|
2000
|
|
|
Itxuraz, bidaia izpiritual honek indar gehiago bereganatuko du narrazioak aurrera egin ahala. " Azken batean, bidaia honetan pertsonaia konturatu egiten baita bidaiekiko bere zaletasuna, zer
|
den
ez dakien baina bilatzen duen zerbaiten lasterketa dela. Baina mutila ez dago bakarrik, neska du itxoiten, bidaiak noiz amaituko." (Egunkaria III) Baina, istorioan aurrera egin ahala, ordura arteko narrazioaren zenbait ezaugarri hankaz gora utziko dituen beste pertsonaia batekin topo egingo dugu:
|
|
2001
|
|
|
Baina, autobiografiak badu genero berezia bere testuak idazteko, hilarri izkribua, eta" norberaren burua apenas identifikatzen" duenak, hil ala bizirik
|
den
ez dakienak bere hilarriak idatziko ditu.
|
|
|
Eta euskara biziko baldin bada âeta gure aurrekoena ez baina geure izaera benetan azalduko baldin baduguâ, gure herrietako biziera nahasia euskaraz jarri behar nahitaez: gaurko ezinegona, bizibeharra eta ezin bizia, handinahia, diru gosea, maitasun gorrotoak; gaurko gizonen ametsak, zuhur edo zoro; ezerezaren gau beltzean âhiltzeko sortuaâ, nondik datorren eta zertarako
|
den
ez dakienak daraman huskeriazko ibilera galdua eta bera baino goragoko zerbaiten alde gizona bere buruari uko egitera behartzen duen indar ezkutua. Eta goazen lehenbailehen Lizardik bere maitearekin amets bideetan barrena egin zuen bidaldi luzea berritzera.
|
|
2003
|
|
|
Sareak eskaintzen duen berehalakotasun eta elkarreragina ez dira auzitan jartzekoak baina, nola iristen zaizkio mezuak ordenagailua Internetera konektaturik ez daukan pazienteari, edo baliabide hori nola erabiltzen
|
den
ez dakienari?
|
|
2004
|
|
|
hizkuntzaren gibelean Estatuaren gotorlekua dagoenean espazio historia horretako hizkuntza ez da zalantzan jarriko, eta baldintza historiko hori hezurmamitu ez bada, ordea, hizkuntza bat baino gehiago egon litezke nazionalitate egoeratik (Katalunia, Euskal Herria...) Estatuaren fasera igaro ez den herrialdean. Zein ote da, honenbestez, auzi honetan zer esaten ari
|
den
ez dakiena zinez eta benetan. Oraindik gehiago, nahi bada:
|
|
2005
|
|
|
Bestetik, herriaren biolentzia zegoen, edo herriak bere ideiak aldarrikatzeko erabilitako biolentzia. Lehenago aipatu bezala, noraez egoera batean, non jendeak zer gertatuko
|
den
ez dakien, egoera biolentoak sortzea errazagoa da, alde batetik eta bestetik. Beraz, moralak bere indarra hartzen du joko honetan.
|
|
2007
|
|
|
Adinean aurrera joandako gizon bati gertatu zaion ezbeharra agertzen da eleberrian. Gizon hori zehaztugabeko eraikin bateko gelan aurkituko du irakurleak, non dagoen eta nor
|
den
ez dakiela. Giltzapean ote dago?
|
|
|
Inbidia pixka bat ematen dit hamar urteko euskaldunak, ez dut ukatuko: Pitxu zer edo nor
|
den
ez dakienak, oraindik gauza asko ikasteko eta deskubritzeko daukanak. Baina inbidiaren puntu gorena, Filipe Bidart nor den ez jakiteak ematen dit.
|
|
|
Antiheroiak interesatzen zaizkit, eta hemen bada desertorearen eta traidorearen irudia. Poemotan bere gogoetak egiten agertzen den pertsonaia hori ez naiz ni, bere lekua zein
|
den
ez dakien gizaki hauskor bati hitza ematea izan da nire lana.
|
|
|
Bainaaldi berean, ez da zilegi balio horren erabilera, azken helburua inguru hurbilekohabiak, familiarena, bakoitzaren intimitatearena? ordezkatzeko erabiltzen bada.Intimitatea zer
|
den
ez dakien gizakiak, hain zuzen ere, gizakiongan erakargarrienetakoa den bizipena falta du. Eta hori psikologikoki, zinez, kezkagarria da.
