|
2008
|
|
|
Ohitura txarrak hartu ditugu, telebistaren aurrean jatearena, adibidez. Haurrek ikasi behar dute jateko ordua ahal
|
den
heinean gizarteratzeko ordua dela, familiarekin hitz egiteko garaia. Horrela, jaten ari direnaren kontzientzia hartuko dute.
|
|
|
Guk ez dugu hori onartzen; gure ustez, jaiak herritarrek antolatu behar dituzte. Gure apustua Udalak bere egitaraua egitea da, eta herritarrok geurea, eta ahal
|
den
heinean biak uztartzea. Bestetik, guretzako festei erabilpen merkantilista ematen dio Udalak; kontsumoari eta turismoari begiratzen diote, ez donostiarrei.
|
|
|
Antzera entrenatzen jarraitzen naiz, baina ez naiz hainbeste nekatzen. Laster beherako bidea hartuko dut, baina ahal
|
den
heinean eutsiko diot.
|
|
|
Familia eta herritarrei laguntzea eta, ahal
|
den
heinean, krisiaren eraginak murriztea. Bi helburu horiekin hainbat neurri adostu dituzte Gipuzkoa eta Bizkaiko diputazioetako Ogasun departamentuek.
|
|
2009
|
|
|
Bertzeak bertze etxeko leihoak ongi hestea eta kanpo aldean zintzilik zeuden liliontziak edo bertze ongi estekatzeko eskatu zieten. Autoz ahalik eta gutxien ibiltzeko eskatu zuen eta posible
|
den
heinean etxean gelditzeko gomendioa ere egin zien herritarrei, besteak beste.
|
|
|
Segituan beldurra sentitzen du bere auto-estimua oso baxu dagoelako; hortik aurrera besteek arazotzat hartuko dutela ikusten du, eta paradoxa batekin talka egiten du. Adingabea
|
den
heinean babestuta dago, baina sumatzen du beste araudi kontraesankor bat ere erabiltzen dela, Atzerritarren Legea. Egoera horrek ezegonkortasun handia eragiten dio arlo guztietan.
|
|
|
Armstrongek berak, ordea, hain garbia ez dela aitortu zuen atzo: Hasiera batean garbia zela zirudien, baina denbora igaro
|
den
heinean hala ez dela konturatu gara. Hezur guztiak xafla baten bidez lotzea da medikuaren ideia.
|
|
|
–Lanerako besoak badoaz, pentsatu behar dutenak ere bai, eta iparraldeko herrialdeetan ikasi dutenek ez dute itzuli nahi. Gazteen migrazio hori gertatzen
|
den
hein berean, mendebaldeak milaka europar bidaltzen dizkigu, kooperazioaren eskutik: medikuak, irakasleak edo ingeniariak.
|
|
|
Espainiako Gobernuaren eta EAJren aurrekontu itunak Euskadiko herritarren interesei nabarmen kalte egiten diela kritikatu zuen. Eta gehitu zuen euskal herritarren ordezkari gorena
|
den
heinean bere buruari ere kalte egiten diola.
|
|
2010
|
|
|
Kopuru eramangarria da euskaltzaleentzat, eta AEKrentzat eta Korrikarentzat, berriz, oso laguntza garrantzitsua da. Hala ere, Brouardek zehaztu du Korrikaren filosofia dela laguntza hori ahal
|
den
heinean bueltatzea. Horretarako, laguntzaile ororen esku jarri dituzte Korrikaren txapak eta txartelak.
|
|
|
Bat egitearen aurka agertu direnek Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailari aurpegiratu diote zentro bakoitzaren berezitasunak desagerrarazten saiatzea. Oso proiektu ezberdinak daude Beasainen, eta guk proiektua mantendu nahi dugu, ahal
|
den
heinean. Ikusten dugu badagoela ahalegin bat lizeoa desegiteko, azaldu dio Alkartasuna lizeoko guraso elkarteko ordezkari batek BERRIAri.
|
|
2011
|
|
|
Bere hitzetan «estatuen borondatea delako euroagindua plantan jartzea». Eta «adi» egoteko deia luzatu du, «estatuentzat porrot bat
|
den
heinean beste euroagindu bat aurreikus daitekeelako».Eleak mugimenduaren iritziz, berriz, «auzitegiak hartutako erabakia bat dator momentu honetan Euskal Herriak eta Eleak mugimenduak egiten duten eskakizunarekin: –bake prozesu baten testuinguruan auzitegiek erabakiak hartzeko politika erabiltzea».
