|
2000
|
|
|
Hego Euskal Herriko arrantza sektoreak birmoldaketa gogorra jasan behar izan du azken urteotan, untzi kopurua erdira jaitsi
|
delarik
. 1997an ehun untzi baztertu eta 8.000 milioi pezetako (320 milioi libera) diru-laguntzak eskaini ziren.
|
|
|
Bi maila desberdinetan oinarritutako egitura enpresariala erdiestea du orain helburu erakundeak. Lehen mailako kooperatiba bat sortuko da Hegoaldeko herrialde bakoitzeko, urte osoan jarduten duten ikasle oro bazkide izango
|
delarik
. Kooperatiba horiek matrikulak, kontratu ikastaroak eta dirulaguntza publikoak kudeatuko lituzkete.
|
|
|
Batez ere, gure estatuaren ideia ongi komunikatu behar dugu, herritarrek ezagut dezaten guk zer ulertzen dugun estatu nazionalanitzaren ideiaz. Beti ere, Espainiako Estatuaren barne
|
delarik
. Hori da gure apustua.
|
|
|
UZTAILAREN 12tik 15era burutuko da Donostian III. Antzerki Feria. Guztira, hogei lanetik gora ikusi ahal izango dira egun hauetan, %45a euskaraz eskainiko
|
delarik
. Euskarazko lan hauek kalean egingo dira gehienbat.
|
|
|
Gainera, antolaketa eta diru arazoak medio, egun ez da irteerarik antolatzen, eta horrek lehenagoko txango eta festa giroa murriztu ditu, finala bertso saiora mugatzen
|
delarik
. Baina sarri helduak dira okerrenak, eta horrekin kezkatuta ageri dira Imanol Lazkano eta Arantzazu Loidi, eskolarteko txapelketako epaileak.
|
|
|
Horri lotua, telebista audientzia kosta ahala kosta lortzeko tresna bihurtu
|
delarik
, antzerkiaren betekizunak are zirikatzaileagoa izan al luke?
|
|
|
Autoa aparkatu eta biribilunetik eskuinean aurkituko duzuen Gandia Bidetik abiatu behar duzue. Duela gutxi arte, inguru honetan Bizkaiko baserri tipikoek eta bere landazabalek osatzen duten nekazaritza paisajea nagusi bazen ere, azken urte hauetan, asteburu eta oporraldietarako etxetxo eta txaletez bete da, paisajea nabarmen degradatu
|
delarik
.
|
|
|
Naturaren ikuspegitik, bere tamaina txikia izan arren, bertan ekaitz txori txikiak eta ubarroi mottodunak habia egiten dutela frogatuta dago, gure kostaldean espezie hauek agertzen diren leku bakanetakoa
|
delarik
.
|
|
|
Hainbat lantalde ari da kari horretara, lan eremu ezberdinetan irudimena lantzen dute datozen hamar urteotan burutu behar diren ekimenak garatzeko. Proiektuaren lehenbiziko hiru urteetako egitasmoak Estatua, Erregio Kontseilua eta Kontseilu Nagusiarekin sinaturiko PCD Garapen Xede Amankomuna baten arabera garatuko dira; ekimenen garapen zuzenari lotua den hainbat erakunde parte
|
delarik
.
|
|
|
Norberaren esperientziatik abiatuz, kontaktuak lantzerakoan eta harreman sexualak edukitzerakoan gorputzarekiko zein muga aurkitzen ditugun aztertuko da ikastaro honetan. Oztopo hauen kontzientzia hartuta, jokoen bidez landuko dira, laztanen tailerra oinarria izango
|
delarik
.
|
|
|
Dar Dar antzerki konpainia berria sortu dute Legorretan Zinkunegi anaiek haur eta helduentzako lanak ekoizteko asmoz. Lehena," Alizia bitxikerien lurraldean" haur antzezlana izan
|
delarik
, helduei zuzendua dagoen" Ametsak amaitu dira" prestatzen dihardute orain.
|
|
|
" Desoreka batean bizi naiz, anbibalentzian bizi naiz, orokortasuna bilatzen dut, sofrikario horretan garatzen dut ene bizitza". Haatik, norabait abian
|
delarik
, ez omen du bere burua bide hertsien barna mugatzen. Zure obran, zure kantuetan eta zure aipuetan etsipen gisako arrasto bat ageri da.
|
|
|
Udaldia frogak egiteko baliatu dute, herrien arteko elkarlanak eman ditzakeen zailtasun tekniko eta bestelakoak gaindituz. Gauzak horrela, joan den udaberritik Arrasate, Aretxabaleta, Eskoriatza, Leintz Gatzaga eta Aramaion ikusgai izan
|
delarik
, udazkenean, Bergara, Oñati, Elgeta eta Antzuolara zabalduko da Goitb ko seinalea. Eta arestian esan bezalaxe, Arrasatetik hedatuko bada ere, Bergara, Oñati eta Aretxabaletan ordezkaritzak ere taxutu dituzte plato baten gisara jarrita.
|
|
|
15, 30, 40 eta 50 50era iritsitakoan" chico" bat lortzen da eta marra bat egiten da markagailuaren ondoan. 5" chico" egindakoan" pajero" bat lortzen da, markagailuaren inguruan egindako borobil batez adierazten
|
delarik
. Jokalekuaren neurriak aldaraz ditzakeen marra sistema bat dauka, eta beraz, zelaia edo aldea aldatzera behartuta egon daitezke taldeak.
