|
2008
|
|
|
Bestalde, gogoan izan behar da lehen hizkuntza"... haurtzaroan 3 urtera arte ikasten dena dela..." 6 Kontzeptu hau, orain arte, inplizituki lotzen zitzaion familian ikasitako hizkuntzari. Gaur egun, ordea, haurrak gero eta lehenago eskolatzen direnez umeak, 3 urte bete aurretik, etxekoa ez
|
den
beste hizkuntza bat ikasteko aukera du eta, definizio horren arabera, hori ere lehen hizkuntzatzat hartu da. Oro har horrek ez du esan nahi ikasitako hizkuntza berriak" familiako" hizkuntza ordezten duenik, bi lehen hizkuntza dituzten haurrak gero eta gehiago direla baizik.
|
|
|
Hizkuntza talde bat ahula izan daiteke demografia aldagaien ikuspuntutik, baina sendoa babes instituzionalaren eta estatusaren faktoreen ikuspuntutik. Kasu horretan, hizkuntza talde horren bizindarra erdi mailako posizioan dago hiru dimentsioetan
|
ahula
den beste hizkuntza gutxiengo batekin alderatuz gero. Bizindar orokor sendoa duten hizkuntza komunitateek aukera gehiago dituzte kolektibo berezitu gisa bizirik irauteko bizindar ahula dutenek baino.
|
|
2010
|
|
|
6 HerriTar Bezala HizKunTzeKiKo diTugun gizarTe arduraK ez HarTzea kulturarteko elkarrizketa beharrezkoa dela dio, bartzelonako Forum’eko," Voces" (Villatoro V. 2004) erakusketak. ondare honen balorea mantentzeak ekintza positibo bat eskatzen du. geurea ez
|
den
beste hizkuntzekiko ditugun aurreiritziek, kultura ezberdinen arteko elkarrizketa eta ulermena zaildu egiten dute. eta hemendik kultur gatazkak sortzen dira han hemenka.
|
|
2011
|
|
|
Are gehiago, kontrako prebentzioa ere izan dugu. Batetik hizkuntzen nahasketa sortu zezakeenaren beldurrez itzulpenak saihesten zirelako; eta bestetik, ikasleen erdararako joerak euskara utzi eta erdara joko zuten uste edo beldurrez. ez dut uste froga asko egin denik, eta egoera berezietarako, eta behar bada euskara ez
|
den
beste hizkuntzetarako, material elebidunak ikertu beharreko aukerak dirudite. Adibide interesgarri horietako bat ematen digute gagnon eta deschoux (2008) ikerlariek.
|
|
2012
|
|
|
Gizartean aurrera egingo bada, euskara ez diren beste hizkuntza horiekiko kontaktua eta harremana inoiz baino beharrezkoagoa egiten da. Hainbat harreman saretan ezinbestekoa gertatzen da euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean jardun beharra eta, apurka apurka, horiek egiten dira nagusi. Ez bakarrik harreman sare horretan, baizik eta gizartean oro har duen indarra kontuan izanik, oharkabean, beste harreman sareetara hedatzen joaten da.
|
|
2014
|
|
|
Gurasoekin erabiltzen duten hizkuntzaren inguruan aniztasuna dago. Ikasle hauen gelan badira gurasoak euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat erabiltzen dutenak, gutxi gorabehera %18, 75 Hori horrela izanda, guraso eta ikastetxearen arteko batzarrak ere hizkuntza horretan egiten dira% berdinean. Nahiz eta zenbait gurasoren hizkuntza euskararen bestelakoa izan, umeak euskaraz bizi dira, jatorri etorkina eta euskara ikastetxeko hizkuntzarekin lotzen duen hiztunen kasuak kenduta.
|
|
|
Irakurketari dagokionez, aniztasuna ikusten da ikasleen erantzunetan. Ikasleen %68, 75ek euskaraz irakurtzen du; %6, 25ek, euskaraz eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean; eta euskara ez den beste hizkuntza batean, %25ek. Filmei dagokienez, ikasleen %100ak dio euskara ez den beste hizkuntza baten ikusten dituztela.
