|
2008
|
|
|
Samurrak izan ditu lehen hilabeteak, talde eta eragile asko emaitzen zain egon direlako, baina lehen krisia urte erdira iritsi zaio. Giza baliabideetan aditua
|
den
batentzat ez dirudi arazo larria. Euskararen diruak kudeatu behar dituen batentzat, bai.
|
|
|
Sainte Marieren ustez, «erdibide bat sakondu behar da, erabat onuragarria izan
|
den
Batera prozesuaren eta gaur egun oraino abstraktuegia den autonomia estatutuaren artean». «Titulu itotzaile horietatik atera behar dugu, eta gehiago sakondu zer nolako ahalmenak behar dituen Ipar Euskal Herriko egoera soziopolitikoari begira», dio Sainte Mariek.
|
|
|
Guztira 150 pertsona inguru etorriko dira txapelketara; tartean Europako onenak. Europarra ez
|
den
baten bat ere etorriko da. Oso onak, guztiak ere.
|
|
|
Hezkuntza Departamenduaren barruan egingo diren murrizketen artean larrienetakoa Euskarabidean egingo dela salatu dute. «Departamendu osoan murriztuko
|
den
batez bestekoa lau aldiz gainditzen du». «Jarrera hori onartezina da, oso larria».
|
|
|
Asko kosta zitzaien aurrera egin eta futbolari onak direla erakustea. Baina badago bidean geratu
|
den
bat baino gehiago.
|
|
|
Asteburu honetatik aurrera, geratzen diren 14 jardunaldietan, larunbatean edo igande eguerdian ETB3k aukeratutako partida grabatuko dute, ondoren igandean 15:00etan emateko. Igandeko emanaldi horiek ETBko kirol erredakzio taldeko Jon Ander Gorospek gidatuko ditu, errugbian aditua
|
den
baten laguntzarekin.
|
|
|
Sakoneko eztabaidari ez zaio ihes egin behar. Bortizkeria mespretxatzen den horren aurka erabiltzen dela garbi izan behar dugu, sozialki gutxiago dela uste dugunaren kontra, gehienetan ahulagoa
|
den
baten kontra. Belaunaldiz belaunaldi igaro diren emakumeen eta gizonen rolek eragin sakona izan dute, eta askotan, gaixotasun hori ondorengoei trasmititzen ari garenaz ohartu ere ez gara egiten.
|
|
|
Perun, adibidez, Alejandro Toledo agintera iritsi zenean asmo horiek agertu zituen, baina kargua utzi du eta ezer ez duela egin leporatzen diote. Bolivian, bestalde, Evo Morales da presidentea, jatorriz indigena
|
den
bat. Hainbat neurri hartu ditu herri hauen alde.
|
|
|
Kotxeak ezin aparkatu kamioi handi batentzat hartutako lekuan. Zertarako izango
|
den
bata besteari galdetu, eta ezer argitu barik etxera joan naiz. Nire gaueko ametsak argitu dit asuntoa:
|
|
2009
|
|
|
Aste batzuen ostean, etxeko guztiak erotuko ditu. Izan ere, Tatieren gaiztakeria handitzen doa egunez egun. Egun batean, ordea, erizain zakar batekin egingo du topo, haren oso antzekoa
|
den
batekin, eta horrek gauzak aldatuko ditu. Erizainak ez dizkio Tatieri bere ohiko apetak onartuko.
|
|
|
Akaso kataluniarra bera da benetako obsesioa. Badirudi Parisko torneoa irabazteko Nadal ez
|
den
baten kontra jokatuko behar duela finalean. Edo ez.
|
|
|
Ligako banderak Castro eta San Pedro ez
|
den
batek irabaziko al ditu?
|
|
|
Atunaren arrantzaren inguruko dokumentala ikusteko gailuak eta bisitariak esertzeko aulkiak eta mahaia daude egun arrantzatutakoa gordetzeko biltegian, nahiz eta biltegiko itxura ez
|
den
bat ere aldatu. Ohe estuak, armairu txikiak eta ia erabat bertikala den eskailera daude brankako muturrean.
|
|
|
Igandearekin, hilaren 20ko 10:30ean irekiko da kultur ekintzez josia egongo
|
den
Bat Egin Eguna. Pirritx eta Porrotx pailazoaren emanaldiak emango dio hasiera egunari, eta Jean Haritxelar kantaria arituko da ondoren, agertoki nagusian.
|
|
|
unitateari balio aldaezina emango dion definizio bat. Behin finkatuta, gaur, bihar eta etzi berdina izango
|
den
bat.
