|
2013
|
|
|
Euskal eleberrigintzako lehen pertsonaia nagusi hiritarra eta lehen pertsonaia nagusi gatazkatsua ez ezik, lehen pertsonaia bilakaeraduna ere bazen Leturia. Berebiziko aldaketa izatera helduko
|
den arren
, ez dago bilakaerarik Manu Araibarrengan. Izan ere, aldaketa ez da bilakaera baten fruitu, kontakizunean kontatutako prozesu baten emaitza:
|
|
|
Gizonezkoen maitasunari buruz hitz egitea pozgarria
|
den arren
, emakumeen esateko modua nabarmentzen du egileak. Ez die meriturik kentzen gizonezkoei, baina emakumeen lekua aldarrikatzeko aprobetxatzen du birformulazioa, eta hori da, hain zuzen, nabarmenduta geratzen den zatia.
|
|
|
Unibertsitateko eskuliburuetan atzematen den banaketaren arrazoiak argitzea erraza ez
|
den arren
, pentsatzekoa da alde horiek egileen joera estilistikoen bereizgarri izan daitezkeela. Dena den, hipotesi hori egiaztatzeko lagin gehiago beharko lirateke eta azterketa xeheago bat egin beharko litzateke.
|
|
|
Beraz, euskararen sistemak berbak antolatzean ematen digun askatasun zabala ez baliatzea euskararen estandarizazioaren une honetan, ezin barkatuzko hutsa litzateke, batez ere datozen belaunaldiei begira, tresna kamuts samarra izango dutelako lanabes, altxor estilistikoa handia ere handia
|
den arren
. Azken buruan, oinarri-oinarrizko arau hautsiezinak oso gutxi dira, gainera, gauza igarria da arau gutxi horiek apurtuz gero euskara ez den beste berbeta batean jardungo dugula.
|
|
|
Bigarren ezaugarriaz den bezainbatean, agerikoa da maitasun poesiaz dagoen isiltasuna Larramendiren hausnarketa poetiko eta metaliterarioetan, poesia mota horri darion kutsu erotikoa arbuiagarria zaionez gero disziplinatzea (Foucaultek esango zukeenez) lehenesten duen diskurtso katoliko erromatar postridentinoari. Litekeena
|
den arren
Larramendik Etxepareren liburua ezagutu ez izana, erraz pentsa liteke ere erretore garaztarraren maitasun poemek oztopo gaindiezinak jarriko lizkiokeela Kontrarreformaren araberako decorumdisziplinatuari: Etxepareren liburua ezagututa ere, nekez izango litzateke eredugarri Trentoren ondorengo elizgizonentzat eta are gutxiago jesuitentzat.
|
|
|
Latin, gaztelania, frantses eta italierazko poemen berri eman ondoren, akademia literario moduko batean(, aquella especie de Academia?) lehiatzen diren lau ikasleren poemak zelan sortu ziren azalduko du narratzaileak. Luzea
|
den arren
, zilegi bekit sarrera osoa hemen aipatzea:
|
|
|
Santi Onaindiak argitaraturiko Mila euskal olerki eder (1954) liburua antologia orokor gisa aurrerago aztertuko
|
den arren
, ezinbestekoa da aipatzea euskal literaturaren ikuspuntu erromantikoaren araberako kanonaren eraikuntzan lehen urrats garrantzitsu gisa. Ondoren heldu zirenek, ordea, aldi literario berri baten eraikuntzan parte hartu zuten, poesia modernoaren aldi literarioaren iragarle moduan.
|
|
2014
|
|
|
euskararen lurraldea nazioarteko fenomeno eta pertsona eredugarrien izenekin eta, batez ere, euskal kultur ondaretik ateratako erreferentziekin markatu behar genuke (honi buruzko hausnarketa sakonagoa in Unzalu, 2011); haatik, Arestik bere. Bilbaoko kaleak? ospetsua idatzi zuenetik urte dezente igaro
|
den arren
, euskara arbuiatu, edota are, zanpatu izan zuten jeneral, konde, almirante eta politikarien izenak zein beronen garapena oztopatu duten gertaera konkretuei erreferentziak ugariak dira oraindik Euskal Herriko kale-izendegietan. Eta beste Azurmendi batek (1993) herri-jakituriak lehenagotik formulatua (izena duen orok du izana) koxka bat estututa zioen moduan, gauzak izendatzea berauek sorgintzea da, berauei bizia ematea, bilbadura konplexu bat ehuntzen laguntzea.
|
|
2015
|
|
|
Naturaz gaindiko indarrek balentria gauzatzera laguntzen dute. Ardibasoko artzain-lagunen aro batetik besterako jauzian horrela gertatu
|
den arren
, ez da hedatzen Jaioterri Maitian aldaketarako abagunean zeuden pertsonaia guztietara. Laguntzaileak beren jokaera desegokitzat jo duen seinale.