|
|
|
Irakurketari dagokionez, aniztasuna ikusten da ikasleen erantzunetan. Ikasleen %68, 75ek euskaraz irakurtzen du; %6, 25ek, euskaraz eta euskara ez den beste hizkuntza batean; eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean, %25ek. Filmei dagokienez, ikasleen %100ak dio euskara ez den beste hizkuntza baten ikusten dituztela.
|
|
|
Ikasleen %68, 75ek euskaraz irakurtzen du; %6, 25ek, euskaraz eta euskara ez den beste hizkuntza batean; eta euskara ez den beste hizkuntza batean, %25ek. Filmei dagokienez, ikasleen %100ak dio euskara ez
|
den
beste hizkuntza baten ikusten dituztela.
|
|
|
Gurasoekin mintzatzeko hizkuntzaren inguruan, %90, 9k euskaraz hitz egiten du; %4, 54k, erdizka edota gurasoetako batek euskaraz daki; eta %4, 54, euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean.
|
|
|
Aisialdian irakurketari dagokionez, aniztasuna dagoela erakusten dute datuek. Euskaraz %59k irakurtzen du; euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean, %31, 81ek; eta euskara ez den beste hizkuntza baten, %4, 54k. Nahaste baten ondorio izan daiteke, baina% 4,54k ez dio galderari erantzun.
|
|
|
Aisialdian irakurketari dagokionez, aniztasuna dagoela erakusten dute datuek. Euskaraz %59k irakurtzen du; euskara eta euskara ez den beste hizkuntza batean, %31, 81ek; eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza baten, %4, 54k. Nahaste baten ondorio izan daiteke, baina% 4,54k ez dio galderari erantzun.
|
|
|
Filmak gehienek euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean ikusten dituzte, zehazki esanda %95, 45ek; eta %4, 54k, euskaraz eta euskara ez den beste hizkuntza batean.
|
|
|
Filmak gehienek euskara ez den beste hizkuntza batean ikusten dituzte, zehazki esanda %95, 45ek; eta %4, 54k, euskaraz eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean.
|
|
|
Bukatzeko, ikastetxe honetan, ez dago etorkin askorik, baina DBH 3.mailako gela honetan dagoenak euskara ikasteko borondatea du. Familia eta ikastetxearen arteko batzarrak, ikasleak berak erantzun duenaren arabera, euskalkian eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean izaten dira. Aisialdian, irakurketak euskaraz egiten ditu eta filmeak, euskara ez den beste hizkuntza batean ikusten ditu.
|
|
|
Familia eta ikastetxearen arteko batzarrak, ikasleak berak erantzun duenaren arabera, euskalkian eta euskara ez den beste hizkuntza batean izaten dira. Aisialdian, irakurketak euskaraz egiten ditu eta filmeak, euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean ikusten ditu. Oraindik ere euskaraz bizi ez den arren, horretan dabil.
|
|
|
Iruñeko A Ikastetxean ama hizkuntzaren erantzunak oso anitzak dira gela barruan eta %ak asko aldatzen dira. %9, 52k euskara du ama hizkuntzatzat; %33, 3k, euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat;
|
|
|
Galdera erantzunei dagokienez, euskara arloan %38k egiten du euskaraz; eta ikasleen artean, %4, 54 da, orokorrean, harreman komunikatibo guztia euskaraz egiten duena. Ikasle gehienek irakasleei euskaraz egiten diete, baina beraien artean euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean aritzen dira.
|
|
|
Horrez gain, arlo formal eta ez formalen arteko bereizketa bat ikus daiteke %14, 28ren kasuan. Hau da, arlo formaletan euskaraz aritzen dira eta ez formaletan, aldiz, euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean. Arlo formalak euskara edo natur zientziak dira eta arlo ez formalen artean soinketa behintzat bai.
|
|
|
Bestalde, gela kanpoko euskararen erabileraren kasuan, eskola bitarteetan edota jolas orduetan ikaskideen %80, 95 euskara ez
|
den
beste hizkuntza baten aritzen da; %9, 52, euskaraz; eta falta den %9, 52, euskaraz eta euskara ez den beste hizkuntza batean.
|
|
|
Bestalde, gela kanpoko euskararen erabileraren kasuan, eskola bitarteetan edota jolas orduetan ikaskideen %80, 95 euskara ez den beste hizkuntza baten aritzen da; %9, 52, euskaraz; eta falta den %9, 52, euskaraz eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean.