|
|
2008
|
|
|
Zer esan nahi du horrek? Sekulako jende pila mobilizatu dugun arren, askoz jende gehiago dagoela 18/ 98 zer
|
den
ez dakiena.
|
|
|
barnean dituen zalantzak agertzen ditu haurrak. Ekintza bat nork egin duen ez dakienean, objektu bat zer tamainatakoa
|
den
ez dakienean. Ziurtasun gabezia agertzen du.
|
|
2009
|
|
|
Zein zen Edieren asmoa edo helburua? Beharbada, berak ere ez zekien, uholdean behera doanak non geldituko
|
den
ez dakien bezala. Bizi nahia, handinahia, goxamena.
|
|
|
I RRATIA isiltzen denean, erredakzioa zalapartatu egiten da. Lehen orduetan, inork zer pasatzen
|
den
ez dakienean. Baina gero, ingeniariak lanean hasten direnean eta zuzendaritzak goizera arte ezer konponduko ez dela agintzen duenean, langileak baretu egiten dira eta, orduak pasatzen direnean, aspertu ere bai.
|
|
|
Anjel Lertxundiri (Orio, 1948) 80ko urteetako benetako gertaera batek eman zion tratu txarrak ageri diren eleberri bat idazteko abiapuntua, Taberna zuloko ipuinak antologian argitara eman zuen ipuinean jaso zuen hark. Zinemarako gidoia idazten ari da orain, noizbait filmatuko ote
|
den
ez dakien arren.
|
|
|
terrorismoaren aurkako borrokaren errealitatea ez du ezagutzen, ezta Espainiako gizartearen gehiengoaren iritzia eta Espainiako Konstituzioaren oinarria ere. Ematen du terrorismoa goraipatzearen delitua zer
|
den
ez dakiela. Oinarri eta kontrastatu gabe dauden kritikak eta salaketak bere egin ditu.
|
|
|
Bertan Sastrek iritzia ematen du politikan erabiltzen den hiztegia eta semantikari buruz eta salatzen mundu horretan gezur anitz erraten direla, haren ustez. PSOEri galdetu dio besteak beste ea egia den gatazka politikorik ez duela ikusten, eta egia
|
den
ez dakiela irtenbidea negoziazio batetik etorriko dela. Gisa bereko hainbat galdera egin eta gero, egoera politikoari buruzko iritzia horrela emanez bukatzen du.
|
|
|
Madrilen bi egunez auzitan izan dituzten bost euskaldunek, Egunkariako langile, akzionista eta bultzatzaileek sekulako babesa jaso dute. Bi hitz, baina zelan azaldu hori guztia, berriz Madrilera joan, eta auskalo noiz eta zelan itzuliko
|
den
ez dakienari. Bi hitz, Egunkaria eta libre, eskubide behar duena aldarrikatzeko.
|
|
2010
|
|
|
sotora sartu da, ezaguna du-eta lehendik erakusketak egin ohi diren kripta. Arratoi zuloaren goxora edo xagu tranpa ihesbiderik gabekora sartzen ari ote
|
den
ez dakienak bezala jaitsi ditu eskailerak, bertan zer aurkituko ezjakin; itxaropenik gabe, baina, eta hori iruditu zaio harrigarriena, baita desesperaziorik gabe ere.
|
|
|
Zergatik utzi behar dugu enplegatu horren esku harro eta txukuntasunez exibitu lukeen irudia duintasunez ala narraskeriarik txiroenarekin erakustea? Zergatik eraman behar du herritarrak ordaindu eta mantentzen dituen zerbitzu horietan askotan dutxa eta xaboia zer
|
den
ez dakien jendea. Noiz arte utzikeria eta axolagabekeria?
|
|
2011
|
|
|
Baina itzultzailea aldez idazle ere den aldetik, kontraesan moduko bat jazotzen da: idazlearen estiloari begirunea erakutsirik, Josuk ukitu berezia eransten die itzulpenei, zenbateraino eta bere lanak ezagutzen dituenak testua hartu eta itzultzailea nor
|
den
ez dakiela ere, harena dela erraz asmatu ahal izateraino.
