|
2000
|
|
|
Omenaldi honekin Iñurrategik bertsolaritzarekin Iruñean izan zuen harremana gogoratu nahi izan dute. Bereziki azaroaren 9an egingo
|
den
bertso jaialdian omenduko dute mendizale zendua. Egun honetan, Jon Maiak, Igor Elortzak, Aitor Sarasuak eta Iñigo Olaetxeak bere omenezko bertsoak abestuko dituzte.
|
|
2002
|
|
|
Lau bertsolari ekartzea ez da nobedadea, beste batean entzungo dituzte eta kito. Kontua da zerbait berria eskaintzea, esaterako, Anoetan egin
|
den
bertso antzerkia. Edo bertso pilota, baina hori ere eliteko pilotariekin.
|
|
2003
|
|
|
Eta alderantziz: teknikoki hain ona ez
|
den
bertso batek era bateko edo besteko zirrararik eragingo digu bertsoaren atzean nor bat sumatzen badugu(...)».
|
|
|
Gainera, gezurra esan behar baldin bada ere, sentitu egin behar da. Nik ez badut gaia sentitzen, zer edo zer esango dut nik ere, baina sentitzen ez
|
den
bertsoa... Norbera ez badago lazo horretan, alferrik da.
|
|
2005
|
|
|
3 urtez behin irakaslea aldatu beharrak ez du bertso eskolaren epe luzeko proiektua garatzen asko laguntzen. Bertsolaritza irakasle asko ez dagoenez, sarri ordezkorik bilatu ezinda geratzen dira bertso eskolak, eta irakasle faltagatik itxi
|
den
bertso eskolarik ere bada.
|
|
|
Urte mordoska da bertsotan hasi zenetik, eta beti afizioz aritu izan da. Azken urteotan Erniarraitz bertsozale elkarteko irakaslea da, eta abenduaren 20an, Azpeitian, Txapel bertsolari errezildarraren omenez egingo
|
den
bertso saioan parte hartuko du.
|
|
2006
|
|
|
Gordean diot, nire ustez inork gutxik erreparatu zuelako, ez hain modu kontzientean behintzat? ustez hain herrikoia
|
den
bertsoaren sorkuntzan dauden teknika sofistikatu eta konplexuetan. Agian bertsolariak berak ere ez ziren horren jakitun.
|
|
2008
|
|
|
Ostiral honetan, hilak 18, Ipar Uribeko bertso txapelketaren VII. edizioa abiatuko da, iluntzeko 21:00etan Sopelako Ander Deuna ikastolan egingo
|
den
bertso afaria dela medio. Lehenengo kanporaketa horretan, honako bertsolariek abestuko dute:
|
|
2009
|
|
|
Ehunka izenak erreparatuz gero, tartean sorpresa batzuk hartuko dituzu. Porrusalda historiko honetatik edan nahi baduzu, zatoz ekainaren 6an, 20:00etan Victoria Eugenian egingo
|
den
bertso saio berezira. Besteak beste, Eñaut Agirrek bertso jarrien hautaketa kantatuko baitu, Imanol Kamio eta Aitor Atxegaren musikak indartua.Lehen zenbakian (1919) bertan argitaratu zituen lehen hitz neurtuak Argiak.
|
|
|
Gerra garaietan, Karlistadetako gerrateetan batez ere, alde batekoek zein bestekoek beren propaganda arrazoi motiboak, gertaerak eta irainakbertso paperen bidez egiten zuten, bai liberalek, bai karlistek. Euskal Herrian izan
|
den
bertso jartzailerik famatuenetako bat, Indalecio Bizkarrondo Vilinch donostiarrak bere amodio finezko bertsoak bertsopaperen bidez zabaldu zituen.
|
|
|
Gainera, gezurra esan behar baldin bada ere, sentitu egin behar da. Nik ez badut gaia sentitzen, zer edo zer esango dut nik ere, baina sentitzen ez
|
den
bertsoa....
