|
2002
|
|
|
Zinezkotasun klausulak profesionalaren burujabetasuna babestu gura du, diharduen enpresa eskuz aldatzen denean, enpresa horren lerro editorialean aldaketa nabarmenak egiten direnean, edo kazetariaren jarduera profesionalaren edukiak modu tendentziosoan bideratu gura direnean. Kazetariaren interesak babesteko moduan, gutxitan arautu
|
den
eskubide eskari baten aurrean gaude.
|
|
2006
|
|
|
Right of publicity delakoaren arabera, publizitatearen interpretariari edo subjektu modeloari horren irudia erabiltzeko baimena eskatuko zaio, baita haren jabegoko ondasun zehatz bat imitatu nahi denean ere. Adin txikikoei dagokienez, berriz, haien legezko ordezkariek eman dute baimena; baina, betiere, Ministerio Fiskalak parte hartzea eskatuko da83 Ohorea, intimitatea eta berezko irudiaren gaineko ustiapen eskubideak heriotzatik harago doazen eskubideak dira, zeren, horien titularra hilez gero, testamentuan bertan erabakitzea baitago nor izango
|
den
eskubide horien babesle eta defendatzailea. Inor azalduko ez balitz, Ministerio Fiskalak izendatuko du84.
|
|
2007
|
|
|
nominalismo estrategikoa sorbide egokia izan daiteke euskal herritartasunzabal eta orohartzaile bat aldarrikazteko(, integratzailea?,, konexionista?), EuskalHerrian bizi den oro euskal herritarra dela aldarrikatu ahal dugu, multikulturalismoa? geure eginez (Euskal Herria ere bada gizarte modernoa non jatorri eta jiteezberdineko jendea elkarrekin bizi ahal
|
den
eskubide berdinekin); arazoa da nominalismo estrategiko hau inori (subalternoari) bere errealitate (alegiazkoa, nonbait) ukatzeko tresna bihurtzen denean. Orduan, norbera hutsaren irudikapena erabiltzenda subordinatuaren, esentzialismoa?
|
|
2009
|
|
|
Dena den, gorago esan bezala, nazioarteko zuzenbidean azken urteetan emandako urratsek, bai testuen aldetik, bai jurisprudentzia aldetik, pentsarazten dutebiktimen konponketa eskubidea, nahiz eta urteak eta urteak pasatu17, gero eta indarhandiagoarekin aldarrikatuko
|
den
eskubide bat dela. Printzipioak urrats hauengaraipena dira, orain arte lortutako guztiaren konpilazioa.
|
|
2010
|
|
|
Borondatearen autonomian oinarrituta, eta aukera printzipioaren ondorio, lehenengo eta behin, xedapen printzipioa aipatu behar da. Horrek, epaiketara eramandako edo eztabaidatua
|
den
eskubide subjektibo materialaren izaera pribatuan oinarrituta, lan prozesua alderdien, inoiz ez ofizioz, eskariz bakarrik has daitekeela suposatzen du. Epaileak bakarrik has daitezke funtzio jurisdikzionala egikaritzen horrela herritar batek eskatuta, demandaren bidez149, eta ezaugarri hori ezinbestean alderdiek gatazka konpontzeko beste bide batzuk erabiltzeko duten aukerarekin lotu behar da.
|
|
|
Bereziki azpimarratu behar da KAE 95/ 2003, maiatzaren 23koa, atzerritarrei haien egoera Espainian edozein izanda (legezkoa edo ez) akzio eskubidea aintzatesten zaiela azpimarratzen duelako. Beraz, ius gentium aren eremuan kokatzen
|
den
eskubide bat da. Horren harira, Almagro Nosete, J., Tomé Paule, J., Instituciones de Derecho Procesal.
|
|
|
Eskubide materialekin duen harremanari dagokionez, lehendabizi, akzioa haiengatik independentea
|
den
eskubidea, edo eskubide multzoa, dela aitormentaltasuna da:
|
|
|
Betearazpena eskatzeko epea, LPLk 277 artikuluan kaleratzeagatiko sententzia irmoentzat aurreikusten duen berezitasuna alde batera utziz, 393 lege substantiboek betearazi nahi
|
den
eskubidea aintzatesteko akzioa egikaritzeko aurreikusten duten bera izango da. Horrenbestez, kasu bakoitzerako xedatua aintzat hartu da, betiere kontuan izanik lan kontratutik eratorritako akzioak, preskripzio eperik aurreikusita ez badute, urtebeteko epean preskribitzen direla (LEren 59 art.). Urtebeteko epe bera dute herritarrek diru kopuruak emateko betebeharren betearazpena eskatzeko (LPLren 241.2 art.). Behin betearazpena hasita, preskripzio hori, arau orokor legez, ez da etengo exekutatzen den obligazioa osorik bete arte, ezta betearazia ere behin behinean kaudimengabe deklaratua izateagatik jarduketak artxibatzen badira (LPLren 241 art.).
