroaren hostoaken bezalaxe, narratzaile ezezagun batek eskuizkribu bat aurkitu eta bertan kontatzen
|
den
istorioa narratzen du. Eskuizkribuaren narratzailea Garayaldetarren anaia gazteena da, Kaxiano, eta hark kontatzen ditu, lehen pertsonan, Babiloniako gertakizunak, baserria hondamendira eraman zutenak.
|
|
|
Bidaia honen bigarren etapa Kapitain Frakasa (Erein, 1991) eleberria da, 1991ko Kritika Saria eraman zuena. Bertan kontatzen
|
den
istorioan, ezkutuko talde (mafioso?) baten kide bati halako batean emakume ezezagun erakargarri batek pasaporte bat ematen dio Frantziatik ihes egin ahal izan dezan. Gertakizun horrek abiarazten ditu protagonistak bizi dituen zalantza eta estutasun guztiak, ez baitaki taldeburu den Gerald D.k jarri dion segada ala benetako sorospen ekintza ote den.
|
|
|
Alabaina, aipatzeko modukoa da teknika narratibo berri horien erabilera artean oso mugatua zela garai hartako eleberrigintza europarraren aurrerapausoekin erkatzen badugu. Kontatzen
|
den
istorioaren linealtasuna eta pertsonaien sendotasun eskasa lirateke, Kortazarren arabera, puntu ahulenak. Bigarren eleberria, Donostia (1931), hau ere saritua, eleberri historikoa da orobat, eta mende amaierako Donostia deskribatzen du, baina deskribapenak ez du inondik ere narbarmentzen gizakiari eta mundu modernoaren balioei dagokien historizitatea.
|
|
2003
|
|
|
Katalunian eta Espainiako Estatuan, katalanez eta gaztelaniaz ere estreinatu da. Marrazki bizidun honetan kontatzen
|
den
istorioa Andaluzian kokatu du Berasategik. «Alhambrako giltza» egiteko, eskuz eginiko lana eta teknologia berriak erabili dituzte.
|
|
2004
|
|
|
Antton Kazabonek makina bat liburu idatziak ditu gaztetxoentzat, eta oraingoan eleberri telefonikoa eskaintzen die. Bukaera irekia duen amodio eta zeloen istorio bat kontatzen du Pirtzina zilborrean nobelan, telefonoz izandako elkarrizketen bidez erabat hedatzen
|
den
istorioan. Asko laguntzen dio bere irakasle langintzak idazteko orduan Antton Kazaboni, berak aitortzen duenez, ikasleak bihurtzen zaizkiolako berari irakasle.
|
|
2006
|
|
|
Bitartean eta metaren orekari buruzko batere kezkarik gabe, liburutxo atera berriaren orri pasa ari zen Umberto eta bertan kontatzen
|
den
istorioari buruzko hainbat argibide ematen:
|
|
2007
|
|
|
ustekabeko aldaketaren egoera (Baron Cohen, Leslieeta Frith, 1985 in Riviere, Sarria eta Nuñez, 1994; 53). Ariketaren helburuada 3, 4 eta 5 urteko haurrek gogamenaren teoria garatu ote duten jakitea.Ariketa egin ahal izateko, hiru ume behar dira, hiru, lau eta bost urtekoak.Bakoitzari, bakarka, liburuaren 220 orrialdean azaldu
|
den
istorioa kontatuko zaio, txotxongiloak zein kapituluaren amaieran agertzen diren marrazkiak erabiliz. Garrantzitsua da haurrei ez ematea haien erantzunean eraginaizan dezakeen erantzun aukerarik; hau da,. Kutxan ala poltsan?
