|
2000
|
|
|
Azkenik, Zazpigarren Artea sakondu asmoz, Felix Linares zineman erabiltzen
|
den
hiztegi bereziaren hainbat hitz eta esamolde azaltzen saiatuko da. Zinemazale direnek, sekuentzien planoa edota travellinga zer diren ikasi ahal izango dute, esate baterako.
|
|
2004
|
|
|
izenekoari amaiera eman zion eta 1964 urtean Ramón García Pelayok idazlana orraztu zuen; entziklopedia ez
|
den
hiztegi horrek hitz zientifiko eta teknikoak eta, batez ere, hamaika amerikanismo bilduriko espainieraren eskuliburu bikaina eskaintzen du.
|
|
2008
|
|
|
Noski, euskarazko hitzak kontsultatzerakoan ere lematizazioa oso lagungarria da, eta adibidez tentelenei hitzaren sinonimoak bilatzen ditugunean kaikuenei hitza lortzeko gauza da; kasu horretan analisi morfologikoaren emaitza ez da bakarrik erabiltzen lema zein den jakiteko, hitz sinonimoa atzizki berdinekin eskaini ahal izateko ere erabiltzen baita. Beraz, hitz bat bere sinonimo batekin ordeztu nahi badugu, erraztasun bikoitza izango dugu plugin hau erabiliz gero, batetik ez dugu zehaztu behar zein
|
den
hiztegian bilatu behar den lema, eta bestetik atzizki berdinekin lortzen dugu sinonimoa automatikoki.
|
|
|
Nola egiten
|
den
hiztegi bat. Askotan galdetu izan diot neure buruari.
|
|
|
Dudarik ez, Euskaltzaindia da, datuok aztertuta, proposamen berrien' arrakasta' neur tu eta dagozkion erabakiak hartzeko erakundea. Denboraren poderioan, arrakasta duten hitzak erabileran parte izango direlako, eta arrakasta izan ez dutenak baztertu eta benetan erabiltzen direnak onartzeko lasaitasuna izango dugulako, gure hiztegigintza, apurka apurka, deskribatzaileagoa izango da (ez erabat, ez dago guztiz deskribatzailea
|
den
hiztegirik) eta harrotasunez esan ahal izango dugu gure hiztegiek euskaldunok erabiltzen duten lexikoa jasotzen dutela. Hala izan bedi.
|
|
|
Zama handiegia ezartzen ari gara, beharbada, Euskaltzaindiaren bizkarrean. Ez dakigu Euskaltzaindiak bakarrik heldu ahal izango dion gure ustez behar
|
den
hiztegi batu horri. Eginkizun horretan talde lana indartzeko, Euskaltzaindiaren gonbita jaso genuen, eta, gure aldetik, gure ahal apalen neurrian, antolatzen diren lan-taldeetan ganoraz eta gogoz lan egiten saiatuko gara.
|
|
|
“Ezinbesteko komunikazio tresna” hori atzo aurkeztu zuen Mercedes Cabrera Hezkuntza, Gizarte Politika eta Kirol ministroak. “Bi hizkuntzen arteko zubia izango
|
den
hiztegi oro argitaratzea ospatu beharreko ekitaldia da, aberatsago egiten gaituelako eta komunikaziorako baliabideak zabaltzen dituelako”, adierazi zuen Cabrerak. DILSE iii.a elebiduna da (gaztelania gaztelania zeinu hizkuntza) eta 4.100 zeinu ditu.
|
|
2009
|
|
|
eskoletan, emakume edo guraso elkarteetan, Osakidetzan, filmetan, liburuetan, aldizkarietan... Gainera, egun erabiltzen
|
den
hiztegia, azaltzeko modu zuzenak... nagusi askorentzat arrotzak dira, eta, euren bizipenei, bidea ematen lagundu beharrean, traba egiten diete.
|
|
|
Festa egunari izena jartzeko orduan, aldiz, azken joera politiko modernoei eutsiz, tradiziyua albo batera utziz eta Udalaren oniritzia tarteko (Euskara Departamentuarena ere bai?), guztiz arrotza
|
den
hiztegia erabiltzea erabaki dute antolatzaileek.