|
|
|
Erabilerarekin jarraituz, gurasoekin ikasleek duten komunikazioa anitza da eta% desberdinak ikusten dira emaitzetan. Ikasleen %66, 6k euskara ez
|
den
beste hizkuntza batez hitz egiten du gurasoekin; %28, 57k, gurasoetako batekin behintzat badu euskaraz egiteko aukera; eta %4, 76k, euskara hutsean.
|
|
|
Aisialdiari dagokionez, irakurketa arloan, ikasleen %54, 54k euskaraz eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean irakurtzen dituzte irakurgaiak; %14, 28k, euskara hutsean; eta %28, 57k, euskara ez den beste hizkuntza batean. Pelikulei dagokienez, %ak bestelakoak dira irakurketarekin konparatuta.
|
|
|
Aisialdiari dagokionez, irakurketa arloan, ikasleen %54, 54k euskaraz eta euskara ez den beste hizkuntza batean irakurtzen dituzte irakurgaiak; %14, 28k, euskara hutsean; eta %28, 57k, euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean. Pelikulei dagokienez, %ak bestelakoak dira irakurketarekin konparatuta.
|
|
|
Pelikulei dagokienez, %ak bestelakoak dira irakurketarekin konparatuta. Ikasleen %90, 47k euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean ikusten dituzte pelikulak; eta% 9,52k, euskara eta euskara ez den beste hizkuntza batean.
|
|
|
Pelikulei dagokienez, %ak bestelakoak dira irakurketarekin konparatuta. Ikasleen %90, 47k euskara ez den beste hizkuntza batean ikusten dituzte pelikulak; eta% 9,52k, euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean.
|
|
|
Eskola bitarteetan eta jolas orduetan, ikasleen %95, 23k euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat erabiltzen du; eta% 4,76k, euskara eta euskara ez den beste hizkuntza bat.
|
|
|
Eskola bitarteetan eta jolas orduetan, ikasleen %95, 23k euskara ez den beste hizkuntza bat erabiltzen du; eta% 4,76k, euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat.
|
|
|
Horrez gain, ikasleek gurasoekin dituzten hizkuntza erabilerek beste ikastetxeetan gertatzen ez den errealitate bat erakutsi dute oraingoan. Ikasleen %14, 28k euskara hutsa erabiltzen du gurasoekin; %47, 6k, euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat; %23, 8k, gurasoetako batek behintzat euskaraz badaki; eta %14, 28k, gurasoek euskara eta euskara ez den beste hizkuntza bat dakite.
|
|
|
Horrez gain, ikasleek gurasoekin dituzten hizkuntza erabilerek beste ikastetxeetan gertatzen ez den errealitate bat erakutsi dute oraingoan. Ikasleen %14, 28k euskara hutsa erabiltzen du gurasoekin; %47, 6k, euskara ez den beste hizkuntza bat; %23, 8k, gurasoetako batek behintzat euskaraz badaki; eta %14, 28k, gurasoek euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat dakite.
|
|
|
Aisialdian, irakurketari dagokionez, %14, 28k euskaraz irakurtzen du; %19, 4k, euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean; eta %66, 6k, euskara eta euskara ez den beste hizkuntza batean. Ikasleetatik %14, 28k onartu du euskaraz ikastetxeko zeregin bezala bidaltzen dietelako irakurtzen duela, bestela, beraien hautuz, euskara ez den beste hizkuntza bat aukeratuko luketela.
|
|
|
Aisialdian, irakurketari dagokionez, %14, 28k euskaraz irakurtzen du; %19, 4k, euskara ez den beste hizkuntza batean; eta %66, 6k, euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean. Ikasleetatik %14, 28k onartu du euskaraz ikastetxeko zeregin bezala bidaltzen dietelako irakurtzen duela, bestela, beraien hautuz, euskara ez den beste hizkuntza bat aukeratuko luketela.
|
|
|
Aisialdian, irakurketari dagokionez, %14, 28k euskaraz irakurtzen du; %19, 4k, euskara ez den beste hizkuntza batean; eta %66, 6k, euskara eta euskara ez den beste hizkuntza batean. Ikasleetatik %14, 28k onartu du euskaraz ikastetxeko zeregin bezala bidaltzen dietelako irakurtzen duela, bestela, beraien hautuz, euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat aukeratuko luketela.