|
|
|
«I propose that, in acquiring a native language, the child learns particular ways of thinking for speaking»1607 Slobin ek bereziki ikertu duena mugimenduaren adierazpena hizkuntza ezberdinetan da. Test bat da, ingeles, espainol, aleman eta hebreera hizkuntzetako haurrei marrazki bat erakutsi, eta han iruditan ikusten
|
den
istorioa kontarazi. Slobin en konklusioan hizkuntza espainoleko haurrek eszena bat nagusiki tokideskribapen estatikoekin kontatzen dute; hizkuntza ingeleseko haurrek istorio dinamiko bat nagusiki puntu batetik besterako mugimenduaren aditzezkoa1608 Ez da tenperamentu kontua edo.
|
|
2008
|
|
|
" Normala" den anaia gazteak kontatzen ditu bere anaia sindromedunaren gertakariak. Nolanahi ere, egun bateko epean gertatzen
|
den
istorioa da. Ez dago akzio handirik, gogoeta liburua da gehienbat.
|
|
|
Zer dira zuhaitz batzuk garapenaren aurrean? galdera hori eta horrelako beste hamaika planteatzen ditu ostiral honetan estreinatzen
|
den
istorioak. Manolo Gomez ekoizleak aurkezpenean esan duenez, ikusleak entretenitzea eta ingurugiroarekin sentsibilizazioa bultzatzea da filmaren helburua.
|
|
|
Zer dira zuhaitz batzuk garapenaren aurrean? galdera hori eta horrelako beste hamaika planteatzen ditu ostiral honetan estreinatzen
|
den
istorioak.
|
|
|
Eyrek leun leun eta oso modu apainean dagoeneko pantaila erraldoian klasiko bat
|
den
istorioa kontatzen digu baina ikuspuntu ezberdin batetik.
|
|
|
Eta mundu zabaleko hizkuntzetan horrela arbitrarioki sorturiko hitz ugari kausi daitezke, maiz konturatzeke edo arbitrarioki moldatuak. Hortik kontatzen
|
den
istorio xelebrea egia baldin bada behintzat, kanguru> hitza ho rrela sortu omen zen: ingelesek Australiara heldu eta animalia bitxi horiek ikustean, bertako jende jatorrei haiek zertzuk ziren galdetu omen zieten, eta australiarrek kangaru> erantzun omen zieten, beren hizkuntzan, ez dut ulertzen [zer diostazun]?
|
|
|
Hala ere, akats bat litzateke elementuak banaka aztertzea: Carlos Pazosen kontakizuna ordenatu gabeko kapituluetan azaltzen
|
den
istorioa da, eta dena lotu ahal daiteke, momentu zehatz batean, beste edozerekin, postmodernismoa lagun. Lau plaka horien azpian, hiru paisaia itsusi eta hautsiak daude, amonen etxeetan jartzen diren koadroak gogorarazten dituztenak; paisaiaren edertasun idealaren bila bidean galdu ziren margolari horietakoena.
|
|
|
Ustezko planik aspergarriena edo arruntena ere, ezustean, harrigarri, interesgarri eta dibertigarri gerta daitekeela pentsarazten du Izebak liburuan kontatzen
|
den
istorioak.
|
|
|
A zer nolako pazientzia izan zuen Xerezadek. Badakizu zer gertatzen
|
den
istorioan, ezta. Xariar sultanak bere emaztea beste gizon batekin engainatzen ari zaiola jakin zuen egunean erail egin zuen emaztea.
|
|
|
Hiri gris honetan, Mediterraneoan kokatzen
|
den
istorio bat idaztera murgildu zen. Frank ezagutu eta astebetera irakurri nuen gidoiaren bertsioa ona zen, heldua eta landua.
|
|
|
Franki beti gertatzen zaio zerbait, agertu behar duenean ez agertzeko. Eta nik inoiz ez dakit benetan gertatzen zaizkion edo hain ona
|
den
istorio bitxienak asmatzen. Baina Frankek askatasuna behar du ez egoteko, desagertzeko.
|
|
|
Sr k badaki zer esaten duen. Sr rentzat ez dago ondo bukatuko
|
den
istoriorik. H k bere patua omen dena aldatu nahi du.
