|
2002
|
|
|
Donibaneko arrantzale jendea mintzatzen
|
den
eran ari zitzaidan, hitzak zelula biziak balira bezala, bata bestearen ondotik jarriak bai, baina atzekoak aurrekoak fagozitatu nahian balebiltza bezala. Erantzun nion:
|
|
2003
|
|
|
Monikak bere beso biluziak igurtziz jarraitzen omen zituen nire hitzak, fresko egiten baitzuen gau hartan, eta nik erakargarritasunekin segitzen omen nuen esaldiak gero eta gehiago trabeskatuz, ideien anabasa bat egiteraino. Berak esan behar izan omen zidan hotz egiten zuela, berriro besoak igurtziz, eta orduan nik jaka erantzi eta zerbait baliozkoa biltzen
|
den
eran bildu omen nuen, trakets eta baldar baina aldi berean amultsuki, eta zerbait oso baliozkoa balitz bezala estutu omen nuen nire kontra, galtzeko beldur garen gauzak estutzen diren bezala, apurtzeko beldurrarekin. Ez omen nuen zalantzarik izan, ez omen nuen galdetu ere egin.
|
|
2006
|
|
|
Baina buruak ez dezake gorputz guztia irentsi. Nik ez dut uste Erromak eskubidea duenik fedea munduko bazter bakoitzean nola bizi behar
|
den
era dogmatikoan esateko. Gida ditzake kontzientziak eta zabal dezake doktrina, baina beti era errukitsu batean eta jendearen kultura ere errespetatuz.
|
|
|
9 Autore honek ere, Herder-en influentzia behin eta berriro aipatzen duen arren, ohi
|
den
eran, behin ere ez du argitzen influentzia horren nondik norako konkretua.
|
|
2007
|
|
|
Izpiritu nazionala, historikoa den bezainbatean aldagarria da, naturala den bezainbatean iraunkorra, haren oinargina den klima, geografia? aldagaitza
|
den
era berean540 Karaktere nazional natural interesgarriak bi bloketan banatzen dira: nazio grekoak (pluralean horiek ere) eta nazio germaniarrak edo kristauak541?
|
|
2008
|
|
|
Halako batean, arrainei buruz ari zirela, aspaldian ahaztuta neukan keinu bat egin zuen osaba Santik. Arrainaren neurria adierazteko ez zuen bi eskuen arteko distantzia erabili, ohi den moduan, baizik eta ezkerreko besoa luze jarri eta eskuineko atzamar erakuslearekin ogia non moztu adierazten
|
den
erara markatu zuen beso gainean arrainaren tamaina. Hasi atzamarretatik eta eskumutur ingururainoko tamaina seinalatuz.
|
|
2009
|
|
|
Gandiagaren azken asmoetako bat, hil baino lehen, Joseba Intxaustiren liburu baterako, Arantzazun dauden arte obrei buruz lan bat idaztekoa izan zen, gogo handiz hartu, baina tamalez burutu ezin izan duena. Pixka bat harritzekoa bada Gandiagak, Oteizaren eskulturak hala meditatu dituenak, munduaren goizeko argitan zabaltzea ere hala kantatu duenak, nola ez duen gehiago aprobetxatu Basilikako absidea, kreazioaren marraztura gisako bat baita behetik gora, Leonardoren esanaren ildoan, Arantzazuko harkaitz paisaiaren labur bilduma
|
den
era berean. Erretaularen behealdean eta alboetan gora, erdian elorri kosmiko bat inguratzen, materia masa primitiboa dago, informea, lur kolore frantziskotar apalak ahalegin itsu geldian pilatuak bezala mututasunezko mukulutzarrak nola argizabaldu bilatzen formetara, koloreetara; nola hurbildu Ama Birjinarengana.
|
|
|
da kultura berrian, gaztelau eta kristaua?, mutikoa urtez urte erlijiozko jaieran, goituz? joan
|
den
eran profesa eta ordenaziora arte. Bitorianoren enkarnua, bera ez zena bilakatzea izan da.
|
|
|
Voltaire: begiak ireki eta, eguzkia ikusten
|
den
era berean, ikusten da Jainkoa. (Jainko ikusi hori uztargarria da, ecrasez l, infame, rekin).
