2001
|
|
Txarrena jolasetan bertan ikusten
|
den
arriskua (sarrera ateetako zuloak, nola halako konponketak, zaintzaileek jendearen sarrera edo erabiltzaileak lotzeko segurtasun sistemak ez kontrolatzea, zigilurik gabeko su itzalgailuak, egoera txarrean edozeinen eskura dauden entxufeak eta iltze irtenak), objektu arriskutsuak (kableak bistan eta jendeak ukitzeko moduan, estoldak egoera txarrean eta zatiak herdoilduta, lurrean burdinazko haga a...
|
|
Pertsona batek animalia infektatuak ukitzen baditu edo birusa duen haragia edo esnea irensten badu, intoxikazio bat izan lezake, hots, ahoaren inguruan besikula txikiak agertzea, gaixorik dauden animaliei gertatzen zaien bezala. Hala ere, Bruselak azpimarratzen du birusa batez ere animalia bizietan dagoela, eta pertsona bat haiekin kontaktuan egonez gero izaten
|
den
arrisku nagusia dela gaixotasuna beste animalia batzuei kutsa diezaiekeela, eta gaixotasuna kutsatzeko ahalmen handia dela eraso beharreko arriskua. Batzordeak babes neurri bat hartu du, Erresuma Batuko azienda eta esnekiak Hamabostetara esportatzea debekatuz, baina ezin du bermatu bahitura baino lehen esportatzen diren produktu guztiak osasungarriak izango direnik.
|
|
Kontrol agintariek ahalmena dute merkatuko produktuen segurtasuna bermatzeko behar diren neurriak hartzeko, larrialdi egoeretan ohiz kanpokoak izango direnak. Hartu diren neurriek saihestu nahi
|
den
arriskuarekiko proportzionalak izan behar dute beti. Horien artean, haien komertzializazioa aldi baterako debekatzen dute, kontrolak egiteko behar den denboran, haien arriskugarritasunaren zantzurik baldin badago.
|
2002
|
|
Adreiluzko horma batean zulo bat irekitzean sortzen
|
den
arrisku handienetako bat luizia da. Ezusteko desatseginak saihesteko, hormaren egitura eta kalitatea ezagutu behar dira.
|
|
«Parke nazionalean ikusten dena inguruko parke naturalean ikus daiteke, ekosistema bera du», esan du Juan Romerok, Ecologistas en Acción taldeko ordezkariak Patronatuan. Haren ustez, emakidak gehitzeak pertsona gehiago eta zonan inpaktua eragiteko behar ez
|
den
arriskua dakar. Larramendiren aburuz, erabilera publiko berriaren helburua Doñanara etortzen diren bisitarien eskariari erantzutea da, bisitaria ezagutu dezaten eta «sentimendu kontserbazionistaz blai daitezen».
|
2003
|
|
Oraingoan, ordea, zigarro fabrikatzaileen aurka edo, berrikiago, McDonald´s janari lasterreko katearen aurka bere kontsumitzaileen artean obesitatea eragiten duten elikagaiak saltzeagatik aurkeztu ziren eskaeretatik desberdina da. Ez dakigu zein
|
den
arriskua. Tabakoak osasunari dakarzkion arriskuak oso ezagunak dira jende askorentzat, baina jende gutxik ezagutzen ditu horrelako koipeen eraginak, dio Stephen Josephek.
|
|
Larruazaleko minbiziaren intzidentzia handitzeak kezkak sortzen ditu biztanlerian. Pixkanaka ohartzen da eguzkia ez gutxiestea komeni
|
den
arriskua dela. Adituen gomendioen artean, lehena eta oinarrizkoena erredurak saihestea da.
|
|
Elikagaien industriaren erronka nagusietako bat mikroorganismo horri lotutako arriskua egiaztatzeko bideak lortzea da, ohiko detekzioaren bidez. Gaur egun, teknika azkarren aplikazioan oinarritutako sistemak daude, eta horiek industria eskalara egokitzeak aukera ematen du ohiko laborantza inguruneetan hazteko zailtasunak izatearen ondoriozko arazoak saihesteko. Zailtasun horiek dira, hain zuzen ere, gurea bezalako herrialde garatuetan elikaduran hartu behar
|
den
arriskua hobekien erakusten dutenak. Jakina denez, zero arriskua ez da existitzen, eta Campylobacter horren adibide argia da.