|
|
|
Xabier Lasak egin duen liburuak testigantzak eta bertsoak tartekatzen ditu. Elkarrizketa ugari eta garai bateko grabatutako bertso saioez lagundurik, Etxeberria 50 urte luzez lekuko izan
|
den
bertso mundua bildu du Lasak: –Ahozkotasunetik historia egiteak balio handia dauka:
|
|
|
Ingurukoek nigandik espero ez duten bi gauza (gutxienez) egin ditut asteburuon. Batetik, Crepúsculo saileko bigarren filma, New Moon, ikustera sartu naiz, arratsaldeko lehen emanaldian, hormonak borborrean ari zaizkien neskatilez betetako zinema areto batean; eta, bestetik, Iruñean jokatu
|
den
Bertso Txapelketa Nagusiko finalaurrekoan izan naiz. Ikustekoak ziren eta zuzenean sentitzekoak hor aditutako suspirioak, graziarik txikienaz ere barre egiteko prestasuna, erraz hunkitzeko jarrera, hasieratik beretik edozeinek aurreikus zezakeen amaiera eramateko gibela...
|
|
2010
|
|
|
Prudentzio Abarrategi. , Euskalerrian inoiz izan
|
den
bertso saltzailerikezagunena? (Bertsotan, GIE, Donostia, 1981, 228 or.).
|
|
|
Mutuen arteko bertsoketa, edo? Entzuten ez
|
den
bertsoa bota al dizu. Joxek eztarri zolia du gero!
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, egubakoitzeko bertso afarirako 70 bat lagunek eman dute izena dagoeneko. Izan ere, luxuzko gonbidatuak izango dira urriaren 7an Untzilako elkartean, 21:00etan hasiko
|
den
bertso afarian: Anjel Mari Peñagarikano eta Andoni Egaña.
|
|
2012
|
|
|
Berbaldien ostean, bertsoa osatu dute sinatzaileek, eta jarraian zinpetu dute hitzarmena. Amaieran aldiz, elkarlanaren uzta izan
|
den
bertsoa kantatu dute.
|
|
|
' Ez da kasualitatea' izenburua jarri diote gaur, egubakoitza, 22:00etan Arrasateko gaztetxean egingo
|
den
bertso saio musikatuari. Unai Muñoa gai jartzaileetako batek kontatu digun moduan," ez da kasualitatea taula gainean lau emakumezko eta gizonezko bat egotea; ez dira kasualitatez aukeratu gaiak; ezta lekua ere".
|
|
2013
|
|
|
ari
|
den
bertso afari merienda arrakastatsua ere, Miren Amuriza eta Alaia Martin
|
|
2014
|
|
|
Bi asteburutan, jai giroa izango da nagusi Zumaian (Gipuzkoa). Herenegun hasi zen jaia, urteroko ohitura bilakatu
|
den
bertso jaialdiarekin. Baina, festari, ofizialki atzo eguerdian eman zioten hasiera, San Telmo ermitaren inguruan bota zuten txupinazoarekin.
|
|
|
siruela, 247 Arestik ere poeta madarikatutzat dauka bere burua. Aipatu berri
|
den
bertsoan,. El poeta maldito/ no puede quererte? (104) dio Euzkadirekin dituen harremanez.
|
|
|
Esan dezagun, gutxienez, final ederra izan dela, goi mailakoa, orekatsua; onena izan ez bada ere, bai onenetakoa. Gauzak pixka bat pausatzen utzita, beharbada, ez da izango entzuleen oroimenean itsatsiko
|
den
bertsorik, final honetako ia bidaia osoa goitik eta gailurretik izan zelako. Orain dela zortzi urtekoan, berriz, bai itsatsi ziren Iturriagaren ironiazko ejem haiek eta buruz burukoan Andoni Egañak bota zuen bertso polit hura, ironia finez beterikoa, Ikea altzari denda erraldoian behiak jezteko aulki txikirik aurkitu ez zuenekoa?
|
|
|
Emakume bertsolariok gizonezkoena izan
|
den
bertso plazan sartzeko erabiliizan ditugun bi ate nagusiak marraztu nahi izan ditut. Baina ez dut hirugarrenamarraztu gabe utzi nahi:
|
|
|
Azkenean, jokoan zegoen puntua etxean gelditu zen, baztandarrentzat izan zen saioa. Bi taldeok bueltako saioa izanen dute martxoaren 29an, Igantzin eginen
|
den
bertso afarian.
