|
2000
|
|
|
Antzekoak esan genitzake erreboilo, izokin eta antxoari buruz. Akuikulturaren aroa da, horrenbesteraino ezen FAOk 2015erako munduan kontsumituko den arrainaren% 50 haztegikoa izango
|
dela
irizten dion.
|
|
|
Urraburua, lupina, erreboiloa eta izokina dira protagonista nagusiak. Esan beharra dago, hala ere, muskuiluaz gain amuarraina
|
dela
produkzio mailarik handiena duena, Espainiako akuikultura jardueraren% 60 esan nahi baitu.
|
|
|
Horrelako txapelketarik ez da sekula izan. Orain
|
dela
urte batzuk izan zen Pernando Amezketarra txapelketa, hura ere taldeka jokatu zena eta askok diote aurtengoa haren antzekoa izan dela. Baina orduan bigarren mailako bertsolariak hartu zituzten.
|
|
|
Horrelako txapelketarik ez da sekula izan. Orain dela urte batzuk izan zen Pernando Amezketarra txapelketa, hura ere taldeka jokatu zena eta askok diote aurtengoa haren antzekoa izan
|
dela
. Baina orduan bigarren mailako bertsolariak hartu zituzten.
|
|
|
Garai batean tabernetakoa oso maitea zen, beste jolasbiderik ez zelako. Gaur hori ez dago, telebista
|
dela
edo beste mila gauza direla, tabernetan bertsorik ez da entzuten. Nik afalondo edo bazkalondokoak nahiago ditut.
|
|
|
Esaera da bertsolaritzan 40 urte arte ikasten eta handik aurrera ahazten joaten
|
dela
. Gaur ni 65 urteak beteta nago eta esaera horrek balio badu aspaldi goitik behera noa.
|
|
|
Zer
|
dela
eta sartu zintuzten kartzelan?
|
|
|
Mende anitz dira euskara sortu zenez geroz. Europako mintzaira zaharrenetakoa
|
dela
diote adituek. Gizaldiz gizaldi iraun dugu euskaldunok, herri ezberdinen asmo makurrei aurre eginez.
|
|
|
Lana idazterakoan diskurtso hutsa bilakatzearen arriskua oso kontuan izan dute. Hori
|
dela
medio, guztiaren gainetik ikuskizun dibertigarria izan nahi du, publikoak ondo pasa dezan.
|
|
|
Euskal Herriarekiko politika PPkoarengandik ondo bereizi gura dute sozialistek datozen martxoko Espainiako hauteskundeei begira. Horrez gain, estatu ereduaren erreforma
|
dela
eta hausnarketa sakona egiten ari da PSOE, eta tesi federalek indarra hartzeaz gain, Euskal Herriak, Kataluniak eta Galiziak beste erabateko estatus bat izan luketen ideia bultzatzen ari dira PSOEko zuzendaritzako kide batzuk.
|
|
|
Beraz, Jaurerri bezala ezagutzen dugun garaia istorio itzel horren ano biziki laburra besterik ez
|
dela
esan dezakegu. Urte horietan, ordea, bertako pagadi eta hariztiak harlauzazko hesi batez inguraturik geratu ziren, Bertizko Jaurerria mugatzen duena eta aste honetako mendi ibilaldian jarraituko duguna, hain zuzen ere.Bertizko ondare ere diren megalitoak topatuko ditugu gure bidean, denbora galdua eta gure garaiaren arteko zubia izango bailiran.
|
|
|
Errekak iragaiten zituzten zubiak ere desagertu dira, beraz azken zati honetan adi egon dugu arrastoa ez galtzeko. Dena den, bidetatik ez oso urrun aurkitzen diren megalitoek (Artola eta Aiansoro) Mugaire aldetik Plaxaxelaiko lepora igotzeko behialetik erabiltzen zen bidea
|
dela
erakusten digute.
|
|
|
Orain bere seme alabek bat Bretainian duela bestea Irlandan euskara ikasi nahi dutela erraiten zidan. Guk taldeari esker ez
|
dela
galdu euskara erraiten zidan. Hori erraitea gehiegi dela pentsatzen dut.
|
|
|
Guk taldeari esker ez dela galdu euskara erraiten zidan. Hori erraitea gehiegi
|
dela
pentsatzen dut. Guk taldetik kanpo ikusita, nik erranen nuke, bai kulturan bai politikan bai ekonomia mailan, Guk taldekook gure problematika herriko jendeari hurbildu geniola.
