|
2001
|
|
|
Batzuetan, arazoaren jatorria etxebizitzaren kanpoaldetik dator: estalkietatik iragazten
|
den
euri ura, igeltserotza edo arotzeria lana eta, are gehiago, higiezina zimendatzen den lurzorutik (hezetasuna kapilaritateagatik). Gelen barnetik datorrenean, hezetasunhodietan, harrasketan eta konketetan estankotasun akastuna izatearekin edo leiho eta hormetan kondentsatzearekin lotuta daude.
|
|
2002
|
|
|
Raymond Carverren azken liburuaren argitalpena dela (Si me necesitas llámame, Anagrama, 2001), Tess Gallagherrek (bere emazteak) zera idatzi du hitzaurrean, EEBBetako hegoaldean upelak jartzen dituztela granjen inguruetan erortzen
|
den
euri apurra jaso eta gero erabili ahal izateko, eta Carverren ipuinak upel horietan erortzen den euria bezala direla. Ez zait era ederragorik bururatzen literatura zer den esateko.
|
|
|
Raymond Carverren azken liburuaren argitalpena dela (Si me necesitas llámame, Anagrama, 2001), Tess Gallagherrek (bere emazteak) zera idatzi du hitzaurrean, EEBBetako hegoaldean upelak jartzen dituztela granjen inguruetan erortzen den euri apurra jaso eta gero erabili ahal izateko, eta Carverren ipuinak upel horietan erortzen
|
den
euria bezala direla. Ez zait era ederragorik bururatzen literatura zer den esateko.
|
|
|
Irudia: Jesse Miksic Teilatuan edo eraikin baten fatxadan pilatzen
|
den
euri ura jasotzen dute erretenek, eta lurreraino eramaten dute. Horien bidez, euri urak berreskuratu egiten dira, eraikinaren egitura kaltetu ez dezaten edo eraikuntzan hezetasun arazorik sor ez dezaten.
|
|
|
“Abuztua baino lehen bi milioi tona elikagai bidaltzen ez badira, 14 milioi etiopiar gosez hilko dira”, esan dute inguru horretan Ekintzaz Laguntzeko boluntarioak direla. Etiopiako lehen ministroak, Meles Zenawik, beste deialdi bat egin dio nazioarteko komunitateari, Afrikako Adarra astintzen ari
|
den
euririk ezagatik. “Dagoeneko sei milioi lagun hiltzen ari dira inanizioz, eta 1,4 milioi tona janari behar ditugu, gutxienez muturreko kasuak arintzeko.
|
|
2004
|
|
|
Zoladura drainatzaileek lurruntze transpirazioa ere saihesten dute, eta, bildutako ura bildu eta berrerabiltzeko gaitasunarekin batera, ureztatzeko uraren %75 aurrezten da. Lurzoru horietako batzuek drainatze sare bat dute, ur tanga bat duena eta sobratzen
|
den
euri ura jasotzen duena. Ura pilatu ez dadin, zoladura drainatzaileak oso egokiak dira oruberako edo etxebizitzaren barrualdea kanpoaldearekin lotzen duen ataripeko zorua, igerilekuko solariuma, zuhaitzen eta lorategiko bide eta bidexken inguruan egiten diren txorkoak edo zuloak estaltzeko.
|
|
2005
|
|
|
Euririk ezak gehien eragiten dien arroak Kataluniaren barrukoak, Jucar-ekoak, Segura-koak, Hegoaldekoak eta Ebro-koak dira, eta nabarmendu zuen guztiek dituztela aurreko urtekoek eta azken 5 eta 10 urteetako batez bestekoak baino erreserba txikiagoak. Hala ere, Uraren zuzendari nagusiak azpimarratu zuen neguko bi hilabete falta direla eta udaberriarekin batera izaten
|
den
euri aldia. Nolanahi ere, Palop ek baztertu egin zituen hurrengo hilabeteetarako hornidura murrizketak edo arazoak, baina jakinarazi zuen atzoko bileran konfederazioetako ordezkariek lehorte egoerei aurre egiteko larrialdi planak azkartzea erabaki zutela.