|
|
2012
|
|
|
Dakiguna da nanogaiak desberdinak direla, eta makroeskalan daudenean gai horiei buruz dugun ezagutzarekin soilik ezin dugula iragarri zer nolako jarrera izango duten nanogai bihurtzen direnean. In vitro ikerkuntza lehenesten ari zarete Gaikerren, in vivo ahal
|
den
heinean baztertuz. Zer nolako abantailak ditu in vitro ko nanotoxikologiak?
|
|
|
Guk proposatzen duguna da animalien erabilera alde batera uzten duen ikerkuntza metodoa. Nahi duguna da animalien erabilera arrazionalizatu, ahal
|
den
heinean saihestu. Bistan da metodo horiek onurak dituztela, lehenik eta behin animalientzat.
|
|
2014
|
|
|
Une batez, gutxienez, orain arteko bizitokira bueltatzen utzi diete, egoera onean dauden gauza pertsonalak ateratzeko. Etxebizitza sozialak kaltetuei Kalteen jarioa ahal
|
den
heinean eteteko, Pasai Antxon dauden etxebizitza sozialak eskainiko dizkie Eusko Jaurlaritzak familiei. Hala aurreratu zuen herenegun Juan Maria Aburtok, Gizarte Politiketarako sailburuak:
|
|
|
Erretretatuaren tokira joango dira protagonistek momentu hartako oroitzapenak konta ditzaten eta une hura berriro bildu eta gogora dezaten. Horrez gain, ahal
|
den
heinean, protagonistarekin batera argazki horietan agertzen diren lagunekin, familiakoekin edo beste pertsonekin ere bilduko dira. Horiek ere beren iritziak emango dituzte saioan.
|
|
2015
|
|
|
Dena alde bakarrekoa izan da. Kontrabotere gisa eragingarri izateko, ELAk aldarrikatzen du sindikalismoak izan behar duela estrategia eta ekintzak erabakitzeko autonomia finantzario eta politikoa; sindikalismoari eginkizun burokratikoa ematen dioten alferrikako mahaietatik aldentzea; lantokietatik abiatuta antolakuntza sindikala finkatzea; koadro eta militanteak prestatzea, eta ahal
|
den
heinean aliantza sindikal eta sozial jakin batzuk hobestea, hain zuzen praxi eta helburuetan bat datozen kideekin osatutakoak (etsai berberak ditugun desberdinen artean bat egitea). Kontraboterearen hautua ezinezkoa da antolakuntzarik gabe.
|
|
2018
|
|
|
«Euskal Eskola Publikoan bertatik bertara ezagutzen dugun errealitatearen dimentsioa aipatu izan dugu aspalditik, baita horren zergatiak ere: familiek eskola erabakitzeko aukeraren atzean egon diren gaizki ulertu interesatuak, matrikulazio garaiko trikimailuak, aniztasuna handitzen
|
den
heinean bertakoek alde egitea... Ez da soilik herritar etorri berrien kontua; maila sozioekonomikoarekin zerikusia du.
|
|
2019
|
|
|
Ofizialki, gaur hasiko da G7koen goi bilera, Miarritzen (Lapurdi), eta, ekitaldia gerturatzen ari
|
den
heinean, gero eta estuagoak dira Frantziako Poliziaren kontrol neurriak. Atzo, gailurraren bezperan, hamabi lagun inguru atxilotu zituzten Urru, an, herritar talde batekin errepide bat mozten ari zirela.
|
|
2020
|
|
|
Horretarako, eskatuko zaie haiekin harremanetan jartzeko eran egoteko. «Gertuko kontaktuei» aholku emango zaie, gainera, «jarduera sozialak», ahal
|
den
heinean, mugatzeko. Batez ere, jendetza handiak eta dauden giroak saihestera egin behar dela esan du Barrikartek; badaezpadako neurria da, sintomarik agertzen ez bada ere aintzat hartzekoa.
|
|
|
Kudeaketa eredu honekin gauza bitxi bat gertatzen da: kudeatzen ez den ontziak gastu gutxiago dakarrenez, hondakin bilketaren eraginkortasuna txikiagoa
|
den
heinean irabazi handiagoak dituzte. Izan ere, nor egiten da kargu ontzi horiek erreka, itsaso edo bide bazterrean amaitzen dutenean?
|
|
|
Nola munduan hala gure herrian pandemia batek kolpatzen gaituen honetan, argi dago giza eta osasun zerbitzuak inoiz baino presio handiagoa jasaten ari direla, eta langile oro ahal duen guztia ematen ari dela, bizi dugun ekaitzaren kalteak ahal
|
den
heinean arintzeko.