|
|
|
Filmen inguruan beste ikastetxeetan ikusten ez dugun argazki bat agertzen zaigu. Ikasleen %4, 76k euskaraz ikusten ditu filmak; %52, 38k, euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean; eta %42, 85ek, euskara eta euskara ez den beste hizkuntza batean.
|
|
|
Filmen inguruan beste ikastetxeetan ikusten ez dugun argazki bat agertzen zaigu. Ikasleen %4, 76k euskaraz ikusten ditu filmak; %52, 38k, euskara ez den beste hizkuntza batean; eta %42, 85ek, euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean.
|
|
|
Iruñean, euskararen erabilera asko aldatzen da irakasle eta ikaskideen artean. Irakasleei ikasle gehienek euskaraz egiten die eta ikaskideen artean, eskola orduetan ere, euskara ez
|
den
beste hizkuntza baten aritzen dira. Iruñeko ikastetxeetan behintzat gertaera hori sistematikoa da eskolek irauten duten orduetan.
|
|
|
Arlo formaletan, (euskara, gizarte eta natura) ikasleek irakasle eta ikaskideei euskaraz egiten diete. Arlo ez formala denean, ordea, ikasleek irakasleari euskaraz egiten diote, baina beraien artean euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat hitz egiten dute. Euskaraz bizi atalean ikusiko dena aurreratuz, badirudi ikasleen% batek euskara eta euskararen erabilera ikastetxeko hizkuntzarekin identifikatzen duela.
|
|
|
Iruñean, aldiz, egoera bestelakoa da eta aniztasuna ere handiagoa da, nahiz eta, %ak txikiagoak izan. Iruñean gurasoak euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean mintzatzen dira nagusiki beraien seme alabekin. Hipotesien arabera, gaztelania izango da gehien erabiltzen duten hizkuntza, beste jatorri desberdineko etorkinak ez direlako egon galdetegia pasatu den ikastetxeetako geletan.
|
|
|
Orokorrean, Ondarroan euskara da gurasoekin hitz egin eta jasotzen duten hizkuntza% oso handi batean. Iruñean desberdintasun batzuk dauden arren, erdi eta erdikoa dela esango genuke, hau da, euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat proportzio antzerakoan erabili eta zabaltzen diete seme alabei.
|
|
|
Erantzun hauen inguruan Ondarroa eta Iruñearen artean alde oso nabarmenak ikusten dira. Ondarroan eskola bitartean eta jolas orduetan euskara erabiltzen da %100ean; Iruñean, aldiz, %100 ez bada ere, oso altua da euskara ez
|
den
beste hizkuntza batek duen presentzia.
|
|
|
Ondarroan euskalkia erabiltzen dute eta egoera ez formal bat denez, naturalki ateratzen zaie. Iruñean, eta lortu diren datuak ikusita, euskara hutsa %9, 52k ibiltzen du; eta %24, 28k, euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat. Falta den gainontzeko %a euskara ez den beste hizkuntza batean mintzatzen da aisialdi orduetan.
|
|
|
Iruñean, eta lortu diren datuak ikusita, euskara hutsa %9, 52k ibiltzen du; eta %24, 28k, euskara eta euskara ez den beste hizkuntza bat. Falta den gainontzeko %a euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean mintzatzen da aisialdi orduetan.
|
|
|
Iruñean, ostera, euskara hutsean irakurtzen dutenen %ko altuena 14,28koa da. Egia da euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza baten irakurtzen dutenen %a ikastetxe mota eta lurralde bietan oso altuak direla, altuena %66, 6koa. Hala ere, Iruñean, oraindik ere, euskara ez den beste hizkuntza batean irakurtzen dutenen %ak handia izaten jarraitzen du.
|
|
|
Egia da euskara eta euskara ez den beste hizkuntza baten irakurtzen dutenen %a ikastetxe mota eta lurralde bietan oso altuak direla, altuena %66, 6koa. Hala ere, Iruñean, oraindik ere, euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean irakurtzen dutenen %ak handia izaten jarraitzen du.
|
|
|
Honen gainean zehaztasunen bat eginez, lekuko batek esan du ikastetxetik euskaraz irakurtzeko ez balie esango, beraien hautua euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat izango litzatekeela.