|
|
2009
|
|
|
Stephen Sommers zine zuzendaria (Helsing, La Momia) James Bonden zalea da oso eta Bonden 20 film bakar batean sartzea pentsatu zuen film hau esku artean hartu zuenean: G.I Joe mundu osoan gertatzen
|
den
istorio ezin originalagoa da, kolore anitzetako pertsonaiekin, emakume oso indartsuekin... eta arma nahiz erromantzea uztartzen dituena. Mundu fantastiko eta dibertigarria.
|
|
|
Oraingoan, foiletoi eta propagandaren generoa erabiliz, II. Mundu Gerraren ikuspegi berria proposatzen digu Quentin Tarantinok, ospe handirik ez duen baina bizitza baino errealagoa, zapaltzaileagoa
|
den
istorio baten bidez.
|
|
|
Irakurri eta berehala erabaki omen zuten film hori egin nahi zutela Sempere anaiek. Gaur, Madrilen egin duten aurkezpenean esan dutenez, oso interesagarria iruditu zitzaien, ohikotik ateratzen
|
den
istorioa baita, Espainian egiten den zinemaren arau konbentzionaletatik kanpo dagoena.
|
|
|
Go! azen ek apaiz batzuek zuzentzen duten diziplina zorrotzeko udaleku batean gertatzen
|
den
istorioa du ardatz. Bertan dauden 16 bat urteko neska mutilen abenturak biltzen ditu musika eta koreografiak oinarritzat hartuz.
|
|
|
Slumdog millonaire filmak Indiako Bombay hirian gertatzen
|
den
istorio txiki eta ia surrealista horietako bat kontatzen du. Jamal ikasketarik gabekoa da, auzo txiro batean bizi da.
|
|
|
Izan ere, ondo egitearena eszenatik dator. Izatez, egonkor abiatzen
|
den
istorioari Pier Luigi Pizzi eszena egileak bi gorputzetan zeuden dekoratuak jarri zizkion puntu diagonal batean elkar ukituz eta horrela ikusi ahal izan zen, zuritasuna nagusia zelarik. Horrek nabarmendu zuen argiztatzearen egokitasuna eta baita pertsonaia gehienen arropa beltzak ere, emakume adulteroaren gorritasuna izan ezik.
|
|
|
Gizaki akitua naiz, alienatua ez dudalako Afrikako eguzkirik ikusten, ez dudalako hango berorik; nire filmak egin ahal izateko eskean ibili beharrak nekatu egiten nau, dio serio Gerimak. Anberber pertsonaiak bere sentipenak islatzen ditu, nahiz eta ez
|
den
istorio autobiografikoa. Belaunaldi afrikar oso baten arazoaz ari da Gerima.
|
|
|
Torturek mehatxatutako inguru hotz eta beldurgarrian, bi presok harreman berezia ezartzen dute gela batetik bestera. Ronickek berea ez
|
den
istorioa eskuratu eta berriz ere errealitatea, memoria eta fantasia uztartzen ditu, dokumentalekin batera, lan berezi eta ederra sortzeko.
|
|
|
Emaitza: elkarrizketa isekagarrietan bezain irrigarrietan oinarritzen
|
den
istorioa, Woody Allenen komedia bat irudi dezakeena; non etengabeko elkarrizketek ezin duten ezkutatu pertsonaien eta beren ingurune sozialaren hutsaltasuna. Irakurri bitartean ezin dut saihestu bi egileen irria esaldi bakoitzaren atzean sumatzea, nobela honetan benetako gaia lankidetza hori balitz beste ezeren gainetik.
|
|
|
Badirudi Emeryvilleko (Kalifornia, AEB) estudiotik ateratzen diren proiektuek ikusleen gozamena aurkitzeko formula aurkitu dutela. Up filmaren zuzendari Pete Docterren arabera,. Pixarrek ez du bide bakarra jarraitzen; esate baterako, Dumbo filmetik egin
|
den
istoriorik ezohikoena da Up?. Hasieratik gidoi berbera jarraitzearen aurka dago:
|
|
|
Horrenbestez, bihotzetik eta lirikotasunaren ulermenetik barneratzen
|
den
istorioa da.