|
|
|
Ekainaren 26an Sanpedroetan antolatuko
|
den
bertso saioko gai jartzaile izango zara. Nolako saioa izaten da Asteasukoa. Haritz Mujika:
|
|
|
100 € 100 € 250 € SARI BANAKETA Hernandorena K.E.a harremanetan jarriko da irabazleekin sarien berri emateko. Sari banaketa ekitaldia 2014ko uztailaren 11n izango da, Zizurkilgo Iriarte jatetxean egingo
|
den
bertso afariaren barruan. Sariak jasotzerakoan, irabazleek beraien bertsoak kantatzeko aukera izango dute.
|
|
|
11 finalistentzako sari nagusia, aurten Gabonetako oporretan lehenengo aldiz egingo
|
den
Bertso Negulekuetako egonaldia izan da. Euskal Herri mailako negulekuak izango dira, 15 urteko gazteei zuzenduta.
|
|
|
Denak Santixabelotan izango ditugu. Larunbat gau honetan, 22: 30etatik aurrera frontoian ospatuko
|
den
bertso saioan. Punta puntako bertsolariak datoz pilotalekura; Andoni Egaña, Amets Arzallus, Miren Amuriza, Etxahun Lekue, Unai Gaztelumendi eta iazko Bertsopaper Lehiaketako txapelduna, Asier Azpiroz zubietarra.
|
|
|
XXXVIII. Bertsopaper Lehiaketa, Joxe Martin Sagardia Enparantza, 20170 Usurbil.Epaimahaikoen erabakia, uztailaren 5eanParte hartzaileen artean, epaimahaiak hautaturiko lan saritua zein den, Santixabeletan emango du ezagutzera. Aurtengoan, uztailaren 5ean, larunbat gauez frontoian ospatuko
|
den
bertso saioaren amaieran. Iazko txapelketa, Asier Azpiroz zubietarrak irabazi zuen, bertso sorta honekin: BERTSO BERRIAK GAZTE LOKARTUEI JARRIAKDoinua: " Ia guriak egin du" 1 Pankarta, manifa, lemakapitala ta sistema.Politikaren demafartsa hutsa da denani beti apolitiko, nirea egin ta kito! 2 Bikotera banaiz batuezkontzea dut sakratu.300 gonbidatu, luntx ta festa pribatueta elizatik no...
|
|
|
Hau da Brookek deitzen duen teatro sakratua, liturgia bat gure begien aitzinean sortzen ari baita. Puntuazioa aipatuko dut gero baina hau antzerki zati haluzinantea da, ez da epaitzen
|
den
bertsoa, txapeldun bertsoa da eta ez du kentzen Maialen maila berekoa izan zitekeela. Sarri enpate horiek aipatuko ditut.
|
|
|
Galdera sortzen du. Orain bertso saioa edo bertso jaia deitzen dugun horretan egiten
|
den
bertso transmisioa zertan den argazki hauenarekin ezberdin. Gaia bera daitekea?
|
|
|
Txapelketara eta jokoaren eremura itzuliz, bertan alderdi formalak neur daitezkeen arren, nola neurtu metaforak, irudiak eta haien harremanak, hotsak eta ohizko neurriak hautsiz sortzen
|
den
bertsoaren mundu imaginario eta kontzeptuala?
|
|
2015
|
|
|
Horra 4 oinak emanda teknikoki zuzena
|
den
bertsoa osatzeko estrategia. Bi tresna garatu dituguzeregin horretarako:
|
|
|
1 euro eta oroigarria. 2 euro. 3 euro. Epaimahaiaren iritziz aurkeztutako lanek behar duten kalitaterik ez badute, sariak eman gabe utz daitezke. Lanek gutxienez 8 bertso dituzte eta gehienez 10 Originalarekin batera 3 kopia bidali behar dira. Lanak egilea nor den adieraz dezakeen daturik gabe aurkeztuko dira, izengoitiz. Lanarekin batera kartazal itxi batean parte hartzailearen datu pertsonalak. Epaimahaiaren erabakia ekainaren 26an jakingo da Sutegin, 19:30ean egingo
|
den
Bertso Saio musikatuan.