|
|
2012
|
|
|
Mari Tere da, umeekin. Emazteak bi txikiak bainatuko ditu eta Inasek Iranzuri azalduko dio etxerako lanen artean alabak nola egiten
|
den
ez dakien ariketa bat. Amaitutakoan, Iranzu eta Inas sukaldean azaldu dira mahaia jartzeko, eta Mari Terek hantxe utzi ditu, Mikelekin, berak Xabier txikia lotaratu behar baitu.
|
|
|
Udara bitartean, ibiltzearekin konformatu zuten, ordea, gorputza berotzeko; berotzeko, edo, zehatzago esanda, hotza aldetik zertxobait jalgitzeko besterik ez bazen ere. Gorputza suteko burdina baino gogorrago gelditu eta ahoa irekitzeko ahaleginean goiko eta beheko haginak banatzerakoan sentitu ohi den sumin zorrotza zer
|
den
ez dakienak ezin du hotzaz hitz egin. Eguneroko paseo hura ezinbestekoa zen; lehenengo eta behin, gauez ile puntetatik behatzetako azazkal muturretaraino barru barruan sarturiko hotza arintzeko, eta, beste alde batetik, arratsaldeko paseora arte gorputza tenplean mantendu zedin berotasuna biltzeko.
|
|
2013
|
|
|
Erosketak euskaraz egin ditzan jendea motibatzea eta trebatzea du helburu, eta gazteleraz idaztean euskarazko ordaina ematen du. Esate batera, lentejak euskaraz nola esaten
|
den
ez dakienari zuzendu egiten dio dilistak jarriz. Bitxikeriez gain, erabiltzailea ondorengo ezaugarriez ere arazorik gabe balia daiteke:
|
|
|
Laburtuko dizkizut azken urtean soilik neuri eta soilik Galdakaoko ospitalean gertatutakoak: ...er berberak egoera berean (batzuk ez dira aldatu PSErekiko akordioaren bitartez hango aginteak eman zenizkienetik), ebakuntza egiteko baimena gaztelania hutsez eta euskarazkoak eskatzean zirujauak erantzun« yo no soy político» (zuei dagokizue beraz, nonbait), kafetegian langile bi eta bietako batek ere ez du «kafesne» edo «koilara» ulertzen, eta irribarrez begiratu, Ameriketatik nora etorri
|
den
ez dakiena neu banintz bezala... hortxe dituzue etengabeko hobekuntzarako behar larriak eta sano agerikoak. Dena den, zeuk ez zenuke ebaluazio beharrik izango jakiteko zeure herrian, Diman, Francoren 40 urteak amaitu eta beste 40 betetzeko diren honetan, oraindik ez dela herrian osasun arreta euskaraz jasotzerik.
|
|
2014
|
|
|
Egiazki, ez du ezer amestu: konturatu gabe lokartu da belusezko sofan, eta oraintsu esnatu da, zer ordu
|
den
ez dakiela.
|
|
|
Alde horretatik, Aitor urrunago geratzen da irakurlearengandik, eta batzuetan ez dakigu oso ondo zer sentitzen duen. Horrela azaltzen du idazleak maite duen baina maitatua ote
|
den
ez dakienaren ezinegona ere.
|
|
|
naturaren legea auzitan jartzea. Horregatik dago Satrustegi hain larri Najwa Nimri jaioberri hura neska edo mutila
|
den
ez dakielako.
|
|
2015
|
|
|
Alabak euskaratu dio, eta ahalegindu da aita izutua lasaitzen. Abarkak jantzi eta agur egin dio ilunpean dagoen familiari, berriz itzuliko
|
den
ez dakienaren adoreaz.
|
|
|
12 Ikus beza Velascoren gutun hori, eta begira beza ongi berorren arrebak begitan hartua ez ote duen eta ez ote den ez duelako harekin tratatu eta nongoa
|
den
ez dakielako; guri zerbait gertatuz gero pena handia hartuko nuke, biziki maite baitu. Hari, aita frai Pedro Fernández maisuari eta on Luisi zor diegula, uste dut, dugun on guztia.