|
|
|
zuzendu du,, errealitatea desberdin ikusteko?. Emotikon du izenburu, eta ehundegi batean garatzen
|
den
istorioa kontatzen du. Dorleta Urretabizkaia, E, aut Gantxegi eta Koldo Losada aktoreek interpretatuko dute.
|
|
|
Hiru urte geroago, La mujer sin piano rekin itzuli da Donostiara, eta orduko aurreikuspen onak zapuzte bidean jarri ditu. Berez, ezin esan film txarra denik, hainbat detaile polit ditu, baina jarrerak, etengabeko transzendentzia nahi horrek itotzen du guztiz kontatu nahi
|
den
istorioa.
|
|
2010
|
|
|
Asteko film komertziala hautatu ohi du La1 kateak igande gauerako. Aste honetakoa thriller klaustrofobiko bat da, eta Jodie Foster aparta da protagonista, baina inork gutxik sinets dezake hor kontatzen
|
den
istorioa.
|
|
|
Edozein modutan, Olagarro bat bainuontzian nahiko liburu interesgarria da, gustura irakurtzen
|
den
istorioa izateaz gain ederki eginak dituelako tonua, erritmoa eta irudi eta idatziaren arteko oreka.
|
|
|
Pixar etxearen animaziozko Up filmean kontatzen
|
den
istorioa erabili du donostiarrak webgune berriaren zabalpen trailerra ilustratzeko: " Tokitan.tv k adierazi nahi duenarekin parekidetasunak aurkitu nizkion Up filmari, bidaiak egitea edonoren esku dagoela eta gogoa izanez gero azken unera arte ez dela utzi behar esaten baitu".
|
|
|
Go! azenek apaiz batzuek zuzentzen duten diziplina zorrotzeko udalekubatean gertatzen
|
den
istorioa du ardatz. Bertan dauden 16 bat urtekoneska mutilen abenturak biltzen ditu musika eta koreografiakoinarritzat hartutza.
|
|
|
Dena dela, Lovecraft en eta bere jarraitzaileen obrak ere lagungarri gertatu zitzaizkidan narrazio hau hornitzerakoan. Izan ere, ipuinaren barruan agertzen
|
den
istorio labur bat Lin Carter-ena da jatorriz, apur bat moldatu dudan arren. Bestalde, Sustrai Beltzak en lehenengo edizioan, Faustoren irribarrea ren hasieran, Lovecraft en Necronomicon etik hartutako pasarte bat erabili nuen:
|
|
|
ekoizle bat lehenbizi, banatzaile bat ondoren, areto jabe bat hurrena, eta ikusle despistatuak azkenik. Halako batean, rara avis bat lerratu da iluntasunean, komedia izaten saiatzen ez
|
den
istorio pausatu, asmo handirik gabekoa, baina egiazkoa.
|
|
|
Vikingoen sorterrira ko ipuinak muturreko gertaera edo argumentuen bueltan harilkatzen dira: istripuz sei hilabeteko umea autoz harrapatzen duen gizonaren istorioa; amak alabari urte luzez barnean gorderiko ezkutuko maitasun istorioa idazten dionekoa; anai arreben arteko obsesio eta intzestu harreman korapilatsua; buruz atzeratuak diren bi pertsonaiaren bitartez euskal gatazkaren nolabaiteko alegoria egiten
|
den
istorioa... Baina, bereziki, gertakizun zehatzen aurre atzeak narratzen dira orriotan, azalpen eta iruzkin xeheekin, denbora tarte luzeak zein istorioaren ertz guztiak kontatuz.
