|
2003
|
|
|
Joan
|
den
aspaldian beherakada handian dago zesta punta, zirkunstantzia askorengatik. Orain 15 urte pilotariok greba egin genuen baldintzak hobetzeko eskatuz, baina prozesua astotu egin zen:
|
|
|
XIX. mendeko lehen urte haietan bada, Euskal Herriko bi alderdiak hurbiletik ikuskaturik, Wilhelm Humboldt prusiar jakintsuak idatzi zizkigun ohar harrigarri hauek: Hegoaldean ikusten da, zein barna finkatua
|
den
aspaldian euskaldunek nazio bat osatzen dutelako kontzientzia.
|
|
2007
|
|
|
Ez neukan izebarik Arankun, justu euskararen aldeko manifestaldi erraldoiaren egunean zendu zenik gainera. Amak bai, joan
|
den
aspaldian lekuak hustuak zituela, mundu krudel honetarik. Alta itxuraz ene burua salbatu nuen.
|
|
2008
|
|
|
GERMAN: Nik ere ez dut euro bat irabazi joan
|
den
aspaldian, baina nirea da gutxienekoa. Azken batean, neu naiz enpresaren burua.
|
|
2009
|
|
|
Musonek hitz beste egin du tartea ikusi duen une batean. Dravari galdetu dio Ruton ikusten ari
|
den
aspaldian. Dravak ezetz esan du, lehengo egunetik, eurekin hitz egin zuenetik, ez duela berriro ikusi.
|
|
|
/" Gure hizkuntza ez da galduko agian! / Hori dugu berexik guk Euskal Herrian,/ gainerakotan gaude bertzen negurrian;/ frantses eginak gira joan
|
den
aspaldian!"
|
|
2010
|
|
|
Oronozkozubietan Artikutza ezker utzi eta Gotzain aldera hartu; Labetara ailegatzean, segi Elamako erreka goiti Aranatz aldera, eta hantxe aurkituko duzu zerehalaxe Elama, indar handiko burdinola izana, bere errota,, bizietxe eta guzi, hurrizpeko huntza eta goroldioak estalixea. Joan
|
den
aspaldian erdieroriak baititu bizietxeaz besteko horma zaharrak.
|
|
|
jaunak joan
|
den
aspaldian;
|
|
2011
|
|
|
15 Eznaizhemenaritukoazaltzenetajustifikatzenofiziokoentzatzergatikez
|
den
aspaldian (duelmendaebatedo) familiauralo altaikoriketaeztaaltaikorikere (hauduelamenderdiedo, cf. Campbel199l8gehiVovin2005), bainabai uralikoajakin, a (cf.deAlonso2007). Horzehar badmakrofamiliaazaharkituhorretansinisteazlandaeuskararabertankokatuaedohariloturik ikusteduenndoktorebatere; penahizkuntzahorieiburuzkobibliografiaberezituetan (ikus, esaterako, Abondolo1998) inorkkasuezaipuriktxikienaezegiteadelakojaunhorri.Marcantonio (2002bitxia) nere, ikusdeAlonso (2007), besterenartean, ezdagureMorvanenarrastorik.
|
|
|
Bestela, hori alde batera utzita, gauza txiki bat bururatu zaidan. Hara," Markos" izan dun joan
|
den
aspaldian ene izena, baina ez dun benetakoa. " Martin" nindunan ene herrian.
|
|
|
–Dena dela, ez naik harritzen gezurrak esaten ibiltzea. Ospetsu egin haiz joan
|
den
aspaldian. Bateko hilketak direla, besteko lapurretak direla, bazterrak asaldaturik dauzkak.
|
|
|
Ardo ona zaukaagu, gainera. Edan duk joan
|
den
aspaldian ardorik?
|
|
|
1512an jaio nintzen Otxandion, Bizkaian, eta Indietan eman dut neure bizitza gehiena; Basokoen herrian zati luzea. Asko ikusi dut joan
|
den
aspaldian eta ikusitako guztia ez da izan ona eta atsegina. Euren bizimodua, euren sinesmenak eta erlijioa, euren legeak, euren ohiturak eta berbeta ezarri gura dituzte espainolek Indietan.
|
|
2013
|
|
|
Ez beharbada geografikoki, bai afektiboki. Joan
|
den
aspaldian, haien bizitzaz dakidan apurra gurasoen ahotik aditua da, igandeetako bisitetan. Bestalde, lehentasun kontuek kezkatzen naute, gauzek luketen ordenak, protokoloak.
|
|
2014
|
|
|
Edozein aitzakiari heldu eta nork berea sutsu defendatze horrek epe laburrera etekin politiko mamitsuak ematen ditu nonbait. Eta politika gerturako antiparrak jantzita dabil joan
|
den
aspaldian. Baina luzera kalte ere egiten duela esango nuke.