|
|
|
Baina horren atzean, bizi kalitate eta herri giro aparta izan ditu betidanik, nahiz eta etengabe hazten ari den. Bertaratzen den edonork, ume, gazte, heldu eta adinekoen artean euskara hitz eta pitz entzungo du, bizitza erabat euskaraz egitea posible
|
dela
ikusiz. Ez da harritzekoa beraz, mota honetako ekimena aurrera atera izana:
|
|
|
«Amenabar eskubaloi taldea Ohorezko B mailan ari
|
dela
, hondartzako futbol txapelketa, eskolarteko lehiaketak, surfa, pilota, eta abar. Duela bi urte arte zuzeneko kirol emanaldiak egiten genituen.
|
|
|
«Tarteka bestelako saioak egiten ditugu, esaterako, Sanz Enea kultur etxeko jarduerei buruzkoa, programa bereziak haurrek bitartekoa ezagutu dezaten, Galiziako eguna edo natur astea
|
dela
, eta abar»
|
|
|
. Hogei minutuko iraupena duelarik, aurkezpenak laburrak izaten dira oso. Bitarte horretan erritmo bizia ezartzen da, 10 bat berri, ikuskizun bati buruzko kritika, antzezlan, kontzertu, film, erakusketa, liburu edo komiki bat
|
dela
, ikusi eta gero beti ere. Amaitzeko efemeride gisako bat egiten da, eta horren aitzakian kanta bat jarri, aipuarekin lotura duena.
|
|
|
«pertsona baten inguruko pistak ematen ditut, non jendeak ez duen parte hartzen, erantzuna berehala ematen dut-eta. Euskal Herriko zein kanpoko den norbait izaten da, azken batean, kultura unibertsala
|
dela
erakusteko» EITB
|
|
|
etxe barru beroa, aire lehorra, ureztatzeaz ahaztuta, zintzilikario eta argiz jantzia... Egunerokotasun arrunterako buelta patxadaz hartu eta izeia
|
dela
eta kopetik ez ilundu. Tira, tira, okerragoa litzateke lorategian edo basoan, nonahi landatzea, urte gutxi barru Eguberri kondarrak kolonizatua luke gure lurra
|
|
|
Ume garaian jotzen ikasi ondoren, urte askoan geldi eduki dut, armarioan gordeta. Orain
|
dela
10 urte sagardotegi batean hasi nintzen jotzen, eta bertan entzuten ari zen batek deitu zidan ondoren Oiartzungo Madalensoro pilotalekuan kontzertu bat emateko. Handik aurrera Donostiako Victoria Eugenia antzokian jo dut, eta baita Irungo Amaia aretoan ere, baina beti taldeen kontzertuetako etenaldietan.
|
|
|
Geroz eta gutxiago entzuten da armonika eta galtzen ari da. Orain
|
dela
40 urte trikitixa gutxiago entzuten zen, eta orain noiznahi eta edozein lekutan aurki dezakegu. Horrek agian izango zuen eraginik, ez dakit.
|
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. ...ehenik, badirudi ETAk sinetsi egiten duela egungo autogobernua alde batera utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu bat dagoela Euskal Herrian (duela hogei urte batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu egiten duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu egiten
|
dela
. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
|
Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari. Bigarren eta aurreko gogoeta horren eraginez, esan behar da, pasa diren urte guzti hauetan defenditutako ETA eta Estatuaren arteko negoziaketan oinarritutako estrategia guztiz baztertuta eta eraldatuta gelditzen
|
dela
. Hau da, prozesu berriaren gidaritza jada ez luke hausnarketa horren arabera ETAk izan behar, euskal gizarteak baizik, eta honen baitan indar abertzaleek osatutako blokeak.
|
|
|
ez su etenaren aldarrikapenean, ezta geroztik ere, tregua esplikatzeko egin diren adierazpenetan, sekulan ez
|
dela
esan ETAren aldetik zeintzuk izan ziren erabaki hura hartzeko pisu gehien izan zuten arrazoiak. Ez da gure aldetik asko sakondu behar jakiteko ETAren baitan borroka armatuaren krisia jada sortua zegoela ordurako.