|
|
2006
|
|
|
Egoera kezkagarriagoa da Anji eta Xiangshan barrutietan, Zhejiang ekialdeko probintzian (herrialdeko aberatsenetako bat); Shaowu n, Fujian-en (hego ekialdeko kosta), eta Ruijin en, Jiangxi-n (ekialdea). Eskualde horietan, erortzen
|
den
euri guztia azidoa da. Fenomeno horrek lurzoruaren azidotasuna handitzen du eta ibaien eta lakuen konposizio kimikoari eragiten dio.
|
|
2007
|
|
|
Kanpoan, gelditzen den elur gutia oinezkoek lohiztatua dute. Ezin sinetsia gertatzen zait irratiak goizetik dioena, gutitan ezagutu izan
|
den
euri izoztu erauntsi ikaragarria badatorrela eta gau honetan hor izanen dugula.
|
|
2008
|
|
|
Kilikortasunaren leuntasunaz azala bustitzen dizun berbera. Bizitzaren esparruan iraultzaren usaia igarritakoan bakarrik ager tzen
|
den
euri umela.
|
|
2009
|
|
|
Montzoia: ozeanotik heltzen
|
den
euria
|
|
|
Gailuak gailu, ordea, behaketa behatzaileen bidez egiten jarraitzen da Igeldon, eta horrek ematen dio benetako balioa behatokian jasotzen diren datuei. Izan ere, neurgailuek ez dute bereizten zer
|
den
euria, zer lanbroa eta zer zaparrada; ez dute esaten kostaldea behe lainoarekin esnatu den edo lokatza noraino iristen den. Bizkaiko Golkoaren ekialdearen klimatologiaren ikur da Igeldoko behatokia, baina behatzaileengatik izan ez balitz, 1928 urtetik osatu den datu segida hautsia legoke; horrela gertatuko zatekeen, esate baterako, 1973ko abuztuaren 10eko euritean plubiometroak ordu erdiro hustu izan ez balituzte eta gainezka egin izan balute.
|
|
|
" Baratxe, baratxe, jauna, hamarratzak amarauna", dio arin ibiltzeari bizi bizi deitu baino lehenagoko gure tradizioak. Tutu zulotik erortzen
|
den
euriak zenbat denbora behar izaten du espaloian zulotxoa egiteko. Baina egin, egiten du zuloa.
|
|
2010
|
|
|
Guztira, milioi bat pertsona baino gehiago etxe barik geratu dira, eta orain, aste batzuen buruan hasiko
|
den
euri denboraldia da kezka nagusia. Hori dela eta, Osasunaren Mundu Erakundeak (OMS) 200.000 kanpin denda eskatu ditu, etxerik gabekoei aterpe emateko, eta 18.000 komun, izurriteak ez hedatzeko.
|
|
|
Pentsa dezadan ordu batzuk lehenago Robertok aipaturiko mendi mundu infinituan; nola erortzen ari
|
den
euria, oraintxe bertan, mendietan omen diren solairu huts horietan.
|
|
|
Kutsadura iturri zuzena da, nahiz eta ziur gauden maiz eta prestu aldatuko dizkiotela filtroak tximiniari. Ez da berotegi efektua bakarrik, beste hainbat konposatu kutsakor igortzen baititu, batzuk Gipuzkoan ere behatu
|
den
euri azidoaren sortzaileak izanik. Horregatik, hura ixteko eskatzen dugu.
|
|
2011
|
|
|
Horrez gain, tutu bolkanikoetako uraren konposizioak arrokaren osagaiak barneratzen ditu, hala nola silizea, burdina eta nitratoak. Azaletik iragazten
|
den
euri ura, tutu bolkanikoen barneraino sartu eta kobazuloko paretetan tanta lodi gisa kondentsatzen denean, barruko hezetasuna handitu egiten da, eta, ondorioz, metatu egiten da ura kobazulo barruan. Ez dago desberdintasun handirik kobazulo batzuetatik beste batzuetara.
|
|
|
Bestalde, hirietako airean CO2-aren gainkarga dago, trafikoaren eta errekuntzen ondorioz, eta gainkarga horrek airearen pH-a balio normalen azpitik egotea eragiten du. Ur lurrunaren eraginez, CO2-ak azido ahul baten moduan jarduten du (kutsaduraren bidez azidotu ez
|
den
euri uraren pH naturala 5,6 ingurukoa da, berez agertzen den CO2, arengatik, hain zuzen ere).
