|
2010
|
|
|
Definizio akademikoak gora-behera, gure artean komunikabide bat zer
|
den
galdetzen digutenean, oso formula erraza erabili izan dugu: komunikabidea da informazioa modu masibo batez helarazteko teknologiaren jabe den enpresa.
|
|
|
XiX. mende erditik aurrera, jada ohartu ziren horretaz gizon emakumeak. horrenbestez, galdera hori erroldan sartzen lehenak izan ziren oinarri demokratiko sendoak zituzten herrialdeak —hala nola erresuma batua— eta beren mugen barruan hizkuntzaaniztasunaren ehuneko handia zutenak —hala nola belgika, Suitza eta austria hungariako inperioa— hau da, eta ezin zen bestela izan, hizkuntza horiei legezko aitortza edo, gutxienez, kultura mailako aitortza handiena eman zieten estatuak izan ziren lehenak, erroldetan bertako hizkuntzen ezagutza mailaz herritarrei galdera egiten. harritzekoa da, ordea, espainiak, hizkuntza aniztasun hain handia izanik, inoiz ez txertatzea erroldan inolako galdera demolinguistikorik. ...anleria %25etik gorakoa izateagatik. estatuaren hizkuntza aniztasunari dagokionez, zortzi estatu horiek gure kontinentean lehen mailan daudela esan dezakegu. espainiak ez zuen soilik datu demolinguistikoak jasotzeko lana mende bateko atzerapenez hasi, gainerako zazpiekin alderatuta, eta hizkuntzaren lurralde batera eta galdera sorta tekniko batera mugatuta. horrez gain, gehiengoaren hizkuntza zein
|
den
galdetzen ez duen bakarra da, aipatutako zortzi estatuen artean. zalantzarik gabe, gauzak egiteko modu historiko oso bat eratortzen da datu soil horretatik, eta ondorioak izaten jarraitzen du oraindik, gaur egun ere. espainiak bere baitako hizkuntza aniztasunarekiko historikoki izan duen jarrera izan da hura ukatzea eta hizkuntza bakarra inposatzea. baina azkenik, sistema guztiz demokratikoa lort... biztanleen ahozko nahiz idatzizko mailaz, familiaren bidezko transmisioEspainiak bere baitako hizkuntzaaniztasunarekiko historikoki izan duen jarrera izan da hura ukatzea eta hizkuntza bakarra inposatzea.
|
|
|
euskararen presentziaren arabera leku batzuetan bai eta besteetan ez? partaideei euskara integratzeko beharrezkoa
|
den
galdetu zaienean ezetz erantzun dute, euskaraz jakin gabe inolako arazorik gabe bizi daitekeela, bai bilbo moduko hiri erdaldunetan zein ataun moduko herri euskaldunagoetan ere. baina zer da" integratuta sentitzea". Mahai inguruetan partaideek ez dute kontzeptuaren definizioa eman baina, kontzeptu horretaz jardun dutenean erabili dituzten adierazpideak aztertuta, badirudi adierazpena modu mailakatuan erabili ordez modu dikotomikoan erabiltzen dutela —integratuta sentitu ala ez zentzuan— artikulu honetako autoreek kontzeptua era mailakatuan ulertu behar dela proposatzen dute, eta ez integratuta ez sentitzeak berez ez dakarrela integratuta sentitzea. gainera, beste galdera interesgarri bat egin daiteke:
|
|
2011
|
|
|
Bestea sakonean dugu, eta planeatzen diren eraikuntza eta azpiegituren hizkuntza eragina kontutan ez hartzeari dagokio. Horrela, dimentsio hori presente ez izate horretatik Abandoibarra euskararentzako no go area bihurtzen ari ote
|
den
galdetzea zilegi zaigu, bertan kokatu diren azpiegiturak gaur egun euskarazko harremanak erraztasun minimo batekin sortu eta bideratzeko bereziki zailak diren eremuak direnez geroztik. Beste aukera askoren artean, Leioako Kanpuseko hainbat fakultate bertan kokatu balituzte euskararentzako eragina (bai praktikoa bai sinbolikoa) itzela litzateke.
|
|
2012
|
|
|
Euskaraz egiten duena erakargarriagotzat jotzen ote
|
den
galdetuta, baietz diote elkarrizketatutako adituek ia zalantzarik gabe eta aho batez. " Euskarak badu plus bat.
|
|
|
elkarrizketatu guztiguztiak, inongo salbuespenik gabe, bat datoz gure hipotesi nagusiarekin, eta uste dute pertsuasio iturri bat nabarmen eraginkorragoa dela euskaraz bezero edo bezerogai euskaldunekin ari denean. Gero, hor zer gertatzen den edo hori zergatik gertatzen ote
|
den
galdetuta, erantzun ezberdinak ematen dituzte elkarrizketatuek kasu askotan, baina guztiak bat datoz onartzerakoan bezero euskaldun bati euskaraz eginda eraginkortasun pertsuasibo handiagoa lortzen dela.
