|
2010
|
|
|
...i edo bat ere ez da egin bide horretan. galiziera %5ean erabiltzen da, batez ere iritzi artikuluetan eta kultura albisteetan. galizieraz sortutako albisteen itzulpena (politikoen, profesionalen, erakundeen eta jende arruntaren adierazpenak, prentsa komunikatuak, etab.) jarduera arrunta da oraindik galiziako egunkarietan; eta, ondorioz, galizia da munduko leku bakarra gaztelaniaz sekula mintzatu ez
|
den
edota sekula mintzatuko ez den jendea gaztelaniaz" mintzatzen dena". galizian bi egunkari argitaratzen dira galiziera hutsean, Galicia Hoxe eta De luns a venres (doakoa); beste bat elebiduna da, Xornal de Galicia; eta gainerako guztiak gaztelaniaz argitaratzen dira, hori bai, galizierari lekutxo bat eginez noizean behin, kulturaedo eskola gehigarrietan. bestela, herri edo eskualdetako a... programazioaren erdia gutxienez galizieraz eman zedila. gero, baimen gehienak gaztelaniaz azaltzen diren espainiako kate handiei saldu zitzaizkien. orain dela urtebete erkidegoko baimena jaso zuten bi telebista digitaletan (popular tV galicia eta Voz tV), programazioaren %10 baino gutxiago ematen dute galizieraz, baimenaren baldintzaagirien arabera gutxienez %50a emateko konpromisoa hartu bazuten ere. komunikabide berriak sartu dira sarean, galiziera darabiltenak edo elebidunak direnak (xornal.com, galiciaconfidencial.com, mundogaliza.com, etab.).
|
|
2011
|
|
|
...ira euskal herriko hizkuntza egoeran atzematen. euskal herrian bizitzen ari garen hizkuntza egoera ez da diglosia motakoa, beraz. euskal herriko hizkuntza egoera definizio berritua bilatu behar dugu. eginkizun horretan soziolinguistika jakintza alorreko oinarrizko terminologia adostua izatea behar beharrezkoa da. euskara, soziolinguistikaren ikuspegitik, zer hizkuntza mota den, hiztun elkartea zer
|
den
edota hizkuntzak desagertzen ala galtzen diren argituko badugu. • Hitz gakoak:
|
|
2016
|
|
|
Ahuldutako hiztun herrien kasuan, batak ez du bestea segurtatzen. Etxeaz gainera auzogiroak eta kaleak, lagunarteak, eskolak, kirolak eta aisialdiak, bikoteak, lan esparruak eta, oro har, sozializatzeko edo gizarteko kide bihurtzeko prozesuan parte hartzen duten eragileek erabakitzen dute bere osoan, ez etxeko lehen urteetako jardunak soilik, belaunez belauneko jarraipena segurtatuko
|
den
edota luze zabaleko mintzaldaketa nagusituko zaigun. " A" belaunaldi heldua (demagun 35 edo 40 urtekoa, haur haztekoa) eta" A+ 1" belaunaldi heldua (orobat 35 edo 40 urtekoa, haur haztekoa) konparatu behar dira, belaunez belauneko jarraipena" zenbatekoa izan den" argitzeko.
|
|
2017
|
|
|
Eduardo Apodaka eta Jordi Morales – Hiztun kategorietatik hizkuntza praktiken erregistroetara: erabilera sustatzeko neurriaren bila hautu subjektiboetan edota banakatutako informazioetan oinarritzeak pelloren egiak diruditen ondorioetara garamatzate askotan. ikusi dugu aurrekoan, nola identifikazioa banakatzen den eta nola hautu subjektibo hutsera mugatzen
|
den
edota nola ahazten den aitortzaileek euren diskurtso eta kodeak dituztela, eta ez dutela derrigorrez bat egingo ikerketaren diseinuarekin (ez dutela, labur esan, kategoria linguistikoa eta politikoa zertan bereizi). baina banakatzeak baditu arrisku gehiago. nabariena agian, banakoen erantzunetan oinarritzen diren inkestetan oso ohikoa den eta guk Txinako miraria deritzoguna izan daiteke:... munduko hizkuntza gaitasunak ikertuko bagenitu, jendeei banaka galdetuta, eta ondoren lortutako datuak norberaren bizitokiarekin gurutzatuko bagenitu ikusiko genuke txineraz dakiten gehienak txinan bizi direla. nola azaldu mirari estatistiko hau?
|
|
2019
|
|
|
neurri handi batean, administrazioan bezala, euskararen plangintzan eta euskalgintzan ere belaunaldi berritzea gertatzen ari da. Ikusi egin da, errealitate sozial eta teknologiko berrien testuinguruan, gaurko belaunaldia aurrekoa bezain emankorra den eta legatua aurrera eramateko gai
|
den
edota horretarako interesik duen. diktaduraren bukaerako belaunaldi ezin prestatuago, langile, partez militantziaz eta afizioz, dohainik haien denbora librean, eta partez ofizioz, euskarari dedikatua jubilatzen hasia da. ofizioz behintzat jubilatzeko garaia heldu zaie, 80ko hamarkadatik hona 40 urte igaro baitira. Belaunaldi berriak diktadura zer izan zen, euskararen orduko egoera, estandarizazioaren eta normalizazioaren alorrean zer aurrerapena egin den, eta nola, ez daki; lehen eskutik ez du ezagutu. garai hauek bizi izandako askok ere, partez, ahaztuta dituzte eman diren aurrera pausoak eta zer nolako bidea egin duen euskarak 80ko hamarkadatik hona, zenbait alorretan behintzat, bereziki estatus, eskuratzeeta corpusplangintzei lotutako alorretan. memoria sozio historiko oso partziala dugun bezala, gure memoria soziolinguistiko historikoa ere aski mugatua izaten da. akatsak ez errepikatzeko, akatsetatik ikasteko, egindako aurrera pauso baikorretatik ikasteko eta norbere burua ezagutzeko eta munduan kokatzeko mugarria da hori, zinez. une erabakigarri honetan mikel zalbideren testigantza eta proposamena jasotzea eskertzekoa ez ezik, ohore eta obligazioa da alde horretatik, nahiz eta, edozein iritzi edo proposamen irakurtzen dugunean bezala, bere testuaren irakurketa aktiboa egin behar dugun. edozein adierazpenen aurrean bezala, ez dugu erreaktiboak izan behar (dena kritikatu pentsatu gabe) edo hagiografikoak (dena irentsi eta onartu pentsatu gabe eta ondoriorik atera gabe:
|
|
|
Irakurketa (edo entzuketa) aktiboa egin behar dugu, hori da kritikoa izatea: ...netan entzun zer esaten den, 2) esandakoak zer inplikazio eta ondorio dituen inferitu, 3) gure ezagupenekin bat datorren ala ez aztertu, 4) informazio berriak eta interesgarriak jaso eta horren arabera, baikortasunean, gure kosmobisioa zabaldu, Ikusi egin da, errealitate sozial eta teknologiko berrien testuinguruan, gaurko belaunaldia aurrekoa bezain emankorra den eta legatua aurrera eramateko gai
|
den
edota horretarako interesik duen.
|