|
|
|
Bigarren zifra: gorputz likidoetatik babestutaIPTestak0Babesik gabe1Kondentsazioa dela-eta goitik behera erortzen diren ur tanten kontra babestuta2Erortzen diren ur tanten kontra babestuta, bertikalarekiko 15ºko angelura bitarte3Erortzen
|
den
euri uraren kontra babestuta, bertikalarekiko 60ºko angelura bitarte4Zeinahi norabidetan erortzen den uraren kontra babestuta5Mauketatik zeinahi norabidetan erortzen den uraren kontra babestuta6Olatu kolpeen moduko ur proiekzioen kontra guztiz babestuta7gutx.Murgiltzearen efektuen kontra babestuta8Egoera jakin batzuetan luzaroan murgilduta egotearen efektuen kontra babestuta
|
|
|
Izan ere, instalazio horiek hondakin ura jaso eta eraikinetik kanpora bideratzen dute, handik kanpoko saneamendu instalazioetara, estolderia sarera edo hobi septikoetara isurtzeko. Teilatura erortzen
|
den
euri ura ere kanporatzen da instalazio horien bidez.
|
|
2012
|
|
|
Higienearen, uraren eta osasun zerbitzuen arloko baldintza kaskarrek iradokitzen dute epidemia luzaroan egongo dela “osasun sistema berreraikitzen ez bada”, MSFk gogorarazten du. Udaberrian eta udazkenean izaten
|
den
euri sasoia oso arriskutsua da Haitin kolera hedatzeko. Garai horretan, “erakundearen historiako esku hartzerik garrantzitsuena” izan da.
|
|
2013
|
|
|
ETB albistegi berezia emango da 18:00etan. ETB programazioa aldatu egingo da gaur, otsailak 12, Euskal Herria astintzen ari
|
den
euri eta elur denboralearen informazioa emateko
|
|
|
10 minuturo atera behar izaten ginen Bidebarrietako Liburutegiaren sototik, maskara jantzita ere, lokaztutako hemeroteka paladaka husten ari ginen bitartean. Gaur, baina, beste zirimiri batez mintzatuko naiz, azken hilabeteetan jendartea bustitzen ari
|
den
euri langar isilaz. Nire begitanzioa izan daiteke, baina iruditzen zait apurka apurka, ia ohargabe, autoritate kontzeptua aldatzen ari dela eta, dagoeneko, ez diogula aitortzen autoritaterik ez arrazoizko aginduak ematen dituenari, bere kargua edozein dela ere.
|
|
2014
|
|
|
Gaur ez du halakorik behar. Erortzen ari
|
den
euria etxetik entzuten duena da. Akabo hostoak biltzen ibili beharra.
|
|
|
Gerta daiteke andel bakar bat nahikoa ez izatea beharrezkoa
|
den
euri ur guztia biltegiratu ahal izateko, eta zenbait andel jarri behar izatea. Horrelakoetan, andelen arteko lotura serie an egin behar da, eta baten goiko aldetik hurrengoaren beheko aldera txandakatuta, ez dadin gerta lehenbiziko andela husteak hurrengotik urik hartu ezina eragitea.
|
|
|
B= benetan
|
den
euri uren kantitatea.
|
|
|
Milimetroa da metro koadroko gainazal lau eta horizontalean milimetro bateko altueran sartzen
|
den
euri prezipitazioa.
|
|
|
1 Ureztatze sistemari dagokionez, ondoan dagoen terrazak aukera ederra eskaintzen du; izan ere, bertan jasotzen
|
den
euri ura lorategira eraman daiteke hodi baten bitartez. Horrez gain, pentsatu duzue ura soberan dagoenean ontzi batzuetan gordetzea, ur eskasia dagoen sasoian erreserba bat edukitzeko.
|
|
|
Urratsik ez gibelerat. Maiatz hondar honetan uharka jausten
|
den
euriari ere ezaxola. Zizpak kargatuak eta baionetak zuzen kakotuak dituzten aztertu, eta soldaduak eta soldadu gehiago igortzen aitzinerat, obusen erauntsiaren erdirat, heriotza segur den lekuetarat, nehoiz ez erretretan.