|
|
|
Euskaraz egiten duena erakargarriagotzat jotzen ote
|
den
galdetuta, baietz diote elkarrizketatutako adituek ia zalantzarik gabe eta aho batez. Iñaki Mart� nez de Lunaren hitzetan laburbilduta:
|
|
2013
|
|
|
Baina gure ikerketako emaitzen arabera, ikerketan parte hartu dutenen arteko hiru laurden ingururentzat erabat euskara da familiarekin komunikatzeko erabiltzen duten hizkuntza. Hala eta guztiz ere, gure ikerketan ikasleei familiarekin erabiltzen duten hizkuntza zein
|
den
galdetu diegunean, bi galdera egin dizkiegu: batetik, txikitan (6 urtera arte) zein hizkuntza erabiltzen zuten eta, bestetik, gaur egun zein hizkuntza erabiltzen duten.
|
|
2016
|
|
|
Egin dezakegu alderaketa etxeko —eta lagunarte informaletako— erabilera aitortuaren datuekin13 Baina kontuz egin beharreko alderaketa da, ezen aitortua da hura eta behatua gurea, eta gainera, aldagai ezberdinak dira bi neurketetan: etxeko erabileraren neurketan euskaraz, gazteleraz, bietan edo besteren batean egiten
|
den
galdetzen da; ez da kode aldaketarik itauntzen, eta nire azterketa honetan, bai.
|
|
|
Hizkuntzen arteko nahasketa suertatzen denez, bereziki gaztehizkeran," euskaraz egitea" zer
|
den
galde diezaiokegu zenbaitetan geure buruari.
|
|
|
5 Askotan aipatu izan dugunez, elkarrizketa bat egin eta handik bost minutura elkarrizketa hori zein hizkuntzatan egin
|
den
galdetzen bazaio elkarrizketatuari, askotan ez da jasotzen errealitatearekin lotutako erantzuna (hots: oroimenaren araberako erantzuna) bere ohiturekin edo aurreiritziekin lotutakoa baizik.
|
|
|
Aski garrantzitsua bilakatzen ari da hori ere, eta agian berariazko atala eskaintzea merezi luke. Hizkuntzen arteko nahasketa suertatzen denez, bereziki gazte hizkeran," euskaraz egitea" zer
|
den
galde diezaiokegu zenbaitetan geure buruari. Noiz hasten da euskararen jarduera eta noiz erdararena?
|
|
|
Hortik dator eragin posiblea, inkesten emaitzetan: hiztunak ez badu argi zer hizkuntzatan ari den, zer erabiltzen ari
|
den
galdetzen zaionean ezin du modu errealistan adierazi euskaraz ala erdaraz egiten duen egoera batean edo bestean, edota nagusiki euskaraz edo erdaraz egiten duen. Horregatik, erabilerari buruz izango duen erantzuna jarrera/ aurreiritzi batzuekin lotuko du5 Bistan denez, egoera horrek eragina izango du galdeketen bitartez jasotako datuetan.
|
|
2017
|
|
|
" hizkuntzaerabilera (es uso lingü� stico, uso de la lengua; fr usage de la langue, usage linguistique; en language usage): ...ate baten bitartez, ahoz edo idatziz, komunikatzen eta jasotzen duena." 9 lehen aipatutako ikerketetan, berriz, hizkuntza erabileraz ari direnean, ahozko erabilera izaten da neurtzen dutena ia esklusiboki; salbuespen bakarra komunikabideen kontsumoaz galdetzen denekoa izaten da. are gehiago, inkesta Soziolinguistikoaren kasuan, esparru soziofuntzional bakoitzean hizkuntza erabilera zenbatekoa
|
den
galdetzen da, baina ez da batere argi gelditzen bertan hizkuntza erabilera kontzeptuak zer esan nahi duen: ahozko jardunaz ari da?
|
|
2018
|
|
|
Tabernan beste koadrila eta adin batzuetako pertsonekin ere nahasten baitira, eta toka da bertako hizkuntza tratamendu ohikoena. Elkarrizketatu batek adibidez, Antzuolan hitanoa zerekin lotzen
|
den
galdetuta, honako erantzuna bota zuen, egin" beharrarekin" lotuta:
|
|
|
Honekin lotuta, Anek (25 Nokarako trantsizioa) hitanoa eta maskulinitatearen arteko harreman zuzen bat aipatzen du, Antzuolan hitanoa zerekin lotzen
|
den
galdetuta:
|
|
2022
|
|
|
Hori dela eta, komeni da lehenbailehen horiek darabilzkigunean zertaz ari garen zehaztea. Adituen azalpenetara joz gero, askotariko ideiak eman izan dira soziolinguistika eurentzako zer
|
den
galdetu zaienean, ez baita erraza definizio zehatzik ematea. Izan ere, Amonarrizek (2019) dioen bezala, soziolinguistikaren eta hizkuntzaren soziologiaren arteko bereizketa egin litzateke; lehenak, hizkuntzalaritzaren adarretako bati egiten dio erreferentzia eta gizartearen eta hizkuntzaren elkarreraginak hizkuntzan sortzen dituen ondorioez arduratzen da, hala nola, dialektoez, erregistroez, etab.; bigarrena, aldiz, gizarteaz arduratzen da, hau da, hiztunek hizkuntzekiko dituzten jarrerez, gizarte psikologiaz, etab. Hala ere, Amonarrizek (2019) aipatu moduan, bada soziolinguistika terminoa zentzu zabalagoan ulertzeko eta erabiltzeko joera eta, horren arabera, aurretik aipatutako bi adierez gain, psikolinguistika, hizkuntzaren historia, jarrera pertsonalak, etab. ere bilduko lituzke terminoak.