|
|
|
igaro ditugu, eta ezin esan gauzak zeudenean jarraitzen dutenik. Inongo dudarik gabe, nahiz ete hamalau hilabeteko bake otorgatuaz asko gozatu, esan behar dugu atzera pauso nabarmenak ikusi ditugula, eta batez ere, batzuen bilakaera politiko eta ideologikoan eten handi bat eman
|
dela
, eta larriago dena, inboluzio prozesu batean murgildu direla. Eten eta inboluzio horren adierazle dira su etena apurtzeko erabakia, espainiar hauteskudeen aurrean ETAk eta HBko zenbait sektorek ezarri duten abstentzioaren aldeko zentzurik gabeko jarrera hori, eta hilabete guzti hauetan modu lotsagabe eta etengabean ezagutu dugun kale istiluen presentzia instrumentala.
|
|
|
EHk esana du bere jarduna bide demokratiko eta politikoetatik abiatzen
|
dela
eta ez dela gaitzespen kontuetan sartuko. Irudi kontua da azken finean, EHk ez du gaitzespenik erabiliko, baina berba dontsu eta huts horretatik «bide demokratiko eta politikoetara» tarte handia dago.
|
|
|
EHk esana du bere jarduna bide demokratiko eta politikoetatik abiatzen dela eta ez
|
dela
gaitzespen kontuetan sartuko. Irudi kontua da azken finean, EHk ez du gaitzespenik erabiliko, baina berba dontsu eta huts horretatik «bide demokratiko eta politikoetara» tarte handia dago.
|
|
|
Irudi kontua da azken finean, EHk ez du gaitzespenik erabiliko, baina berba dontsu eta huts horretatik «bide demokratiko eta politikoetara» tarte handia dago. Hasi dira erabiltzen tarte horretako adierazmodu asko besteak beste atentatuaren erantzukizuna egiten duenarena
|
dela
eta ez litzateke beldurrik izan behar beste asko erabiltzeko ere. EHk edo HBk egunerokotasunean ez dago diferentziarik oraindik gero eta garbiago erakutsi du ETArekiko bere autonomia eta horretarako behar besteko tresneria terminologikoa atera du kapela azpitik.
|
|
|
Euskal gizartearen etorkizuna egituratzeko garrantzitsuena Euskal Herrian egin da, hori egi borobila da, zalantzarik ez. Baina Madrila eta Parisera begiratu
|
dela
ere bai; begiratu, ibili, negoziatu eta behar den guztia. Espainiako Segurtasun Indarrak Euskal Herritik ateratzeko ere, Euskal Herrian baino Madrilen egiten die eraso ETAk.
|
|
|
Trantsizio garaiak bizi ditu euskal gizarteak, eremu askotan gainera, baina ezin uka denbora
|
dela
trantsizio hori behar legez burutzeko. Denbora hori kudeatzeko buru hoztasuna eta erantzukizuna izango dira balorerik preziatuenak datozen hilabeteetan
|
|
|
Euskalkia gora eta behera ari gara baina sakoneko arazoa ahozko euskara
|
dela
uste dut. Orain arte Euskaltzaindiak idatzizko euskara landu du, irakaskuntzan eta testugintzan ere bai, berdin hedabideetan...
|
|
|
|
dela
batua eta
|
|
|
Bat nator Koldok eta Mirenek esandakoekin. Ahozkoa
|
dela
arazoa diozu, Koldo, baina idatzizkoan ere euskalkiek badute lekurik, bestela euskalkien prestigioak behera egiten jarraituko du, batez ere muturretako euskalkiek, arazorik handiena horiena da eta. Bestetik, ados Mirenekin ere.
|
|
|
esatea batua
|
dela
, eta
|
|
|
Hemen egiten dugu topo Josunek esan duenarekin, prestigioarekin. Gurasoei sinestarazten badiegu beren berba egitea txarra
|
dela
, haiek ere hasten dira jatorrizkoaren ordez beste zerbait egin guran. Hitanoa eta horrelakoak zergatik galdu dira, bada?
|
|
|
Euskalkiarendako leku bat adostu behar
|
dela
aipatu du Josunek. Behar duen lukuarean hausnarketari ekin diezaiokegu.
|
|
|
Beste gai bat idatzizkoa
|
dela
eta, ea zuek zer pentsatzen duzuen. Nire ustez, idatzizkoak ere ez dira denak berdinak eta euskalkiek badute lekurik idatzian ere.