|
|
|
5 Mesede handia da hau Jaunak egiten dion harentzat, bizitza aktiboa eta kontenplatiboa era berean dituelako. Orduan Jauna beren izaera osoz zerbitzatzen dute; izan ere, borondatea bere ekintzan ari da eta bere kontenplazioan, nola ari
|
den
ez dakiela; gainerako bi ahalmenak Marta bezala zerbitzatzen ari dira; beraz, hura eta Maria batera dabiltza.
|
|
2016
|
|
|
Batzu eta bertzeekin da ageri, Maitatua izaitea Zer
|
den
ez dakienari, Zail dela adieraztea Pentsa dezan lagunari. Goresmenak oi haur denboran Maitatu gaituzteneri!
|
|
|
Ez dut edango aparrez betetako katilu batetik zer
|
den
ez dakien bakarra izanik.
|
|
2017
|
|
|
Ikusazu zer egiten duen emakumeak eta emakumeetako amodio desordenatuak; nola gizona itsutzen duen; nola, zer ari
|
den
ez dakiela, mila erokeria egiten duela eta bere buruaren jaun eta jabe ez den bezala ipintzen duen.
|
|
|
Oinarrizko kontzeptu soziolinguistikoetan hezi eta kontzientziatu gabeko belaunaldia. Euskararen egoera nazional minorizatua zertan
|
den
ez dakien belaunaldia. Bere esperientzia pertsonala eta euskararen egoera soziolinguistiko orokorra bereizteko gai ez diren gazteak sortu ditu ereduak, inondik ere.
|
|
|
Eta jarraitzen du esanez Aralarren izen bereko, portilu edo atea? dugula (Barandiaranek bildua) eta Altsasun ere ageri dela, toki bera edo besteren bat ote
|
den
ez dakiela gaineratuz. Orduan, garbi uzten du, errota mendian izateko zailtasuna izan zela bere kasuan toponimoaren jatorria azaltzeko datu erabakiorretako bat, eta ez toponimoaren osagaiak azaltzeko beste bilakabidearen okerkeria hizkuntzalaritzaren aldetik.
|
|
2019
|
|
|
Eta euskera biziko baldin ba’da —ta gure aurrekoena ez baña geure izaera benetan azalduko baldin ba’dugu—, gure errietako biziera naasia euskeraz jarri bear nai ta ez: gaurko eziñegona, bizi bearra ta ezin bizia, aundinaia, diru gosea, maitasun gorrotoak, gaurko gizonen ametsak, zuur edo zoro; ezerezaren gau beltzean —iltzeko sortua—, nondik datorren ta zertarako
|
den
ez dakienak daraman uskeriazko ibillera galdua ta bera baño goragoko zerbaiten alde gizona bere buruari uko egitera beartzen duen indar ezkutua (Michelena 1951: 20). 603
|
|
|
Bigarren klaseko konpartimentu batean geunden, gu bakarrik, eta berriro galtzak ireki zituen, eta nigana jo. Garrasi egin nuen, eta lasterka bagoi guztia zeharkatu, azken ointokiraino[...] Azkenean, hantxe utzi ninduen, sekula ahaztuko ez dudan barre bortitz eta garratz batez, ni ona zer
|
den
ez dakien ergel bat banintz bezala. Vienara bakarrik itzultzen utzi zidan.
|
|
|
Zeure besoetan, zeure esku ahurrean, arbolan zintzilik dagoen fruituaren antza du ume horrek, heltzen ari dela oharkabean. Heltzen, zer
|
den
ez dakiela oraindik.
|
|
2020
|
|
|
Hirugarrenik, denok dakigu horrelakoetan aprobetxategiek beren negozioak egiten dituztela; beti dago jendea laguntzea zer
|
den
ez dakiena, baina egoeraz aprobetxatzea bai.
|
|
|
Horrek izan luke zure kezkabidea. Ez non dagoen Ana edo gerra irabaztea edo gu guztiok hiltzea, barneratua duzun amorruagatik âtenienteak begiratu egiten dio eta kopeta zimurtzen du, medikua zertaz ari
|
den
ez dakiela aditzera emanez beste behin ereâ. Horrek kezkatu behar lizuke, horrek, eta ez non dagoen nire alaba.
|
|
|
Beraz, ez dakit ezer gizarteak zer gertatzen
|
den
ez dakien bitartean.