|
|
|
Gizarteko arazoak konpontzeko soluziobideak eskaini behar ditugu. Hauen artean terrorismoaren arazoa
|
delarik
.
|
|
|
Agerian
|
delarik
, euskal demografia historikoan kontuan hartu beharreko eragileak anitzak dira. Hauetako batek pairatzen duen egoerak, halere, etorkizuna biziki baldintzatu eta, beraz, ikerlarion arreta merezi du:
|
|
|
Bereziki aipatu beharrekoa da, beraz," Itzalarekin solasean" kritikoen iritziz, idazleak bere ofizioaz eta bere poetikaz eginiko hausnarketa
|
delarik
. 1983ko Sarrionandia idazleari ez zaio errealitatea bera aditzera ematea helburu interesgarria iruditzen, ez eta guztiz ederra edo dramatikoa bada ere.
|
|
|
Narratzaileek gehienetan hirugarren pertsonan hitz egiten dute, eta narratzailea ipuinetik at dago liburuetako ipuin gehienetan. Gutxiago dira lehen pertsona eta 3 pertsona nahasirik erabiltzen dituztenak, narratzailea ipuinaren barruan sartzen
|
delarik
," Sonbreilu baten historia" n bezala. Halere ipuinetako batzuk lehen pertsonan idatzirik daude:
|
|
|
Lehen bildumako narrazioak klasikoak dira beraren iduriz (iraganera eta fantasiara jotzen dute eta borobilak dira). Atabala eta Eurian ostera, narrazio gordinagoak agertzen zaizkigu eta absurduak indarra hartzen du; azkenik Ifarraldeko ordukoak errealistagoak dira eta bizitza zati bat jartzen digute begien aurrean, hor ezer gertatzen ez
|
delarik
(bukaerarik gabe bailiran, narrazioetako bukaera itxietatik urrun). (Joseba Sarrionandia.
|
|
|
Orduan ia dena isuri, erori, galdu egiten da. Adierazgarria da, horretaz, Martin Lezetaren Oroimena eta desira liburuko azken narrazioa hamar ipuineko beste liburu baten komentarioa
|
delarik
, aipatzen den azken ipuina bera ere hamar narraziodun beste liburu baten erreseina izatea..." (Ifarraldeko orduak, 116 117or.)
|
|
|
4 Funtsean egiten duten olerkia Niaren Poesia dela esaten du Jon Kortazarrek. Ezaugarri honen eredutzat Joseba Sarrionandiaren Izuen Gordelekuetan Barrena poema liburua aipatzen du, honek egiten duen bidaia pertsonala
|
delarik
guztiz. Gisa berean, poesiak ez du gizarte funtziorik Sarrionandiaren iritziz.
|
|
|
Lan honen oinarri gisa erabili dugun inkestaren ondorioen bitartez badakigu Sarrionandiaren liburuak irakasleek 16 urte bitarteko gazteentzat gomendatuenetakoak direla, bereziki gailentzen
|
delarik
urteak aurrera egin arren, Narrazioak liburuak izandako arrakasta handia, beste narrazioen aldean, eta olerki nahiz saiakera liburuak oso atzera uzten dituelarik. Gazteek, bestalde, irakurketa hori gustukoa dutela aditzera eman du era berean Mari Jose Olaziregik gazteen irakurketa zaletasunen inguruan egindako ikerketa eta inkesten emaitzak.
|
|
|
Liburu hau argitaratzean, irakurleek nahiz idazleek Sarrionandiarengan nortasun literario ongi definitu bat nabarmendu zuten, bai pentsamenduz bai lengoaiaz. Aipagarri da bestalde, nortasun literario horrek alde askotatik bere horretan aldagaitz dirauela oraindainoko liburugintza osoan, gero eta bereagoa
|
delarik
bere literatur lanen izaera delikatua, haien fintasun estetiko hain sentsoriala. Munduak sortu eta egoerak azaltzeko gaitasun berezia du, sakontasunez nahiz erliebez aurkeztuz aldi berean, tentsio narratiborik edo extasi poetikorik eragin gabe, intrigaren edo sentimenduen exaltazio pizgarriaren premiarik gabe, patxadaz eta neurriz aurrera eginez zabalera nahiz sakonera, leguntasunez eta dotoreziaz.
|
|
|
Era berean, liburuan zehar sentimenduak xalo eta natural jalgitzen dira, giza esperientziaren aldeak ahalik eta aberatsenen isladatuz. Eleberri osoan, barnekoitasun aipatua, kanpotik eta azpitik doan hari datualaren ondoan doa, nobela inoiz ere tragiko, ikaragarri, barroko edo uholdetsu azaltzen ez
|
delarik
. (Egan 50)
|
|
|
Liburu honetan atzerriko hainbat pertsonaia ospetsuren inguruko biografia fikzionatuak aurkituko ditugu. Honela, errealitatea eta fikzioa nahastea lortzen du idazleak, askotan bien arteko muga oso argia ez
|
delarik
, irudimenari bidea zabalduz.
|
|
|
Narratzaileak berak irakurlearekin hitz egiten du askotan, narratzearen ekintzari buruz mintzatzen
|
delarik
. Izan ere, bilduma honen lehen ipuinean narratzailea irakurle jakin bati zuzentzen zaio, narratario jakin bati:
|
|
|
Narrazio labur hauetan zehar pertsonaia ugari deskribatzen zaizkigu, askotan aipamenetara soilik mugatzen
|
delarik
haien parte hartzea. Honela, hain narrazio laburren aurrean gaudela kontuan hartuta pertsonaien barne munduan askorik ez sakontzea itxarotekoa da.