|
|
2021
|
|
|
Obra hori euskarara ekartzea garrantzitsua da ere literaturaren historiaren parte
|
den
heinean. «Heptameron, Decameron, Canterburyko ipuinak... horiek denek geroztiko narratiba baldintzatu duen genero batekoak dira:
|
|
|
COVID aurkako txertaketa prozesua azkartzen ari
|
den
heinean, adingabeak ere txertatzeko aukera mahai gainean ari dira jartzen gehien garaturiko herrialdeetako gobernuak. AEBetan dagoeneko txertatu egin dituzte 12 eta 15 urte arteko 600.000 gazte baino gehiago, FDA Medikamentuen eta Elikagaien AEBetako erakundeak adin tarte horretan Pfizer eta Moderna txertoak erabiltzeari oniritzia eman ondotik.
|
|
|
Proiektuak «udaran» berpiztu behar direla uste du. «Aulkian egindako apustuari eutsi egin behar zaio sasoia bukatu arte, ahal
|
den
heinean behintzat. Eibarren eta Alavesen azken emaitzek kontra egiten diote nire ikusmoldeari, baina ezin da kasu batengatik dena hankaz gora jarri».
|
|
|
Badirudi Euskadiko Orkestrak bere programen izenburuak unean uneko egoeretara egokitu dituela nahi gabe. Izan ere, denboraldiak oraindik ere bizirik dirau, ahal
|
den
heinean kontzertu gelak txaloz betetzeko aukerak emanez. Oraingoan, bi gonbidatuak izan ziren —biak New Yorkeko Julliard eskolan ikasiak, biak goiztiarrak, biak bikainak— kontzertuari arnasa eman ziotenak.
|
|
|
Horrela bakarrik uler daiteke Boris Johnsonen gobernuaren Internal Market Act legearen onarpen saiakera, argi eta garbi Protokoloa urratzen zuena (eta Lorden Ganberak geldiarazitakoa). Baina, Ipar Irlanda Erresuma Batuaren parte
|
den
heinean, ez al da Ipar Irlanda Erresuma Batuko barne merkatuaren parte. Duda barik, gogorra izan behar da Erresuma Batuko unionistentzat euren nazio lurraldeko barne trafikoan kanpoko erakunde politiko baten merkataritza kontrolak kontuan hartu behar izatea.
|
|
|
Neurriek konpainia elektrikoen errentagarritasuna arriskuan ez dutela jartzen; hori erantzun die Teresa Ribera Trantsizio Energetikorako ministroak. Riberak «beroaldian egindako lehen erreakzio» gisa definitu du Foro Nuclearraren mehatxua, eta onartu du haien irabaziak ez direla handitu tarifa handitu
|
den
hein berean, gasaren prezioa eta CO2 isurketen eskubideak ere asko garestitu baitzaizkie. Defendatu egin du gobernuaren esku hartzea, «udazken zaila» datorrelako, eta zerbait egin behar zelako argindarraren handizkako prezioaren igoera itzelak «hainbesteko itzala ez izateko etxeen eta industrien poltsikoetan».
|
|
2022
|
|
|
Ezin dugu konplexurik eduki. Justiziak parte hartu behar du, zintzotasunez, egia ahal
|
den
heinean lortzeko. PSEk estatuaren indarkeriaren biktimak aitortzeko dekretua egin zuen, baina biktima askok ez dakite beren egia, eta oraindik zor diegu.
|
|
|
Baina denboraldiak aurrera joan ahala, hori aldatu egin behar da. Egia da emakumeen futbola profesionalizatuz joan
|
den
heinean gu ere hobeto zaintzen gaituztela, eta baliabide gehiago ditugula horretarako. Baina aldi berean, lehiakortasuna gero eta handiagoa da.
|
|
|
Hizkuntza eredua «publikoa eta kolektiboa»
|
den
heinean «justiziaren, berdintasunaren eta bizikidetzaren alde» egin lukeela gaineratu zuten. Enrique Maia alkatea, ordea, «kontrako noranzkoan» ari dela uste du euskalgintzak:
|
|
|
«Beste aldaketa bat da, eta nik uste dut kanpoko eskakizunik gabe, norbere burua zigortu gabe, eta etiketarik jarri gabe onartu behar dela». Egoera normalizatzen
|
den
heinean sintomak poliki poliki desagertuko direla dio. «Baina ardura obsesio bilakatzen bada, gure eguneroko jarduna oztopatzen badu eta negatiboki baldintzatzen badu, laguntza eskatu da».
|
|
|
Gasteizko Udaleko iturriek adierazi dute «oso harreman ona» dutela Goikolarrako auzokideekin, eta ondo dakitela zeintzuk diren haien eskaerak: «Aztertzen ditugu, eta, ahal
|
den
heinean, erantzuten diegu. Adibidez, auzo elkarteari udalarena den espazio bat utzi diogu duela gutxi, orain arte ez baitzuten non elkartu».