|
|
|
Gehiegikeria gure aldetik etorri
|
dela
ikusten da, ez dugu jakin izan eredu literariora joten. Bizkaierak baditu klasiko modernoak Mikel Zarate, Txomin Agirre, Amuriza eta egon da fonetismorako joera.
|
|
|
Ez dut uste orain ikaragarrizko jardunaldi bat egin genukeenik gaiaren inguruan erabakitzeko; horrelakoek ikaragarrizko beldurra ematen didate. Nik uste dut batez ere elkarrekin egotea
|
dela
, hau bezalako egin, adituek hitzaldiak eman... Halako ekimen txiki ugariren aldekoa naiz eta ez gauza erraldoiena.
|
|
|
Horrek badu eragina. Horrez gain, ez dugu kontuan hartzen, herri aldizkarien bitartez beste gantxo batzuk dauzkatelako jende asko ari
|
dela
alfabetatzen euskara batuan. Beste maila bateko alfabetatzea izango da, baina ari da...
|
|
|
eta hori ez
|
dela
bekatu mortala. Xuxen apurka aberasten joan litzateke, batetik ahal denik eta gehien uztartzeko euskalkiak euskara batuan, kazetari gazteek euskalkien ekarria modu naturalean jaso dezaten, eta euskalki jasoa horrelako euskarri informatikoan gera dadin.
|
|
|
Telebistarena izaten da beren kexu nagusienetakoa, hor ez dituztelako beren euskalkiak ikusten. Liburuetan, umeentzako testuetan eta, beste horrenbeste gertatuko
|
dela
uste dut. Laburtuz, batetik, tradizioa ez da denondako berdina izan; bestetik, batasunerako egin den aukera egin da, eta gainetik, ezinbestekoa den aukera horri geuk erantsitakoak dira.
|
|
|
Goiti jota izan daiteke oso teknikoa izatea, baina hori alfabetatzen eta ikasketa mailarekin lotzen da. Beste leku batzuetan, ostera, euskara hori ez
|
dela
ulertzen esaten da, eta batasunean lekurik izan ez duten muturrekin egin behar da ahalegina batez ere.
|
|
|
Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian, alor estrategikoen artean badago Gorputz Plangintza deitzen den atal bat eta han, bai diagnostikoa bai neurriak lantzen direnean, aipatzen dira euskalkiak. Indarguneetan, euskararen jatortasuna eta bizitasuna euskalkietan dagoela esaten da, eta hori zaindu eta jaso egin behar
|
dela
. Ahuleziei dagokienez, hemen aipatu diren zenbait gauza esaten da, adibidez, formalak diren esparruetan sortu direla eta horrek ez duela jarraipenik beste erabilera esparru batzuetan.
|
|
|
Ahuleziei dagokienez, hemen aipatu diren zenbait gauza esaten da, adibidez, formalak diren esparruetan sortu direla eta horrek ez duela jarraipenik beste erabilera esparru batzuetan. Hori konpondu behar
|
dela
esaten da. Plan orokor bati ez dagokio gehiago esatea, gero etorriko dira hizkuntz politikako arduradunak, Euskaltzaindiakoak, unibertsitatekoak, aditu, euskaltzale eta abarrekoak eta zerbait zehatzagoa adostu dute.
|
|
|
Ezagutu ditugun euskara hitz egiteko modu horietan akaso zer edo zer galduko da. Baina herri edo ibar bakoitzean egiten den hori, hori desagertzea oso zaila
|
dela
iruditzen zait. Espainolak gutxi gorabehera Cervantesen garaitik du estandarra, eta Zaragoza inguruetara joan eta hango erdara hitz egiteko modua desagertu egin da?
|
|
|
Badaude herri euskaldunak, Berriatua, Ondarroa edo dena delakoa. Irakaskuntza alor inportantea iruditzen zait eta irakaskuntzan ikusten dituzu aldenik alde dabiltzan irakasleak, eta ez
|
dela
kontuan hartzen horien euskara zelakoa den. Santurtziko bat topa dezakezu Antzuolan edo Ondarroan...
|
|
|
Holako egoerak ez dira bakarrik gurean izango, ezta? Kontuan hartuta, gutxienez hiru estatutan aleman estandarra
|
dela
hizkuntz ofiziala, han ere gertatuko dira antzerakoak. Hara joan eta akademian ikasitako aleman estandarra erabiltzen hastean, Suitzara zoaz eta ulertu egiten dizute, baina badira gauzak desberdin esaten dituztenak, antzagatik konturatzen zarela.