|
|
2016
|
|
|
Atzo gauean izan zen Oñatin normalean Herri Egunaren bezperan egiten
|
den
bertso jaialdia eta sei bertsolari aritu ziren agertoki gainean. Lan bereziak egin behar izan zituzten, tartean erlojuaren kontra bertsotan aritzea.
|
|
|
Bestalde, datozen egunetan egingo diren bazkari herrikoietara joateko txartelak salgai daude. Baita urriaren 7an egingo
|
den
bertso saioa ikusteko ere:
|
|
2017
|
|
|
Elkarrekin sortzeko gogo handia bai, baina bi inprobisazio mota uztartzea ez da lan erraza. Lasarten urtero formatu berezian egiten
|
den
bertso saioak eman zien gerora jaio zitekeenaren lehenengo pista. “Iazko saioan bakarrizketak eta bertsoak uztartu ziren.
|
|
|
Ikusten nauela. Unai Mendizabalek erakutsi zidan nola eraikitzen
|
den
bertso bat. Horrek ahalbidetu zidan jakitea zein unetan zegoen bertsolaria kontzentratuen, noiz inspirazio bila, eta zein unetan erlaxatzen zen, ordurako bukaera bazeukala jakinda.
|
|
|
Urbian urrian egiten
|
den
bertso saioko irudiak.
|
|
|
Beti gogaitarazi zuten eta inoiz onartu ez zituen errepikapena eta aisakeria saihestearren, bere buruari paratzen zion erronka zen bertso bakoitzean adieraztea zer edo zer berria eta sakona,* Ipuin honek Gordexola Harana Ipuin Lehiaketako lehenengo saria eskuratu zuen, 2016an. ederra eta xarmanta ahal balitz, eta aski segura da halakorik noiz edo noiz erdietsi zuela. Errate baterako, Urepeleko artzainari ez bertze inori jaulki zitzaion Bertsolari Txapelketa Nagusiaren historian kantatu
|
den
bertsorik gogoangarriena, Bertsolari Txapelketa Nagusiaren historian aditu den txistueta uhukada kontzertu bidegabeenaren ondotiko presiopean kantatu zuena, guti balitz;" txistuak jo dituzute bainan/ maite zaituztet orainik": horrat jenio baten jenio bizia.
|
|
2018
|
|
|
Xenpelar Dokumentazio Zentroko datuek argi erakusten dute nola handitu
|
den
bertso saio kopurua eta bertsolari kopurua. Berdina gertatu da bertso saioetara joaten den jende kopuruarekin.
|
|
|
Nik uste, zerekin konparatzen denaren araberakoa dela. Baliteke inork bere herrian urtean behin egiten
|
den
bertso afariarekin alderatzea, baina kontestua kontestua da. Saio guztiek behar dute, Txapelketan zein plazan, bertsoaldi serioagorik gero umorera itzultzeko, hots, kontrastea.
|
|
2019
|
|
|
Azken ideia horretan oinarrituz, bertso melodia berriak sortzen dituen lana aurkeztu da (Goienetxea eta Conklin, 2018). Lehenengo pausuan melodia berriaren estruktura semiotikoa, edo koherentzia estruktura, lortzen da.Horretarako aurretik existitzen
|
den
bertso bat txantiloi moduan erabilita honen barruan erlazionatuta dauden segmentuak lortzen dira, hau da, pieza barruan dauden errepikapenak, transposizioak edo erlazio abstraktuagoak.Behin koherentzia estruktura lortuta, bigarren pausuan, pieza berriaren barruan nota berriak sartzen dira koherentzia estruktura errespetatuz. Bertsoen corpus batetik eraikitako eredu estatistiko bat erabiltzen da pieza berrikonoten egokitasuna neurtzeko.
|
|
|
152). Egileek azpimarratzen duten moduan, testuari dagokionez eskasa
|
den
bertso bat erretorikoki pieza bikaina izan daiteke (ibid.: 214).
|
|
|
Autoritateaz pentsatzen neramatzan hilabete batzuk, gogoetatzen nola eraikitzen eta deseraikitzen
|
den
bertsoaren munduan baina bertsotik testutik kanpo. Entzuleek mikrofonoaren aurrean ikusten duten gorputza, entzuten duten ahotsa non dagoen neurtu nahian, non autopertzepzioz, non besteen begietara, non beste gorputzekiko erlazioan.