|
|
|
Bestalde, Rakel Beaumont ipuinean agertzen diren pertsonaia bikien erabilpena Bernardo Atxagaren Obabakoak (1988) ipuin bilduman kaleraturiko Margarete Heinrich ipuina dakarkigu gogora. Ipuin honetaz ari
|
delarik
, Mari Jose Olaziregiren hitzak aipatzea egokia iruditu zaigu:
|
|
|
Katebegi galdua thriller historiko politikoa dela esango nuke nik, definizioek ezertarako balio dutela uste izango banu. Iruzkin honen balizko irakurlea liburuaren irakurle egin alde ematen dut, aldiz, esan behar
|
delarik
thriller hoberenetan bezala gertatzen dela hemen ere, esan nahi baita, aurrera egin ahala emozioa eta ere gorantz datozkigula. (Egunkaria II)
|
|
|
Bestalde, kontakizun hauek badute umore ukiturik. Muruaga bigarren liburuari buruz ari
|
delarik
honakoa diosku: istorioek" beti dute holako tonu umoretsua esanez bezala bizitzan gauzarik tragikoenak ere bikote kontuan behintzat ez liratekeela hartzen ditugun bezain serio hartu behar." (Egunkaria, VII) Nahiz eta bi bildumetan umorea eta ironia darabilen, bigarren bildumako ironia zorrotzagoa eta landuagoa da.
|
|
|
" ideia nagusi modura geratu zaiguna zera izan da: zalantza eszeptikoaren bidetik dela soilik posible egiaren gailurrera ailegatzea, ezinbestekoa
|
delarik
. Kapitain Trumoiren estiloko heroiak barregarri geratzen dira.
|
|
|
Kasu honetan bata" abertzaleak" eta, besteak," karlistak" eta nazionalak.(...) Abertzaleen aldetik" Iraeta" tarrak," Txomin" buru
|
delarik
. Eta, bestea," karlistak", Murua tarrak," Jenaro" alkatea buru.(...) Bakoitzak ditu bere espazioak.
|
|
|
Gobernu indartsuenek eta Kazakhstango gobernuak gertaturikoa ezkutuan mantendu nahi dute, arazorik ez sortzearren. Isidorok korapilo honen erdian nahasturik aurkituko du bere burua, bera izango
|
delarik
hau askatzeko ahalmena izango duen bakarra: honela, gizartearen beste ikuspegi bat bereganatuko du.
|
|
|
Mundua aldiberekotasunean ulertzeko aldarrikapena egiten da. Literaturari bagagozkio, testuaren interpretazio anitzerako aldarrikapena da, horretarako beharrezkoa
|
delarik
ahots ezberdinen parte hartzea, polifoniaren erabilera aldarrikatuz. Hartara, ahots ezberdinen testuratzea egon ohi da sarri.
|
|
|
zuen lehen oinarritzat. Gaiok berak esaten zuenez,. Zuzenbidea, legez eta usadioz hornituriko herri guztietan, alde batetik berena
|
delarik
, aldiz gizaki ororena da. Horregatik, herri bakoitzean beretzat emana, propioa da, eta zuzenbide zibila deritza, hiriaren zuzenbidea balitz bezala.
|
|
|
Frantziaren partetik Europako Kontseiluak aurkeztu zuen Eurogutuna onartuko ote da? Hala behar luke Europako Hizkuntzen Urtea
|
delarik
. Politikariek kontutan hartuko ote dute?
|
|
|
Bestetik, GARA eta EUSKALDUNONEGUNKARIAren edukietan, Euskal Autonomia Erkidegoko albisteek ez dute EuskalHerriari ematen dioten espazioaren erdia ere osatzen, gainerako lurraldeetako errealitateari edota entitate handiagoei (Hegoaldea zein Euskal Herria bere osotasunean) jartzen dioten arreta handia baita. Azkenik, berriro ere, DEIA bi muturren artean agertzen zaigu, kasu honetan Madrilgo egunkariak baino baskongadozentrismo handiagoanerortzen
|
delarik
, gainera.
|
|
|
Bestela ere plantea genezake auzibera: kirolak, prentsaren bitartez hedatzen
|
delarik
, Euskal Herriaren erreferentziaindartzen ote du, ala Espainiarena?
|
|
|
Ikusi ditugun datuek beste irakurketarik egitea ere ahalbidetzen dute: aztertuditugun egunkari guztiak euskal gaiei buruz aritzen dira gehienbat, beren ideologiaedozein
|
delarik
. Horixe ikusi ahal dugu 1 taulan.
|
|
|
Politikaren barruan kokatu ditugun erakunde politiko administratiboen eta alderdi politikoen joan etorriek markatzen dute, neurri handibatean, albistegien edukia. Gizarte atalelan, hau ere multzo garrantzitsua
|
delarik
, aurrerakuntza teknologikoak, osasuna eta herri zein hirietan aritzen diren taldeenzeregina kontsideratzen ditugu.
|
|
|
Honengatik guztiagatik honako ondorio hau ateratzen dugu: ETBkoeguneroko albiste orokorrak egitean, herrialde kontinentalak ez dira ia kontuanhartzen, Euskal Herria, neurri handi batean, Hegoaldera mugatuta
|
geratzen
delarik.