|
|
|
Pelikulei dagokienez, erantzunak homogeneoagoak dira eta ikasle gehienek erantzun antzekoak eman dituzte. Salbuespena ikasle talde batengan egon da, hau da, nahiz eta ikusten dituzten pelikulen kopuru% handiena euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean izan, euskara eta euskara ez den pelikulen %ra asko hurbiltzen da, ia ia parera. Euskara ez den beste hizkuntza bateko pelikulak %52, 36k ikusten badituzte ere, euskara eta euskara ez den beste hizkuntza batean ikusten dituztenak %42, 85 dira.
|
|
|
Salbuespena ikasle talde batengan egon da, hau da, nahiz eta ikusten dituzten pelikulen kopuru% handiena euskara ez den beste hizkuntza batean izan, euskara eta euskara ez den pelikulen %ra asko hurbiltzen da, ia ia parera. Euskara ez
|
den
beste hizkuntza bateko pelikulak %52, 36k ikusten badituzte ere, euskara eta euskara ez den beste hizkuntza batean ikusten dituztenak %42, 85 dira.
|
|
|
Salbuespena ikasle talde batengan egon da, hau da, nahiz eta ikusten dituzten pelikulen kopuru% handiena euskara ez den beste hizkuntza batean izan, euskara eta euskara ez den pelikulen %ra asko hurbiltzen da, ia ia parera. Euskara ez den beste hizkuntza bateko pelikulak %52, 36k ikusten badituzte ere, euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean ikusten dituztenak %42, 85 dira.
|
|
|
Iruñeko B Ikastetxean ikasleen %19, 4k euskara du ama hizkuntza; %47, 6k, gaztelania; eta %33, 3k, euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat. Erosotasunaz galdetu zitzaienean, ikasleen %9, 52k euskara esan zuen; %19, 4k, euskara ez zen beste hizkuntza bat; eta %71, 42k, euskara eta euskara ez zen beste hizkuntza bat.
|
|
|
Galdera erantzunetan, ikasleen% handi batek esan du irakasleari euskaraz eta ikaskideekin euskara ez
|
den
beste hizkuntza baten aritzen direla. %28, 57arengan ikusi da desberdintasun apur bat.
|
|
|
%28, 57arengan ikusi da desberdintasun apur bat. Horiek irakaslearekin euskaraz mintzatzen dira, baina beraien artean euskara eta euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat erabiltzen dute. Gainontzekoek ez dute ohar hau egin, hau da,% 71,43k.
|
|
|
Aitzitik, beste ikastetxeetan baino nabarmenago, arlo formal eta ezformalen markaketa agertzen da. Arlo formalak diren kasuetan, ikasleek euskaraz hitz egiten dute bai irakasle eta ikaskideekin, baina arlo ezformaletan euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean aritzen dira. Ez formaletan, ikasleek esan dutenaren arabera, irakasleari ere euskara ez den beste hizkuntza baten hitz egiten dioten kasuak ere badira.
|
|
|
Arlo formalak diren kasuetan, ikasleek euskaraz hitz egiten dute bai irakasle eta ikaskideekin, baina arlo ezformaletan euskara ez den beste hizkuntza batean aritzen dira. Ez formaletan, ikasleek esan dutenaren arabera, irakasleari ere euskara ez
|
den
beste hizkuntza baten hitz egiten dioten kasuak ere badira.
|
|
|
Soinketa arloa da horietako bat. Irakaslearekin euskaraz eta ikaskideen artean euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean aritzen dira. Badira irakasleari euskara ez den beste hizkuntza batean egiten dietela aitortzen dutenak ere.
|
|
|
Irakaslearekin euskaraz eta ikaskideen artean euskara ez den beste hizkuntza batean aritzen dira. Badira irakasleari euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean egiten dietela aitortzen dutenak ere.
