|
2001
|
|
|
Zortzi urte igaro ondoan, ez dut uste, oro har, eginahalaren arrakasta uka daitekeenik. Tartekoa naizenez, alde batera utzita ofiziala edo, nolabait esan,
|
den
batu era (baturako hobe oraingoz batua baino), harrera txarrik izan ez duena bestalde, harrigarria da, kazetaritzan adibidez, gero eta nabariago den batasuna, are elkarren kontrako diren aldizkarietan ere. Ez dira oztopo guztiak gainditu, ez eta gutxiago ere, baina prosa arruntaren mailan gero eta xeheagoak dira bereizkuntzak, zenbait handiagoa izanagatik37 Xehetasunok, diogun bidenabar, ematen zaien garrantzia baino gehiago ez dute.
|
|
2002
|
|
|
Horrenbestez, herri aldizkari batean erabil bedi herriko mintzaira landua, herriko mintzaira batua. Edo eskola hastean erabil bedi tokiko hizkera, tokiko hizkera batua, nahiz gradazio batean gero eta gehiago erabiliko
|
den
batua. Horrela, Unibertsitatean, eta lehenago ere, batua bakarrik erabili litzateke.
|
|
2008
|
|
|
Euskaldunak bere hizkuntzaz idatzi gura duenean zalantza ugari aurkitzen ditu. Batetik, eskolak toki guztietan oraindik idazteko gaitasuna bermatzen ez duelako, edo bestetik, belaunaldi zaharragoek euskaraz ikasteko aukerarik izan ez dutelako, sarritan euskaldunak badaki esaten hitz bat baina ez daki nola idatzi behar
|
den
batuaz; esate baterako, ondoko hitzen artean zein da batuaz erabili behar dudana arbola adierazteko, zuhaitz?
|
|
|
Badirudi bata (Zuazorena) euskalkia batuaren arropekin jantzia dela eta bestea (eskualdeko estandarra) aldaera estandarra eskualdeko bereizgarriekin jantzia. Hau da, batean, lehenengoan, batutik desberdintzeko helburuz sortua, bestea ingurune batean ekoizten
|
den
batua. Beste era batera esanda:
|
|
2018
|
|
|
Eta hor, euskara batua. Zer
|
den
batua. Zer etxekoa, zer auzokoa, zer ibarrekoa, zer den Bilbotik Atharratzera doan komunitate bati idaztea, mintzatzea?, egia erran, luxuzkoa egiten zait eztabaida hori.
|
|
|
Ez dago dudarik, noski, batua dela euskararen aldaera estandarra. Beste kontu bat da behar bezain argi ote dagoen zer eta zertarako
|
den
batua, zer eta zertarako euskararen beste aldaerak. Eta prest ote gauden, prestatu ote garen eta prestatu ote gaituzten aldaera bakoitza bere tokian senez eta geurez ari garen ustean erabiltzeko, beste hizkuntzekin egiten den bezala, eroso.
|
|
|
Baina, halere, inbidia edota miresmena dute beste euskara ‘mota’ horiekiko. Nonbait, zoru komuna izan
|
den
batu horretatik lurrekoa den euskara horietara jauzi handiagoa irudikatzen dute; eta hor daude, amildegiaren ertzean beste aldera pasa ezinik.
|
|
2021
|
|
|
Euskal irakurleen esparru zentralera iristeko aukera gutxi zeukan euskalki batean idatzia zetorren, hortaz, liburua, muturretako hizkuntz aldaerak, euskalkizaleek diotena diotela, inoiz ez baitira izan euskal munduaren erdigune geografiko linguistikoetan historian zehar garatu den literatur irakurle indartsuenaren gogoko hizkera. Lehenago lapurtera, beranduago gipuzkera egun, haietan bietan oinarritzen
|
den
batua ahaztu gabe, nabarmen markatua izan da betidanik literatur hizkeren zentraltasunaren premia, obra batek mutur euskalkietatik kanpoko irakurlerik izango bazuen. Nekez espero zezakeen inork, bada, ez irakurleen aldetik eta ez literatur historiografiaz arduratu diren besteren aldetik eleberriaren balorazio berezirik.
|
|
|
MARGA ALDAI: Ikusgai egiten dugu zer
|
den
batzea jende batekin, zeinekin normalean ezin zaren batu, gauza ezberdinak egiteko. Estiloen nahasketa... uste duzu ez dituzuela gustu hain antzekoak, baina azkenean bat egiten duzu haiekin.
|