|
|
|
Idatzia joan den igandean argitaratu zuen Gara egunkariak. Bertan Sastrek iritzia ematen du politikan erabiltzen
|
den
hiztegia eta semantikari buruz eta salatzen mundu horretan gezur anitz erraten direla, haren ustez. PSOEri galdetu dio besteak beste ea egia den gatazka politikorik ez duela ikusten, eta egia den ez dakiela irtenbidea negoziazio batetik etorriko dela.
|
|
|
Batzarretako diskurtsoaren analisi lexikalak argi ezberdintzen ditu lau sindikatuak. CFTC eta FOren kasuan erabiltzen
|
den
hiztegia hiztegi instituzionala da gehienbat (formazioa, gizartea, enplegua, kongresua, CFTC, Estatua, segurtasuna...). CGT CFDTren kasuan, aldiz, oso ezberdina da erabiltzen den hiztegia, askoz dinamikoagoa:
|
|
|
CFTC eta FOren kasuan erabiltzen den hiztegia hiztegi instituzionala da gehienbat (formazioa, gizartea, enplegua, kongresua, CFTC, Estatua, segurtasuna...). CGT CFDTren kasuan, aldiz, oso ezberdina da erabiltzen
|
den
hiztegia, askoz dinamikoagoa: langileak, CGT, behar dute, ekintza, garatu, Herria, bitartekoak, bizitza...
|
|
2010
|
|
|
Haren edukiak adinarekin bat etorri behar du, eta, gainera, ulergarria izan behar du ikaslearentzat, ulertzeko gaitasunarekin koherentea. Informazioaren dentsitatea eta iraupena, erabiltzen
|
den
hiztegia eta azaldutako irudi edo grafikoen argitasuna baloratu behar dira. Sareko bideoak Internet irakasle eta familientzako baliabide didaktikoen iturri agortezina da.
|
|
|
Liburu hau euskara batuaren arauetarik urrundu gabe idatzia da, eta Euskaltzaindiak hitz baten forma finkatu ez duenean edo hautuan utzia, gehienetan Iparraldeko moldeak hobetsi ditut, denek ulertzeko helburua gogoan atxikiz halere. Horregatik, ulermena laguntzeko, Hegoaldeko moldeak ere liburuaren bukaeran
|
den
hiztegi batean eman ditut. Esperantza dut, oro har, irakurleek hain bereziak diren solasaldi horiek ulertuko dituztela, bederen euskararen aldetik sobera trabarik kausitu gabe.
|
|
2011
|
|
|
1) idazleak oroimenak izendatzen dituen idatziak; 2) hurbiletik ezagutu zituen bere garaiko zenbait emakumeri buruzko aipamen eta balorazioak. Perpetuarentzat esan du Andres Iñigok merezimendu handikoak izan zirenak, bizitzea tokatu zitzaien lan ixil eta gogorrean erakutsitako indar eta kemenagatik; 3) idatzirik utzi zituen bertso batzuk.Bigarren kapituluan Perpetua Saraguetaren eskuidatzietan ageri
|
den
hiztegi hautatua eskaintzen da, Erroibarko hiztegia osatzeko eta euskal hiztegiaren corpusa aberasteko lekukotza interesgarria izanen delakoan, bai eta onomastika corpusa ere, aipatzen dituen hainbat leku eta etxe izenengatik.Bestalde, bi eranskin txertatu zaizkio liburuari: bata, gerra aitzineko garaian Baionako Eskualduna eta Donostiako Argia aldizkarietara igortzen zituen Mezkirizko eta Arizkungo dozena erdi bat kronika.
|
|
|
Laburbilduz, gaur egun zientzian eta jakintza arlo bakoitzean erabiltzen
|
den
hiztegia eta hizkuntza moldea 70eko hamarkadan aipatutako erakundeetan sortu, zabaldu eta finkatu zen. Nahiz eta gaur egunera aldaketekin heldu, oinarriak 70eko hamarkadan aipatutako erakundeek finkatu zituzten.
