|
2001
|
|
|
baten arteko kalitatearen muga «udaran hondartzan irakurriaizateko» gaitasunak finkatzen du, egunkarietan beren garaian Arantxa Iturbek etaJasone Osorok publikatzen zituzten ipuin bildumak aurkeztean erakutsi zigutenbezala. Literaturaz idatzia
|
den
Lur Entziklopedia Tematikoan aztertzen diren etaEuskal Kultura Gaur bilduman herronkatzen diren hamar urrezko lumen (ez da, noski, emazterik; are gutxiago Iparraldeko idazlerik) liburuak, non leitzen dira. Eta nork leitzen ditu?
|
|
2003
|
|
|
Espazio basatiak, hau da, pertsonarik iritsi ez
|
den
Lurreko zatiak, gero eta gutxiago dira, eta oraindik ere bere horretan dirautenak, gizakiaren eraginez, azalera urritzen ari zaiela ikusteko arriskuan daude.
|
|
2005
|
|
|
Horren ondorioa da 3.400 milioi pertsona inguru bizi direla, gutxienez, mundu mailan urtero gertatzen diren 600 hondamendi naturaletatik batek uki ditzakeen eremuetan. Zehazki, Taiwan arrisku naturalen aurrean zaurgarriena
|
den
Lurreko tokitzat har daiteke, biztanleen %73 aztertutako sei fenomenoetatik hiruk edo gehiagok jasaten baitute, txostenaren arabera. Burundin, Bangladeshen, Dominikar Errepublikan, Haitin, Hondurasen eta El Salvadorren, besteak beste, biztanleen %90 baino gehiago hiltzeko arrisku handiko eremuetan bizi da, bi hondamendi naturalen edo gehiagoren ondorioz.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, zenbateko hori %3, 1 jaitsi da urtebete lehenago baino. Ondoren, errepide eta trenbide obrez arduratzen
|
den
Lurreko Garraioen Estatuko Elkartea (Seitssa) kokatu zen, eta 505,8 milioi euroko proiektuak esleitu zituen, 2009an baino %35 gehiago. Bestalde, Espainiako Aireportuek eta Aireko Nabigazioak (Aena) 101,41 milioi euroko obrak kontratatu zituzten, %35, 1 gutxiago, eta Estatuko Portuek 54,3 milioi euroko proiektuak esleitu zituzten, %12, 5 gutxiago.
|
|
|
Eskala geologiko globalean gure planeta aldatzera ausartu gara, jakiteke zeintzuk diren horren mugak eta atariak, zeintzuk diren horren konplexutasuna eta balioa. Oraindik ez dugu ulertu zein
|
den
Lur sistema edo Ama Lurraren historia, eta are gutxiago zein den biziaren historia. Gure planetaren historia, bertze inon ezagutzen ez dugun bezala, biziari lotuta dago.
|
|
|
Horrela, Zerua
|
den
Lur Berria etor daiteke.
|
|
2011
|
|
|
Namek, ea nola
|
den
Lurreko neurrietan ea ba, nola zen?.
|
|
2012
|
|
|
4 Kongoko arroko basoak Irudia: Froilán Sevilla Kongoko Arroa, Diana Colominaren arabera, «basoa bere egoera puruenean nagusi
|
den
Lurreko azken eskualdeetako bat da». 180 milioi hektareako oihan tropikala Afrikaren bihotzean (Amazoniaren ondorengo munduko bigarren baso handiena), elefantea edo mendiko gorila bezalako espezie enblematikoekin, eta balio handikoa munduko ekonomiarentzat eta klimaren erregulazioarentzat.
|
|
2014
|
|
|
Baina, horien bidez, eklipse bat gertatzeko probabilitatea iragar dezakegu; besterik ez. Ilargi eklipseetan, ez da harritzekoa iragarpen itsu horrek eklipse ikusgai baten iragarpenera ematea, ilargi eklipseak gaua
|
den
Lurreko eremu osotik ikus baitaitezke. Eguzki eklipseen kasuan, ordea, zailagoa da iragarpen itsu horrekin asmatzea, eta eguna gau bihurtzea benetan mirarizkoa izango litzateke, probabilitatea bat mila artekoa baita!
|
|
2016
|
|
|
Lurrikara sortzen
|
den
Lur barneko epizentrotik hurbilen dagoen lurrazaleko puntuari hipozentroa
|
|
|
Erandioko Goiherri eta Laukizko Gaztedi sokatira taldeetako kideak bart heldu dira Loiuko aireportura, Suediako Malmoe herrian jokatu
|
den
Lur Gaineko Munduko Sokatira Txapelketan parte hartu ostean. Loiun, zaleen berotasuna eta harrera instituzionala izan dute zain.
|
|
2017
|
|
|
Lurrikara sortzen
|
den
Lur barneko epizentrotik hurbilen dagoen lurrazaleko puntuari hipozentroa
|
|
|
Lurrikara sortzen
|
den
Lur barneko epizentrotik hurbilen dagoen lurrazaleko puntuari hipozentroa deitzen zaio.
|
|
2020
|
|
|
Bestela, pentsa: nola biziko ginateke berez hain emankorra eta aberatsa
|
den
Lur planeta hondakinez beteko bagenu. Oso nekez.
|
|
|
Nik aspaldi Txirri, Mirri eta Txiribitonen disko asko egin nituen [barrez]. Eta Juanma Berasategiren hainbat pelikula ere bai; orain estreinatuko
|
den
Lur eta Amets pelikulan aritu naiz, eta Patxi Zubizarretarekin ere dezente lan egin dut, eta berak lotura handia dauka haur literaturarekin. Orduan, bi pieza horiek giro hori dakarte, bai.
|
|
2021
|
|
|
Uxue Apaolazak' Bihurguneko nasa' ipuin liburua plazaratu du Susa argitaletxearekin. Madrilen bizi
|
den
Lur emakume euskalduna da bederatzi kontakizunetako ahotsa. Arroztasuna du gai nagusia
|
|
|
Azken hamar urteetan idatzitako bederatzi ipuin biltzen ditu: garai horretan Madrilen bizi izan
|
den
Lur pertsonaia euskaldunaren oroitzak, gertaerak, sentipenak eta kontakizunak. «Ipuinetako narratzailea bera da beti, baina ez da beti berdina», azaldu du Leire Lopezek, Susa argitaletxeko editoreak.
|
|
2023
|
|
|
Kantu Kolorek' Esna zaitez' ikuskizuna taularatuko du martitzenean, Elgoibarko Herriko Antzokian. Gure planeta, gehien bat plastikoz kutsatzen ari da, eta horren inguruan ondu dute saioa, denon artean gurea
|
den
Lur planeta salbatzeko. Argiz eta dantzaz betetako ikuskizuna emango dute, familian gozatzeaz gain, jasangarritasunaren alde egingo duena.
|