|
2004
|
|
|
Auzi jartzaileak aurretiaz egikaritutako akzioari nahiz bere uziaren oinarri
|
den
eskubideari uko egitea azaltzen badu, auzitegiak epaia emango du, demandatua absolbituz, salbu eta uko egitea legez onartezina denean. Halakoetan, autoa emango du, prozesuari ekiteko aginduz.
|
|
|
Zamatzaileetatik edozeinek nahi badu pleitamenduetan dagoen orokorrera merkatugaia deskargatzea, eta gainerakoek kodearen 765 artikuluan ematen
|
den
eskubidea erabili nahi badute, epailearengana joko dute deskargatu nahi diren efektuen gain ardura hartzeko, eta horren zenbatekoa fakturako prezioaren zainpean utziko dute.
|
|
2005
|
|
|
Inskribatu behar
|
den
eskubidea ziurtatzeko interesa duenak.
|
|
|
Inskribatzen
|
den
eskubidearen izaera, luze zabala eta baldintza etengarri nahiz suntsiarazleak, halakorik badago, baita eskubide horren balioa ere, hori tituluan agerrarazi denean.
|
|
|
Inskribatzen
|
den
eskubidea zein eskubideren gain eratu eta eskubide hori.
|
|
|
Kasuan kasuan immatrikulatu nahi
|
den
eskubide errealaren izaera, balioa, baldintzak eta zamak, bai eta aurreko erregelak aipatu finkarenak ere.
|
|
|
1 Jabetza Erregistroan inskribatzen diren tituluen oinean, erregistratzaileak berak sinatutako oharra jarriko du, ondokoa adierazita: eginiko kalifikazioa, eta, horren arabera, inskribatu
|
den
eskubidea, titularra, egindako inskripzio edo idazkun mota, hori zein liburuki edo foliotan dagoen, finkaren eta egindako inskripzioaren zenbakia, inskripzio horren ondoreak agerraraziz, bai eta Hipoteka Legearen 1, 17, 32, 34, 38, 41 eta 97 artikuluen ariora idazkunen edukiari ematen zaion epai babesa ere. Edu berean, hala behar denean, iraungitzearen ondorioz ezereztu diren idazkunak agerraraziko dira, eta, bereziki, arrazoi hori dela-eta ezereztu diren lotura fiskalen zenbakia.
|
|
|
4 Inskribatu nahi den titulu horren bitartez eratu, aintzatetsi, eskualdatu, aldarazi edo azkentzen
|
den
eskubidea.
|
|
|
Jabetza Erregistroan aurkezten den titulu ororen oinean erregistratzaileak oharra jartzen du; ohar hori berak sinatu behar du, eta bertan hauxe adierazi behar da: erregistratzaileak egin duen kalifikazioa, horren arabera inskribatu
|
den
eskubidea, eskubide hori noren izenean inskribatu den, zein inskripzio edo idazkun mota egin den, zein liburuki eta foliotan jaso den halakoa, zein den finkaren eta inskripzioaren zenbakia, eta nolako ondoreak dituen horrek, idazkunaren edukia epaileen babespean dagoela agerraraziz. Edu berean, titulua inskribatzean aipamen gisa edo iraungitzea dela bide ezereztu diren eskubideak zehaztu behar dira.
|
|
|
Ondasun higiezinen adjudikazioa agerrarazi behar duen agiri publikoak legearen 45 artikuluko lehen lerrokadaren arabera berme erreala sorrarazten badu hartzekodunentzat, agiri horrek eratzen
|
den
eskubide mota zehaztuko du, eta legeak nahiz erregelamendu honek eskubide hori inskribatzeko ezartzen dituzten betekizun guztiak izango ditu.
|
|
|
Betearazpen agindua edo manamendu judiziala titulu askietsia izango da, bai kasuan kasuko inskripzioa egiteko, bai eta demanda idatzoharraren osteko idazkunak ezerezteko ere, baldin eta idazkunok inskribatzen
|
den
eskubidearen kontrakoak badira edo eskubide hori mugatzen badute, eta idatzoharraren data baino geroagoko tituluen ondorioz egin badira, edota idatzohar idazkunaren gain lehentasuna duten idazkunen ondoriozkoak ez badira.
|
|
|
Inskribatzen
|
den
eskubidearen izaera adierazi behar da tituluan ematen zaion izenarekin eta, izenik eman ezean, inskripzioan ere ez da halakorik adieraziko.
|
|
|
Inskribatzen
|
den
eskubidearen luze zabala ezagutarazteko, tituluaren arabera eskubide hori zehazteko edo eskuratzailearen ahalmenak mugatzeko balio duten inguruabarrak adieraziko dira, eta titulu horretan jasotako baldintza etengarriak, suntsiarazleak edo bestelakoak hitzez hitz kopiatuko dira. Edozein kasutan ere, ezin adieraz daiteke eragin errealik gabeko hizpaketa, klausula nahiz itunik.
|
|
|
Ondokoek eska dezakete idatzohar hori egitea: jarauntsian eskubideren bat dutenek, edota idatzoharrean jaso nahi
|
den
eskubidearen gain zuzenbidearen araberako interesa dutela egiaztatzen dutenek.