|
|
|
Hitzezko adierazpen eta ulermen maila handia dute. Terminologian oso aberatsa
|
den
hiztegi zabala erabiltzen dute. Erraz erlazionatzen dituzte kontzeptuak eta jarraibide konplexuak.
|
|
2012
|
|
|
Hiztegigintzaren eremuan dauden erronkei erantzuteko, aliantza sendoen premiaz eta egitasmoak partekatu beharraz jardun dute guzti guztiek. Horiek horrela, euskararen normalizazio eta normatibizazioaren bidean, garrantzi handiko urratsa eman da, gaur aurkeztu
|
den
hiztegiari esker. Horren oinarria Euskaltzaindiak onartua duen Hiztegi Batua da, lehen itzulian argitaratutako hitzak.
|
|
|
Hortik abiatuz, 40.000 hitzen formak arautu eta Hiztegi Batuan argitara eman dira. Andoni Sagarnak gaineratu duenez,, tresna horiek guztiek orain argitara eman
|
den
hiztegiaren oinarria sortu zuten. Etxe baten eraikuntza balitz, ereinotz adarra gailurrean jartzeko unea litzateke oraingo hau?.
|
|
2013
|
|
|
Hona zer agiri
|
den
hiztegiaren sarreran: –Bestalde, hiztegi honetan, orain arteko hiztegietan egin izan dena gaindituz, aparteko arretaz erabili da generoa, maskulinoa nahiz femeninoa.
|
|
|
Ekitaldi berean, gaur bertan sarean jarri
|
den
Hiztegi Batuaren azken bertsioa aurkeztu du Euskaltzaindiak.
|
|
|
Ulertuko al dute edukia aitona amonek? Ezagutuko al dute erabili
|
den
hiztegia?
|
|
|
Zuretzat egokia da erabiltzen
|
den
hiztegia eta informazioa?
|
|
|
1. Hiztegi ez
|
den
hiztegi honek mentore bat du, M hizkiaz hasten dena: Monterroso, Augusto.
|
|
|
3. Hiztegi ez
|
den
hiztegi hau izendapen anitzeko testu literarioz osatuta dago.
|
|
|
4. Pentsa daiteke hiztegi ez
|
den
hiztegi hau edonola idatzi ahal dela, agian bai. Emaitza gustura ikusiko nuke, baina ez dut jakin nahi izango zer eguraldia egiten duen, pertsonaiak zer gosaltzen duen eta are gutxiago nola jantzita dagoen, edo zein auzotan bizi den.
|
|
|
6. Baten bati bururatzen bazaio hiztegi ez
|
den
hiztegi honetan laburtasuna eta izerdia kontrajarriak direla, Karl Marxek Engelsi idatziriko gutun zati batez oroituko naiz: " Sentitzen dut hain gutun luzea idaztea, baina ez daukat astirik laburragoa egiteko".
|
|
|
7. Ez da hiztegi ez
|
den
hiztegi honen errua fast literature bezala kontsumitzen bada. Baten batek esan zuen nobelaren etorkizuna ipuina zela, eta ipuinarena aforismoa.
|
|
|
2. Hiztegi ez
|
den
hiztegi honek testu azpian begiratzen duten irakurleak ditu gogoko, ahazten ez dutelako iceberg batean ikusten ez diren 9 atalak direla, ikusten ez badira ere, hura moldatu eta eusten dutenak. Paradoxa, ironia edo satira arbuiatzen ez dituzten irakurleak.
|
|
|
5. Norbaitek pentsa dezake hiztegi ez
|
den
hiztegi honek hizkuntza soilegia erabiltzen duela, eta nik onartuko diot. Merezi ez dudan loretzat hartuko dut.
|
|
|
8. Bukatzeko, hiztegi ez
|
den
hiztegi honetan, helburuak, laburtasuna, zorroztasuna, anekdoten trinkotzea, hizkuntzaren ekonomia, ludikotasunaren gogo bizia..., beti bezala, desira nobleak besterik ez dira izan. Nik gehien baloratzen eta miresten ditudanak izan arren, gutxitan eman ohi didate auto satisfazioaren dohaina.