|
|
2010
|
|
|
Niretzat ispilua izan da. Entrenatzaileez hizketan hasita, berriz, une honetan sufritzen ariko
|
den
bat aipatu du. Jose Luis Mendilibar.
|
|
2011
|
|
|
Eta, joan den urtean behintzat, langileak norgehiagoka horretan galtzaile aterako dira. Lan Harremanen Euskal Kontseiluak argitaratzen dituen estatistiken arabera, aurten berritu diren lan itunetan hitzartu
|
den
batez besteko soldata igoera %0, 93 baino ez da izan azarora arte. Azken hamazortzi urteetako igoerarik eskasena izan da Araba, Bizkai eta Gipuzkoan.
|
|
|
Horren alde nahiz kontra egiteko arrazoiak erraz samar aurkitu daitezke, eta argudio sorta batekin esango dugu: edo ez dela nahikoa egiten euskarazko ikus entzunezkoen alde, edo ez dagoela dirua alferrik gastatzeko premiarik Zinemaldira joan
|
den
batez besteko ikusle jendeak aise eta ondo baldin badaki gaztelaniaz.Sail Ofizialeko film guztietan errespetatu da jatorrizkoa, baina, aldi berean, guztiak ikusi edo entzun dira, gutxienez, gaztelaniaz, emanaldi guztietan (eta gehienetan, ingelesezkoekin batera). Ni gehien harritu nauena ez da euskarazko azpidatzirik ez ikustea inon; ezta gaztelaniazkoak ez diren film guzti guztietan gaztelaniazko azpidatziak ikustea ere.
|
|
|
Itsasertzean dago eta hezetasun handiko bide bat da, motza eta intentsitate handikoa», azaldu du Iker Pouk.Rio de Janeiroko egonaldia horma handietako bi bide eskalatuta borobildu dute: Azukrezko Ogia mendigunean dagoen bide bat, batetik (La vía del Totem), eta hiria zaintzen duen gurutze erraldoira ateratzen
|
den
bat, bestetik (Atalio del diablo). Biak dira bide dotoreak, eskalatzaileen hitzetan, eta eskaladarekin ez ezik, hiriaren ikusmira dotorearekin ere gozatzeko modua izan dute.
|
|
|
Juan Antonio Barrio de Penagos ek, Ezker Sozialistaren ildoko bozeramaileak. «Sozialistok proiektu berri bat dugula esan, eta horren buru Felipe Gonzalezen eta Jose Luis Rodriguez Zapateroren gobernuetan egon
|
den
bat jartzeak ez du sinesgarritasunik gizartearentzat», adierazi du.Zapatero Espaniako jarduneko presidenteak ere hitz egin du. Bozetako porrotaren arrazoi nagusia krisia izan dela esan du, eta alderdiko kideei eskatu die «erantzukizunez» joka dezatela oposizioan ere, «Espainiaren egoera oso larria delako oraindik».
|
|
2012
|
|
|
Egin Dezagun Bidea mugimenduak lortutako oihartzuna nabarmendu dute hizlariek: «Aspaldian izan
|
den
bat egite handiena ekarri du mugimendu honek, Euskal Herrian ez ezik, nazioartean ere». Bihar Eskubide guztiekin, euskal presoak Euskal Herrira lelopean Bilbon egingo den mobilizazioaren inguruan «pentsaera eta jarduera eremu askotako milaka pertsona eta ehunka talde» elkartu direla gogorarazi dute antolatzaileek.
|
|
|
«Nahiz eta Aresek eta [Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo sailburua] debekatu hitz hori, zilegitzat jotzen dut eta behar beharrezkotzat. Ildo horretatik, harrituta agertu da, «sozialista izandako edo
|
den
batek horrelakorik eskatzeagatik, sekula ezin dugulako eskatu utopia eta eskubideak ez aldarrikatzeko manifestazio batean». Irakasleak dioenez, amnistia, utopia baino gehiago, «eginbeharreko gauza» da.
|
|
|
Beraz, guztiaren gainetik futbol dotoreko eta gol askoko finala izatea espero da. Golaren usainean ibiliko
|
den
bat Muniain izango da, nahiz azken egunetan kili kolo dabilen. Giharretako arazoak ditu nafarrak, eta azken bi partidetan ez du parte hartu.
|
|
|
Hala, bigarren urtez jarraian Bilduk aurrera atera ditu Gipuzkoako aurrekontuak, iaz EAJrekin egin zuen akordioa?, eta 2013ko aurrekontuak ziurtatuak dituen foru aldundi bakarra izango da hark gobernatzen duena. Hein handi batean, azken urtean gai ekonomikoetan eta, bereziki, zerga politikaren alorrean Bilduren eta PSE EEren artean egon
|
den
bat egitearen emaitza da aurrekontuetako akordioa. Orain ikusteko dago horrek zer eragin izango duen beste instituzioetako negoziazioetan.