|
|
2021
|
|
|
horixe esan dit familia nuklearrean hasi den azken gerra diplomatikoaren berri eman diodanean, “ez dut arazoa zein den ulertzen, erabaki zer egin nahi duzun eta kitto, gaindituko dute, bakoitza bere kartak jokatzen ari da, zu ere bai, berez, baina kartekin zerbait lortu nahi baduzu, erabaki zer; non afaldu nahi duzu? ”. Nik, berez, ilobarekin pasatuko nuke gaua, heldua izatea zer
|
den
ez dakien bakarrarekin, edo heldua izatea zer den argi daukan bakarrarekin, zakurren batekin bestela, edo ezezagun baten ohean; ez, ez, irakurtzen, edo bakarrik behintzat.
|
|
2022
|
|
|
Urkin azken boladan arrakastarik handiena izan duen liburua, berriz, Amets Arzallusen eta Ibrahima Balderen Miñan dela esan du Ormazabalek. Aurtengo Gabonetarako libururik salduena zein izango
|
den
ez dakiela dio, baina Nerea Ibarzabalen Bar Gloria da oraingoz nabarmentzen ari direnetako bat. Generoari dagokionez, nobelek dituzte zalerik gehien, eta azaldu du haur literaturako liburuak ere asko saldu ohi dituztela.
|
|
|
Berri Txarrak taldeari bere disko mitiko baten izenburua osteko eta aldatzeko ausardia izan dut egin zenukeenari, askorentzat zilegi den gauza bakarrenetakoari eta ponpoxoa iruditu dakizukeen bizimoduari lerroburua ezartzeko. Haurra zinenean gustuko zenuen filmak 30 urte bete dituela ohartu zaren momentu berean bete dituzu zeuk ere hiru hamarkada, eta VHS bat zer
|
den
ez dakien gaztetxo batek zerbitzatu dizu ostiral iluntzeko kubata. Presioa sentitu duzu:
|
|
|
Beste gurdi bateko gidariak birao egin zion, eta oinezko batek, mahukatik elurra kentzen zuen bitartean, begirada gaiztoa zuzendu zion, kalea zeharkatzen ari zela sorbaldarekin zaldiaren muturraren aurka egin zuelako talka. Iona ez zegoen eroso gidari eserlekuan, orratzen gainean eserita balego bezala, ukondoak alde batera nahiz bestera mugituz eta begiak noraezean, zorabioak jota, non dagoen eta zertan ari
|
den
ez dakienaren gisan.
|
|
|
Begira geratu zaio. Bikote zaharraren ohean piztutako mirari berantiar bat dirudi umeak, azal eta ile berria egurrezko gurutze ilunaren azpian, nor
|
den
ez dakiela, maita dezala eskatzen dio Rakeli, baina honek buelta erdia eman, eta sukalderako bidea hartu du atzera ere eskaileretan behera.
|
|
2023
|
|
|
Pablo Nerudak zioen Txileko jatorrizko oihanak ikusi ez dituenak oihana zer
|
den
ez dakiela.
|
|
|
Kontua da badakiela ia seguru hil egingo zaiola ahuakatea, baina hala ere saiatu nahi duela. Esperientzia hori bizi, esperientzia traumatikoa edo pozgarria izango
|
den
ez dakien arren. Probatu nahi du, ahalegindu (eta lana prokrastinatzeko beste aitzakia bat izan, bide batez).
|
|
|
Eta badu bere ironia. Nork esango zuen duela urte batzuk zezen bat zer
|
den
ez dakien atzerritar ezjakin bat baino arriskutsuagoak izango zirela entzierroetako aditu asko. Irudiaren eta indibidualizazioaren garaiotan, kamiseta berezituarekin, alboan denari erreparatu gabe eta hari bultzaka ibiltzen diren horiek eragiten dute maiz arriskua.
|
|
|
Izerditan dago, zurbil, dardarka. Tupustean ohartu da hitz batzuek min egiten diotela, ezin dituela esan eta jasan ezin dituen gustuak ekartzen dizkiotela, edo usainak, ikuspenak... eta, gainera, burrunba bat entzuten du, buruan duen burrunba hori, musika hariaren, estresaren edo bereganatzen ari den eromen berri baten errua ote
|
den
ez dakiena.
|