|
|
2016
|
|
|
Alderdi politiko eta enpresa handiak dira, batik bat, praktika hau burutzen dutenak. Norbere burua eta irudia babesteko estrategia hau ulertzekoa
|
den arren
, garrantzitsua da TLD batek erregistratuta dituen domeinuetatik ahalik eta gehien aktibo egotea.
|
|
|
Urteekin eta globalizazioaren poderioz ahozko tradizioa galtzen joan
|
den arren
, ez dugu ahaztu behar oraindik bizirik dagoela. Gainera, XIX. mendean, hainbat gertakarirengatik, tradizioa berreskuratzeko interesa garatu zen.
|
|
|
Oharraren hasieran nioen euskaltzale= abertzale identifikazioa objektiboa ere bazela, eta seguru asko gainera onuragarri zitzaigula, zenbaitetan kontrako iritzia ere defendagarria
|
den arren
. [Zeren bada ere egia beste aberrien zaleak ere nahi genituzkeela euskaldun euskaltzale.
|
|
|
Irakurleen errealitateari argazkia atera ahal izateko aztertu ditut egoera soziolinguistikoari, kultura-ohiturei eta irakurketa-ohiturei buruzko zenbait ikerketa, zeren, ikuspegi kritiko batetik analizatzen baditugu, zeharka isla baitezakete euskal literaturaren irakurleak zenbat eta nolakoak diren. Emaitzen izaera hipotetikoa
|
den arren
, errealitatera hurbiltzeko balio dute:
|
|
|
biztanle-kopuru tartekoa (ez handi, ez txiki), eskualde-buruak eta euskaldun dentsitate handikoak. Horietan, euskararen erabilera orokortua ez
|
den arren
, hainbat herritarrek euskaraz egiten du sarri eguneroko jardun arruntean; zenbaitek bietara; hainbatek erdaraz. Zalbideren ustez, horietan egon daiteke, arnasguneekin batera, euskalgintzarako oinarririk sendoena (Zalbide, 2016).
|
|
2017
|
|
|
Bestalde, Orixeren eta Lardizabalen arteko beste gutunik argitaratu ez
|
den arren
, pentsatu behar da, 1917-1919 tartean, sarri idatzi bide ziotela elkarri, Jesus, en Biotzaren Deyako kontuen inguruan. Horren zantzuak agertzen dira Orixek Aita Leza Probintzialari 1919-08-21ean idatziriko gutunean (Iztueta & Iztueta 2006, 32), non Lardizabalek Orixeri idatziriko zazpi gutunetatik ateratako pasarteak aipatzen baitira, beti Orixek Jesus, en Biotzaren Deyan argitara emandako idazlanen inguruan.
|
|
|
Artikulu honen harirako funtsezkoa ez
|
den arren
, ezin dugu aipatu gabe utzi Lafittek eta Azkuek hizkuntz ereduaz diotena. Hona Lafitteren hitzak:
|
|
2018
|
|
|
Ekoizpen editorialari dagokionez, Torrealdaik azpimarratzen du ikerketan aztergai duen epealdia 1983 urtean amaitzen
|
den arren
, egiazki, gaur egunera arteko jarraipena duela aldi honek, azken buruan, 1977ko apirileko adierazpen askatasunaren inguruko 24/ 77 Errege Dekretuaz geroz ere, argitalpenen analisiez arduraturiko egitura administratiboak ez baitira lege berriarekin desagertzen. Garai honetako 410 liburu aztertu ditu Torrealdaik, eta azterketa horietan agerikoa da epealdi honetako zentsura nagusiki tematikoa izan ohi zela.
|
|
|
394). Hertsiki kondaira bat ez
|
den arren
, eta Lekuonak dioen bezala atal bakoitza koadro baten modukoa izanagatik, narrazioaren bi ezaugarri funtsezko azaltzen zaigu obra honetan: lekua eta denbora.
|
|
|
XXI. mendearen lehen hamarkadetan Francoren erregimenpeko zentsuraren azterketen kopurua emendatuz joan
|
den arren
, ez da aldibereko eguneratze epistemologiko proportzionalik jazo. Arlo honetan egindako saiakera interesgarria da Blasen" Censura y represion" (2007) lanaren ekarpena, psikoanalisiaren esparrutik edaten duen zentsurari buruzko marko teorikoaren zabaltze proposamena, 1999ko artikuluan jadanik iradokitako ildoan sakontzen duena.
|
|
2019
|
|
|
Teoria eta hipotesi horiek ez dituzte hizkuntzalaritza historikoaren eta gramatika konparatuaren hatsarre eta metodoak jarraitzen, hori hertsiki betetzea ezinbesteko
|
den arren
ahaidetasun zein sailkapen berri baterako edozein proposamen kontuan hartu eta egokitzat izateko, eztabaida -gai nahiz kitzikagarri bilakatzeko. Baldintzok hainbatetan azaldu eta zedarriztatu dira, ez Hampen (1998:
|
|
|
* arrani(> arrai, arrain), 6 (maila apalagoan) erkaketak mugatzea: euskara eta kartvelikoaren erroen arteko ezberdintasunak (AE CVC -Aitzin-kartvelikoa (C) (C) (C) (C) (V) (C) (C)) ikusiaz, erlazio-eza frogatzeko biderik ez
|
den arren
, baiezkoa frogatzeko saioak zeharo ahulak izanik, kontrako diagnostiko sendoa dugu hau.
