|
2001
|
|
|
Bizkortu nahi
|
den
hizkuntzak eredu berdindua izan du nahitaez, eta, ahal delarik, batua: ñabarduren mugarriak, desiragarri bezain halabeharrezkoak, arau batzuen barnean hesitu dira.
|
|
2008
|
|
|
– Eskoletan oinarritzat hartzen
|
den
hizkuntza ereduak arreta berezia eskaini behar die tokian tokiko euskararen aldaerei.
|
|
|
Hala, ikasleen adina eta inguruko gizartearen euskalduntasun gradua kontuan hartuz, erabaki dugu Ikastolaren lehen etapetan zein hizkuntz eredu lehenetsiko dugun. Hau da, lehenengo etapetan ahozko erregistro ez formal/ familiar bat eskaini behar diegu ikasleei Ikastolaren jarduera guztietan (kurrikularrean eta ez kurrikularrean), hautatzen
|
den
hizkuntz eredua edozein dela ere. Etapetan gora egin ahala, erregistro ezformal/ familiarra bakarrik erabiliko dugu Ikastolako jarduera eta eremu ezformaletan, geroxeago zehaztuko denez esku hartze eremuen berri ematen dugunean.
|
|
|
EHAK-k «beste iruzur bati ateak irekitzeko arrisku nabarmena» antzeman dio Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saila lantzen ari
|
den
hizkuntz ereduen erreformari dagokion lege aurreproiektuari. Aurreproiektuak ez luke bermatuko Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza (DBH) bukatzen duten ikasleen euskalduntzea, Ezker Abertzalea legebiltzar taldearen ustez.
|
|
2009
|
|
|
Mitxelena bera, Arantzazun batasuna deitzen
|
den
hizkuntza ereduaren aldeko jarrera proaktiboa agertzerakoan, arrazoi soziolinguistikoetan oinarritu zen aukeratzeko orduan. Biologia aipatu zuen:
|
|
2012
|
|
|
Eztabaidak askotarikoak dira, izan ere: ikasle immigranteen arteanbultzatu behar
|
den
hizkuntza eredua edota ikasle etorkinak sareen eta ikastetxeenartean banatzeko egokitasuna izan dira, orain arte, ohikoenak. Lehenak, gureustez, ez du konplexutasun handirik:
|
|
2013
|
|
|
— kooperatibako arduradunekin bilera ezberdinak eskolan bultzatu nahi
|
den
hizkuntza eredua adosteko.
|
|
2015
|
|
|
Euskarari buruzko ereduetan, agian. Hor bai, gerta liteke behinola paisaiarekin jazotakoa, Euskal Herri erdaldunera Euskal Herri euskaldunerako nahi
|
den
hizkuntza eredua esportatu gura bada. Arriskua maila bitan dago.
|
|
2017
|
|
|
Halaber, eta urtean behin, Euskaltzaindiaren zuzendaritzak txostena helaraziko dio EiTBko zuzendaritzari, erakunde publikoaren hedabide desberdinetan erabiltzen
|
den
hizkuntza ereduaren zuzentasunari eta egokitasunari buruz aholku emateko eta euskararen garapenean bidelagun izateko helburuarekin. Horrez gain, Akademiak erantzun zuzena emango dio EiTBren Euskara Zerbitzuari, eta EiTBren zuzendaritzak beharrezko ikusiz gero, hitzarmen honek barruratzen dituen gaietan trebakuntza ikastaroak, jardunaldiak edo informazioa emango dio Akademiak.
|
|
2021
|
|
|
Bigarren Pizkundean lortu zen euskarazko alfabetatze prozesu orokorra martxan jartzea, prozesu horretarako funtsezkoa suertatzen
|
den
hizkuntzaren eredu estandarra ere orduan estreinatu zen, eta horiexek izan ziren tradizio idatzi baten benetako garapena eta zabalkundea ekarri zuten oinarriak. Kontuan hartzeko moduko irakurlegoa zuen literatura idatzia ere orduan hasi zen bidea egiten, Gabriel Arestirekin, baina, hain justu, ahozkotasunera nahiz bertsolaritzara asko gerturatu zen idazle bat izan zen Aresti.
|
|
2022
|
|
|
Lege berrian zehaztuko
|
den
hizkuntza ereduaren inguruan izan dituzte desadostasunak alderdiek, eta jakina da akordioan bat egiteko orduan zailtasunak izan direla. Hona hitzartu zuten testuan zer nola zehaztu duten nolakoa izan behar duen eredu berriak.
|
|
2023
|
|
|
Espainian 1978ko konstituziotik eratortzen
|
den
hizkuntza ereduaren definizio teorikoa bi zutabetan oinarritu zen: batetik, hizkuntza propioei1 estatus juridikoa aitortu zitzaien (lurraldeka zedarritutako ofizialtasun partekatua, gaztelaniarekin batera), eta, bestetik, gaztelaniari, estatu hizkuntza gisa, nagusitasunezko posizioa bermatu zitzaion.
|
|
|
Haatik, Frantzian eta Espainian XIX. mendean ezarri ziren hezkuntza ereduen oinarriak daude indarrean, hau da, uniformetasuna eta zentraltasuna bideratzen dituen hezkuntza sistema dago oraindik ere sustraiturik; euskara erdigunean jartzen ez duen hezkuntza eta hizkuntza eredua. Bertan, hezkuntza testuinguru linguistiko bakoitzaren arabera eskaintzen
|
den
hizkuntza eredua dago. Hain justu, A (gaztelania hutsean), B (gaztelania eta euskara uztartuta) eta D (euskara hutsean) ereduak eskaintzen dituen hezkuntza sistema aplikatzen da (Osa 2006).
|