|
|
|
'' Pittaka heldu
|
den
euria omen da emankorrena lurrarentzat, gisa guziz kolpeko uharra baino nobea". '' Laugarrenak ez du lehenaren distirarik ez bigarrenaren xarmarik, bainan beti bidean goaz emeki bainan segurki, silabaz silaba bertsua osatu arte''.
|
|
|
" Haizea basamortutik iragaiten bada berdin egin dezakezu baina usaian bezala moldatuz harea zolan gelditzeko zorian zira; haizea baliatuz joka zaite: hunek, bere hegaldian ura hartuz berriz itzuliko zaitu jautsiko
|
den
euriarekin erreka berria bilakatuz. " Erreka dudan, egia denez ez jakin; bere burua xahutzen ez utzi nahi, azkenean, mintzoari fidatzen da.
|
|
2015
|
|
|
Liburu hartan zehazten ziren Rondako mendilerroko antzinako ardogintzari eta mahastizaintzari buruzko xehetasun guztiak; han kokatu ziren, XIX. mendean filoxerak mahasti guztiak zapuztu zituen arte.Pazientzia eta maitasun handiarekin berto bertoko mahats motak berreskuratzen hasi, eta, izugarrizko lana egin ondoren, hasierako ametsak errealitate bilakatuz joan ziren.200 hektarea dituen lursaila hego ekialdera orientatuta dago, 650 eta 940 metroko altuerako tartean. Egunaren eta gauaren arteko tenperatura aldea ia 20 gradukoa da, eta horri urtean zehar jasotzen
|
den
euri kopurua (800 l) eta Atlantikotik heltzen den aire hezea gehitzen badizkiogu, berehala konturatuko gara mahastizaintzarako baldintza ezin hobeak dituztela paraje haietan.Berreskuratu nahi diren mahatsak Tintilla de Rota, Blasco, Corchero Tinta eta lurrari izena ematen dion Melonera dira, beltzetan; eta zurietan, Quibrantinajas, Moscatel morisco, Platera eta Pedro Ximenez. Garnatxa beltza, canernet sauvbignon, syrah eta monastrella ere lantzen dira.Beltzetan, Payoya Negra eta La Encina del Ingles dira egiten dituzten ardoak.
|
|
|
adreiluaren kontra kolpatzen
|
den
euria
|
|
|
" Goibel samar niagok. Ez dakiat hala
|
den
euria ari duelako, edo 10 hilabete dauzkadalako oraindik itzuli aitzin[...] Ze berri da Iruñean eta Gazteluko Squaren. Utziko didak neskarik ezkongai?
|
|
2016
|
|
|
EH Bilduko eledunaren aburuz, hanka barruraino sartuko dute baldin eta lau urteren buruan dena aldatu behar dela pentsatuz gero: . Aldaketak ez du izan behar udako ekaitz bat, baizik eta gizartea bustiz doan zirimiri etengabe bat, pixkanaka sektore guztietara heltzen
|
den
euri fina?.
|
|
2017
|
|
|
Eguzki hura agertu arte, ordea, denbora falta zen, eta euria zen kaletik zetorrena, bere soinua. Inoiz, lasaitzen gaituela diogu; inoiz, urduri jartzen; beti berdina
|
den
euriari gugan aldez aurretik dagoen umorearen errua botaz.
|
|
2018
|
|
|
Ekaitzaren aurkako borroka mintzagai duten mito hauek ekonomiaren gaineko kezkak gogoetatzen dituzte, besteak beste: uzta ona biltzeko behar
|
den
euri goxoaren nahia eta abazuza bortitzaren edo haize suntsitzailearen beldurra.
|
|
|
Hemen emandako urte horiengatik guztiengatik, bero jasanezinezko hargatik bilakatu omen da Indotxinako herri hartako neskato. Haien eskumuturrak bezain fina, adats sarria, indar guztia bere baitan bildu balu bezala, adats luzea, haiena bezalakoa, eta, batez ere, azal hori, gorputz osoko azal hori, hemen emakume eta haurrak bainatzeko gorde ohi
|
den
euriaren urari zor zaiona. Haien ondoan, Frantziako emakumeek gogorra omen dute, latza ia, gorputzeko azala.