|
|
|
Hara joan eta akademian ikasitako aleman estandarra erabiltzen hastean, Suitzara zoaz eta ulertu egiten dizute, baina badira gauzak desberdin esaten dituztenak, antzagatik konturatzen zarela. Interes pittin bat badaukazu eta kontu horietan arreta berezia jarri behar
|
dela
esan badizute, ez dago alfabetatze ikastaro berezirik egin beharrik. Askotan gauza minimoak nahikoa izan daitezke bertako egitura bi edo hiru hartzeko.
|
|
|
Zuk diozun sistemak berdin funtzionatzen du eredu euskaldunetan dabiltzan umeen guraso erdaldunekin. Hasierako kezka izaten da ezin izango diola lagundu umeari etxeko lanetan eta abar, eta gero ikusten du dakien apur hori nahikoa
|
dela
umeak hizkuntza hori garrantzitsua dela sentitzeko. Euskalkiekiko ere jarrera hori oso interesgarria da, prestigiodun pertsonak eta irakaslea prestigioduna da umearentzat euskalki horretan zerbait egiteak garrantzia ematen diolako umearen aurrean.
|
|
|
Zuk diozun sistemak berdin funtzionatzen du eredu euskaldunetan dabiltzan umeen guraso erdaldunekin. Hasierako kezka izaten da ezin izango diola lagundu umeari etxeko lanetan eta abar, eta gero ikusten du dakien apur hori nahikoa dela umeak hizkuntza hori garrantzitsua
|
dela
sentitzeko. Euskalkiekiko ere jarrera hori oso interesgarria da, prestigiodun pertsonak eta irakaslea prestigioduna da umearentzat euskalki horretan zerbait egiteak garrantzia ematen diolako umearen aurrean.
|
|
|
Dena
|
dela
, esaten duzue, batua eta euskalkien gerturatze bat egon behar duela. Denborarekin ez al da gertatuko guztiak berdin izango direla eta berbak eta formak nahasian erabiliko direla?
|
|
|
Adostasunak bilatzeko urratsak eman behar ditugula printzipioa kontuan hartuta, zera gaineratuko nuke: batua egiten joan dadin euskalkien aberastasun hori denontzako
|
dela
interesgarria, bestela halako deklarazio orokor batean geratzeko arriskua dagoelako. Euskalkiaren prestigioa bilatzeko urratsak eman behar dira guztion artean.
|
|
|
Euskal Herriko beste bi autobideek, A eta A, 33.000 milioi pezeta (1.320 milioi libera) bildu zituzten 1998an, bide horietan egunero ibili ziren 60.000 gidariek ordaindutako bidesarietatik. Kontuan izan behar da autobideen dirusarrera bakarra bidesariena
|
dela
. 1999ko datuak oraindik itxi gabe daude eta hilabete batzuk igaro arte ez dira ezagutuko.
|
|
|
da, orain
|
dela
berrogei urte inguru San Joan Bosko egunaz egin zuten zinta batean, aurkezpen sarrera gisara, azaltzen dena.
|
|
|
Unamunoren Arriagako gertakari ezagunarekin (euskara ohore guztiekin ehortzi behar zela esatean, oihuka erantzun ziotenekoa) abiatu duzu kronika. Azkeneko kronikan, mende amaierara helduta, euskararen egoeraren aurrean irakurleak «baikor agertu nahiko» lukela eta badagoela «pozerako arrazoirik» diozu, «Bilbo Unamunok ezagutu zuena baino hagitzez euskaldunagoa»
|
dela
. «Baina ehun kronikek markatu bidean zerbait ikasi badu hori da hain zuzen ere, Bilboko pozak ez duela inoren larria estaltzeko balio behar».
|
|
|
Ehun gertaera(...), ehun tolesdura historiaren ibilian non geure burua identifikatu, non arrotz ez sentitu behingoz» diozu liburuaren sarreran. Duela gutxi irakurri dugu halaber «Bazka» aldizkarian euskal kulturaz egiten zenuen hausnarketa; euskal kultura ez
|
dela
existitzen erdal medioetan, eta Israelgo herriarekin parekatzen zenuen, beti egon behar baitugu gure izaera bilatzen: «Badakigu ia existitzen ez den herri bati itxura eman nahian gabiltzala.
