|
2001
|
|
|
Eraikuntzaren kostua 43.000 milioi pezetakoa izango da, eta lanak burutzeko epea 27 hilabetekoa. Proiektu horren barruan, nabarmentzekoa da Mecanica
|
de
la Peñak azpikontrataziorako akordioa duela Babcock Wilcoxekin eta, Urdulizen kokatutako enpresa horren etorkizuna zalantzan dagoenez, Eusko Jaurlaritzaren Industria Sailak bere egoera lehenbailehen argitzeko eskatu zuela.
|
|
|
ez dira ugariak, baina bai oso interesgarriak, koben fenomenoa ulertzen laguntzen baitute, kronologia eta funtzionalitatea argituz. Motahonetako inskripzioak Arabako Kruzia, NS
|
de
la Peña eta 4, Las Gobas eta 6 eta Santorkaria kobetan ezagutzen dira; baina interesgarrienakLas Gobas dira.
|
|
2002
|
|
|
Horrela, Euskal Herriko ekipamenduko ondasunen sektorea, funtsean, Bizkaian kokatutako bi enpresa handitan dago oinarritua: bata Mecanica
|
de
la Peña (Mecapeña), Urdulizen kokatua, eta bestea garai bateko BW, orain multinazional aleman baten eskuetan (Babcock Borsig), eta Trapagaranen kokatua, Ezkerraldean. Bi enpresek orain baino askoz enplegu gehiago izan dute beren historia luzean, baina krisiek, pixkana, enplegua kendu egin dute.
|
|
|
1997), Lertxundik berak liburuak izandako oihartzun eskasaz harrituta zegoela zioen. Zorionez, espainierara itzuli izanari esker, kritikak testua berriro aztertu ahal izan du, eta L.
|
de
la Peñak El Paísen() idatzitako iruzkinean agertzen diren laudorioek, esaterako, erakusten dutenez, eleberria harrera ona izaten ari da.
|
|
|
Padro Ubedak susmoa du epilepsia pazienteei ematen zaien arreta “ez dela zuzena”, “Administrazioak baliabideak modu desberdinean banatu dituelako, eta horrek asistentziaren kalitatea okerragoa dela”. Bestalde, SENeko kide den Pilar
|
de
la Peña doktoreak dio patologia horrek arreta “diziplina anitzekoa” behar duela, eta gogorarazten du: “hamar paziente epileptikotik zortzik beren gaixotasuna kontrolatzen dute tratamendu farmakologiko egoki baten bidez, eta horrek bizitza normala izatea ahalbidetzen die, nahiz eta muga batzuk izan”.
|
|
2003
|
|
|
Izenez zerrendatzen hasita, ondoko sektore hauek aipatu behar ditugu: gasaren sektorea, zeinetan Naturcorp euskal enpresa publikoa Asturiasko HidroCantabrico enpresa pribatuari saldu baitiote duela gutxi; eta ondasunen ekipamenduen sektorea, zeinetan, antzina ez dela desagertu den Mecanica
|
de
la Peña ez ezik, Babcock Wilcoxen berehalako likidazioa baitugu ate joka.
|
|
|
Mecanica
|
de
la Peña enpresaren kasuan, alde batetik ondasunen ekipamenduko sektorearen krisi orokorra eduki behar da kontuan, baina, horrez gainera, enpresa horrek bizialdiko hainbat garaitan pairatu duen gestio txarra ere hartu behar da aintzat. Babcock Wilcox enpresarekin batera, ondasunen ekipamenduko sektoreko bandera ontzia izan da Euskal Herrian.
|
|
2004
|
|
|
Seigarren kilometroan" Virgen
|
de
la Peña 8" dioen seinalea dago. Errepidea utzi eta ezkerretik irteten den lurrezko pista batetik segi dugu.
|
|
|
Gorantz lehendabiziko kilometroa egin aurretik bidegurutzea topatuko dugu, jarraitu erdiko pistatik. Ezkerrera Virgen
|
de
la Peñara oinez igotzeko bidezidorra abiatzen da.
|
|
|
Hamargarren kilometrotik aitzinera aldapa asko gogortzen da eta zati malkartsuenetan hormigoizkoa da bidea. Hamaikagarren kilometroa pasatakoan bidegurutzea dago, Virgen
|
de
la Peñara iristeko ezkerretik jarraitu behar da. Ermitara ailegatzeko indarra, edo gogoa, ahitu zaionak eskuinetik segi eta berehala, 500 metrora, harrapatuko du mendi lepoa.
|
|
|
Virgen
|
de
la Peñatik begira
|
|
|
Virgen
|
de
la Peñatik dagoen panoramika itzela da. Ermitaren atzealdean zelaia harkaitzek mugatzen dute.