|
|
Haien aurrean jarri ziren substantziaz elikatu ez zirenak edo dosi handietan likopeno puruaren kontzentrazioak jaso zituztenak, produktua hartu ez zutenak baino bizirauteko aukera handiagoa izan zutenak. Nolanahi ere, ikerketak ez du ondorioztatu likopenoa bera ote
|
den
arriskua murriztearen erantzulea, edo biomarkatzaile bat soilik ote den tomatearen eratorrietan aurkitutako beste antikanerigeno batzuen eraginpean egoteko. Aurkikuntzak “koarentenan” jartzen ditu likopenoaren ontasunek mundu naturaletik kanpo eskaintzen dituzten elikagai gehigarri guztiak, eta kontzentrazio handiagoak dituzte tomate naturalean edo, neurri txikiagoan, sandian edo pomelo gorrian daudenak baino.
|
2004
|
|
Izoztu aurretik mikroorganismo baten egoera fisiologikoari buruz gehiago jakitea ere kontuan hartu litzateke. Mikroorganismoak berez ez suntsitzeko aukera, baizik eta lesio subletalen bidez gelditzeko aukera, eta horrek gaur egun ongi baloratzen ez
|
den
arriskua ekarriko luke. Bibliografía Archer D.L. 2004 Freezing:
|
|
Hala, bada, gidak behar den informazioa biltzen du, arrantzako eta akuikulturako produktuen txikizkako enpresaburuek beren establezimenduetan autokontrol sistema berezi bat ezar dezaten, beren instalazio eta jarduerekin bat datorrena, eta kontsumitzaileei ahalik eta berme gehien eskaini ahal izateko. AESAren, FROM erakundearen, Arrantza Merkatuen eta Egituren Zuzendaritza Nagusiaren eta ETEaren Zuzendaritza Nagusiaren laguntzarekin egindako eskuliburuak azaltzen du zein
|
den
Arriskuak eta Kontrol Puntu Kritikoak Aztertzeko Sistemaren (AKPKA) printzipioak praktikan aplikatzeko lan metodologia egokia, baita hori betetzeko erregistro eta jarraibide ereduak ere. Gidak, gainera, gai hauek garatzen ditu, besteak beste:
|
2005
|
|
Ikerketaren arabera, Espainiako biztanleen %23k 250 mg/ dl-tik gorako kolesterol kontzentrazioak ditu; %33k erretzen du (gizonen %41ek eta emakumeen %24k); %34k arteria hipertentsioa du; %20 obesoa da, eta diabetesak emakumeen %8ri eta gizonen %12ri eragiten die. Gehiegizko pisua da Espainiako populazioaren artean gehien agertzen
|
den
arrisku kardiobaskularreko faktorea, bai emakumeetan bai gizonetan. Hala, emakumeen %48, 3k gehiegizko pisua du, eta horrek gizonen %66, 9ri eragiten dio.
|
|
Txertatutako geneak ezagutzea funtsezkoa da sentikor izan daitezkeen pertsonen arazoak saihesteko. Gaur egungo legediak transgenikoen %5 baino gutxiago egotea ahalbidetzen du, baina elikagaiak proteinak baditu eta horiek ez baditu kontsumitzaileak ezagutzen, beharrezkoa ez
|
den
arriskua izan dezake. Proteina «arraro» baten existentzia bermatu ezin bada, etiketan, prebentzio neurri gisa, proteina horren aztarnak egon daitezkeela adierazi behar da.
|
|
Hipertentsioa Hipertentsioa edo bestelako arazo kardiobaskularrak, berez, zirkulazio istripuekin lotutako arrisku faktoreak diren ebidentziarik ez dago. Espainian berriki abian jarri
|
den
Arrisku Kardiobaskularra Prebenitzeko Planak, ordea, hipertentsioa eta gaueko apneak behin eta berriz elkartzen ditu. Azken horiek eragiten duten eguneko logura lehen mailako arrisku faktorea da.