|
|
|
Anekdotiko samarra
|
den arren
-Mikelestorenaren erdialdeko euskara mugakidean ez baita lar bereizten alde batekoa zein bestekoa-, lehen edizioan bakarrik ageri den bertce forma har genezake esku-argi gisa, hain zuzen ere, birritan eta orrialde berean (A: 88) baino ez baita azaltzen, eta betiere beste bospasei besterekin lehian.
|
|
|
Gutxitan dokumentatzen
|
den arren
, osaera garbia du: Galdoa+ aldea.
|
|
2020
|
|
|
320). Garai hartatik denbora-tarte luze samarra igaro
|
den arren
, egungo mendean oraindik, ahozko estandarraren lanketak katalan estandarraren erronketako bat izaten jarraitzen du (Gonzalez 2002: 13).
|
|
|
Eleberri honetan ikusten denez, lubakietan gizonak egon arren, gerrak pertsonaia guztiei eragiten die, eta Teresari ere bai. Emakume honek, egonean geratu baino, ekintzaile izateko hautua egiten du, eta ideologikoki xehetasunez definitzen ez
|
den arren
, haren inplikazio maila zehazten da. Errepublikazale bainoago antifrankista gisa irudikatzen da, frankistekiko herra agertzen duelako, Eutimioren erabakiari egindako kritikatik hasita:
|
|
|
Azken batean aitaren presentziak ama ezkutatzea eragiten duen bezala, Martiñarengan sentitzeko eta mundua ikusteko gogo guztia ezabatzen du. Gerrako gertaerekiko inolako ezagutzarik gabe geratzen da Martiña, kanpoko mundurik gabe, eta Teresa egoera apurtzen saiatzen
|
den arren
, ez du lortzen.
|
|
|
1 Beste hizkuntza batzuetan partikula modal terminoaz gain partikula diskurtsibo ere erabili izan
|
den arren
, euskalaritzan bigarren izendapenak ez du tradiziorik, eta honelakoak partikula modal etiketapean identifikatu izan dira lan gehienetan (Albizu 1991; Elordieta 1997; Arregi eta Nevins 2012, besteak beste). Hori dela eta, partikula modal terminoa hobetsiko dut euskarazko partikulei dagokienez, guztiak modalitatearekin lotuta ez badaude ere.
|
|
2021
|
|
|
kultura merkatuan jokatzen duen industria da, edukiak ekoitzi egiten ditu, eta kontsumitu egiten da. " Kontsumo" hitza sarri erabiltzen da, euskaraz kontsumitu gutxi egiten
|
den arren
(Allur 2018), eta horrek hiztun komunitatearen kontzientzian eta nortasunean eragina dauka.
|
|
|
genealogia familiarraz eta poetikoaz, bereziki. Nola atondu (dudan nire) gela bat norberarena (2022) laneko 7 atala ‘‘Gela-lagunei’’ eskaintzen die eta alaba bakarra
|
den arren
, hainbat ahizpa dituela aipatzen du Meabek, lau kategoriatan bereiziak:-Ahizpa adiskideak. Neure memoria osatu, eta neure izaera eta oraina interpretatzen eta eramaten laguntzen didatenak.-Ahizpa lankideak.
|
|
|
Adrienne Rich edo Helene Cixous, poetak izanik ere, teorialari feminista gisa ezagunagoak dira, eta antzekoa da Patti Smith iparramerikarraren kasua ere, abeslari izateagatik ezagunagoa
|
den arren
, poesia lan ugari egin baitu gaztetatik. Eredu feminista izan da bere ibilbideagatik eta hori zenbait euskal poetarengan islatu da, besteak beste, Meaberengan, zeinak aztergai izango dugun" Patty Smith Rimbaudekin ametsetan" poema eskaini zion (Bitsa eskuetan, 24 -25).
|
|
2022
|
|
|
Dena dela, ikusitako guztia kontuan hartuta, bi ondorio nagusi atera daitezkeela begitantzen zaigu: lehenengoa da euskal komunitate akademikoak oraindik ez duela adostu laburpenak idazteko konbentziorik; bigarrengoa da laburpenak idazteko modurik ez dela sistematizatu eta, gainera, azterketa kontrastiborik egin ez
|
den arren
, badirudi ingelesaren eredu erretorikoen transferentziarik ere ez dela gertatu, ez eta maila geografikoan hurbilago dauden hizkuntzenik ere, hala nola gaztelania edo frantsesarenik.
|