|
|
|
Era berean, LEren 8.2 artikuluak legearekin bat idatzita jaso behar diren lan kontratuak lan saio osorako eta denbora mugagaberako egintzat joko ditu, bere izaera tenporala edo zerbitzuen zatikako izaera frogatzen ez bada behintzat. Orain dela hainbat urte Cabrera Bazán, J. k,. La prueba en el proceso de trabajo?, Revista de Politica Social, 1969/ 82 zk., esan zuen bezala, presuntzio horiek oso garrantzitsuak dira langilea lan harremana (lan prozesuan egikaritzen
|
den
eskubide ororen oinarrizko presupostua) existitzen dela frogatzeaz askatzen dutelako. Presuntzio horiek berezitzat jotzen ditu García Perrote Escartín, I. k,. Prueba y proceso laboral?, op.cit., «presumitzen dena ez delako egitate bat, kalifikazio juridiko bat baino».
|
|
|
Uko egitea, aldiz, demandatzailearen egintza prozesala da. Horrek bere uziaren oinarria
|
den
eskubideari eta, kasu horretan, epai bidezko babes eraginkorrerako eskubideari uko egiteko borondatea adierazten du. Ondorioz, magistratuak sententzia bat emango du demandatzailearen uzia gaitzesteko eta demandatua absolbitzeko, uko egitea legearekin bat onartezina gertatzen deneko kasua salbu, eta egoera horretan, prozesuarekin aurrera jarraitzeko agintzen duen auto bat emango du (PZLren 20 art.).
|
|
|
Testuinguru honetan, akzioa, Moreno Catena, V., Cortés Domínguez, V., Gimeno Sendra, V.k, Introducción al Derecho Procesal, op.cit., 256 or., defendatzen duten legez, eskubide autonomo bezala agertzen da, babestu nahi
|
den
eskubide materialaz bestelakoa den eskubide bezala.
|
|
|
Testuinguru honetan, akzioa, Moreno Catena, V., Cortés Domínguez, V., Gimeno Sendra, V.k, Introducción al Derecho Procesal, op.cit., 256 or., defendatzen duten legez, eskubide autonomo bezala agertzen da, babestu nahi den eskubide materialaz bestelakoa
|
den
eskubide bezala.
|
|
|
Hau gure tesia da, nahiz eta doktrinaren zati handi batek prozesutik guztiz independentea
|
den
eskubide bat dela defendatu. Azken ildo horretan, Guasp Delgado, J., La pretensión procesal, 2 arg., Civitas, Madril, 1985, 52 or. Eskubide jurisdikzionala dela mantenduz, Gozaíni, O.
|
|
2012
|
|
|
...jabegoko ondasun zehatz bat imitatu nahi denean ere100 Adin txikikoei dagokienez, berriz, haien legezko ordezkariek eman dute baimena; baina, betiere, Ministerio Fiskalak parte hartzea eskatuko da101 Ohorea, intimitatea eta berezko irudiaren gaineko ustiapen eskubideak heriotzatik harago doazen eskubideak dira, zeren, horien titularra hilez gero, testamentuan bertan erabakitzea baitago nor izango
|
den
eskubide horien babesle eta defendatzailea. Inor azalduko ez balitz, Ministerio Fiskalak izendatuko du102.
|
|
2019
|
|
|
...Konstituzioaren 44.1 artikuluan jasotakoaren arabera Estatuak herritar guztiekondasun kulturaletarako sarrera izan dezaten eskaini beharreko prestazio asistentzialakzehazterako orduan, eta Konstituzioak beste printzipio konstituzionalen markoan (kulturaaskatasunean adibidez, non estatuaren abstentzioa beharrezkoa den) aurreikusten duen estatuesku hartzeak, ez daukate Espainian kulturarako sarrera
|
den
eskubide konstituzionalaren edukiamodu zehatzean definitzen duten doktrina garapen edota jurisprudentzia garapen handirik.
|