|
|
|
Atal honetan, azkenik, ikus enztunezko programen eskubideak erosieta komertzializatzeko Sogepaq enpresa eta Sogecine produkzio etxea menderatzenditu eta Warner Sogefilms zine banatzailea eta Warner Lusomundo zine aretoensarean ere parte hartzen du. Prisa ren esku luzeak Internet era ere hedatu dira, bertanPrisacom
|
delarik
jarduera ezberdinak antolatzen dituena: edizio elektronikoak eta, bereziki, Inicia ataria eta Internet zerbitzuaren hornitzailea.
|
|
|
...oparrari ere lehen Estatuena bakarrik zen ikus entzunezkoa gizarte balio batzuk bideratzeko funtzioa atxikitzen dizkiona; eta azkenik, gero eta indar handiagoarekin, ikuspegi ekonomiko industriala ere, zeinetik lehiakortasunean irabaztea, garapen teknologikoa sustatzea eta enplegua sortzea diren lehentasun larrienak, horretarako Europar mailako ikus entzunezko enpresa taldeak eratu beharra ikusten
|
delarik
.
|
|
|
87). Eta Euskararen Erabilera Normalizatzeari buruzko 10/ 1982 Legeak, azaroaren24koak, ere zehazten du, neurriak hartuko dituela Eusko Jaurlaritzak komunikabideetan euskararenerabilera areagotzeko, helmuga bi hizkuntzak parekatzea izango
|
delarik
. Hortik aurrera EITBren legeansartu diren eraldaketek gehiago eragin dute egituran misioan baino.
|
|
|
Kuota bereziak daude, ordea, honakokasu hauetarako: ondare musikalaren balorizazioan espezializaturikozerbitzuetan, tituluen %60 frankofonoa izan behar da, eta produkzioberriak %10eko maila gainditu behar du, gutxienez orduko titulu batazalduz; talentu gazteen promozioan espezializatutako zerbitzuetan, emititutako tituluen %35 izan behar da frankofonoa, halaber, %25gutxienez talentu berriena izan
|
delarik
.
|
|
|
Diario de Navarra Espainiako estatu erreferente geografikoan oinarritzen da.Euskal Herriak berak edo berau (edozein
|
delarik
Euskal Herriaren irakurketapolitiko, administratibo edo kulturala) osatzen duten lurralde historikoek ez duteezelako protagonismo grafikorik egunkari honen orrialdeetan, gogoeta linguistiko kultural komunak oro bazter utzita.
|
|
|
Ildo horretatik, Hego Euskal Herria autonomia erkidego bitan banatua da katehorietan: Mendebaldeko hiru probintziak alde batetik eta Ekialdekoa bestetik.Are gehiago, TVE2k eskaintzen duen eguraldi emanaldian, Euskal AutonomiaErkidegoari eta Nafar Erkidegoari buruzko informazioa eskaintzean, denbora tarte luzea uzten da Erkidego bien artean, denbora horretan Pirinioetako etaMediterraneoko Autonomia espainiarren berri eskaintzen
|
delarik
. Espainiakotelebista kate horretan, Nafarroak eguraldi tartea, beste Euskal Herriekin edoAragoekin konpartitu beharrean, Gaztelarekin konpartitzen du, nola Soriarekinhala Salamankarekin.
|
|
|
Burujabetasunaren subjektuak prozesu autoeratzaile baten parte dira, zentzukolektiboan zein indibidualean, osotasunean bezala aniztasunean. Konstituzioa ezda soilik juridikoa (horretan gauzatzen bada ere), ezta kontratu sozial hutsa ere.Gainditu egiten du berezkoa zaion funtzionaltasuna, zentzu zabalago batez bustitaazaltzen
|
delarik
. Gainera, prozesu honen ondorio den konstituzioa dinamikoki ulertu behar da, bere printzipio garrantzitsuenetako bat aldakortasuna izanik.
|
|
|
Bestean, planetaren. Hegoa? osatzenduten estatu gehienentzat, sistema hori, kanporatze, prozesuetara mugatzen da, hots, infernuaren ispilua agertzera, bertan behar sozialen azpigarapen nabaria islatzen
|
delarik
.
|
|
|
baxua da, bigarren etahirugarren kasuetan, aldiz, identitate gatazkatsuak gertatzen dira,, erkaketa identitatea? maila altukoa
|
delarik
.
|
|
|
Batetik, estatu ideologiaz, nazioa askotan, gonbitik gabeko bazkaltiarra?
|
delarik
. Bestetik, gutxiengo egoeran dagoen taldeari buruzko ikerketa funtsezkoa da, mundu mailan sortu dituen, demokrazia gabezia, ren erakustaldiagatik.
|
|
|
Gainera, asimilaziorako estrategien onartzeak norbere gutxiengo egoerako taldea errefusatzera, estatuarekiko estereotipoak eta identitatea areagotzera eta herrialdeko informazio urria izatera darama. Separaziorako estrategia onartzeak, berealdetik, norbere gutxiengo egoerako taldeko estereotipoak eta identitatea areagotzera eta estatuarekiko estereotipoak eta identitatea errefusatzera darama, informazio maila altuagoa gertatzen
|
delarik
. Integraziorako estrategiaren onarpenak, aldiz, bai norbere gutxiengo egoerako taldea eta baita estatuarekiko identifikazio eta estereotipoak areagotzera darama.