|
|
|
Baina filma asmorik gabe ikusten badugu, aurkezten
|
den
istorioa serioegi hartzen ez badugu eta etxeko egongelan eroso jartzen bagara, tarte atsegin samarra pasa dezakegu. Zenbait eszena eta gorabeherek lotsa sorraraz dezaketela kontuan hartuta, hori bai.
|
|
2011
|
|
|
Tokitan.tv bideoblogak hasieratik izan du transmedia izaera hori garatzeko asmoa. «Komikiarena aitzakia txiki bat izan da Tokitan.tv ko bideoetan kontatzen
|
den
istorioa beste euskarri eta beste modu batean kontatzeko», aitortu du Haritz Rodriguezek.
|
|
|
Tristea eta hainbatetan gogorra da film suediar hau, baina ez du asmatuko bere proposamena mugatzeko orduan. Zabortegi batean bizitzeko gonbidapenaz aparte, ez du argi utziko zein
|
den
istorioaren norabidea.Dardenetarren itzal luzea sumatzen da Happy End lanean, baina estilo eta zehaztasun falta nabarmenez. Gertaerak halabeharrez kateatuko dira, eta pertsonaiak beren patu beltzari segika mugituko dira, zonbiak balira bezala.
|
|
|
Batetik, Madrilen bizi den Juanen amesgaiztoak eta horientzako haren amak bilatuko duen irtenbidea. Bestetik, Londonen Mia idazten ari
|
den
istorioa dago, pertsonaia beldurgarri batekin.
|
|
|
Zoragarria iruditu zait, eta euskal herritar orok ikusi luke: gure iragana, oraina eta, zoritxarrez, etorkizun hurbil batean galduko
|
den
istorioa biltzen du. Eskoletan ikasleei erakutsi litzaiekeen dokumentala da.
|
|
|
Liburuaren egiturak (23 kapitulu labur) irakurketa hori errazten du, eta istorioari bizitasun handiagoa eman, abentura ugari eskainiz, besteak beste; ederki kontaturiko istorio hau, gustura eta bizi bizi irakurtzen
|
den
istorio hau.
|
|
|
–Heriok denbora bere alde dauka, jarraitu dut?, eta istorioak gogoko dituela esango nuke. Bera agertzen
|
den
istorioak bereziki.
|
|
|
Ikuspuntu narratibotik egiten dituzte deskribapenak, ikus entzunezko lengoaiari erreparatu gabe. Beraz, mezu bat deskribatzeko kontatzen
|
den
istorioari erreparatzen diote eta ez istorio hori kontatzeko erabiltzen diren narrazio baliabideei. Filmaren lehenengo sekuentzia talde guztietan antzera deskribatzen dute.
|
|
|
Lehenengoan, kredituetan laku ilun bat ikusten dugu, film osoan presente egongo den laku misteriotsua, eta bukaeran Felix bertan ito egingo da. Bigarrenaren hasierak espazioan kokatu egiten gaitu eta, handik, Euskal Herriko lurretaraino garamatza bertan gertatuko
|
den
istorioan koka gaitezen eta film amaieran zirkularitateari jarraiki kontrako norabidea egingo du. Gainera, Tierraibidem heriotzarekin hasi eta heriotza sinboliko batekin, Angelenarekin, bukatuko da.