|
|
|
Ordubetean pilatu
|
den
euria (l/ m2): Gardea: 46Areta:
|
|
2019
|
|
|
Raimundo Silvak poesia liburuaren probak hartu zituen, zenbait minututan huts haren eta zerbait honen artean duda mudatan ibili zen, gero, poliki poliki, lanean jarri zuen arreta, denborak aurrera egin zuen, bazkalordua baino lehen probak zuzenduta zeuden, eta bi aldiz irakurrita, argitaletxera eramateko gertu. Goizean telefonoak ez zuen hotsik egin, postaria bakanetan etortzen da etxe honetara, kotxeren baten igarotze arduratsuak apurtzen zuen, oso noizean behin, kalearen baretasuna, turisten autobusak ez dira hemendik sartzen, Largo dos Lóiosetik ematen dute buelta, erori
|
den
euriarekin gutxi izango ziren horren altu etortzera menturatu zirenak, horizonte estaliak baizik ez ikusteko. Raimundo Silva zutitu zen, bazkaltzeko ordua zen, baina aurrena gelako leihora joan zen, atertu du azkenik, ez du euririk ari, hodei bizkorren artean zeru urdinezko zatiak kuriketan dabiltza, eta zeru hura, urtaroak diferenteak izan arren, egun hartakoa izango zen bezain bizia zen.
|
|
|
elur busti azkarrean iristen da orduan. Munduan prezipitatzen
|
den
euririk gehiena, hasieran elurra izanik, bidean urtutakoa da (Ik. Urtarrilak 12koa).
|
|
|
Baina, esaera zaharren kopuruari begira, laster ikusten da ez dela berdin nondik begiratzen zaion izadi eta naturari. Nafarroaldeko Erriberan eta lautadatik gora, apenas komeni
|
den
euri askorik ere: Urtarrila idorte, laboraria dirute seinalatu dute batere lotsarik gabe.
|
|
|
Ni eserita, eguzkitako betaurrekoak jantzita eta beste aldera begiratzen, gizon hark esaten zidanari kasu zipitzik egin gabe, ikusi gabe, beraz, gizon hark nola mugitzen zituen eskuak gelditu gabe, goitituz eta jaitsiz errotaren hegalak bezalaxe. Florina itzuli eta nire ondoan eseri zenean, ikusi zuen gizon hark jarraitzen zuela zutik nire aulki ondoan, hizketan, bitartean ni plazaren beste aldera begira, soraio, hitz mordo amaigabe hura isurtzen utziz, jausten
|
den
euria lez, bat batean gizonari begiratuz, bere hitz jarioa supituki etenez, esan nion arte:
|
|
2020
|
|
|
Unibertsitateko igerilekuan igeri egiten du, unibertsitateko jangelan jaten du ilea umel duela, arratsean kriket zelaiaren inguruan paseatzen du. Dublin izugarri ederra iruditzen zaio eguraldi bustiarekin, nola bihurtzen den harri grisa beltz, eta nola mugitzen
|
den
euria belar gainean eta egiten duen zurrumurru teilatuetako teila labainetan. Ziren distira kaleko farolen argi itsaspe kolorekoan.
|
|
|
Egun bete lehenago ia ia ageri ohi dira argi grisa eta argi xuria. Haien bizitasunaren arabera, badakizu zenbat falta
|
den
euria edo elurra egiten hasi arte.
|
|
|
" Elurte" esaten diogu mendiak eta bazterrak zuritzen dituen elur jasari;" eurite", denboran luzatzen
|
den
euriari;" sute", su handiari. Beraz," urte" hitzak ur emana adieraz lezake, ur etorria; ur korrontea, agian.
|
|
2021
|
|
|
nire kanpora erortzen
|
den
euria.
|
|
|
Lagunak ez du inor errietan hasiko zaionik jantzita dituen zapatak direla-eta, neba bat besterik ez du, mendian bizi dena eta ehiztari botak jantzita dabilena. Berak eta biok ondo dakigu zer gertatzen
|
den
euria egiten duenean, eta hankak biluzik eta bustirik daudenean, eta ura zapata barrenera sartzen denean, eta orduan urrats bakoitza egitean hots ahul hori, plisti plasta moduko zera hori entzuten denean.