|
2006
|
|
Gidarien ia erdiek ez dute hautematen elkarrizketa bat gidatzean sortzen
|
den
arrisku erreala
|
2007
|
|
Horregatik, eta lan munduan gero eta eragin handiagoa duenez, Laneko Segurtasun eta Osasunerako Europako Agentziak nahaste horien prebentzioa landuko du. Azkenik, generoekiko sentikorragoa
|
den
arriskuen ebaluazioa egiteko eredu bat proposatzen du lanak. “Laneko segurtasunaren eta osasunaren hobekuntza ezin da bereizi laneko eta gizarteko bereizkeriaren alderdi zabalagoetatik”, dio.
|
|
Izurriteen aurkako zainketa Etxean txingor landare bat izatea haren habitat naturaletik kanpo egotea da. Kasu horietan izaten
|
den
arrisku nagusietako bat da izurriteek eta gaixotasunek erasotzea, baldin eta ale hori prestatuta ez badago. Horregatik, zainketa berezi batzuk komeni dira.
|
|
Hemendik aurrera, eta 2008ra arte, elikagaietako furanoaren presentziari buruzko datuak biltzen hasi dira estatu kideak. Europako Batzordeak eskatuta, segimendu lanak behar adina datu bildu nahi ditu Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA, ingelesezko sigletan) gaur egungoa baino zehatzagoa
|
den
arriskuen ebaluazioa egin dezan, toxiko hori irensteagatik. Baina ekimen komunitario hori ez da bakarra.
|
|
Orain zalantzan jartzen da gizonezkoaren zirkunzisioa, GIBaren transmisioa %60 murrizten baitu emakumezkotik gizonezkora, eraginkorra izan ote daitekeen gizon homosexualen artean. Bi urtean, GIBaren intzidentzia tasak 0,79 izan ziren gizon zirkunzidatuentzat eta 2,48 zirkuntzinatu gabeko gizonentzat; hau da, estatistikoki esanguratsua
|
den
arrisku zatidura bati dagokio. Are gehiago, birus soziodemografikoak eta portaerazkoak harrapatzeko arrisku aldagaiak doitu ondoren, erdainkuntzaren babes efektuak esanguratsua izaten jarraitu zuen.
|
|
Horrela ondorioztatzen da orain arte bularreko minbizia izateko arriskuarekin alkoholak duen eraginari buruz egin den banakako azterketarik handiena, ECCO 14n aurkeztua. Gainera, autoreek diote egunean hiru edari alkoholiko kontsumitzeagatik sortzen
|
den
arriskua tabako pakete bat edo gehiago kontsumitzeagatik izaten den igoeraren antzekoa dela. Kaiser Permanent Medical Care Program delakoaren Ikerketa Dibisioko ikertzaile taldeak (Oakland, AEB) eta Arthur Klatsky buru zutela, ikusi zuten egunean kopa bat eta bi koparen artean hartuko zuten emakumeek %10 handitzen zutela bularreko minbizia izateko arriskua, 24 orduan behin kopa bat baino gutxiago kontsumitzen zuten edariekin alderatuta.
|
|
Izan ere, bakterio patogenoek eragiten dituzten intoxikazio agerraldiak, gutxienez hamar estatu estatubatuarretan erregistratuak, urriaren hasieran. Herrialdeko adituek egindako makro inkesta baten arabera, kontsumitzaile gehienek ezagutzen dituzte arriskuaren iturri potentzialak, hau da, gai dira identifikatzeko zein elikagai diren arriskutsuenak (arrautzak, haragia eta produktu gordinak), baina ez dakite zein
|
den
arriskurik gabe prestatzeko eta kontsumitzeko modurik onena. Gaixotasunak kontrolatzeko eta prebenitzeko Estatu Batuetako zentroen (CDC, ingelesezko sigletan) datuak kontuan hartuta, 2004az geroztik %50 hazi dira E.colik eragindako infekzioak, eta %78 Vibrio patogenoak eragindakoak, batez ere krustazeo gordinen kontsumoak eragindakoak.
|
2009
|
|
" baliatu nire prezioez", komeni da aditu horiek nola lan egiten duten eta haien errendimendua ezagutzen duen norbaiten aholkua izatea. Bestela, kasu horietan izaten
|
den
arriskuetako bat da pertsona bati dirua kontura ematea eta gero hitzartutakoa bete zain geratzea.