|
|
|
Zenbait testuingurutan erkaketa estatuaren alde ematen da, norbere taldeidentitate agerikoa ez denean. Bestetan, aldiz, erkaketa norbere taldearen alde ematen da, honetan estatuarekiko identifikazioarekiko bereizketa ematen
|
delarik
(Huici, et al 1997).
|
|
|
Gainera, gutxiengo egoeran dauden taldeen eta estatuaren identitateek nolakoerlazioa zuten ikusteko, koerlazio analisia egin genuen hiru herrialdeetan, emaitzaondoko taulan agertzen
|
delarik
:
|
|
|
Atxikimenduaren Teorien arabera, haurra ez da pasibo den zerbait gisakontsideratzen, amarekin (edo atxikimendu irudiekin) izandako historianoinarritzen zerbait gisa baizik, eta bertan norbait egongo
|
delarik
, bera laguntzekokonfiantza handiagoa edo txikiagoa izango du, behar izanez gero.
|
|
|
Fokapen sexologikoak sexualitatea ezberdintasun sexualerako banakakoprozesu gisa kontsideratzen du, prozesu honen emaitza bai emakumezko bai gizonezko eran munduan egoteko modua
|
delarik
. Emakumezkoa edo gizonezkoasentitzeko modua maila biologikoaren eta kultura zehatz batean gertatzen densozialkuntzaren menpe dago.
|
|
|
Honek ondokoa esan nahi du: transferentzia ulertzea, ahozko interpretazioaerabiltzea, terapeutak eszena dramatikoan parterik ez hartzea eta batik bat hauageriko eduki gisa ulertzea, gorderik dagoen edukia interpretazioaren bidezkontziente egin nahi
|
delarik
.
|
|
|
pertsonaien existentzia gurutzatuak, sakontasun dramatikoa horiek eszenanduten berariazko pisuaren araberakoa izango
|
delarik
.
|
|
|
Gainera, eszenaren simulaziozko ezaugarriakinbestimendu horien malgutasun handiagoa ahalbidetzen du. Hori gertatzen denune berean, osorik edo zati batean, subjektuaren barne munduko irudimenezkoerrepresentazioei lotutako afektuak eta irrikak askatzen dira, emozioen katarsiagertatzen
|
delarik
.
|
|
|
Aita eta amarekiko sentimenduanbibalenteak sortzen dira, gorrotoa maitasuna, beldurra desira?, eta gatazkakonpontzeko modua, gurasoekin benetan dituen desirak asetzeari uko egin eta berenian introjektatzea da. Beste modu batera esanda, bere amarengandiko asetasunikez duenean, bere bakardade sentipenetan, haurra, bere buruaz arduratzera eta bereasetzeak bilatzera bultzatua ikusten da, ordura arteko ase iturria eta bestehirugarren horren presentziaz konturatzen
|
delarik
.
|
|
|
Bexamotxaren kasuan, eta Gaxuxarenean ere berdin, segur aski, mitoak errealitatea interpretatzen du, bien artean kontradikzio handia ez
|
delarik
: beso faltak iradokitzen ahal du sorgintasuna, herrentasunak saindu baten mendekua.
|
|
|
402 erantzun jaso dira orotara lau galderotan puntu kardinalei erreferentzia egitendietenak. Erantzun gehien jaso den itauna, ipar haizea, ri dagokiona izan da (169 erantzun), ondoren, hego haizea, rena agertzen
|
delarik
(135). Bien artean erantzun guztien%76 biltzen dute.
|
|
|
Maiztasunaren aldetik gehien agertzen den haize izena zeihar aize da (23 aldiz); batean ekialdekoa adierazteko, beste guztietan mendebaldekoa. Ondoren 15 aldizagertzen da haize gorri eta 13tan haize beltz; lehena da haize motak ugarien biltzendituena, hiru haize motatan agertzen
|
delarik
: iparraldekoan, hegoaldekoan eta ekialdekoan.
|
|
|
Ezerk ezindio eman, ordea, plazer iraunkorrik. Horrela (Don Juan bat, edo ziniko bat
|
delarik
), funtsean etsita bizi da, okerrena, maiz ez dela bere etsipenaz ohartzen ere?. EtaTxillardegik inoiz adierazi bezala (Huntaz eta Hartaz, 1965, 104), Kierkegaard aipatuzhain zuzen etsipen oharkabea da okerrena.
|
|
|
XX. mendearen bukaeran euskarak urrats nabarmenak eman ditu; irakaskuntzanegindako lan eskergari komunikabideena ere lotu zaio; honela, badugu euskaraz ari denirrati telebista, euskaraz idatzia dagoen egunkaria (noizko astelehenetan ere bai?) etaaurki, agian, zinema aretoetan euskarara bikoizturiko filmak ikusi ditugu.Administrazioan ere lehen urratsak ematen hasiak gara, UEMA lekuko bikaina
|
delarik
.
|
|
|
Ordutegia Horario, Merkealdia Rebajas, eta abar. Mezua luzea
|
delarik
, bikartel desberdin, euskaraz eta erdaraz, edota, ahalez gero, kartel berean, euskarazgainean eta erdaraz behean.
|
|
|
Beraz, langile berriak kontratatzerakoan, ahal dela, euskaldunak aukeratukoditugu, batez ere jende aurrean izango direnean. Kontuan izan, gainera, elebidunakelebakarraren aldean duen abantaila, merkatuaren% 20 inguru euskalduna
|
delarik
.