|
|
2022
|
|
|
Badakizu baso euritsu batean, erortzen
|
den
euriaren zati handi bat bertako landareen transpirazioaren bidez sortzen dela, eta haizeak eragiten du noizen behinka Eguzkia, bera ere beharrezkoa, ager dadin. Haizerik gabe lanbroa iraunkorra litzateke, aidea lurrunez betea egongo litzateke eta nire landareen transpirazioa erritmo txikiagoan emango zen.
|
|
|
Lurrekoa Zer da prezipitazioetatik laborantzarako ura hartzea? isurketa biltzea (azalean aske ibiltzen
|
den
euria) lurraren beraren barruan sortutakoa, ondoren, infiltratu eta laboreetarako aprobetxatzea. Sabaiak eta egiturak. etxebizitza sabaietako eta bestelako egitura iragazgaitzetako ur uzta modalitaterik ezagunena eta zabalduena da.
|
|
|
Azken urteko datuak argigarriak dira. 2021eko urtarriletik aurtengo urtarrilera, batez beste izaten
|
den
euriaren %60 jaso dute soilik. Gainera, jasan dituzten tenperatura beroak ere ezohikoak izan dira.
|
|
|
bost, hamar, hogei urte barru, arazo hau, ofizialaren arabera, gure denbora honetakoa dena, gainditua izango da eta beste batzuek hartuko dute haren lekua... Halere musika hau, kristalen kontra joka entzuten
|
den
euria, baratzeko zedroaren karraska goibela, ordu hau, hain zoragarria, hain estrainioa gerraren erdian, hori guztia ez da aldatuko... Hori eternoa da...".
|
|
2023
|
|
|
Lapurdi eta Gipuzkoako kostaldea Nafarroa Garaiarekin lotzen zituen galtzada erromatarra II. edo III. mendekoa da, adituen arabera; eta Erdi Aroan Done Jakue bidearen adar batek zeharkatzen zuen, XII. mendeko Santa Maria Monasterio Ospitalea baseliza lekuko. Harizti, pagadi eta gaztainadiz jositako lur hau bi uren artean dagoela esan genezake, iparraldean erortzen
|
den
euria Kantauri itsasora doalako Ezpelurra errekak eramana, eta hegoaldean erortzen dena Mediterraneora Ultzama ibaitik.
|
|
|
Euriya goyan beian ai data". Hala eta guztiz ere, euri xehea ohikoagoa izan da Zestoan euri lodia baino, euri lanbroa, tanta guztiz xehetan erortzen
|
den
euria. Era ugari erabiltzen dituzte zestoarrek:
|
|
|
Ildo beretik: " Euriari asten delarik eta kala, iparrintz", hots, ipar haizearekin batera heltzen
|
den
euri xehe eta hotza.
|
|
|
Ziri ziri aditzondoa zeharka meharka ibiltzen da Bizkaian ere: " leunki eta etenik gabe euria, ziri ziri jausten
|
den
euri lanbroa".
|
|
|
garoa eta ihintza ezberdinak dira. Euria berbabide, beste andre batek azaldu dio aro bidaiariari batuan erabiltzen
|
den
euri tanta euri txistille esaten dutela. Txiztil egoera askotan agertzen da arrietarren ahoetan:
|
|
|
beste herri batzuetan euria ugerra, zirtzila, lardatsa... izan daiteke. Aurrerago, Lekeition, aro bidaiariak elizitatu nahi izango du zeinen lohia
|
den
euri xehe hori: " Euri zaramea danean, aztalakoan bistiago egiten gara euri zaparradatzan baño, bai ta ez gitxi".
|
|
|
Maria Ana Sanz eskolako hesira igo, barrura jauzi egin eta patiotik eskola zeharkatu, bestaldean agertu eta, hango hesia berriro jauzi eginez, Euskara plazara atera da. Kaleak saihesten ari da, balizko begiluzeak eta asfaltoa bustitzen hasi
|
den
euri fina. Horrela iritsi da telefono kabinara, barrura sartu, txanponak bota eta etxeko zenbakia markatu du.
|
|
|
Texaseko mendebaldean, hautsa laku batean erortzen
|
den
euria dirudi.
|