|
|
|
arte kalea, eskulanak, diseinua, mapak, arkitektura, animazioa, surfa, bizikletak, komikia, teknologia, musika, argazkilaritza, lorezaintza, ilustrazioak, perfumea, bidaiak, etab. Thebalde.net eko appetizerrak han eta hemen artista eta sortzaile ezberdinek egiten dutenaren isla dira. Sormenaren mundu zabalean entresaka egin eta aniztasuna eta berezitasunaren irizpideari jarraiki galbahea pasata sortzen
|
den
istorio interesgarrien erlazioa.Bertan aurkituko duzu adibidez artista anonimo batek 2001 urtean Montrealgo kaleak margotzeari nola ekin zion. Orduz geroztik bere lanak ugaldu egin dira kaleetan eta ezagunak dira.Edo Reykjavik-eko mapa ilustratuarekin gozatu duzue; 2 urte eta 3000 orduko lana behar izan ziren gauzatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Idaztearen eta bulegoko lan arrunta edukitzearen artean erabaki beharrean den gaztea (Jef Goihenexpe) da protagonista eta haren osabak," Hollywood" ezizenena daukan idazleak (Titika Rekalt), ematen dio kontrapuntua. Rekalten pertsonaiak berak iradokitzen du hasiera hasieratik, beharbada, ez gaudela %100 klabe errealistan ikusi behar
|
den
istorio baten aurrean: cowboy baten modura doa jantzita, ezkerreko begia piraten antzera estalita; eta ilobarekin dauzkan elkarrizketetatik halako misterio giro bat zabaltzen hasiko da.
|
|
|
.». Bere pertsonaia ez epaitzea izan du ariketa gogorrena Ane Pikabeak: «Niretzat, zailena da ulertzea nondik jaiotzen
|
den
istorioa. Marik gizonarekiko duen maitasuna handia dela azaltzea, eta galga jartzea nire benetako erantzunei, Mariri ahotsa emateko.
|
|
|
–Zuk ez al daukazu istorio bitxiren bat inori kontatzeko? Harrigarria edo izugarria izanik, egiazkoa
|
den
istorio bat, egiazki gertatua?
|
|
|
Tituluan ez ezik, ipuinean zehar ere agerikoak dira poema hari egiten zaizkion erreferentziak. Esan liteke poema hartan kontatzen
|
den
istorioaren berridazketa bat dela. Marinel zaharra?. The Rime of the Ancient Mariner poeman, itsasoan igarotako abentura lazgarri baten berri ematen dio marinel zahar batek eztei batzuetara doan gonbidatu bati.
|
|
|
Laurak mahaian daude afaltzen, barrez eta giro onean JULIAN kontatzen ari
|
den
istorioekin.
|
|
|
Begiratu batera, Mayi da koplak kontatzen duen metamorfosia bizitzen duena. Baina koplan iradokitzen
|
den
istorioari ondo erreparatzen bazaio, etxeko zakurren metamorfosia ere irudikatze hutsak beldur lazgarria eragiten du, ados nator erretratu biltzaileak eman dizkidan argibideekin: Maddi aldatzen denean, aise imajinatzen da etxeko zakurrak otzan izatetik beldurgarriak izatera pasatu direla oreina usaindu orduko:
|
|
|
Kaliforniako unibertsitate batean hasi dira egiten lehen esperimentuak. Hartu gezurra
|
den
istorio bat eta pertsona bati sinistarazi, hainbat manipulazioren ondoren, berari noizbait gertatu zitzaiola hori eta lortu gero pertsona horrek beti gogora dezan inoiz gertatu ez dena aspaldi berari gertatu zitzaiola. Non dagoen gakoa argitu digute psikologo horiek:
|
|
|
Lagunak ez nau ikusten adigalduta, bere sinkopearena baino erakargarriagoa
|
den
istorio paralelo bat asmatzen.
|
|
|
Barda, bakartasunak agertu dizkitan liluramenduek ez dute deus onik. Hea! hea, zer
|
den
ixtoria. Gauaz gabiltza hola?
|
|
2013
|
|
|
Hasteko, beraz, kontatu behar
|
den
istorioa barneratu egin behar dute dantzariek. Horretarako gaiari buruz berba asko egin dutela azaldu du Egoitz Esturok:
|
|
|
Kontatu nahi izan
|
den
istorioaren garapen prozesuari erreparatuta, eleberria hiru zatitan bana daiteke.