|
|
2014
|
|
|
Egokia da erabiltzen
|
den
hiztegia eta informazioa.
|
|
|
Azken kasu honetan(" gaztelera") ez dago guztiz txarto nolabaiteko tradizioa duelako eta oso hedaturik dagoelako erabileran. Hala ere, hizkuntza araua
|
den
Hiztegi Batuan" gaztelera" ordez" gaztelania" erabiltzea aholkatzen da.
|
|
2015
|
|
|
Testu batean identifikatu diren aipamenentzat hautagaiak izango diren entitateak sortzeko, 3 ataleanaipatu
|
den
hiztegia erabiliko da. Testuan azaldu den izen aipamena hiztegiko aingura balitz bezalatratatuz, aingurari lotuak azaldu diren entitateak, hautagaiak izatera pasako dira.
|
|
|
Count (e) k aldiz, e entitatea s izen ezberdin guztiekin zenbat aldiz agertu den kalkulatzen du, edo lehen esan bezalaagerpen kopuru totala. Banaketa honetako kontaketak ere 3 atalean azaldu
|
den
hiztegitik ateratzendira. Aurreko biderkagaiari aplikatu zaion leunketa berdina aplikatuz, S k e entitatea zenbat ainguraezberdinekin azaldu den adierazten du.
|
|
2016
|
|
|
arabera erabiliko
|
den
hiztegia edo lexikoa ere zaindu da: zehatz eta objektiboagoa izan
|
|
|
Horiek guztiak eta bestelakoak ere erabili dira gaur eskaintzen
|
den
hiztegi hau egiteko eta euskaldun orori tresna esanguratsua eskaintzeko, euskara bere eguneroko bizitza eta beharretan erabil dezakeena. Euskalkietatik nahiz egungo bizimodutik euskararen ohiko moldeetan errotu diren hitz horiek sistematizatzen eta egokitzen saiatu da Euskaltzaindia betidanik eta horretara dator sorreratik bertatik egin duen lexikografia arauemailearen lana.
|
|
|
Beraz, hitzezko baliabideei dagokienez, deiktikoak ez ezik, egoerak eskatzen duen formaltasunaren arabera erabiliko
|
den
hiztegia edo lexikoa ere zaindu da: zehatz eta objektiboagoa izan du egoera formaletan.
|
|
|
Ez du tintaren semantika ofiziala ezagutu zuregana iragan berri
|
den
hiztegiak.
|
|
2017
|
|
|
Txakolin edo txakoli biak erraiten dira, nahiz txakolin gehiago agertzen
|
den
hiztegietan... Dena den, aitzineko urtetan bezala, Ziburuk Txakolin Eguna muntatzen du igande huntan, uztailak 30 Besta hasiko da herriko plazan goizeko 11 k irian.
|
|
2018
|
|
|
Domesticar hitza Elhuyar ren bilatu dut. Ba al dakizue zein
|
den
hiztegi honek ematen duen adibidea? " Izaera gogorreko gizona zen arren bere emazteak pixkanaka otzandu du").
|
|
|
«Ahizpatasuna eta ahalduntzea mundua aldatzeko tresnak dira». Euskaltzaindiaren hiztegiak ez ditu maskulinizatu, ahizpatasun eta ahaldundu jasotzen, baina hitzok bizirik dabiltza kalean, diskurtso feministan, hainbat hedabidetan, feminismoaz edo feminismotik datozen liburu eta testuetan, sortzen ari
|
den
hiztegi (errealitate) berrian. Hizkera berria, errealitatearen talaia berria.«Begira nire fabrika!» entzun nion gaztetan Michelingo langile bati trenean.
|
|
|
Baina formula, arbela, klariona, soldadutxoa ere puzzle piezen moduan zatitzen dira. Neu ere puskatu naiz, baina sakabanatzen ari
|
den
hiztegian leitzen dut han hemenka puzzle hitzaren esanahia: buru aus garri a.