|
|
2013
|
|
|
Osasun arlo publiko unibertsalik gabeko herrialde batetik etengabe heltzen dira halakoak: aberasten saiatzera emana bizi ez
|
den
baten bat, artista, musikaria, gaixotu, eta horrek hondamendi ekonomikoa eragiten dio familia osoari.
|
|
|
Horixe da errealitatea. Inork azaldu ezin duena da lau urterako hitzartuta zegoen proiektu bat nola desagertu
|
den
bat batean. Denontzat hori da ulertzen zailena.
|
|
|
Matutek irmo salatu du Jaurlaritzaren politika ekonomiko eta soziala, «gutxiengo pribilegiatua, errentetatik bizi eta krisi garaian ere etekinak pilatzen dituztenak defendatzea aukeratu duelako». Eredu aldaketa eskatu du EH Bildukoak, Euskal Herritik kanpo hartutako erabakiak ezartzera mugatzen
|
den
batetik burujabetza oinarri izango duen beste batera pasatzeko. Gizarteko sektore «ahulenei» bizkarra ematea eta lehentasunak «nahastea» leporatu dio Matutek gobernuari.
|
|
2014
|
|
|
Badira azken urtean langabe kopurua nabarmen jaitsi duten herrialdeak. Ez dira, gainera, krisiari ongien eutsi dioten iparraldeko estatu indartsuak, baizik eta erreskate batetik atera berri
|
den
bat. Irlandan %14, 3tik %12, 3ra jaitsi da, edo udaberrian ateratzekoa den beste bat. Portugalen %17tik %15, 5era igaro da?.
|
|
2015
|
|
|
Hasieran, ia nire soldata osoa bideratzen genuen horretara», dio. Hori etxe tasatu batean, «librea
|
den
batean ez dut pentsatu nahi».Hala ere, krisia sortu aurreko garaian eskatu zuten hipoteka hura, eta hasieran baldintzak ere ordukoak ziren. «Abuztuan sinatu genuen guk hipoteka, eta Euriborrak gorantz egin behar zuela esan zigutenez, kreditu finko batean jarri genuen kreditua.
|
|
|
Eskumuturrean ez.Zein telefono erabiltzen duzu? Zakarrera botatzeko
|
den
bat, gaizki dabilelako.Zer hartzen duzu gosaltzeko. Arroz esnea zerealekin, eta ogia marmeladarekin.
|
|
|
Ni prest nago alkate izateko, baina ez dugu akordiorako oztopo izan nahi.Demagun EAJ inbestidurarako akordiora batzen dela eta Marotok ez duela alkatetza lortzen. Posible ikusten duzu akordio programatiko bideragarri eta egonkor bat haiekin. Gasteiztar ez
|
den
batek akaso ez luke ongi ulertuko, baina hemengo egoera ongi ezagutzen duenak badaki Gasteizko errealitatea zein den: udalaren egoera ekonomikoa larria da, eta zor handia du.
|
|
|
Bilatzailean gato, liebre edo biak ipinita, euskarazko ordaina agertuko zaio. Kasu honetan, gainera, bada euskaraz gaztelaniazkoaren berdin berdina
|
den
bat: katua erbitzat eman».
|
|
2016
|
|
|
Hain da berritzailea, iltzerik ere ez daukate. Egurrarekin munduko diseinatzaile onenetarikoa
|
den
batek egin du jatetxe hau. Euskalduna da, Iparraldekoa, Jean Louis Iratzoki du izena, eta haren enpresa Alki da.
|
|
2018
|
|
|
Horien artean dago etxebizitza tasa desagertu egingo dela herritarren %80rentzat. Bakarrik bizi
|
den
batek ez du ordaindu urtean 30.000 euroko soldata garbia edo gutxiago badauka (2.500 euro hilean, gutxi gorabehera). Muga 48.000 eurokoa da bikote batentzat, 54.000 eurokoa ume bat dutenentzat eta hortik gora seme alaba gehiago dituztenentzat.
|
|
|
«Arrisku eremu batean sartzen zara, eta horrek erran nahi du aldiro erabakiak hartu behar izatea; etengabe egin behar duzu edo ulergarritasunaren alde edo zuk hartu duzun erabakiaren alde».Epaltzak uste du hizkuntza horretarako dagoela, eta euskararen alde direla gisa horretako sormen lanak. Ezin da idatzi modu berean XIX. mendean girotutako istorio bat edo 2018ko Iruñean gertatzen
|
den
bat, istorio bereko pertsonaiek erregistro ezberdinak erabiltzen dituzten modu berean. «Oso gutxi erabilitako eremu bat dugu hor, eta altxor horri probetxu gehiago atera diezaiokegu, horrek dituen arrisku guztiekin.