|
|
|
Bai, transmisio kulturari begira batez ere. Ahanzturaren kontu honetan nonnahi aurki ditzakezu alarmak pizteko moduko egoerak, eta ez naiz orain
|
dela
laurogei urte gertatutako ez dakit zeri buruz ari... Kultur komunitate garen neurrian, behartuta gaude azaltzera nola heldu garen gauden egoerara, mitoen eta oskurantismoaren aurreko jarrera bat, eta ez inoren aurrean ezer justifikatu beharrik dagoelako, oraina hobeto ulertzeko baizik.
|
|
|
Mendearen laburpena egitean, kronika gazi gozoa
|
dela
diozu, garaipen txikiak eta miseria handiak izan dituela gure kulturak mende honetan zehar. Zergatik?
|
|
|
Adibide polita da ikusteko nola jokatu izan den askotan boteretik euskarari dagokion afera honetan: alde batetik zaindu beharreko relikia
|
dela
iragartzen zaigu, baina eguneroko bizitzan eraztunaren zigorrak bere bertsio modernoetan segitzen du, erabilera praktiko eta zibila oztopatzen saiatzen da. Badago museora kondenatze nahi bat, ondare moduan nahi gaituzte, ez komunitate bizi.
|
|
|
diosku Tabernak. Pedagogoa den aldetik Helenak badaki oso ona
|
dela
umeek halako ametsak izatea, nahiz eta gero bizitzak hegoak mozten ahal dizkien.
|
|
|
Goi Aragoiko menditarrek gordetzen zituzten bitxikerien arteko beste baten gisan aipatzen ziren fablak orain
|
dela
gutxi arte, hau da, garai bateko aragoeraren azken dialektoak. Eta aztertu ere, hizkuntza ikuspegitik baino gehiago dialekto moduan ikertu izan dira.
|
|
|
Beste batzuek, A. Peña y Goñik esaterako, blekako joko modernoaren jaiotza pilotaleku honetan kokatzen du. Eta ezin da ahantzi euskal pilota blekaren eskutik jaio zela baieztatzen
|
dela
.
|
|
|
demokraziaren, justiziaren eta askatasunaren aldeko borroka da, giza eskubideen aldeko borroka, eskubide horiek zapalduta gelditzen baitira munduko biztanle gehienak txirotasunean eta bazterturik bizitzera beharturik daudenean. Azkenik, garapenerako, heziketarako eta bizimodu duin baterako behar diren oinarrizko baliabideen negoziaketa defendatzeko kanpaina
|
dela
azaltzen dute.
|
|
|
Juan Martin Elexpuruk berak zera dio «Euskal lizunkeriaren antologia»ren hitzaurrean: «Gauza jakina da erotika ez
|
dela
sekula gure literaturaren alderdirik aberatsena izan».
|
|
|
(...) Baita, lizunki laztantzen du andrearen eta mandemearen alua. Hau
|
dela
eta, edozein pertsona ikasik gogor egin behar die nafarrei».
|
|
|
Juan Bautista Agirre asteasuarra eta bere «Erakusaldiak». Zer
|
dela
eta hainbeste apaiz antologia erotiko batean. Elexpuruk azalpen sinple eta lojikoa eman digu:
|
|
|
Baina Lizarra Garaziko hitzarmenaz geroztik, joku arauak erabat aldatu dira gure artean. Hitzarmen honen eduki guztiz demokratikoa ez du inork zalantzan jarri, gatazka politikoari irtenbidea emateko metodoa guztiz demokratikoa
|
dela
ez du inork zalantzan jarri. Gatazka politikoari konponbidea aurkitzeko indarkeri mota guztien desagerketa eskatzen duela ez du inork ukatuko.
|
|
|
Orain
|
dela
20 urte esan omen zenuen emakumezkoek idatzitako literatura bakarrik irakurriko zenuela.
|
|
|
Ez du zerikusirik. Nik hitzaldietan eta, beti esaten dut gauza bat
|
dela
amets bat egitea, adibidez liburu bat amets bat da, eta gero dator psikiatra bat amets hori interpretatzera. Nik ametsa daukat, eta ez naiz egiten dudana interpretatzeko gai.