|
|
|
Lehenengoekin hasteko, Erregelamenduak lege agindua jaso du, idazkun batzuen ezereztea legeak baino gogorrago azpimarratuz, hain zuzen ere, bazterreko oharraren ostekoak izan eta banaketa berdinaren espedientean agertu ez diren titularrei dagozkien idazkunena; horrela, irtenbideetako bat aukertu da, eta beste bat izan zitekeen, ordezko finkaren adjudikaziodun bihurtzen den pertsonaren zama edo kargei eustea. Ezereztearen gogortasun hori malgutzeko (betiere, ezereztea formala da, eta, horregatik, ez da ulertu behar ezereztutako idazkunean agertzen
|
den
eskubidea azkendu denik), erregelamenduak tresna bat ezarri du, hauxe ahalbideratzeko: emaitza finka edo jatorrizko finkaren gain eratutako eskubideak idazkun ezereztuaren titularren izenean inskribatzea, nahiz eta erregistro titular berriaren adostasunik lortu ez.
|
|
2007
|
|
|
Lege aurrekarietan eta zuzenbide konparatuan ohikoa denari jarraituz, lege honetan ere jaso da eskubide hau egikaritzeak ezin duela ekarri eskatzaitzaileak delitua edo falta egitea.learentzat inolako kalterik, non ez
|
den
eskubide hori egikaritzeagatik eska
|
|
|
Hori horrela, komenigarriagoa da «txandakako aprobetxamendu eskubide» adierazmoldea, lehenengoz, hain zaila ez delako, orokorrago eta deskriptiboa baita, eta, bigarrenez, horri buruz egindako arauketari ezin hobeto egokitzen zaiolako. Hala ere, aurrerantzean izendapen hori edo beste edozein erabiliko da, zehazki sustapen ondoreetarako, baldin eta jabetza hitza barnean hartzen ez badu, edo aipatzen
|
den
eskubidearen adiera zehaztugabea ez bada, beraren edukiari dagokionez.
|
|
|
Ohikoa den moduan, Legean jaso da eskubide hau egikaritzeak ezin duela ekarri eskatzailearentzat inolako kalterik, non ez
|
den
eskubide hori egikaritzeagatik eskatzaileak delitua edo falta egitea. Eskariaren jasotzaileak izan daitezke botere publikoak, konstituzio organoak eta administrazio publikoak.
|
|
|
Horretarako, Konstituzio Auzitegiak bi irizpide modu osagarrian erabiltzea proposatu du (apirilaren 8ko 11/ 1981 KAE): lehen irizpidea oro har onartzen
|
den
eskubidearen esanahira jotzea da; modu horretan, eskubidearen funtsezko edukia eskubide gisa aitortzea eragiten duten osagaien multzoa da, eskubide horren esangura kontuan hartuta; bigarren irizpidea eskubide hori aitortzean babestu nahi diren interesak aurkitzea izango litzateke: hau da, aztertu behar dena da ea eskubideak babestu nahi dituen interesak praktikan eskubidea garatzen duen legeriak babesten dituen.
|
|
|
Salbuespen eta setio egoeren babesean gertatzen
|
den
eskubide eta askatasunen etete orokorraz gain, EKren 55.2 artikuluan eskubide eta askatasun batzuk gizabanako jakin batzuentzat etetea ezarri da. Zuzenbideko estatuak erronka berriei aurre egin behar die, esaterako terrorismoari eta delinkuentzia antolatuari.
|
|
|
Pertsona juridikoaren egoitza soziala edo pertsona juridikoaren egoitza eragingarria dela uler daiteke, azken hori beti ez baitator bat egoitza sozialarekin. Konstituzio Auzitegiaren hitzak erabiliz (apirilaren 26ko 69/ 1999 KAE), Konstituzioan egoitzaren bortxaezintasunerako eskubidea ezartzerakoan, ez da pertsona fisikoengana murrizten, eta, beraz, pertsona juridikoengana ere hedatu daiteke; baina horrek ez du esan nahi oinarrizko eskubide horren edukia pertsona fisikoentzat aldarrikatzen
|
den
eskubidearen edukiaren berdina denik. Hain zuzen ere, nahikoa da ikustea pertsona fisikoei dagokienez, Konstituzioan babestutako egoitzak, gizabanakoaren etxebizitza edo gela den heinean, lotura estu estua duela bere intimitate esparruarekin; babesten dena ez da espazio fisikoa bakarrik, baita horretan dagoen gizabanakoaren jariadura eta esfera pribatua ere, eta hori, nola ez, ez da pertsona juridikoen kasuan gertatzen.
|
|
|
Horrek muga berri bat ezarri du eskubide horien inguruan, kasu honetan legelariarentzat. Konstituzio Auzitegiak ezarri du zer ulertu behar
|
den
eskubide horien «funtsezko edukiari» buruz ari garenean, bi irizpide desberdin erabiliz: a) kasuan kasuko eskubidearen izaera juridikoa:
|
|
2011
|
|
|
Gurasoak, seme alaba adingabeekin edo ezgaituekin bizi ez arren, eskubidea du seme alabok bisitatu, horiekin harremanak izan eta eurekin egoteko. Epaileak zehaztuko du noiz, nola eta non egikarituko
|
den
eskubide hori; eta eskubidea muga edo eten dezake, inguruabar larriak gertatzen badira eta horien arabera hori komenigarria bada, edo ez betetze astun edo errepikatua burutu bada epailearen ebazpenean ezarritako eginbeharren aurka.
|