|
|
|
Horregatik, euskara ez da ofiziala Ipar Euskal Herrian. Frantziar errepublikan frantsesa ez
|
den
beste hizkuntzak erabiltzea eta jakitea ez da bultzatzen ez baitute uste inolako garrantzirik dutenik. Ondorioz, Frantziako euskal hiztunek ez dute inolako eskubiderik estatuaren aldetik.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, euskal hiztun komunitate naturalen egituran errotiko aldaketak gertatzen ari dira. Familietan euskara ez
|
den
beste hizkuntzen presentzia handitzen ari da, kalean, sare sozialetan gazteleraren edo frantsesaren erabilera orain gutxi arte agertzen ez zen harremanetan agertzen da. Euskal hiztunek ez diote euskaraz mintzatzeko ohiturari iskin egin, ingurua aldatu egin zaie eta egokitu egin behar izan dute, ezin bestean, hori besterik ez(!).
|
|
|
12 alde batera utzi ditugu ez direlako kexak, ez direlako hizkuntzari buruzkoak, errepikapenak direlako edo euskara ez
|
den
beste hizkuntza bat erabiltzea eskatzen dutelako. Horietako 7 kasutan, gaztelaniaren presentzia bermatzea eskatu dute.
|
|
2016
|
|
|
1 Guraso euskaldunak sailkatzeko hiru multzotan ere egin dugu ama hizkuntzaren arabera, guraso biek euskara ama hizkuntza dutenak, bietako batek euskara ama hizkuntza eta besteak ez, eta biek euskaraz ez
|
den
beste hizkuntza bat ama hizkuntza modura dutenak.
|
|
2017
|
|
|
2006ko kataluniako estatutuaren 6 artikuluaren lehenengo atalean esaten da, besteak beste, katalana dela kataluniaren berezko hizkuntza eta, horren ondorioz, kataluniako herri administrazioen erabilera normaleko hizkuntza eta lehentasunezko erabilerahizkuntza dela. auzitegiak, lehenik eta behin, erabilera normaleko hizkuntza eta lehentasunezko erabilera hizkuntza kontzeptuak bereiztu egiten ditu. (14 oinarri Juridikoa) gogoratzen du gaztelania ere hizkuntza ofiziala dela katalunian, eta horren ondorioz, kataluniako herri administrazioetako erabilera normaleko hizkuntza dela. horregatik, ofiziala den hizkuntza bati ofiziala
|
den
beste hizkuntzaren gaineko lehentasunik ezin zaiola eman ebazten du. hortaz, katalanari lehentasunezko erabilera hizkuntzaren izaera aitortzea konstituzioaren aurkakotzat ebazten du. (14 oinarri Juridikoa)
|
|
|
Ofiziala den hizkuntza bati ofiziala
|
den
beste hizkuntzaren gaineko lehentasunik ezin zaiola eman ebazten du.
|
|
|
" gastronomia bebai" (H5)" Tradizioak, euskal dantzak, euskal musika" (H3) gainera, iztuetak zabaldu duen galderatik abiatuta" Euskal kultura euskaraz baino ez da posible, ala espainolez edo frantsesez ere bai?" ikasleei galEuskararen ezagutza eta erabilera binomioa: Mondragon Unibertsitateko humanitate eta hezkuntza zientzien fakultateko 1.mailako ikasleak ulertzeko gakoak – Leticia Garcia Fernandez, Nekane Arratibel Insausti eta Asier Irizar Mezo detu zaie ea euskal kultura euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean egin daitekeen. ikasleek argi daukate euskaraz dagoena euskal kultura badela, baina euskaraz ez badago, batzuetan euskal kulturaren parte izan daiteke eta bestetan ez. taldeko sei ikaslek euskal kultura euskaraz ez den beste hizkuntza batean egin daitekeela erantzun dute eta ikasle batek soilik lehenetsi du euskara euskal kulturaren baldintzatzat. hala ere, ikasle horrek au...
|
|
|
" gastronomia bebai" (H5)" Tradizioak, euskal dantzak, euskal musika" (H3) gainera, iztuetak zabaldu duen galderatik abiatuta" Euskal kultura euskaraz baino ez da posible, ala espainolez edo frantsesez ere bai?" ikasleei galEuskararen ezagutza eta erabilera binomioa: ...ko 1.mailako ikasleak ulertzeko gakoak – Leticia Garcia Fernandez, Nekane Arratibel Insausti eta Asier Irizar Mezo detu zaie ea euskal kultura euskara ez den beste hizkuntza batean egin daitekeen. ikasleek argi daukate euskaraz dagoena euskal kultura badela, baina euskaraz ez badago, batzuetan euskal kulturaren parte izan daiteke eta bestetan ez. taldeko sei ikaslek euskal kultura euskaraz ez
|
den
beste hizkuntza batean egin daitekeela erantzun dute eta ikasle batek soilik lehenetsi du euskara euskal kulturaren baldintzatzat. hala ere, ikasle horrek aurretik ere aipatu du euskaldun sentitzeko sentimendua dela ezaugarri nagusi, eta ez hizkuntza.