|
|
|
Garmendiak gaineratu du iaz aurkeztu zutela familien arteko harremanak sendotzeko egitasmo bat: «Programaren helburuetako bat da bertako familia batek etorri berri
|
den
bat babestea».Familia horiek kontuan hartzea erronka da ikastetxe horietan: haien kultur ohiturak aintzat hartzea.
|
|
2020
|
|
|
Presoen osasunerako eskubide unibertsal eta utziezina aldarrikatzea erantzukizun kolektiboa da; pandemian leitmotiv osasuntsua izan
|
den
batak bestea zaintzearen zati bat da, ezinbestekoa gizarte demokratiko batean.
|
|
|
Kutxa horrek pribilegioak dakartza zenbaitentzat, eta zapalkuntzak beste batzuentzat. Galdetzen badizut nork dituen pribilegio gehiago, gizena den norbaitek ala argala
|
den
batek, zuriek ala arrazializatuek, pobreek ala aberatsek... gure buruan berehalakoan erantzuten dugu. Ezin dugu onartu goitik datorren hegemonia hori, erlijioak, politikak, medikuntzak edo kapitalismoak finkatzen duena.
|
|
|
Euskal Herrian ez da egon ohiturarik esateko: «Euskara ikasten ari
|
den
bat, eta aukera eman berari erdaraz egiteko?». Gu kontziente gara horrekin neurri batean tabu bat edo hautsi dugula.
|
|
|
«Nik uste dut kristoren aldea dagoela. Ez dut esango meme horietan tarteka ez dagoenik sekulakoa
|
den
bat; baina normalean, ez. Umore horrek ez dauka zerikusirik Zaldi Eroa ren sotiltasunarekin, Tasioren sormenarekin edo Unai Iturriagaren sakontasunarekin».
|
|
2021
|
|
|
Gazte eragile batzuk eta auzoetan antolatutako greba batzordeetako zenbait gazte harremanetan hasi ginen, grebaren inguruko ekinbide batzuk antolatzeko. Ikusi genuen greba ez zela gauza izan auzo guztietara eta sektore guztietara iristeko, baina agerian geratu zela zer beharrezkoa
|
den
batera borrokatzeko elkarguneak sortzea; ekinaldi bakar eta zehatz baterako ez ezik, eguneroko lanerako ere.
|
|
|
exijentzia. «Imanolek berdin berdin exijitzen dio taldeko onenari eta entrenatzera igo
|
den
bati. Ulergaitza da hasieran, baina gero konturatzen zara besteen parean jartzen zaituela, eta hori eskertzekoa da, oso, jokalari batentzat.
|
|
|
Are gehiago handitu da enplegua dutenen kopurua, Gizarte Segurantzan kotizatzen dutenak 5.957 gehiago baitira. Apirilean arrunta
|
den
batez bestekotik pixka bat gora dagoen kopurua da hori, baina kontuan hartu behar da aurtengo abiapuntua okerragoa zela.
|
|
|
Honezkero «ofiziala» da San Tomas feriarik ere ez dela izango aurten, ez behintzat hiriburuetan. Udazkenari adio esan eta neguko solstizioari hasiera emateko ospakizun horregatik izango ez balitz, pertsona askok ez lukete jakingo noiz amaitzen
|
den
bata eta noiz hasten bestea. Eta are gehiago aurten:
|
|
2022
|
|
|
Denbora bat daramagu erregulartasunez jotzen, eta publikoaren harrera ona izaten da. Asko gustatzen zait herri txikietan jotzea, formatu txikietan jotzea, horrelakoetan izaten
|
den
bat egite sentsazioak ez duelako zerikusirik areto edo festa handietan gertatzen denarekin. Halakoetan zerbait garrantzitsua egiten ari naizela sentitzen dut, neure herriaren tradizioa elikatzen dudala edo halakoren bat.
|
|
|
Umea nintzela, igaraba ehizan ibili ginen behin, Yendagaia inguruan. Han badira izoztegiak; eta bada itsasora jausten
|
den
bat, Aniowaea taun izenekoa. Horren aurretik txalupan pasatzeko aurpegia beltzez margotzen ziguten, aurpegia belztu gabe ez baitago izoztegiari begiratzerik.