|
|
|
Beti iguala pasatzen zait. Mutil bat ezagutzen dut, nire buruari ez emozionatzeko esaten diot, ez maitemintzeko azkarregi, badakit nola bukatuko
|
den
istorioa, baina ez dut lortzen. Mutil bat ezagutzen dudan egunean bertan hasten naiz sufritzen, noiz bukatuko den zain; onenean, noiz esango didan ciao bella, eta txarrenean, noiz desagertuko den ezer esan gabe.
|
|
|
Nahiz eta aitortu gudura joateko gogo handirik ez zutela, hala ere, kutsu baikorrez kontatu zuen gudu hura. Ukan zailtasunak aitortzen bazituen, beti ongi bukatzen
|
den
istorio baten gisan kontatu zuen.
|
|
|
Martin Usategi pertsonaiak eragindako berbaldiarekin hasi eta bukatzen
|
den
istorioaren erdigunean, honen seme dela ez dakien Manu Araibar zalduna dago. Beraz, 6 eta 9 aginduak bete ez zituen aitaren seme da Manu Araibar.
|
|
|
Komentatzea, gainera, ez da mugatzen kontatzen ari den gertaera zehatzera; izan ere, horrek iradokita edo, gogoeta orokorrak eransten ditu. Txomin Agirreren eleberrietan bezala, bada gorabeheraren bat modu orokorrean jorratzeko joera eta, jarraian, kontatzen ari
|
den
istorioko pertsonaiak testuinguru horretan kokatzekoa:
|
|
|
Zaila baita maila on bera film osoan barna mantentzea. Halaz guztiz ere, hasieratik beretik ereiten du intriga zuzendari donostiarrak; ikusleak amaiera gordin eta bihozgabe horren itzalean ezkutatzen
|
den
istorioa ezagutzeko duen jakin mina hauspotzen baitu.
|
|
|
' Pasio krimena' izeneko eleberria aurkeztu duzu, hilketa batetik abiatzen
|
den
istorioa. Zer da, poliziakoa?
|
|
|
Lagunak ez nau ikusten adigalduta, bere sinkopearena baino erakargarriagoa
|
den
istorio paralelo bat asmatzen.
|
|
2014
|
|
|
Baina, Adiskide bat nuen izenburuak, zendutako lagun baten gorazarretik eleberria abiatzen badu ere, errusiar panpinen antzera zabalduko
|
den
istorio hirukoitza biltzen du bere baitan. Honela, istorioak zabalduz doazen neurrian, orotariko gai eta hausnarketa interesgarrien partaide izango gara:
|
|
|
Bizi guztiko espetxe zigorra ezarri zioten. Urdailera harria bezala amiltzen
|
den
istorioa denez, hitz asko esan dira, lerro asko idatzi dira, familia normalaren giro goxoan hazitako mutilaren jokabideari arrazoibide gutxieneko bat aurkitzeko. Aritu dira psikologo, psikiatra, pedagogo eta era guztietako hezitzaileak; aritu dira legelari eta kazetariak:
|
|
|
Beste zerbait ere behar da, baina bera ere ez zen ohartzen sinestea zela Zuberotik airatzen, garai hartan. Bada Proventzako liburu bat, La Bestio dou Vaccares izenekoa, Camarguen pasatzen
|
den
istorioa zaigu hor azaltzen, eta horretan, unai batek fauna bat ikusten du gauaz jalgitzen, zezenak inguruka ibilarazten denak leher egin arte. Istorio fantastikoa da.
|
|
|
Bertan agertzen diren elementu guztien arteko egitura. Egituraketa horretan artikulatzen den prozesua konplexua da, ez da lineala, ez dago pertsonaien menpe, ezta bertan azaltzen
|
den
istorioaren menpe eta ez du zertan esanahirik bilatu.
|
|
|
Jadanik ezaguna
|
den
istorio bat kontatzera goaz, hura zeinen ondo dakizuen ikusteko.
|
|
|
Gauza bakar bat argitzera etorri naiz hona beraz esaidazu zer gertatzen
|
den
istorioa amaitu eta gero!