|
|
Neurria Osasun eta Gizarte Politika Ministerioak (AEMPS), Sendagaien eta Osasun Produktuen Espainiako Agentziak eta Trafiko Zuzendaritza Nagusiak (DGT) hartu dute. Piktograma triangelu gorri bat da, bide publikoetako trafikoa erregulatzeko erabiltzen
|
den
arrisku seinale generikoa bezala, erdian marraztutako ibilgailu beltz batekin. Irudiaren oinarrian “Gidatzea:
|
|
Gainera, Trinidad Jimenezek esan du guztia “erabat prest” dagoela H1N1 birusari aurre egiteko. Ez du argitu noiz hasiko
|
den
arrisku taldeen txertaketa kanpaina, baina ez du baztertu azaroaren hasieran abiaraztea. Mutaziorik gabeko birusa Margaret Chan Munduko Osasun Erakundeko (OME) zuzendari nagusiak atzo esan zuen Hong Kongen osasun foroa egiten ari dela, eta A gripearen birusak itxura batean ez duela mutaziorik izan forma hilgarriagoetara, eta txertoak egiteko prozesua bide onetik doala.
|
2010
|
|
ADren arabera, ebidentzian oinarritutako analisiaren emaitzen arabera, dieta begetarianoak egokiak izan daitezke haurdunaldirako nutrizioaren ikuspegitik, eta erditzean emaitza positiboak izan ditzakete. Hala ere, kontuan hartu behar da nola optimizatzen
|
den
arriskuko elikagaien bioerabilgarritasuna, hala nola kaltzioa eta burdina.
|
|
Nahitaezko prima Aseguru kontratu batean, prima bat kobratzeak hartzaileari kapital, errenta edo hitzartutako beste prestazio baten kalte ordaina ematera behartzen du aseguratzailea, estaltzen
|
den
arriskua duen gertaera gertatzen denean. Hala ezartzen du legeak.
|
|
Amuzki pozoituak legez kanpokoak izan arren, oso espezie babestuak arriskuan jartzen dituzte. Klima aldaketa, bere ezaugarriengatik Espainia baino sentikorragoa
|
den
arrisku globala. Gune babestuen kudeaketa desegokia eta kontserbazio planen koordinazio falta:
|
2011
|
|
Hori dela eta, abala ematean faktore erabakigarria izango da bezeroaren profila (arriskuarekiko higuina, diru sarrerak, zorpetze maila, etab.). eta bankuaren ezagutza. Batzuetan, kreditua eman aurretik egiten
|
den
arrisku azterlan bera egiten da, abala emateko bankuak eskatzen duen bermea pertsonala bada. Akzioak, zor tituluak eta bestelako balore higigarriak pignoratu daitezke mailegu, kreditu edo abalak eskuratzeko Aldiz, entitateak uste badu hirugarrenek parte hartu behar dutela, bere finantza egoeraren ebaluazioa eginen du, ematen duen ala ez erabakitzeko.
|
|
Errenta finkoa eta banku aurrezkia Errenta finkoa da Japonian gertaeraren ondoren izan
|
den
arriskuarekiko higuina ondoen erakusten duen merkatua. Bonu amerikar eta alemanek, likidoenek, prezioak igotzen dituzte, babesleku aktibo gisa jokatzen baitute.
|
|
“Test konbinatuarekin gutxitu egin dira Down en sindromearen arrisku handiko alarma faltsuak” Gaur egun, gomendatzen da ama adin aurreratuaren irizpidea alde batera uztea, 35 edo 38 urte, zaharkituta geratu baita. Amaren adina dagoeneko sartuta dagoenez bahetze konbinatua kalkulatzen
|
den
arriskuan, kontuan hartzen da dagokion neurrian. Baina ez da pentsatu behar adin batetik aurrera amniozentesia egitea hobe dela, test konbinatuan egiten diren kalkuluak askoz fidagarriagoak baitira, parametro gehiago baitituzte.
|
|
Azkenik, mellitus diabetesaren prebalentzia urtez urte handitzen da. Gaur egungo kontzientziak (gaixoen %80k badaki gaitza duela) ez ezik, elikadura ohitura txarrek, ariketa fisikorik ez egiteak eta tabakismoak ere laguntzen dute bihotzarentzat osasungarria
|
den
arrisku faktoreak urtez urte indartzen.