|
|
|
Bidaia luze bat egin behar duen baina ausartzen ez
|
den
bati zein aholku emango zenioke?
|
|
|
Adibide asko, azken batean, ondorio garbi gutxirako, edo, bestela esanda, banakako irtenbide asko, gehiegitxo, auziei ertz kolektiboa begiratze zale
|
den
batentzat. Azkenean, nahiko ez zenukeen konklusio zaharmindu samar batera zaramatza auziak:
|
|
|
«Urtez urte gero eta gehiago tinkatzen dugu». Gaur egun AEK n lanean hasten
|
den
batek 1.400 euroko hamabi sari ditu; hogei urteko antzinatasuna duenak, 1.700 eurokoa —1.329 eurokoa da gutxieneko soldata Ipar Euskal Herrian—.
|
|
|
Kostalde solas? Higiezinean lanean ari
|
den
batek kontatua, sekulako galdoa badute orain «Euskal Herri euskaldun» erako, hizkuntzaren bihotzean nahi dute kanpokoek erosi, telebista frantseseko dokumentalez dokumental zerbait saltzeko duten euskaldunek goraipatu «euskal baloreak» profitatzeko. Ez baitute dudarik euskal herritargaiek balore horiek Frantziak galdu zituen berberak direla.
|
|
|
Bere munduak gorabehera asko dauzka: gaueko mundutik —tabakoa, eskaleak, neskak, drogak... —modernoagoa
|
den
batera pasatu baita. Kabaret jazz gisa hasi zen:
|
|
|
Taldearen erranetan, «oso eztabaidagarria» da txostena aldekoa izatea, dokumentuak berak azaltzen baititu proiektuaren arriskuak: «Zortzi aerosorgailuetatik hiru sentsibilitate handieneko eremu batean daude, eta gainerakoak (bost) oso sentsibilitate handikoetan, eta, gainera, desagertzeko arriskuan dauden espezieentzat (sai zuria eta miru gorria, esaterako) eremu kritikoa
|
den
batean proiektatuta daude».
|
|
|
Uztailaren 21etik 25era eginen dute Donostiako 58 Jazzaldia. Antolatzaileen esanetan, «urteetako helburu» izan
|
den
bat erdietsiko da orduan: Norah Jones abeslaria egitarauan izatea.
|
|
2023
|
|
|
Ezin dut esan euskararen jatorriarekin zerikusia daukanik, ez bainaiz hizkuntzalaria. Hori izango da euskararen jatorria, zaharragoa
|
den
bat agertzen denera arte [txantxetan].
|
|
|
ez. «Oso erretzailea
|
den
batentzat, erretzea ia behar fisiologiko bat izan daiteke, baina legez ez da hala. Janak ere bere eten arautuak ditu, goseari eustea errazagoa delako.
|
|
|
Hemen, kapela zaharrak konpontzen ditugu ere bai. [Konpontzen ari
|
den
bat hartu du apaletako batetik]. 45 urte ditu; zinta zaharra kendu, erdia ipini, eskuilatu, eta berria geratuko da.
|
|
|
Ados, hori guztia badira, baina sarri egiaren parte bat ere bai. Eta topikoen artean bada azken egunotan entzun
|
den
bat: «Bankak beti irabazten du».
|
|
|
ile apaintzaile bat, fisioterapeuta bat, mediku bat, hiru irakasle, jatetxe bateko zerbitzari bat eta lanik aurkitzen ez duen beste bat. Trenean joanak dira, bestalde, diseinatzaile grafiko bat eta marketin enpresa batean aritzen
|
den
bat. Azken hauek hiri erraldoietan bizi dira, zeinak goitik begiratuta eta kutsadurazko behe laino horri esker fabrika handiak baitirudite.
|
|
|
Zerbitzugunean bandera jar dezakeen petrolio enpresarekiko independenteak gara eta bezeroak hori ulertu behar du. Zu baino askoz handiagoa
|
den
batekin negoziatzea nolakoa den imajina dezakezu. Sokatira lehia bat da, eta ahal duguna egiten dugu.
|
|
|
Harri horretatik zizelkatzen dut kantua. Herri txiki batekoa naiz ni, eta oso desberdina da musika nola bizi den herrietan edo hirietan, eta zein mekanismoren bidez zabaltzen
|
den
batean zein bestean. Eta azken kontzeptua har hori da.
|
|
|
Bi bide erabili dituzte asilo eskaerak kudeatzeko: ohikoa —hainbat hilabetekoa izan ohi da prozesua—; eta, migratzaile andana iristen diren uneetan, azkarragoa izango
|
den
bat —gehienez ere hamabi astekoa—.
|