|
|
|
esaten bazuen, Lekuonak, irudien argia... / hibaiz hibai luzatzen
|
delarik
–dio.
|
|
|
iturburutan (B) sortzen da, jaiotzen da, hibaiz hibai luzatzen
|
delarik
(C)
|
|
|
izenekoa, eta bestea. Liburu karroxa?. Bigarren atal hau, kera formalari dagokionez, askozapalago eta tradizionalagoa da, bertsolari moldetan egina, antzinako koplen oihartzunaeta ironiaren6 isla ere nabaria
|
delarik
.
|
|
|
Produktu nazionala bankuetanaurkitzen da; izan ere, deskontuei buruzko Bernard Schmitte ren teoriak analisi zuzenaadierazten du; merkataritza letrek produktu berria errepresentatzen dute; bankuek ezdituzte erosten letrak edo ordaindukoak; eragiketen amaiera zuzenaren bermerakoerabiltzen dira: edozein
|
delarik
erabilitako teknika, herrialdeekin eta aroekin aldatzendena, bankuek epealdi bakoitzeko produktu nazional berriari dagozkion errentakordaintzea bereganatzen dute; beraiek enpresaren ordez ordaintzen dute; hortik ondokoaondorioztatzen da, alegia, bankuekiko enpresek duten zor baliokidetza baten eratzea, zor horren objektua harturiko epealdiko produktu berria izanik, hain zuzen ere.
|
|
|
Hasieran, prentsa izkiriatuak marka utzi zien informazio generoei, gehienetan mimetismo hutsa erabiltzen zelarik informazio generoak komunikabide batean zein bestean tratatzeko orduan. Haatik, denboraren poderioz, eta adierazpidea aztertu ahala, sistematizazio hobea burutu da, irratigintzan erabiltzen diren generoak aztertzea egin beharreko jarduera bihurtu
|
delarik
.
|
|
|
Behin albisteak jasoz gero, irrati emandegira bidaltzen ditu bere ahots propioaz. Irrati gutxi dira atzerrian berriemale asko eduki ditzaketenak, diru asko balio izatearen aitzakia aipatzen ohi
|
delarik
. Eskuarki, irratiak laguntzaileez baliatzen dira eskualdeko kronistak edukitzeko.
|
|
|
Eta hauxe eransten du M. Cebrián irakasleak: , gaian aditua den espezialistak egina eta aurkeztua
|
delarik
–. Beraz, bistan da aburuzko generoa dela iruzkina.
|
|
|
Gaur egun apurka apurka irratigintzan ere sartua da. Gai sozialak eta politikoak ikutzen ditu, honetarako gaurkotasun luzatua duten gaiez baliatzen
|
delarik
. Esaterako, negozio eta finantzen puntu ilunen zergatia edo nola suertatu diren aztertzea; edo politikaren munduan murgiltzea, gizartearen martxan zerikusirik duten pertsonak nor diren jakiteko; etab. Ikerketa zaila eta geldoa izaten da.
|
|
|
Elkarrizketa hizketatuaren nortasunari begira egiten denean, hizketatuaren ospea kontuan hartzen
|
delarik
; baina elkarrizketa ez da bere pertsonalitateari buruzkoa, bestelako kontu batzuei buruzkoa baizik. Bi modalitate ditu:
|
|
|
Zerbitzu hau osatzeko pertsona talde bat behar da (pertsona bakar bat gutxiegi litzateke), beren zeregina munduko edo nazioko irrati emandegiek ematen dituzten albisteak entzun, hautatu, baloratu eta irrati eran idaztea
|
delarik
. Prentsa idatzia ere albiste iturri da; beraz, pentsatzekoa da irratian, lehen aipaturiko berehalakotasuna dela-eta, oso albiste iturri garrantzitsua izan ahal dela.
|
|
|
Entzunaldi hauei esker audio dokumentuak ere lor daitezke, norberaren irratitik eman ahal izateko; hori bai, baimena eskatu beharra dago, deklarazio horiek edo dena delako hori zuk baino lehenago emititu duenaren izena esan behar
|
delarik
.
|
|
|
Izan ere, irrati leadak bi galderari bakarrik erantzuten die, galdera hauen konbinaketa posiblea hau
|
delarik
:
|
|
|
Telebista den bezala, irratia bitarteko egokia da gaurkotasunaren berri eman ahal izateko eta jazo berri diren gertakariei jarraitzeko, informazio iturriek edo irratilariek beren kriterioez ikusitako errealitatearen partearen iragazle bihurtzen
|
delarik
; eta honek eragin handia du finkatu behar diren programazio ereduetan. Eredu horietan formakuntza, entretenimendua eta informazioa uztartu behar dira programatzaileen helburuekin, entzuleei, edo entzuleriei?
|
|
|
Sareen Sarea deitu ohi dena, Interneten dauden eta egin daitezkeen zerbitzuetariko hedatuena da. Estatistikek Mundu Zabaleko Sarean zehar nabigatzen %75 ematen dela dioskute, beste %25 posta elektronikoa eta FTP edo fitxeroak ekartzen edo igortzen egiten
|
delarik
. Datu hori kontuan hartuta, Sareak ateak zabaltzen dizkie ziber irratigunei, nabigatzaileen informazio egarria asetzeko.