|
|
|
Bigarren arrazoia da gurea bezalako herrialdeetan PM2.5 errepide garraiotik datorrela gehienbat. Trafikoa leuntzen ez
|
den
heinean poluitzailea aireratzen darrai. Zirkulazio handiko kale eta errepideetatik zenbat eta hurbilago bizi, are okerrago, iturriaren hurbiltasunarekin kontzentrazioa igotzen baita.
|
|
|
abesten zuten. Izan ere, abeslariak azaldu du festa egiteko lekuez aritzen zirela lehen, baina hiria aldatuz joan
|
den
heinean unean uneko problematikez hitz egiteko beharra sentitu dutela. Alaska kantua da horren erakusle:
|
|
|
Ahal
|
den
heinean bai, segurtasuna kontuan hartuz. Ahal denean abiadura luzeak erabili behar dira, baina erne, kontua ere ez da hirian seigarren abiadura sartzea eta autoa erdi itota joatea.
|
|
|
«Eskola honetan ongi funtzionatzen du. Akademian ez dugu horri buruzko kezkarik antolaketa pedagogikoa posible
|
den
heinean; eta, bereziki, familiei hautua utzia zaienean».
|
|
|
Garraioari ere egin diote erreferentzia, eskatuz ahal
|
den
heinean Tafallara autobusean, trenean edo auto partekatuan bertaratzeko. Hala, oroitarazi dute Renfek Iruñea eta Tafalla lotzen dituen ibilbidean ordutegi berezi bat prestatu dutela.
|
|
2023
|
|
|
Energia trantsizioaren bidean urratsak egiteko beharraz mintzo da Aritz Otxandiano Kanpo Fagor Taldeko Iraunkortasun arduraduna (Otxandio, 1979), eta argi du noranzkoa zein den: energia berriztagarrietan oinarrituriko eredu bat, tokikoa, eta, ahal
|
den
heinean, autosufizientea ere bai.
|
|
|
Hezkuntzan aurrerapauso handiak eman diren arren (batez ere, arlo publikoari esker), gizarte mailan, dirudienez, atzera jotzen ari da azken denboretan. Hori zergatik gertatzen den ulertzeko, eta ahal
|
den
heinean konpontzeko, izan daitezkeen arrazoiak agerian utzi behar dira nahi eta nahi ez. Nik, hemen, ideia batzuk plazaratuko ditut, ez gai honen aditua izateagatik, erdaratik euskarara egindako bidea eta esperientzia lagungarri izan daitezkeelako baizik.
|
|
|
Euskal Konfederazioaren hitzetan, ezin da horrela segitu. «Nola zabalduko dugu euskara, arlo horietan ez bada behar
|
den
heinean inbertitzen?». Euskalgintzako eragileek baliabide «duinak eta egokiak» behar dituztela defendatu dute, bakoitzak duen jarduera segitzeko ez ezik, horietan lanean ari diren langileak prekarietatetik ateratzeko.
|
|
|
Euskal Konfederazioaren hitzetan, ezin da horrela segitu. «Nola zabalduko dugu euskara, arlo horietan ez bada behar
|
den
heinean inbertitzen?». Euskalgintzako eragileek baliabide «duinak eta egokiak» behar dituztela adierazi zuten, bakoitzak duen jardueran segitzeko ez ezik, horietan lanean ari diren langileak prekaritatetik ateratzeko ere.
|
|
|
Askok euskara zokoratu nahi dute; hizkuntza etniko soil izatera mugatu nahi dute: etxeko hizkuntza
|
den
heinean onartzen da, baina beste esparruetara zabaltzen denean hasten dira arazoak. Euskara ez bada hizkuntza nazionala, euskal herritarrek beste hizkuntza batean egin behar dituzte gizarteko zeregin guztiak.
|
|
|
Herritarrekiko gainerako zerbitzuei dagokienez, berriz, esaten dute herritarrak udalarekin euskaraz aritu ahal izango direla; ordea, Gaubekaren hitzetan, atzera bota nahi dituzte hori ahalbidetuko luketen neurri guztiak: «Besteak beste, ezarri nahi dute telefono bidezko edo aurrez aurreko arretan ere euskaraz aritu nahi duten herritarrak ahal
|
den
heinean artatuko dituztela euskaraz». Horrek, Gaubekaren irudiko, ekarriko luke «hizkuntza eskubideak bermatzeari begirako neurri oro» ezabatzea.
|