|
|
2019
|
|
|
euskara+ beste egiten duena (pertsona bakarra), eta gaztelera+ portugesa egiten duena (pertsona bakarra). Interesgarria egin zait euskara+ beste hori, batetik gaztelerarik ez darabilelako, eta bestetik ez duelako zehaztu zein
|
den
beste hizkuntza hori: ingelesa izan daiteke edo besteren bat. deigarria da, gainera, bera delako bakarra euskaraz bi erregistro erabiltzen dituela dioena:
|
|
|
ingurune linguistikoa aldatzen denean, hautu hori aldatu egin daiteke. hala aipatu du elkarrizketan zehar momentu batean Arakistainek, beste eremu linguistiko batean ikasi izan balu akaso abestiren bat gazteleraz egingo zuela. Baina euskararekin identifikatzen dela ere esan du, eta arraro sentituko zela euskara ez
|
den
beste hizkuntza batean kantatuko balu. Alegia, gazteleraz kantatuta ez zuela euskararekiko duen atxikimendua sentituko, eta abestiren bat beste hizkuntza batean eginda ere, gehienbat euskaraz sortuko zuela. etxezarretak bestelako bidea egin du, eta kontzienteki egin zuen aldaketa hizkuntza hautuan, inguru erdalduna aldatu ez bazitzaion ere. eta hor zeresan handia izan zuen euskararekiko daukan atxikimenduak. horrek guztiak agerian uzten du, beraz, eremu soziolinguistikoak eduki dezakeen eragina handia baldin bada ere, azken erabakia norberak bere barne eragileen arabera egiten duela.
|
|
2021
|
|
|
Horrela, Konstituzio Kontseiluak frantsesari bakarrik onartzen dio hizkuntza ofiziala izatearen pribilegioa, estatus horri eratortzen zaion ondorio juridiko nagusia, hau da, hizkuntzaren erabilpenaren derrigortzea, frantsesari bakarrik lotuz. Konstituzioaren 2 artikuluaren eta berdintasun printzipioaren aurkakotzat jo du Kontseiluak frantsesa ez
|
den
beste hizkuntza baten erabilpena derrigortzea24.
|
|
|
Zentzu berean, berdintasun printzipioaren, Errepublikaren zati ezintasunaren, Frantziar herriaren bakartasunaren eta Konstituzioaren 2 artikuluaren aurkakotzat jo ditu Konstituzio Kontseiluak norbanakoei edo hizkuntza komunitateei frantsesa ez
|
den
beste hizkuntza bat erabiltzeko eskubidea onartzea25.
|
|
|
Errusiera jakitea gero eta garrantzitsuago bihurtzen ari zen: adibidez, Errusiako SESen ezinezkoa zen goi mailako ikasketak errusiera ez
|
den
beste hizkuntzan egitea, eta bigarren hezkuntza, errusieraz gain, tatareraz eta baxkieraz bakarrik existitzen zen; horrez gain, errusierazko eskolen irakaskuntza maila altuagoa zen (Belikov eta Krysin, 2001). Horretaz landa, SESB osoan errusieraren hedapenean eragin handia izan zuten industrializazioak eta Bigarren Mundu Gerlak eta hark ekarritako pertsona askoren lekualdatzeak.