|
|
2010
|
|
|
Bien bitartean Fausto, nahastea aprobetxatuz, jesarlekutik altxatu, jolasgunearen ezkerraldean une batez bakarrik geratutako gurditxora arin hurreratu, barruan zegoen ume txikiari oratu eta ziztu bizian eman zion ihesari ondoko arbolen artetik. Negarrez hasita zegoen haurra isilarazteko, zuhaitz handi baten atzean gelditu eta eskuaren ertzaz kolpe gogorra jo zion garondo aldean, untxiak hiltzeko egin ohi
|
den
erara. Atoan isildutako umearen gorputz txikia zorroan sartu zuen, eta pauso arinez jarraitu zuen zoologikotik irten arte.
|
|
2011
|
|
|
Argumentazio hori ez da Euskal Herrira mugatzen. A. Huxley arrazoi berorretaz baliatu da gerraren aurka, eta bera bai, pazifismoaren oinarrizko printzipio hori justifikatzen saiatu da, gero maiz errepikatu
|
den
era honetan: –Good ends(?) can be achieved only by the employment of appropriate means.
|
|
|
Itxuren arabera, askotan gertatu ohi
|
den
eran txikikeria asko elkartu ziren gertakizun ezohiko bat zoritxar bihurtzeko. Juxtu egun batzuk lehenago erosi zizkioten trepeta berriak eta?
|
|
|
–Nik asko aldatzen dut erregistroz eta beste zuzendari batzuen pelikuletan gehiago antzematen da haien nortasuna nireetan nirea baino. Baina agian errodatua izan
|
den
eragatik bai sumatu ahal da nirea dela, era bakarrera irudikatzen ditudalako eszenak?.
|
|
2012
|
|
|
Oraingoz, bizkarroia bere habia goxotik ateratzeko ezagutzen
|
den
era bakarra txotx batean biltzea da. Pospolo bat, hezurtxo txikia, edo antzeko zotz mehe egoki bat txirrika gisa erabili eta harizko zizare luzea bildu.
|
|
|
Argumentazio hori ez da Euskal Herrira mugatzen. A. Huxley arrazoi berorretaz baliatu da gerraren aurka, eta bera bai, pazifismoaren oinarrizko printzipio hori justifikatzen saiatu da, gero maiz errepikatu
|
den
era honetan: –Good ends(?) can be achieved only by the employment of appropriate means.
|
|
2014
|
|
|
Hori dena aspaldiko lanbro artean oroitzen zuen Idoiak. Hobeto esanda, argi oroitzen zuen, ez baitzion alferrik agindu bere buruari ez zuela gertaturikoa ahaztuko, baina pelikula baten argumentua gogoratzen
|
den
era bertsuan, beragandik kanpo legokeen zerbait balitz moduan, bere bizi puskak izan arren.
|
|
|
Gaurko erlijio berria omen den zientziaren zerbitzu bitxia... ...ere gomendioa, bestetik Eskritura Santuen ikerketa historiko kritikoaren emaitzak ezin ahaztuzkotzat erreibindikatzen badira1556; edo iraultzaileei monarkiari zor zitzaizkion ontarteak ahaztu izateko krimena aurpegiratzen bazaie1557; edo, Iraultza ahaztuz gero, plebiszituaren argumentuak ere ahaztua geratu balu, etab. Renan esatera datorrena da, alde batetik nazioa historiak egina delako eta egina
|
den
eran baiesten dugula (mugen zuzenketak egitera edo sartu gabe); bestetik, nazioaren baiespena egiteko moduan irakurri behar dugula historia, eta baiespen horri komeni ez zaiona ahaztu egin behar dugula. Ez dio, beraz, memoriak elkartasun nazionalari eusten, ezpada elkartasunari eusteko moduan fabrikatzen da eta behar da fabrikatu memoria, historia.
|
|
|
Nazioaren izaerak bere gobernueran eragina dauka, gobernuerak atzera nazioaren izaeran. Sistemen balioa historian ikusi behar
|
den
era berean, Montesquieuren nazioa konkretua da orobat,, klima, batean dago2148, denbora eta espazio konkretuan, eta bere aiurri edo karakterea dauka, bere espiritua.
