|
2004
|
|
|
" Normalizazioa" kontzeptua ez da behin ere agertu, eta" ofizialtasuna" arrunt gutxi. Niri bederen, zer pentsatu eman dit ikusteak nazioarteko foroetan zer hitzen bidez definitzen
|
den
hizkuntza aniztasunaren eztabaida eta garbiago antzeman dut" normalizazioa" eta" ofizialtasuna" bezalako kontzeptu zehaztugabeak baztertu beharra. Egun, katalanek," normalizazio" hitzaren asmatzaileek eurek ere ez dute erabiltzen, eta guk berriz, horri loturik segitzen dugu, horrekin zer esan nahi dugun ere ez dakigula.
|
|
|
Eta gainera zehaztu genuke zeri deritzon Europako Batasunak aniztasuna: estatuetan ofiziala
|
den
hizkuntzaren aniztasunaz ari den, ala estatu barruan dauden hizkuntza gutxiagotuen aniztasunaz. " Hizkuntz komunitateei izaera aitortu behar zaie lehenengo; eta eskubideak aitortu gero", zioen Paul Bilbaok.
|
|
2009
|
|
|
Hizkuntza politikak interes orokor eta sozial bat du helburu: gizabanakoarentzat aberatsa eta gizarte bizikidetzarako ere guztiz onuragarria
|
den
hizkuntza aniztasunari osasuntsu eustea, gutxiagoturik dauden hizkuntzak biziberritu nahiz indarberritzea, eta herritarrei aitorturiko hizkuntza eskubideak errespetatu eta errespetaraztea. Helburu horiek zilegi direnez, zilegi izan behar du helburu horietara gerturatuko gaituen politika hezurmamitzea, hots, zilegi da hizkuntza politika, beti ere herritarren borondatea errespetatuz, kohesio soziala bermatuz eta hizkuntza eskubideak herritarrei aitorturiko gainerako eskubideekin uztartuz egiten den neurrian.
|
|
2011
|
|
|
Baina azken urteetan badirudi gauzak aldatzen ari direla, eta bereziki Nazio Batuek 2008 urtea hizkuntzen nazioarteko urtea izendatzea esanguratsua izan zen; urte horretan bertan argitaratu zen sareko Arriskuan dauden hizkuntzen Atlasa ere (http://www.unesco.org/culture/ languages atlas), etengabe eguneratzen dena. Aipatzekoa iruditzen zaigu 2011 urteko uNeSCoren batzar orokorrerako proposatu
|
den
hizkuntza aniztasunaren eta formazio eleanitzaren inguruan batzar orokor mundiala egitearen aldeko aldarrikapena ere, (uNeSCo, 2011: 187 eX/ 44/ 1) eleaniztasun horren osagarri nagusi eta bereziki bultzatu beharrekoak hizkuntza gutxituak direlako. gerturago etorriz, beharrezko ikusten dugu baita ere hizkuntza aniztasunaren auzia, ekologia eta biologia aniztasunarena bezala, edozein norbanakoren nahiz erakunderen helburu eta interesgune bihurtzeko ahalegina. euskararen biziberritze ahaleginekin batera, aspalditik ohartu gara munduko beste hizkuntza gutxituekin solidaritate harremanak indartu beharra, batzuen eta besteen ahaleginak, lorpenak, ekimenak konpartituz helburu onartuagoa, zabalduagoa, eskuragarriagoa egingo denaren esperantzarekin lan egitea askoz aberasgarriagoa da; eta emankorragoa ere bai seguruenik. euskararen/ hizkuntza gutxituen normalizazio eremuetan lortutakoek beste hizkuntza gutxituentzat ere eredugarri izan lukete, bereziki gertuago daudenentzat:
|
|
|
Bigarren arrisku bat, berriz, hizkuntza aniztasunaren tratamenduan legokeen arriskua litzateke. Beste kide batek azaltzen duenez, bideratzen ari diren hainbat esparrutan nahaste borrastea antzematen ari da hizkuntza aniztasunaren tratamenduan. garatzen ari
|
den
hizkuntza aniztasunaren zenbait diskurtsotan aniztasunaren trataera kanpotik datozen hizkuntzen kudeaketarako eta bioaniztasunarekin lotzen ari da, eta hor diskurtso bitxiak sortzen ari dira biodibertsitatearekin lotuta.
|
|
2015
|
|
|
Identitate akademiko eraberritu horien barruan, zelan ulertzen da gaur egun nazioartekotutako unibertsitatean aldarrikatzen
|
den
hizkuntza aniztasuna. Zer ondorio izan du unibertsitate ereduaren aldaketak akademiko euskaldunen hizkuntza jarrera eta praktiketan?
|
|
2021
|
|
|
Baina estatu gehienek 1.000 biztanle baino gutxiagoko emaria dute; gehien gehienek 200 lagun baino gutxiagokoa. Dibertsitate horrek ezaugarritzen du, hain zuzen, gizartean garatzen ari
|
den
hizkuntza aniztasun handia, kasu honetan, hiztun kopuru txikiko hizkuntza aniztasun handia.
|
|
|
Munduko hizkuntza gehienak oso egoera zaurgarrian daudela jakin dugu, bereziki 2000 urtearen inguruan argitaratu diren hainbat lani esker. Alor honetan, Katedraren aurrekariak izan ziren UNESCO Etxearen aterkipean egindako hainbat lan aipatu daitezke, besteak beste, Europako (Barreña et al., 2005) eta Amerikako (Uranga et al., 2007) hizkuntzei buruzkoak; horretaz gain, Euskal Herrian immigrazioari esker gertatu den eta etenik gabe aberasten ari
|
den
hizkuntza aniztasuna ere aztergai izan du Katedrak (Uranga et al., 2008). Horiez gain, UNESCOren eskariari erantzunez 2005ean argitaratutako lan erraldoiari esker (Amorrortu et al., 2004; Marti et al., 2005) mundu osoko 500 hizkuntza baino gehiagoren datu zuzenak jasota, haien egoeraren azterketa kaleratu zen.
|
|
|
Ikerketa horiek guztiak gaurkotasun handiko gaiak dira euskararen testuinguruan. Euskarak hezkuntza arautuan duen ibilbidean etengabeko kezka izan da eta da zer modutan jorratu behar
|
den
hizkuntza aniztasuna. Testuinguru linguistiko ezberdinetatik datozen haurrak euskara zer modutan barneratuko duten (murgiltze ereduan edo modu bereizian), zer adinetan den egokiena beste hizkuntza batzuekin harremanetan hastea, nola lortu hizkuntza jakin baten erabilera testuinguru jakin batzuetan horiek denak eztabaidagaiak dira gaur egun.
|
|
2022
|
|
|
Nolanahi ere, ezin da enpresa guztientzat baliagarria izango
|
den
hizkuntza aniztasunerako politika orokor bakarra diseinatu, baina, ondorengo ataletan azaltzen den modura, badira guztientzat baliagarriak izan daitezkeen zenbait erabaki, betiere, enpresaren jarduera eta kulturari egokitu direnak.
|
|
2023
|
|
|
Egia esan, Armenian baino gehiago Georgian topatu dugu euskararekiko loturaz zerbait entzuna zuen jendea. Edozelan ere, armenierak eta georgierak ez dute elkarrekin zerikusirik, eta Kaukasoen zabalean
|
den
hizkuntza aniztasunaren parte dira. Ez da, beraz, arraroa Kaukasori «hizkuntzen mendia» deitu izana.
|