|
|
|
Geratu zaitezke gauean goizeko 4ak arte idazten, edo, maizago egiten dudana, goizeko 6etan jeiki eta lanean jarri. Ikasten duzu ere lan batek kale egiten dizunean beste bat sortzen
|
dela
. Tarteka igoal pentsatzen duzu:
|
|
|
Ez dut bandarik, baina izan nuen bai. Lur banda bat zen zentzu hoberenean, baina banda hori orain
|
dela
25 urte desagertu zen, eta harrez gero ez dut inongo bandarik izan. Inbidia pixka bat bai, zeren talde handitan elkartzen garenean bandak ikusten dituzu, are gehiago, ikusten duzu banda bakoitzak daukala padrino bat:
|
|
|
Haiek pertsona sentiarazten ninduten, eta hori eskertuko diet. Gero ez, geroztikan talde gehientsuenetan arraroa sentitu izan naiz, arraroa batez ere ez baduzu ahaleginik egiten arrarotasuna disimulatzen, eta nik ez dut ahaleginik egin. Orain
|
dela
urte mordo bat, adibidez, Galeusca batera joan nintzen Kataluniara idazle mordo batekin batera, eta Bartzelonan nire lankideen emazteentzat opariak erosi nituen. Baina ez bat, agian lau:
|
|
|
Nik horretan ez daukat zalantzarik. Baina ikusten dut jendearentzat makulua telebista
|
dela
. Jende askorentzat garrantzitsuagoa da telebista, dudarik gabe.
|
|
|
Irakaskuntzan erlijio gaia dela-eta deitu izan gaitu, eta guk erantzun ere bai. Erlijioaren gaia inportantea
|
dela
adierazi diogu; sinestunarentzat nahiz ez sinestunarentzat. Konferentzia Episkopalaren tesiak defenditu ditugu eta bere tesiak ere bai.
|
|
|
Arazoaren muina eta giltzarria puntu amankomun bat bilatzean datza. Kontuan hartu behar dugu euskal gizartea ez
|
dela
euskal nazionalista, anitza dela, eta espainol nazionalismoa gero eta oldarkorragoa izango dela. ETAren indarkeria desagertzen joaten den neurrian espainiar oldarkotasuna haundituz joango da.
|
|
|
Arazoaren muina eta giltzarria puntu amankomun bat bilatzean datza. Kontuan hartu behar dugu euskal gizartea ez dela euskal nazionalista, anitza
|
dela
, eta espainol nazionalismoa gero eta oldarkorragoa izango dela. ETAren indarkeria desagertzen joaten den neurrian espainiar oldarkotasuna haundituz joango da.
|
|
|
Arazoaren muina eta giltzarria puntu amankomun bat bilatzean datza. Kontuan hartu behar dugu euskal gizartea ez dela euskal nazionalista, anitza dela, eta espainol nazionalismoa gero eta oldarkorragoa izango
|
dela
. ETAren indarkeria desagertzen joaten den neurrian espainiar oldarkotasuna haundituz joango da.
|
|
|
Bere burua Fernando Katolikotzat duen Aznarrekin hitz egitea zaila da. Espainiar eskumaren defendatzaile sutsua
|
dela
erakutsi digu Aznarrek. Aznar espainol nazionalista gisa ari da.
|
|
|
Harrez gero, alderdi espainolistak jarri dira gure kontra. Biolentoen lerroetara pasa garela eta euskal nazionalismoa berdin biolentzia
|
dela
diote. Dena zaku berean sartu eta euskal nazionalismoa lurperatu nahi dute.
|
|
|
Dena zaku berean sartu eta euskal nazionalismoa lurperatu nahi dute. Finean, ohartu dira arazoa ez
|
dela
ETA, euskal nazionalismoa baizik.
|
|
|
Nik berriz Aznar ikusten dut irabazle. Almuniari esango nioke espainol ona
|
dela
, eta ez duela Espainiaren interesen aurka doan ezer egingo. Berak ere gu nazionalistak garela dio; haiek beren nazionalismoa defenditzeko bitarteko militarrak dituztelarik.
|
|
|
ETA desagertuko
|
dela
uste duzu?
|
|
|
Telebistaz gehien eskuz ezker paretan ikusten da eta gaur egun jokamolde horretan aritzen diren eskola guztiak bete egiten dira. Beste jokamoldeetan; palan, zesta puntan... egoera nahiko larria
|
dela
esan daiteke.
|
|
|
Horregatik portzentaia hauek. Estatu mailan garbi ikusten da gainera frontenisa gora ari
|
dela
egiten eta beste jokamoldeak behera.