|
|
Kontua da funts horietako askok ez dutela bermatzen harpidedunak jarritako dirua; beraz, hark irabaz dezake, baina baita aurrezkien zati bat galdu ere. Funts bat aukeratu aurretik, kontuan hartu behar dira zenbait faktore, hala nola espero den errentagarritasuna, hartu nahi
|
den
arriskua, inbertsioa zenbat denboran egingo den edo etorkizunean titularraren diru beharrak. Seguruenak dira, halaber, hasierako errentagarritasun gutxien ematen dutenak.
|
|
Adituak bat datoz, arrainen eta itsaskien kontsumoan onurak arriskuen gainetik daudela. Elikagaietan hormona jarduera duten substantziak, sortzen ari
|
den
arriskua. Elikagaien Segurtasunerako Kataluniako Agentziak jarduera endokrinoa duten substantzien ekintza ezartzen du, hau da, hormona multzoan eragina duten eta elikagaietan (kutsatzaile gisa) egon daitezkeen produktu kimikoena, giza osasunean izan ditzaketen ondorioengatik sortzen ari den arrisku gisa.
|
|
Elikagaietan hormona jarduera duten substantziak, sortzen ari den arriskua. Elikagaien Segurtasunerako Kataluniako Agentziak jarduera endokrinoa duten substantzien ekintza ezartzen du, hau da, hormona multzoan eragina duten eta elikagaietan (kutsatzaile gisa) egon daitezkeen produktu kimikoena, giza osasunean izan ditzaketen ondorioengatik sortzen ari
|
den
arrisku gisa. Salmonellaren kasuak erdira jaitsi dira EBn.
|
2012
|
|
Txakurrarentzako beldarrak eta buruxkak, udaberrian iristen
|
den
arriskua
|
2013
|
|
Txantxarra eta gizentasuna dira aipagarrienak, nahiz eta, egia esan, oso maiz eta kopuru handietan hartu behar
|
den
arrisku hori gauzatzeko.
|
|
Intsektuen ziztadak zakurretan, udaberrian iristen
|
den
arriskua
|
|
Beraz, 2073/ 2005 Araudia egoera aldakor horretara egokitzeko beharra planteatu zen. Araudiaren egokitzapen gisa katalogatu daitekeen zerbait da, hau da, sortzen ez
|
den
arrisku bat (hori egokiena izango zatekeen legeria eta kontrolak aurrera egiteko eta, agian, 2011n sortutako ondorio txarrak saihesteko). Trazabilitatea eta ziurtapena:
|
2014
|
|
1 Agintaritzak kontrol prozedurak sortuko ditu informazioa eta datuak sistematikoki bilatu, bildu, alderatu eta aztertzeko, bere zereginean sartzen diren eremuetan sortzen ari diren arriskuak identifikatzeko. 2 Sortzen ari
|
den
arrisku larria dela susmatzera eramango zaituen informazioa baduzu, informazio osagarria eskatuko die estatu kideei, Erkidegoko beste erakunde batzuei eta Batzordeari, eta horiek urgentziaz erantzungo diote, eta bere esku dauden datu guztiak helaraziko dizkiote. 3 Bere eginkizuna betetzean jasotzen duen informazio guztia erabiliko du Agintaritzak, sortzen ari den arriskua identifikatzeko.
|
|
2 Sortzen ari den arrisku larria dela susmatzera eramango zaituen informazioa baduzu, informazio osagarria eskatuko die estatu kideei, Erkidegoko beste erakunde batzuei eta Batzordeari, eta horiek urgentziaz erantzungo diote, eta bere esku dauden datu guztiak helaraziko dizkiote. 3 Bere eginkizuna betetzean jasotzen duen informazio guztia erabiliko du Agintaritzak, sortzen ari
|
den
arriskua identifikatzeko. 4 Agintaritzak Europako Parlamentuari, Batzordeari eta estatu kideei helaraziko die sortzen ari diren arriskuei buruz biltzen dituen ebaluazioa eta informazioa.