|
|
|
1.Irratiak, sistema tekniko modura, funtzio mimetikoa betetzen du, mikrofonoaren inguruan sortzen diren soinu guztiak (jatorrizko iturria edozein izanik) erreproduzitzen saiatzen
|
delarik
. Beraz, ezaugarririk garrantzitsuena errealitatearekiko analogia da.
|
|
|
hitza baino. Lokuzio hau erabiltzeko joera, zarata dokumentalarekin bereizi nahi izatetik dator; azkeneko hori errealitate edo gertaera partikular baten jasotzetik sortzen
|
delarik
.
|
|
|
informazio programen, irratsaio kulturalen eta sormenezko programen inguruan. Irulegiko Irratiak frantsesezko irratsaio gutxi uhinetaratu du sortu zenetik orain arte, euskarazko programen portzentaia %90 ingurukoa izan
|
delarik
.
|
|
|
Makina bat urte pasatu dira, irratia gainerako hedabideekin elkarrekiko lehian hasi zenetik gaur egun arte. Irratia, pertsona bakartien lagun eta berrikitan gertatu denaz jabetu nahi dutenen erreferentzia aparatua, irudien alorretik lekora dago, soinuen munduari erabat lotuta egon
|
delarik
. Eta irratiak audioaren errealitatetik lau alor hartu ditu osagai, erakutsi nahi duena gureganatzeko ekintza baldintzatuko dutenak:
|
|
|
Argiaren abiadura erdietsirik zegoen, baina haria bera zen oztopo, hots, ekaia edo materia. Gero, behin telefonoa (1886) eta irrati telegrafoa (1901) asmatutakoan, Marconi italiarrak irrati hedapena asmatu zuen, era horretan, XX. mendearen hasieran informazioaren mundua ezezik, gure arbasoen ekanduak eta aburuak baldintzatuko zituen hedabidearen historia hasi
|
delarik
.
|
|
|
Zuntz optikoen zabaltzeaz batera, dauden trabak kendu ahal izango dira autoprogramazioa gauzatzeko. Entzuleak aktiboki hartuko du parte informazioaren hautaketan, datutegi eta audioteka interaktiboetara joan ahal izango
|
delarik
. Irratia eta telebista kaiku edo leloentzako kutxak izatetik harantzago joan ahal izango dira.
|
|
|
Lehenengoa Estatu nazioari dagokio: Estatuaren sorrerari, errealitate politiko berria eraikitzen
|
delarik
, zentralizazio politiko administratiboa ezaugarri nagusitzat duen penetrazio fasearen ondorioz, nortasun nazionalaren elementuen sorrera jarraituko zaio. Hemen ere zentralizazioa ezaugarri nagusia izango dugu eta herritar guztiena den, edo izan nahi duen, corpus ideologikoaren eraikitzeari ekingo zaio, helburua nazioarenganako kontzientzia piztea izanik.
|
|
|
Zer gertatzen da batasun hori ez dagoenean? Bada, helburu bihurtzen dela, horretarako uniformea den hezkuntza nazionala ezartzen
|
delarik
, uniformizatzeak integrazioa errazten baitio Estatuari: –un estado más fuerte hace más uniforme al pueblo, y un pueblo más unido hace más fuerte aun al estado? 33.
|
|
|
Interesgarria izan daiteke, aipatu berri dugun honen inguruan, Esteva k36 erabiltzen duen barne kolonialismoaren formula. Hasieran politiko hutsa den menperatze fasea zehazten du, bere goraheltzea kultur kolonialismoaren fasearekin gauzatzen
|
delarik
. Fase honetan Estatuak Estatu Nazioaren kultura (nazio menperatzailearen kultura, Esteva ren hitzetan) zabaltzen die bere menpean dauden beste nazioei, hauek lehenago menpekotasun politikoa zen hartatik, orain kultur menpekotasunaren dominazio subjektuak bihurtzen direlarik.
|
|
|
Esate baterako, geografiarekin: ez da batere zaila lurraldeari ematen zaion garrantzi politikoa ikustea, hau zuzenean talde edota komunitate identitatearekin, nortasunarekin, lotzen
|
delarik
. Hona hemen, adibidez, lurralde identitateari buruzko. Estatuaren legitimatzea dela eta?
|
|
|
gure ustez, behin baino gehiagotan aipatu dugun Esteva rekin bat eginez? Estatuaren azken helburua uniformazioa da, monokulturalismoa, hori batasun ideiaren garaipen gisa ulertu behar
|
delarik
. Horrela, Estatuak kultura ezberdinen arteko harremana ontzat hartzen badu, Estatuaren kulturarantz doan integratze prozesua bideratzen duelako da.
|
|
|
Estatu Nazio frantsesaren ikuspegitik, ezin da ukatu aipaturiko elementu hauen garrantzia, eta guztiz oinarrizkoak suertatzen dira, bestalde, dagoeneko behin baino gehiagotan aipatu dugun hizkuntza politikaren aldetik. Balibar ek eta Laporte k diotenaren arabera, nazioaren formazioa erabat lotuta dago hizkuntza nazionalaren ezarpenarekin, azken hau nahitaez erabaki politikoetan oinarritzen
|
delarik
; eta Frantziaren kasuan iraultzaileen politika nazionalak hizkuntza politika ere ekarri zuen, eskola politikatik bereiz ezin daitekeena hain zuzen72 Zentzu horretan,. Convention, eko Irakaskuntza Publikorako Batzordeko partaidea zen Grégoire k aparteko ardura erakutsi zuen frantsesa ezartzeko, bere iritziz nazioaren kohesiorako guztiz oinarrizkoa baitzen:
|
|
|
gorpuztu nahi zela esatera iritsiko ginateke. Izan ere, nazioaren ezaugarriez hitz egin aurretik, nazioa zer den eta zein den zehaztu behar da, horretarako nazioa territorialki definitu behar
|
delarik
; ondorioz, geografiaren irakaskuntzak funtsezkoa den lurraldetasunaren zutabe nagusiari heltzen diola esan genezake. Lurraldeak duen garrantzi politikoa ukaezina da eta, alde horretatik, Estatu espainiarreko geografiaren irakaskuntza sortu nahi zen komunitate identitate espainiarrarekin lotzen zen.