|
|
|
Nire ustez, bertso batek kantatuegia bada indarra gal dezake. Niri gustatzen zait erdi errezitatua, erdi kantatua
|
den
bertsoa. Badu bere punch a.
|
|
2020
|
|
|
Emakumeak eremu publikoa betaturik izan du luzaroan. Beraz, plazan egin izan
|
den
bertsoa ere bai, eta beste hainbeste gertatu da hedabideekin ere, plazarik publikoena baitira hauek.
|
|
|
Askoren eskertza jasotzen ari gara eta ikaragarri gustura gaude. Euskal kulturaren oinarrietakoa
|
den
bertsoa zabaltzen lagundu dugula sentitu dugu”, azpimarratu du Mikelek. " Ekimena martxan jarritakoan, ez genuen espero hainbesteko arrakasta izango zuenik, eta ikaragarri pozgarria izan da”, azaldu dute bi gazteek.
|
|
|
Haien artean aipatzekoak dira bertsolari gazteei zuzenduta dauden Bertsoerronda eta Aferak dinamikak, urtero Zazpi Katu gaztetxean Euskararen Egunean ospatzen
|
den
bertso saioa edota bestelako datetan antolatzen diren bertso saioak, San Tomas egunekoa zein auzoetako jaietakoak adibidez.
|
|
2021
|
|
|
Bertso Astea abiarazteko lehen hitzordua izan ohi
|
den
bertso musikatuen saioa izan zen atzo Villa Mundako pilotalekuan. Normalean Kale Nagusian, Basarriren bustoaren aurrean egin ohi da saioa, baina egungo osasun egoera dela-eta, saioaren lekua eta formatua ere egokitu egin behar izan zituzten Motxian Etxebeltz Bertsoguneko kideek.
|
|
|
Aurrera begira, epe motzean, hika erabiliz egingo
|
den
bertso saioa prestatzen ari direla aurreratu du Arregik uztailerako. Hitanoaren inguruko ikastaroak eta antolatzea eta gida bat osatzea ere badaude asmoen artean.
|
|
|
Azken ziklo honetan, 26 grafikoan ikus daitekeen bezala, joera horiek are gordinago agertuko dira, 2005eko txapelketan erdal komunitatearengana iristeko ahalegin berezia egin arren. Euskarazko kazetaritzaren garapen handi bat erakusten du bilakaera horrek, eta zeharka baita barruko begiradaren, euskalduna
|
den
bertso munduaren ahotsaren, ahalduntze handiago bat.
|
|
|
Kontzeptuak bide bat egina zuen Zubirik jaso aurretik. 2000 hamarkada hasieran bertsoaren mugimenduaz ziharduen Jon Sarasuak, edota 2010eko hamarkadaren hasieran Zubiriren planteamenduan funtsezkoa
|
den
bertsoaren kultur ekosistemaren kontzeptua zekarren: "[...] bertsolaritza bultzatzen ari den mugimenduak —nik uste dut mugimendu hitza orain arte gutxi erabili dugula baina erabili litekeela[...]" (Esnal, Egaña eta Sarasua, 2002:
|
|
|
Bertso jarriez osaturikoak dira, hain zuzen, Uztapideren Sasoia joan da gero eta Xalbadorren Odolaren mintzoa, esaterako, Auspoak 1970eko hamarraldian argitaratutako liburu arrakastatsuenak. Bertsopaperen desagerpen hori, ordea, hurrengo zikloan nabarmenduko
|
den
bertso jarrien motelaldiaren lehen sintoma izango da236.
|
|
|
Aldiz, Etxeberri Ziburukoak bere Manual Devotionezcoan biak darabiltzan arren, askozaz gehiagotan Ea beraz! Hona lehen aldiz ageri
|
den
bertsoa: Ea beraz ikas ezak salbatzeko artea, zeina baita gainerako zuhurtzen Andrea (Etxeberri Ziburukoa).