|
|
|
Elle est aux sciences de l, humanité ce que la physique et la chimie sont à la science philosophique des corps?. Aski kritikoa ez omen
|
den
era berean, gizarte frantsesa ez da aski filologoa: –Le supernaturalisme ne tient en France que parce qu, on n, y est pas philologue?
|
|
2015
|
|
|
Itsaso barreneko bapore batek ke adar luze bat marraztu zuen airean, eta han geratu zen apainkiro bihurritzen eta kiribiltzen, aireak gasa fin baten antzera gauzei eutsi eta bere sarean goxoki gordetzen zituelarik, soilik alde batera eta bestera emeki eraginez. Eta eguraldia ederra denean zenbaitetan gertatu ohi
|
den
eran, bazirudien labarrak barkuez ohartu eta barkuak labarrez ohartzen zirela, elkarri beren arteko mezu sekretu bat seinalatuz bezala. Besteetan lehorretik oso hurbil eman arren, goiz hartan faroak ikusgarri urruti ematen zuen, gandu artean.
|
|
|
Mintzoak orduan, ene beheraldiaren berri ulertuta, nire baitako asmo on eta itxaropenak errausten zituzten gogoeta suntsitzaileak alde batera utziz, bizitzari gogaiera axalagoekin aurre egiteko agindu zidan. Eta halaxe, emakume abandonatua izaki koittadu bilakatzen
|
den
era berean, emaztea abandonatzen duen gizona putakume handi bat dela baieztatzera eta sinestera heldu nintzen, barnea guztiz ase eta baretzen laguntzen zidan tresna.
|
|
|
Arrain hau harrapatzeko erabiltzen
|
den
erak garbi adierazten du bere lizunkeria.
|
|
|
Hitza hor behean ageri
|
den
eran idatzi ohi zen larruki baten gainean eta lepotik zintzilika eraman linozko hari batekin:
|
|
|
Ateak ireki eta hurbi lago nahi ninduen, zalantzarik gabe. Bestela ez zidan adiskide eta etxekoentzat erabiltzen
|
den
eran hitz egingo.
|
|
|
Hala ere, lotura horiek nasaiagoak direla esan dugu, eta nazionalismoak euskaran ipiniko balu enfasi guztia, itxarotekoa litzateke erdal eremuan erakargarritasun gabezia nabaritzea; ez dagoeneko konbentziturik daudenen artean, jakina, konbentzitu nahi direnen artean baizik. Aurreko atalean, nazionalismoak Euskal Herriko iparralde fisikoaren paisaia ezarri eta zabaldu zuela esan
|
den
era berean, hizkuntza paisaia ezartzeko arriskua legoke gauzak kontuz eta zuhurtziaz egiten ez badira. Kultura lurralde nazionalismoa defendatzean, bigarren osagaiari benetan jokatzen duen papera ezagutu behar zaio, eta, kultura desberdintasunak daudenez, lurraldearen lotura bilatu.
|
|
|
Nola funtzionatzen du zentzuak esaldian, zer da perpausa? Kanten galdera ezagut dezakedanaren mugen gainekoa bazen, Wittgensteinek zer ote
|
den
era onargarriz esan dezakedana du itauntzen. Eta zentzuz esan dezakedanaren mugak tautologia eta kontraesana dira:
|
|
|
Bai, asko aurrera zitekeen bost edo hamar urtetan. Gaixoa, ordea, ohartua zen norberak ezagutuko ez duen etorkizun urrunaz hitz egiten
|
den
eran esanak zituela hitz horiek doktoreak. Hitzak ahoskatzeko modua, onginahizko begirada, eskuen mugimendua, aski izan zituen ezkutuko mezua igortzeko:
|
|
2016
|
|
|
Ordurako ni hasia nengoen Pitxiren istorioa idazten, baina ikusi nuen biloba ni baino hobeto moldatzen zela gauzak behar
|
den
eran adierazten, eta berak jarraitzeko esan nion.
|
|
2017
|
|
|
Liberal kosmoplitar batzuek, hala nola Beckek, Heldek eta Habermasek, errealitate politiko zenbait ezkutatu ohi dute, estandar moral altuago baten izenean; beraz, komeni da ikustea ea zer dioten Europako herritarrek, izan ere, haien antolaketa molde politikoak eta ekonomikoak sakonki berregituratu baitira. Gakoa da ea herritarren identitateak ere bertaxutu diren, estatua bertaxutu
|
den
eran maila azpi nazionalean eta supra nazionalean.