|
|
|
Ezker paretakoa, eskuz, oso ondo dago. Nik uste garairik hoberena
|
dela
. Inoiz ez dute hainbeste kobratu pilotariek, inoiz ez da hainbeste ofizialtasun egon profesional mailan.
|
|
|
Eta ez telebistak bakarrik, kalean ere igartzen da. Kirolari buruz hitz egiten denean, futbolaren ondoren nik uste dut pilota izango
|
dela
hizpide. Hori duela hamabost bat urte galdu zen eta orain berreskuratu egin da.
|
|
|
Enpresen arteko harremanak onak dira, ez dago inolako arazorik. Garbi ikusten da gainera enpresen arteko elkarte bat sortuko
|
dela
eta ziur aski federazioa parte izango dela.
|
|
|
Enpresen arteko harremanak onak dira, ez dago inolako arazorik. Garbi ikusten da gainera enpresen arteko elkarte bat sortuko dela eta ziur aski federazioa parte izango
|
dela
.
|
|
|
Eta hori adibide bat besterik ez da. Gainera garbi ikusten da kirol honetan beti aldaketaren aldeko joera egon
|
dela
. Horregatik ditugu hainbeste jokamolde.
|
|
|
Beharbada aldaketarik sakonena trinketetan gertatu da. Kristalezko paretak egiten ari dira eta hori bai
|
dela
aldaketa sakona. Ikusle bakoitza bere tokian eserita dago, erosoago, telebistaz emateko ere hobeto...
|
|
|
Trinketarekin lan handia egin behar dugu Hegoaldean, guztiz ezezaguna baita. Kirol hau herrikoia egin nahi badugu, nik uste askoz errazagoa
|
dela
trinketa ezker pareta baino. Eskuz aritzeko pilotak askoz bigunagoak dira eta jokoa ere alaiagoa da.
|
|
|
Ikuskizuna guztiz desberdina litzateke erabiltzen diren pilotekin edo pilota bigunagoekin. Baina garbi dago gaur egun erabiltzen diren pilotekin oso oso kirol mugatua
|
dela
. Kaleko edozeinek ezin du jokatu.
|
|
|
Beste zerbait ere izango da, ikuskizuna galduko
|
dela
...
|
|
|
Joko gehiago egongo da aurreko koadrotan... Badirudi horren alde guztiok gaudela, baina gero praktikan hori ez
|
dela
gertatzen eta arazo asko sortzen direla ikusten duzu.
|
|
|
12 milioi etorkin ditu gaur egun biztanleria aktiboaren eta pasiboaren artean dugun proportzioarekin jarraitu ahal izateko. Horrek, inolako apaingarririk jarri gabe, produkzio sistema neurri handi batean etorkinengan oinarrituko
|
dela
esan nahi du. Europako Batasunaren kasuan, 2025 urtera begira egindako azterketaren arabera, 159 milioi etorkin dira, hau da, gaur egungo biztanleriaren% 40.
|
|
|
Euskal Herriko etorkin kopuruaren inguruan ez dago datu fidagarririk, ez baita gauza bera datu ofiziala eta erreala. Beraz, 40.000 etorkin inguru bizi
|
dela
esan dezakegu, 7.000 bat Iparraldean eta gainerakoak Hegoaldean. Espainiako Barne Ministerioaren datuek diote bizileku baimena duten 30.000 atzerritar bizi dela Hego Euskal Herrian.
|
|
|
Beraz, 40.000 etorkin inguru bizi dela esan dezakegu, 7.000 bat Iparraldean eta gainerakoak Hegoaldean. Espainiako Barne Ministerioaren datuek diote bizileku baimena duten 30.000 atzerritar bizi
|
dela
Hego Euskal Herrian. Iparraldean, berriz, bizileku baimena 7.000 etorkinek dute; hauetatik 2.000 Espainiako Estatutik etorriak eta gainerakoak gehien bat magrebtar eta portugesak.
|
|
|
Bestalde, arestian esan bezala orduko eta gaur egungo egoera politiko eta sozialen arteko aldaketak nabarmenak izan dira. Aldaketok, Euskal Herriaren normalizazioa bilatzen badute, hizkuntz normalizazioa barne
|
dela
, ez ote dauka, bada, euskalgintzak horretan zeresanik?
|