|
|
|
Irisgarritasuna, hori da gakoa. Ulermenak noski bere lekua duela entzulearen gozamenari doakionean, baina irisgarriagoa egiten ahal zaigu batzuetan gure euskalkian kantatua ez
|
den
bertso bat, hurbilekoa sentitzen dugun umore mota edo giro bati esker. Irisgarritasuna eta ulergarritasuna, beraz, antzeko bezain diferente dira:
|
|
|
Arkupe aretoak 100 pertsonako edukiera du, baina 50 lagunera dago mugatuta gaur egun. Hala ere, udaberriko bertso saio eguna iristean eremu gorrian jarraitzen badu Aretxabaletak, 33 lagun soilik sartu ahal izango dira Arkupera. " Egoerak baldintzatuko du zenbat jende sartzen
|
den
bertso saiora, baina hobera egitea gustatuko litzaiguke. Izan ere, maiatzaren 7an eremu gorrian jarraitzen badugu, soilik 33 lagun sartu ahal izango dira bertso saioaz gozatzera, eta uste dugu hankamotz geratuko litzatekeela.
|
|
2022
|
|
|
Felix Zubiari neuk deitu diot batzordeko bizpahiru Aittola Zaharren gaur gauean egingo
|
den
bertso afarira apuntatu garela jakinarazteko, Egañazale amorratuak garelako eta baita jatetxea bera oso gogokoa dugulako ere. Felix Zubiak berak ere gogokoa duela esan dit, baina osasungintzan dituen ardurak tarteko, ezin duela joan erantzun dit.
|
|
|
Pentsakor dago Mikel, baina ez da ari bertsoa asmatzen. Bai baitaki Olatzek Mikel abestear
|
den
bertsoa jada asmatuta dagoena.
|
|
|
Sarasuarena bestelakoa da. Hasteko, bertsolaria bera da bertso kodea zartatzen duena, kartzelako ariketaren parametroetara egokitzen ez
|
den
bertso bat nahita kantatzen duenean. Xalbadorren kasuan bezala, une nahasi bat eragiten du horrek:
|
|
|
Manex Agirrezabalen iritziz, “posible da bertsotan egingo duen makina osatzea. Hori bai, pentsatu behar duguna da ea zer
|
den
bertsotan egitea. Nik bertsotan egitea eta Andoni Egañak egitea bertsotan egitea da, baina maila ezberdinean gaude.
|
|
|
Horietako bat Iparraldeko Haizeak egitasmoaren barruan egiten
|
den
bertso saioa da. Aittitta Txiki elkarteak antolatzen duen ekimena da hori, eta iparraldeko jendearekin harremana estutzea da helburu nagusia.
|
|
|
Kantu tradizional baten letra eman nion asmatu nuen melodiari, eta lantzeko eman nion gero Idoateri. Xaramelatik hartzen dut melodiari egokiena
|
den
bertsoa. Metrikaren eta hitzen soinuaren arabera aldatzen dut melodia, edo bertsoa moldatzen.
|
|
|
Igandean Sahararen alde Basteron ospatzekoa
|
den
bertso saioan ere sei bertsolariek gaia jorratuko dute, ziurrenik.
|
|
|
Gauzak hasmentatik argi uzte aldera: bai, nik ere uste dut Haritz Mujikak ez zuela asmatu urriaren 2an Gasteizen, Bertsolari Txapelketa Nagusiko kanporaketan, Kaixo, entzule, hi Green kapital hasten
|
den
bertsoa kantatu zuelarik. Baina, orobat, uste dut afera hor akitzen dela, edo hor akitu behar zukeela.
|
|
|
Background soinua: Sebastian Lizasoren ahotsa, herri baten ezaugarriez era positiboan mintzatzen
|
den
bertsoa botatzen, ETBko“Herri Txiki, Infernu Handi” saioan.
|
|
2023
|
|
|
Anitz maitatu nuen sortu zen giroa”. Bide berean, zein saioetan kantatzea nahiko lukeen galdetuta, Euskal Herria Zuzenean jaialdian egiten
|
den
bertso saioa aukeratu du.
|
|
|
Otsailaren 9an eginen
|
den
bertso jaialdiak ekinen dio zikloari. Nafarroako Antzerki Eskolan eginen dute, iluntzeko 19:00etan, eta bertsolari hauek arituko dira kantuan:
|