|
|
2005
|
|
|
Moraza, Egaña, Ortiz de Zárate, Apraiz, Iparraguirre, Delmas, Manteli, Martinez, Michel, Ormaeche, Rodriguez Ferrer, Soraluce, Velasco, Lacalle, Ruiz
|
de
la Peña, Salvatierra, Arrese, Alzola, Alcarraz, Manterola, Lizarralde, Arana, Roure, Sagredo, Umarán, Lasala, Mayora, Sagarminaga, Ascárraga, Oloriz, Lezama, Iradier, Villavaso, Baraibar, Arbulo, Campion, Ozamiz, Iturralde, Enciso, Montoya, Abadie, Trueba, Becerro, Herran.32
|
|
|
Mecanica
|
de
la Peña lantegi zaharra 24 ordutan, askoz jota, desalojatzeko agindua jaso dute eguerdiko aldera Igeltsera gaztetxekoek, Ertzaintzako kidek eskura emanda. Sopela eta Urdulizko gazteak batzen dituen Sopelako Gazte Asanbladako kideek UKBERRIri adierazi diotenaren arabera, agiria" Mecanica de la Peñako antzinako pabilioiak okupatzen duten jaun andreei" zuzenduta dago eta bertan apirilaren 25ean emandako agiriaren espedientearekin jarraitzen da, Mecanica berreskuratzearena, alegia.
|
|
|
Mecanica de la Peña lantegi zaharra 24 ordutan, askoz jota, desalojatzeko agindua jaso dute eguerdiko aldera Igeltsera gaztetxekoek, Ertzaintzako kidek eskura emanda. Sopela eta Urdulizko gazteak batzen dituen Sopelako Gazte Asanbladako kideek UKBERRIri adierazi diotenaren arabera, agiria" Mecanica
|
de
la Peñako antzinako pabilioiak okupatzen duten jaun andreei" zuzenduta dago eta bertan apirilaren 25ean emandako agiriaren espedientearekin jarraitzen da, Mecanica berreskuratzearena, alegia. Aldiz, gazteek aurreko agiriari jarritako helegiteari buruz ez da ezer aipatzen.
|
|
2006
|
|
|
Askoz ere ikusgarriagoa da, ordea, San Juan
|
de
la Peña, harkaitzaren kontra eraikitako monasterio magikoa. Granitozko txapelak babesturiko zenobio honetan, Erdi Arora itzuli zareten sentsazioak hartuko zaituzte.
|
|
|
Aldapetan pedalei ondo eraginez gero, Aisako itzulia eman dezakezue bizikletan Guasillotik abiatu eta Castiellotik itzulita. Edo San Juan
|
de
la Peñara joan, Oroeleko mendatetik edo Santa Cruz de la Serosetik.
|
|
|
Sagastiak garrantzitsutzat jotzen dira alde atlantiarrean, non laboreak ez ziren nahikoa hazten eta mahastiak ere antzera. ...ematea ohikoa zen, antzera gertatu baitzen Eneko Lopez eta bere emazte Todak Busturi Axpeko Andre Mariaren emanaldia 1051n Arabako Gartzia apezpikuari egitean, bizi zen artean, zeren ondoren Donemiliaga Kukullako monasterioari eman behar baitzion (lurrekin, arrantza egiteko lekuak eta eman zizkion131); edo San Salbatore Olazabalgoa, Lezon, 1025ean Gartzia Azenaritz eta bere emazte Gailak San Juan
|
de
la Peñako monasteriroari emanaldia egitean ageri den moduan132 eta abar.
|
|
|
Abadia handi horien artean, Errioxan kokaturiko Naiarakoa edota Donemiliaga Kukullakoa nagusiak ziren arren, Burgosko mendietako Oña monasterioa, Nafarroa Garaiko Leire, eta, Aragoi Garaiko San Juan
|
de
la Peñakoa ezin ditugu ahantzi. Izan ere, horiek guztiek X., XI. eta XII. mendeetan zehar indarra hartu zuten euskal lurraldeetan, eta nolabait, esparru geografiko horren banaketa gauzatu zuten, gaur egungo hiru probintziak orduko eragin esparruetan mugatuz:
|
|
|
Enkarterri Oñako monasterioaren pean, Araba eta Bizkaia nuklearra, gaur egungo Bizkaia, Enkarterri eta Durangaldea salbu? Donemiliaga Kukullakoaren menpe, eta, azkenik, Gipuzkoa, Leire eta San Juan
|
de
la Peñakoaren artean banatua.
|
|
|
–Albarus Uelegie? (Gil, Moralejo, Ruiz
|
de
la Peña, 1985: 158).
|
|
|
Diotenez, gainera, apezpiku, guztiak? daude dokumentaturik kronikatik kanpo, baina ez diote non edo nondik atera duten informazioa; diotena da, hamabi direla, zenbaki sinbolikoa oso, beraiek ere baieztatzen dutenez (Gil, Moralejo, Ruiz
|
de
la Peña, 1985: 93), berez esanguratsua dena.
|
|
|
Hierarkia berria ezarri zen elizen artean, mendeko dekaniaren123 eta haien gaineko monasterioen artean. Batzuk kanpoko handietara emanak izan ziren (Donemiliaga Kukulla, San Juan
|
de
la Peña), nahiz eta horien zerga batzuk bertako monasterioen esku geratu ziren (Busturi Axpeko Andre Maria); eta, azkenik, besteek jabego pribatuen esku jarraitu zuten (nekazari komunitateen zein jaunen esku nahiz erregearen esku). Hori egiteko edo bideratzeko modua izan zen eliz betebeharrak gune batzuetan pilatzea (sakramentuak banatzeko eskubidea, apaizak izendatzekoa, zergak eta emanaldiak jasotzekoa?), hots, nobleen esku zeuden elizetan pilatzea.