|
|
2019
|
|
|
Eraikuntzak eskaintzen dituen zerbitzuen artean jatetxe bat ere badago, franko txukuna, eta bazter lasai batean egokitu dituzte kalabazaren tamainako tipula gorria dirudien paperezko lanpara handiaren azpian. Wei Fulong maisuak katilu bat te hartu du, alderdiotan ohi duten bezala, bazkal aurretik eta, pilotaria ailegatu bitartean, Jesusen Lagundia prestatzen ari
|
den
hiztegi eleanitzaren berri jakin nahi izan du. Aita Zabalak azaldu dio nola berak txinera eta gaztelaniaren arteko atalean bakarrik hartzen duen parte.
|
|
2020
|
|
|
Haatik, haren eta artaldearen bizia jokoan ematen zuen. Hain zuzen, iraganeko bizimoduak deskribatzeko beharrezkoa
|
den
hiztegi berezia gaur egun ia galdua denez, irakurle ezjakina gal daiteke:
|
|
|
" Emakume ederra da, haren emaztea delako", zuzenduko diete besteek. Badaezpada ere, Elena Ivanovnak eros dezala bihar bertan Andrei Kraievskiren zuzendaritzapean argitaratzen ari
|
den
hiztegi entziklopedikoa, edozein gairi guruz hitz egiteko kapaz izan dadin. Irakur dezala batez ere" San Petersburgoko Berriak" egunkariko premier politique11 eta erka dezala" Ilea" egunkarikoarekin.
|
|
|
Faxismo soziala langile klasearen ikusmena lainotzen duena da, gure klase kontzientzia galarazten diguna, gure lagunak eta etsaiak desberdintzeko argitasuna ematen digun kontzientzia. “Osasun krisi” honetan erabiltzen ari
|
den
hiztegi belizista ez da kasualitatea. Lagun etsai harremana birplanteatzera eramaten gaitu.
|
|
|
Atxikarauan
|
den
hiztegia erabil dezakezu.
|
|
|
Atxikarauan
|
den
hiztegia erabil ezazu: kokatua da, inguratua da, dago, ageri da, iristen da, heltzen da, etab.
|
|
2021
|
|
|
Iparretik Hegoraino hola deitzen da berrikitan plazaratua izan
|
den
hiztegia. Obra guziz aberatsa zor dioguna Andde Ithurbide orain Uztaritzen den garaztar apezari.
|
|
|
Helburua bikoitza izango da: batetik, alfabetizazioari dagokionez, euren emozioak euskaraz izendatzeko behar
|
den
hiztegia izatea, eta, bestetik, hori heziketa literarioaren esparrura eramateko gai izatea. Bost laguni eskatuko diegu sentitu dutena, helarazi zaiena aintzat hartuta barruan duten hori modurik egokienean biltzen eta adierazten duen emozioa edo txartela hartzeko (EL).
|
|
2022
|
|
|
Intersek… Inter… (ez zaio hitza ateratzen) Jo, Ane. Niri gero eta zailagoa egiten zait feminista izateko behar
|
den
hiztegia, ezagutu behar diren kontzeptuak, terminoak… Deseraiki behar dela ulertu dut, baina noraino. Hutsuneraino?
|
|
|
Eskuineko orrialdean
|
den
hiztegiko artikuluari begira iezaiozu eta erantzun ezazu:
|
|
|
Santazilia, 2020). Eskuizkribu honetan heldu
|
den
hiztegian ere anhatze, anhatia, anharra, anhalque, tanhanlla, eta Ihinztaria bezalakoak ditugu (Peillen, 1983a). Egiategik ere baditu halakoak (Peillen, 1983b:
|
|
2023
|
|
|
Hizketagaiak eta hitzek ere baldintzatzen dute elkarrizketarako sarbidea. Sinesgarritasuna bezalaxe, kokaleku sozialak baldintzatzen du osatzen
|
den
hiztegia. Kolore oso bestelakoa du munduak jartzen zaion hitzaren arabera.
|
|
|
Mus jokoaren lehenengo aipamena Larramendik bere Corografia de Guipuzcoa liburuan egin zuen XVIII. mendean. Bere ustez karta jokoa bezain zaharra da gutartean eta, jokoan erabiltzen
|
den
hiztegia kontutan hartuz, hemendik kanpora zabaldu zela irizten dio: (51)
|