|
|
2023
|
|
|
Udaleku irekietan parte hartzeak haurrengan utzitako arrastoa (bizipena) positiboa izan
|
den
galdetzean 1 eskalan hezitzaileek, batez beste, 3,79ko balorazioa egin dute, familiek, aldiz, 3,69koa. Hau da, bai familiek eta bai hezitzaileek, salbuespenak salbuespen, oro har, haurrek udalekuetan izandako esperientzia positiboa izan dela baloratu dute.
|
|
|
Euskal Herrian bizi den populazioaren% 53arentzat euskara da euskal kulturarekin gehien lotzen den elementua,% 34arentzat dantza,% 31rentzat pilota,% 30arentzat herri kirolak,% 24arentzat ohiturak eta% 22arentzat gastronomia. Bestetik, euskal kultura Euskal Herriari buruzkoa al
|
den
galdetuta% 71k baiezkoa eman zuen; euskal kulturak Euskal Herriko jendeak egindakoa ote den galdetuta% 70k eman zuen baiezkoa; Euskal Herrian egindakoa ote den galdetuta% 60k baietz eta euskaraz egindakoa ote den galdetuta% 47k baietz zioen. Inkesta horren kontrakarrean Iztuetak ondorioztatzen du ahots kritikoarekin% 53ren iritziz espainolez eta frantsesez egiten dena euskal kultura dela ulertu behar dugula emaitza horiekin (Iztueta 2015, 13).
|
|
|
Euskal Herrian bizi den populazioaren% 53arentzat euskara da euskal kulturarekin gehien lotzen den elementua,% 34arentzat dantza,% 31rentzat pilota,% 30arentzat herri kirolak,% 24arentzat ohiturak eta% 22arentzat gastronomia. Bestetik, euskal kultura Euskal Herriari buruzkoa al den galdetuta% 71k baiezkoa eman zuen; euskal kulturak Euskal Herriko jendeak egindakoa ote
|
den
galdetuta% 70k eman zuen baiezkoa; Euskal Herrian egindakoa ote den galdetuta% 60k baietz eta euskaraz egindakoa ote den galdetuta% 47k baietz zioen. Inkesta horren kontrakarrean Iztuetak ondorioztatzen du ahots kritikoarekin% 53ren iritziz espainolez eta frantsesez egiten dena euskal kultura dela ulertu behar dugula emaitza horiekin (Iztueta 2015, 13).
|
|
|
Euskal Herrian bizi den populazioaren% 53arentzat euskara da euskal kulturarekin gehien lotzen den elementua,% 34arentzat dantza,% 31rentzat pilota,% 30arentzat herri kirolak,% 24arentzat ohiturak eta% 22arentzat gastronomia. Bestetik, euskal kultura Euskal Herriari buruzkoa al den galdetuta% 71k baiezkoa eman zuen; euskal kulturak Euskal Herriko jendeak egindakoa ote den galdetuta% 70k eman zuen baiezkoa; Euskal Herrian egindakoa ote
|
den
galdetuta% 60k baietz eta euskaraz egindakoa ote den galdetuta% 47k baietz zioen. Inkesta horren kontrakarrean Iztuetak ondorioztatzen du ahots kritikoarekin% 53ren iritziz espainolez eta frantsesez egiten dena euskal kultura dela ulertu behar dugula emaitza horiekin (Iztueta 2015, 13).
|
|
|
Euskal Herrian bizi den populazioaren% 53arentzat euskara da euskal kulturarekin gehien lotzen den elementua,% 34arentzat dantza,% 31rentzat pilota,% 30arentzat herri kirolak,% 24arentzat ohiturak eta% 22arentzat gastronomia. Bestetik, euskal kultura Euskal Herriari buruzkoa al den galdetuta% 71k baiezkoa eman zuen; euskal kulturak Euskal Herriko jendeak egindakoa ote den galdetuta% 70k eman zuen baiezkoa; Euskal Herrian egindakoa ote den galdetuta% 60k baietz eta euskaraz egindakoa ote
|
den
galdetuta% 47k baietz zioen. Inkesta horren kontrakarrean Iztuetak ondorioztatzen du ahots kritikoarekin% 53ren iritziz espainolez eta frantsesez egiten dena euskal kultura dela ulertu behar dugula emaitza horiekin (Iztueta 2015, 13).
|