|
|
|
hori Arantzazu da, Iparraldeko euskaldunei erromes etortzea debekatu zaienean haiek Ainhoan ordeztu dute Ama Birjina Arantzazukoa). XX. mendean Gernika sinbolo nazionala suntsitzeko kiskali
|
den
era berean, XIX.ean euskaldun karlisten sinbolo nazionala suntsitzeko Arantzazu erre dute liberalek (hori jakitean Zumalakarregik negar egin zuela kontatuko da euskal herrietan, eta egia ez bada, è ben trovato).
|
|
|
... Maitasuna ere, dena den, lehen aipatzen genuenez, agertzen da guri lotua, zeren maitasuna, bizitza bera bezalaxe, iheskorra eta iragankorra baita. Eta bizitzaren amaiera noiz etorri behar den ondo zehaztea beharrezkoa
|
den
era berean, bai maitasunarena ere. Zer nahiago zenukete, heriotzaren irakurle agurgarriok, maitasuna bete betean dastatzen ari garela herioak deituak izan, ala heriotzaren unea atzeratu, maitasunaren sua itzali arte?
|
|
|
Arrosario luzeko marmarrean ari da Maurixio bere bururako, basoan euripean kuxkuldu eta ezkutuan egon beharraren nekea eta asperdura ahaztu nahiz edo: , xirimiria ari duela ahaztu behar diat, pentsatu du?, eskopeta behar
|
den
eran prestatuta eduki, zaratarik ez egin Jainko Santuaren izenean eta, batez ere, ehiztari onaren legea bete: lasai itxaron lehenengo, lasai itxaron ondoren eta lasai itxaronez amaitu?.
|
|
2018
|
|
|
Ordurako Sonia engantxatuta zegoen, denbora pasatzen
|
den
era berean: ohartu gabe.
|
|
2020
|
|
|
Argi dago zenbait eremutan menderakuntza hori muturrekoagoa dela beste eremu batzuetan baino, eta eremu ekonomikoan adibidez, esan dugu, zenbat eta botere handiagoa izan gune batek (kapital ekonomikoa nahiz politikoa dela eta), orduan eta emakume gutxiago. Hori dela eta jarri ditugu patronalaren zenbakiak, horrek argi uzten baitu ze eremutan birsortzen
|
den
era bortitzagoan menderakuntza mota hau: Euskal Herriko enpresa erakundeetako zuzendaritzako organoetan emakumeak gutxiengoa dira.
|
|
|
El cuento de las pensiones liburua (Icaria, 2019) (Pentsioen ipuina) argitaratu zuen 2019an, José Iglesias ekonomialariarekin batera. Etxezarretak esplikatzen du botere ekonomikoek eta politikoek berariaz eraikitakoa dela pentsio sistema publikoaren krisiaren diskurtsoa eta egia faltsuak edo egia erdiak erabiltzen dituztela argudio moduan; edo egia osteak, azkenaldian boladan jarri
|
den
eran esanda. Kontua da sarri okerragoak izaten direla egia erdiak gezur osoak baino, egia erdizka esaten denean zailagoa izaten baita erreparatzea beste erdia falta dela.
|
|
|
Ospa egin behar dut, berandu noa eta! –eta agertu
|
den
eran desagertu da ateko orpotik.
|
|
2021
|
|
|
EZ dira lekuak bakarrik alegiazkoak izan daitezkeenak, badira alegiazko animaliak eta alegiazko landareak ere, batzuk jolaserako sortuak, beste batzuk jendeari zerbait adierazi edo irakasteko, alegietan egin ohi
|
den
eran, eta baita gure ametsekin egia itxurako irudikeriak egiteko ere.
|
|
2022
|
|
|
Nagusiki musulmana den eskualde zabal batean ospatzen dute Newroz; islama baino lehenagokoa
|
den
era batean ospatu ere, kontraesanik gabe. Kurduen kasuan, Kawa errementariak Dehak tiranoa garaitu zuenekoa omentzen dute martxoaren 21ean urterik urte, mendietan sua piztuz, eguzkiaren sinboloa.
|