|
|
|
Abenduaren 10ean liburu hori presentatua izan da Lur Berri gelan. Janbattitt Laborde auzapezak deneri ongietorria egin du, bai eta esplikatu nola pasatu
|
den
istorioa: " Henri Errandonea Sarako Ondarea elkarteko lehendakariak aipatu zautan beren ideia, segidan baia eman nion, euskaraz egitekotan, eta behar nuela kontseiluaren baimena eta izan nuen".
|
|
|
Hitzordua plazan, Olentzerorekin ibilaldi, dantza, kantu, musika, bai eta jateko eta edateko, gaztaina erreak, sagarno eta bertze 0927 zelda" dantza ikusgarria Luhusoko lehen emanaldiaren ondotik, hara Zarena Zarelako dantza taldeak Irisarriko Airoski gelan emanen duela bere sorkuntza berria, abendoaren 20an, larunbat aratsez (21:00), Ortzaizeko ikastolak antolaturik. Pascale Lascano senpertar koreografoak sortutako ikusgarria da, presondegi batean iragaiten
|
den
istorioa, emozioz betea. Taula gainean, 9 dantzari.
|
|
|
Urriaren 14an aldiz, ikastegietako CM2ko haurrentzat elgarrizketa bat izanen da Marco marrazkilariarekin Hazparneko liburutegian. Hunek marrazki liburu bat egina du 14ko gerla denborako soldado batzuekin iragaiten
|
den
ixtorio batekin. Oraino bertze gertakari batzu ere antolatuak izanen dira, 100 urtemuga horren aipatzeko eta azaroaren 11n, gerla bukatzearen urtebetetzean, duela ehun urteko soldado beztimenekin jauntziak izanen dira, gerlarien harriaren aitzinean egiten den ohizko zeremonian.
|
|
2015
|
|
|
Joxe Arratibelek bildutako ipuinaren gainean egin dudan moldaketa da. Jatorriz oso klasikoa eta maskulinoa
|
den
istorioari genero rolak aldatu dizkiot: emakumerik ez zegoen lekuan, esaterako, Mentxu izeneko pertsonaia sortu dut, sendabelarren gaineko jakintza handia daukan emakumea.
|
|
|
Txalotzekoa da Mariano Izetaren Dirua galgarri nobela berriz argitaratzeko ideia, kasik sen arruntaren kontrako apustua baita euskarazko genero beltzaren genesiari paper berria ematea. Euskaltzaindiak eta Baztango Udalak egin dute edizioa eta arratsalde bakarrean irakur dezakezu, 100 orrialdera iristen ez
|
den
istorioa erraz ulertzeko maneran baitago idatzia, kontakizuna erabat lineala da eta ekonomia berbala du ezaugarri nagusi.
|
|
|
Ikusten zitzaion bazuela gai bereziren bat», esaten dute Garitano jokalariaz galdetuta entrenatzaile eta taldekide izandakoek. Gertatuko dela ia ziurra
|
den
istorioen antzera, askok ikusten zuten taldean hasi zen aulkiko beharrean: Eibarren.
|
|
|
Ekoizleen igerileku urdinetan beti deseroso sentitzen zen Barton Fink hark bazuen iturginetik zerbait, eskuekin egiten zuen lan zikina, fisikoa. Adaptation (Spike Jonze, 2002) filmerako Charlie Kaufmanek egindako gidoi autofikzionala bera, gidoigintza kurtso azeleratua da, idazten ari
|
den
istorioarekin krisian sartzen den Charlie Kaufman izeneko gidoilari baten kalapitak kontatzen dituen heinean. Lars Von Trierrek, bere aldetik, bi gidoilari jarri zituen protagonista Epidemic (1987) filmean:
|
|
|
1 Irakur ezazu bizitza bezain erreala
|
den
istorio hau:
|
|
|
2.4 Nola bukatuko
|
den
istorioa
|