|
|
2015
|
|
|
Konta dezadan soilik, istorio honetarako nahikoa izango delakoan, XIX. mendearen azken laurdenerako martxan zegoela Itsasondon arbel ateratzea. Lurpeko aberastasunak estatuaren jabego izan dira Espainiako legedian joan
|
den
aspaldian, eta gobernuak, ez dakit zeren arabera eta ez dakit zeren truke, hari edo honi egiten zion mea erauzteko kontzesioa, mearen gaineko lurraren jabeari eskuarki. Itsasondoko arbelari dagokionez, ez dakit lehenengoa zein izango zen baina, bi enpresa izan dira:
|
|
|
Ondasun handia da hizkuntzaren transmisioa, kontu handiz zaindu eta landu behar genukeena. Joan
|
den
aspaldian, ostera, nabarmen moteldu da.
|
|
|
Lapurdin eta Nafarroa Beherean, berriz, bertako literatura euskalkia erabili da joan
|
den
aspaldian, eta bide berdintsutik ibil daiteke hemendik aurrera. Dena dela, irizpide zenbait eduki behar lirateke gogoan:
|
|
|
Euskara kultura hizkuntza, hiritar eta moderno egiteko ahaleginean, hitz berri mordoa zabaldu da joan
|
den
aspaldian. Lapurdiko idazle zaharrengandik hartutakoak izan dira asko eta oraintxe bertan sortutakoak beste asko.
|
|
|
Joan
|
den
aspaldian ahalegin handia egin da euskara batua osatze eta zehazte bidean, horretan erabili eta eralgi da indar guztia: aditza, hiztegia, gramatika... zorrotz eta sakon landu dira.
|
|
|
Arlo honetan asko hobetu da joan
|
den
aspaldian, baina ondo gogoan daukat alfabetatzeko eskoletara joan nintzeneko garaia. 1973 urtea zen, eta Bilbon egokitu nintzen, lapurtera klasikoaren jarraitzaileen gotorlekuan.
|
|
|
Hizkera horretan, esate baterako, arrotzak dira aitortu, bilakatu, ehiza, errun, galdetu, lehia, lortu, nekatu, opor, saio, uzta... tankerako hitzak, baina nik neuk, behintzat, zeharo neureganatu ditut, eta euskara batuan dihardudanean ez ezik, euskalkian mintzatzerakoan ere lasai asko erabiltzen ditut. Beste horrenbeste egiten dut joan
|
den
aspaldian ugaritu diren hitz elkartu eta eratorriekin. Nire hizkeran arrotzak izan diren azterketa, baliabide, egitasmo, egunkari, helburu, irizpide, nortasun, ugaztun... gisakoak guztiz neureganatu ditut, eta nire hiztegiko osagai dira, arrain, etxe, haragi, lur, ogi edo ur diren bezalaxe.
|
|
|
Esate baterako, NOR NORK saileko pluraleko adizkietan ditiat hobetsi da dizkiat en ordez, eta zenbaitek ez dute ikusi oso begi onez. Egia da, izan, dizkiat tankerakoak asko erabili direla joan
|
den
aspaldian, baina berez Gipuzkoakoak dira, eta ez, gainera, Gipuzkoa osokoak. Euskal Herria osotasun guztian hartuta, it hedatuagoa dago zki baino.
|
|
|
Perpaus menperatuan esaten dena ziurra denean eta galdegaia ez denean erabiltzen da. Bizirik dago Bizkaian eta ez da arrotza Deba ibarrean, Urolaldean eta Goierrin, atzera egin badu ere joan
|
den
aspaldian. Eremu hori kontuan hartuta, baliteke Arabatik zabaldutakoa izatea.
|
|
2016
|
|
|
Saltsa galanta! Joan
|
den
aspaldian hemen etxe guztietan izan dituzte hiruzpalau abelburu pinto, esnetarakoak gero, mestizoak ere sartu izan dituzte, eta nik amaginarrebari erosi nizkion lau buru. Haiek bazkatzeko lurrak ere erosi nituen, eta abian nintzen, txahalak gizentzen, haragitarako.
|
|
|
|
den
aspaldian,
|
|
2017
|
|
|
Esperantzan nago, joan
|
den
aspaldian, Jartzen naizenian, Zerbaiten ikasteko zure aldian".
|
|
|
Herri bakoitzari tokatzen zitzaiona, su edo famili bakoitzari hainbesteko bana kenduz hornitzen zen. Eskerrak Goizuetan ez dugun kodrtelik joan
|
den
aspaldian.
|
|
2018
|
|
|
bi hizkiren arteko apostofroa etzela egokia duela lau urte orduko gobernuak finkatu neurri batzuen arabera. Nahiz Bretainiako izen askotan kausitzen
|
den
aspaldian. afera auzitegirat pusatua izanik, joanden ortziralean epaileek eman dute beren erabakiaren berri.
|
|
2021
|
|
|
Kazetaritza lanak Historia egiteko iturri dokumental garrantzitsuenetariko bat bihurtu dira joan
|
den
aspaldian. Joaquín Arosteguirenak dira hitzak, Historiaren ikerketarako metodologien inguruko klasiko bat Estatu mailan:
|
|
|
Hutsik egona da azken hamar urteotan Arbonako (Lapurdi) Berroeta bideko etxea. Etxea bezala, pareko laborantza lurrak landu gabe egonak dira joan
|
den
aspaldian. Duela zenbait hilabete, salmentan ezarri zituen jabeak; hamabost bat hektarea lur eta hiru etxebizitza:
|