|
|
|
Kultura nazionalaz kultura espainiarraz hitz egiteak komunitate nazionala espainiarra sortzeko modua ahalbideratzen du, kultura identitate horrek nazio espainiarraren definizioari sendotasuna ematen diolarik, kultur homogeneitateak, hizkuntzarekin gertatzen den bezala, Estatu espainiarrari identifikazio oinarri indartsua ematen baitio. Eskolan ezartzen den curriculum nazionalak, Gellner ek290 aipatzen duen kulturaren erabilpenaren aurrean jartzen gaitu, kultura hori, balizko kultura nazionala espainiarra omen dena, alegia unitate politikoaren sinbolotzat Estatu Nazio espainiarraren ikurtzat, hain zuzen hartua izango
|
delarik
.
|
|
|
Oinarrizko maila hau herritar guztiek nahitanahiez egin behar izango zutela kontuan izanik, gaztelaniaren posizioa guztiz nagusia zela esatea begien bistakoa da. ...ta Estatu Nazio espainiarraren eraikitzearen testuinguruan irakurri behar da; Gellner en271 ereduari jarraituz, eta eredu hori Estatu espainiarrari egokituz, liberalek duten gizarte modernoa eraikitzeko nahiak gizarte hori alfabetatzea hizkuntza batean eta eskolaren bidez kultura homogeneoa bultzatzea eskatzen dituela esango genuke, horretarako transmisio hizkuntza bat eta bat soilik erabili behar
|
delarik
: gaztelania.
|
|
|
ireki zuten ateska, sartu ziren hiru gizonak, hertsi zuten ateska; atzeman zuten, bi gizonen artean, bereiz zebilen oreina; hirugarren gizonak aiztoa jaso... eta gero, bi oholen arteko zirritutik, odol iturri hura eta oreinaren gorputz dardarak hartua begiztatu nituen... eta ene begiak eta ene behakoa, bere batez, oreinaren begietan pausatu ziren: ai, oreinaren begi bi haiek, noraezean!, oinazeak iparrik ez balu bezala, zeren, oinaze oinazetsuak bere erpez eta atzaparrez harrapatzen gaituenean, jaun André, galtzen da iparra hegorako bidean, ekia mendebalerakoan, oinazea bera bihurtzen
|
delarik
, finean, ipar eta hego, eki eta mendebal, errealitate bakar eta gordin.
|
|
|
" Hastan kaliz hau eneganik...", harik eta, ihes egiterik izan ez zuenean, bertze hitz haiek erran zituen arte: " Egin bedi..." Baina, baldin bizitza, malda behera
|
delarik
ere, malda gora bada, zergatik bihurtu behar dugu guk are malda gorago...?
|
|
|
Eta, nola iturrian garbi eta garden den ura lohitzen eta zikintzen den hainbat lur iraganez gero, eta edaten duguna, azkenean, lohia eta zikina egon daitekeen, hala, etorkiko hitza berdin kutsa daitekek eta berdin kutsatzen duk bitartekoen ahotik eta arartekoen lumatik iragan ondoren, eta desitxura daitekek, ondorez, eta desitxuratzen duk, finean. Naturalezaren liburuarekin, aldiz, ez duk halakorik gertatzen, zeren, etengabe aldatuz doan arren, bere baitan baitirau, eta zeren, aldi oro berritzen ari
|
delarik
ere, beti bat baita eta beti berdin. Eta hori hala duk eta hala izanen duk, oinarrian lege eta arau finko eta aldaezin batzuk daudelako, naturaleza eta naturalezaren mugimenduak gidatzen eta gobernatzen dituztenak, halako suertez, non goiti beheiti doan harria goiti beheiti erortzen baita eta ez beheiti goiti igaiten... eta erortzen duk beti ere lege jakin batzuen arabera... eta horregatik guztiagatik duk, hain zuzen ere, fidagarriagoa naturaleza...
|
|
|
Eta ustezkoa diot, zeren bainago ezen Axularren jakintasuna ez zela egiazkoa hainbat alorretan: izan ere, ez ote gintuzke jakintasunak libre egin behar —beldurraren atzaparretarik libre, bereziki—, eta harenak ez ote ditu, aldiz, giristinoak legez lege eta arauez arau lotzen, baliatzen
|
delarik
, haien zuritzeko eta justifikatzeko, hainbat konparazinoz, zeinek ez baitute bertze asmorik ez bertze xederik beldurraren sortzea eta erroetaraino sartzea baizen. Eta lotzen gaitu handik eta hemendik, eta lotzen digu eta hersten digu azkenean ahoa bera ere, erran ez dezagun libre egin gaitzakeen hitza.
|