|
2016
|
|
Zorionez, Espainiako ia lurralde osoak landa eremuak eta oso politak eskaintzen ditu hiriguneetatik urrun, eta, beraz, ia familia guztien eskura daude. Kontuan izan behar da, ingurune naturaletan egindako txangoak helduentzako erronkaren bat badira ere, ez dela beharrezkoa ez
|
den
arriskurik hartu behar, bereziki adingabeei dagokienez. Horregatik, kanpaldian egoteaz gain, edo irteera egunez bakarrik izan eta gauez etxera itzultzen denean, haurrak behar duen guztia eraman behar da:
|
|
Baina gerta liteke depresiboak alde batera uzteak berekin jarraitzea baino okerragoak izatea. Beraz, azken batean, paziente bakoitzak bere medikuarekin batera ebaluatu behar du zein
|
den
arrisku handiena eta, horren arabera, zer egin.
|
|
Maria bainuan egosten dira, 60 bat minutuz produktua 100 bat ºC ko tenperaturan jartzeko. Saihestu behar
|
den
arriskuetako bat Clostridium botulinum da, toxina bat duen bakterioa, botulismoa eragiteko gai dena. Hoztu.
|
2017
|
|
Beraz, merezi du proposamen komertzial desberdinak aztertzea, benetan Black Friday aurrezteko hitzordua izan dadin. Truco3 Tentazioaren alde ez egitea Horrelako ekitaldietan izaten
|
den
arrisku handienetako bat da beharrak alde batera uztea eta ikusmenetik bakarrik gidatzea. Erosketa orga inolako irizpiderik gabe betetzen hasten bada, azken faktura okertu egin daiteke eta poltsikoa desorekatu.
|
2018
|
|
Horrela, mikroorganismo patogenoak ezabatzen dira, eta ahalik eta gutxien aldatzen dira esnearen ezaugarriak (osaera eta zaporea). Etxeetan, berriz, nahikoa berotzen ez
|
den
arriskua dago, eta hori ez litzateke eraginkorra izango patogenoak desagerrarazteko, edo gehiegizko beroketa egiteko; beraz, esnearen ezaugarriak hondatu egingo lirateke. Hori guztia kontuan hartuz gero, ez dirudi esne gordina erosteak inolako abantailarik ematen dionik kontsumitzaileari, alderantziz baizik.
|
|
Ondoren, maskotentzako haragi gordinaren elikadurari buruzko informazio gehiago emango dugu, baita adituek diotenari buruzkoa ere. Patogenoak arruntak dira haragi gordinean, albaitariak gainbegiratu gabe prestatutako etxeko dietetan hazten
|
den
arriskua. Raw janariaren (gordinaren), BARF dietaren (bones and raw food diet) edo elikagai gordinen joera dela eta, bi urtez behin egiten diren maskoten jabe askok haragia, hezurrak eta izoztuta saltzen diren beste organo batzuk bilatu behar izan dituzte.
|
2020
|
|
Europako Batasunaren 2017/ 2158 Erregelamenduak arau zorrotz batzuk ezartzen ditu nekazaritzako elikagaien industriarentzat, produktu prestatuetan toxikoaren presentzia murrizteko eta, beraz, kontsumitzaileen esposizioa murrizteko. Osasun agintarien kontroletik kanpo geratzen
|
den
arriskurik handiena, beraz, etxe bakoitzeko sukaldean dago, baina prozesuak egokiak badira, ez dago alarma arrazoirik. Morales irakasleak, Elikagai Prozesatuen Aldaketa Kimikoei buruzko Ikerketa Taldeko ICTAN erakundeko arduradunak, sen ona erabiltzea eta «prozesatze intentsitate egokia elikagai eta sukaldaritza praktika bakoitzari aplikatzea» gomendatzen du.
|
|
Mutilek, bestalde, elikagai osasungaitzak kontsumitzeko aukera handiagoa dute, hala nola opilak, janari lasterra edo edari azukredunak. Alkohol gehiegi hartzea bi generoetan dagoeneko gertatzen
|
den
arriskua da. Komunikabideek (publizitatea eta sare sozialak barne), familiakoek eta haien zuzeneko inguruneak jokabide negatibo horiek susta ditzakete nerabeengan, baina ikuspegi osasungarriagoak sartzen ere lagun dezakete, elikadura eta edariak barne.
|
2021
|
|
Sainz Gil irakasleak esan du ebaluazio horretan gakoa irabazien eta arriskuaren arteko balantzean dagoela. “Sendagai bat baimendu ondoren, sortzen duen onurari dagokionez onargarria ez
|
den
arrisku berri bat identifikatzen bada, botika hori merkatutik kenduko da”. Hala ere, honako hau ere adierazten du:
|