|
|
|
Aipatutako errepublika guztiek (Karelia kenduta) gutxienez bi estatuko hizkuntza dituzte, errusiera eta bertan bizi diren natsionalnost handienena (k); hala ere, indarrean dauden legeek ez dituzte hizkuntza horien funtzionamenduari buruzko arauak ezartzen, baizik eta herritarren hizkuntzak erabiltzeko eskubidea onartzen (Zamjatin, 2012). Dena den, hizkuntza hauek ikastetxeetan presente daude, bai irakaskuntza tresna gisa, bai ikasgai gisa; eskualde batzuetan derrigorrezko klaseak izan ziren 2018tik ume bakoitzak errusiera ez
|
den
beste hizkuntzak ikastea bere gurasoek erabakitzen dute; horrek eta, orokorrean, gaur egungo egoerak eta gobernuaren politika linguistiko eta etnikoek kezkak sortzen ditu Errusiako hizkuntzen etorkizunaren inguruan (Arutyunova eta Zamyatin, 2021). Nolanahi ere, azken urteotan hainbat hizkuntzen aldeko iniziatiba zibilak ugaritu dira eta, bestalde, soziolinguistika arloko ikerketak gero eta gehiago dira.
|
|
|
errumanierara, errusierara, hungarierara, Krimeako tatarerara, moldavierara eta polonierara. Hala ere, 2017ko hezkuntza lege berriaren arabera, ukrainera ez
|
den
beste hizkuntzetan irakastea haur eta lehen hezkuntzan besterik ez da posible. Bigarren hezkuntzako ikasleek ukraineraz ikasi dute; salbuespen moduan, ikasgai batzuk Europar Batasuneko hizkuntza ofizialetan eman dira, eta, gainera, Ukrainako etnia indigenek beren hizkuntzetan ikas dezakete.
|
|
|
Arestian aipatutako taldeak ez bezala, hizkuntza horien hiztunek etnikoki georgiarren azpi-taldetzat dute beren burua, georgiera menderatzen dute, eta idazteko erabiltzen dute (hiru hizkuntza hauetan ez dagoelako idazkera arauturik). Irakaskuntzan eta hedabideetan georgiera ez
|
den
beste hizkuntza kartveliarrak ez daude presente; gainera, batzuetan georgieraren dialektotzat hartzen dira, hizkuntzalari gehienen ustez hala ez den arren. Hala ere, azken urteotan badirudi egoera hori pixkanaka aldatzen ari dela.
|
|
2022
|
|
|
Azalpenak ematerakoan ondoen moldatzen diren hizkuntzari buruz galdetzerakoan, %70ek euskaraz hobeto moldatzen dela adierazi du %19k, berriz, euskaraz zein gaztelaniaz, bietan berdin moldatzen da, eta %10 hobeto moldatzen ei da gaztelaniaz azalpenak ematerakoan. %1 izan da, azkenik, azalpenak emateko ondoen moldatzen den hizkuntza euskara eta gaztelania ez
|
den
beste hizkuntza bat dela adierazi duena. 3.Grafikoan laburbiltzen dira portzentajeak.
|
|
|
Kanpo komunikazioetako hizkuntzak eta kanpokoekiko kontratuak hertsiki araututa daude frantsesezko zerbitzua bermatu ahal izateko, eta zenbait egoeratan frantsesari lehentasuna emateko. Beste jarrera kezkagarri bat da kontratazioan frantsesa ez
|
den
beste hizkuntza batzuetan eskatzen diren gaitasunak zorrotz gainbegiratzea. Izan ere, hemendik aurrera, eskaera horien aurretik, lanpostuari lotutako benetako hizkuntza beharren ebaluazioa egin da, eta horiek justifikatzen dituzten arrazoiak aurkeztu.
|
|
|
Beraz, ikus daiteke arazoa ez dela PL 96 Legea betetzea, baizik eta hura betetzen dela frogatzeko beharrezkoa den administrazio prozesua. Hala ere, frantsesa ez
|
den
beste hizkuntzetan diharduten ETEek egokitzapenak egin dituzte, eta uste dute lan erritmoa motelduko diela eta arazo operatiboak agertuko direla (Masse 2022).
|
|
|
Dutrisac ek (2022a), kasu bereziei dagokienez, hala nola etorkinena, hau adierazten du: " Lege Proiektuak hori kontuan hartzen du; izan ere, administrazioak edozein pertsonari hitz egin dio frantsesa ez
|
den
beste hizkuntza batean," osasunak, segurtasunak edo justizia naturalaren printzipioek hala eskatzen dutenean"". Beste batzuek, hain bateratzaile ez direnek, uste dute 96 Lege Proiektuko xedapenek irmoak izan behar dutela zerbitzu publikoen onuradun guztiak frantsesa ikastera behartzeko (Elkoury 2022b).
|