|
|
|
Bermeo (1236): Lurraldea XI. mendean aipaturik ageri zaigun arren San Juan
|
de
la Peñara egindako emanaldietan (1051n Vermeio gisa180), hiribilduaren fundazioa 1236an izan zen Lope Diaz Harokoa II.ak eta bere emazte Urrakak Logroñoko forua emanez. Dokumentua ez da gorde, 1285ean haien ilobaren berrespenaren bidez ezagutzen da (Labairu,:
|
|
|
araututa. San Juan
|
de
la Peñari emana izan zen pixkanaka 1034tik. Gaztelua erregeak jarritako tenenteek eduki zuten.
|
|
2008
|
|
|
14 haitzulok osatzen zuten: Tito Bustillo, Peña de Candamo, Llonín eta el Pindal, Asturiasen; Chufín, Hornos
|
de
la Peña, El Castillo, La Pasiega, Las Monedas, Pendo, La Garma eta Covalanas, Kantabrian, eta Santimamiñe eta Ekain, Euskal Herrian. Joan den otsailean, Unescori aholku ematen dion kontseiluak Asturiasi, Kantabriari eta Euskal Herriari iradoki zien beste hiru aztarnategi sar zitzatela proposamenean:
|
|
|
Zuzendari Berriak sailean lau jakinarazi dira. Gabriel Velazquezek Amateurs aurkeztuko du; Chema
|
de
la Peñarekin batera filmatutako Sud Express 2005eko Sail Ofizialean aurkeztu zuen. Filmean bere ama galtzen duen Blanca eta lana utzi behar duen 65 urteko Julio elkartu egiten ditu Velazquiezek, bakardadea uxatzeko, ustez aita semeak direla aitzakiatzat erabilita.
|
|
|
Dream Team aren ardatza. Bere altzoan, Ivan
|
de
la Peña, Celades, Gerard eta Garcia anaiak hazi ziren. Baina ibilbide laburra izan zuten Bartzelonan.
|
|
|
" Gure esku ez ziren arazoengatik aldatu behar izan dugu", kultur iturri leioaztarrek adierazi dutenez. Tonky
|
de
la Peñak Madrilen fundatu zuen bere taldea, 80ko hamarkadan, eta gauero gauero bere lekua egitea lortu zuen blues klubetan. Era berean, nazioarteko bluesmen handiei lagundu die, esate baterako, Carey Bell, Louisiana Red eta Charlie Musshellwhiteri, eta artista horiekin hainbat kontzertu eta jaialditan jo du.
|
|
|
Hamarraldi bitan zehar blues eskola garrantzitsua izan da, eta musikari handien hazitegia ere izan da; horien artean aipagarri dira Ñaco Goñi aho soinu jotzailea, taldearen aurreneko garaietako kidea, Francisco Simon gitarra jotzaile bikaina eta gerora taldeko kide izan zirenak, Marcos Coll aho soinujolea eta Adrian Costa gitarra jotzailea, biak ala biak egun Los Reyes del KO taldeko kide direnak, Luca Frasca organo jotzailea eta Paul Larnaudie baxu jotzailea. Tonky
|
de
la Peñak ez dio lan egiteari utzi, hainbat proiektu ditu esku artean, eta aldiro aldiro jaialditan parte hartzen du Raimundo Amadorrekin batean, Cambaya Blues Reunion delakoan, zeinetan Mingo Balaguer aho soinujole sevillar handiak eta Francisco Simon gitarra jotzaileak parte hartzen duten. Gainera, birak egiten ditu Espainian eta Frantzian Nico Wayne Toussaint abeslari eta aho soinujole bikaina eta Charles Pasi talentu handiko gaztea lagun dituela.
|
|
2010
|
|
|
Honenbestez, Cristina Gonzalez, Blanca
|
de
la Peña, Martin Fiz eta Juan Antonio Ordoñana Kontrol Batzordeko kide berriak izango dira.
|
|
|
Joan Bataiatzailearen omenez eraikitako eliza X. mendekoa da eta agidanez jatorri tenplarioa du. 1.053an urtean Eneko Lopez Bizkaiko Jaunak dohaintzan eman zion San Juan
|
de
la Peñako Zianno fraideari.
|
|
|
Bizkaian, honako hauek jo izan dira neomediebalismoaren lehenengo adibidetzat: Santa Ana ermita(), Pedro Belauzarán arkitektoak Areetan eraikia; Santurtziko Hijas de la Cruz ikastetxeko kapera (1869), egile ezezagunekoa; eta Portugaleteko Epalza jauregiko kapera(), Francisco de Oruetak egin zuen baina desagertu da, dagoeneko (Pérez
|
de
la Peña, 2004: 39).
|
|
|
Pérez
|
de
la Peña, G. (2004): Bizkaiko Eliz Arkitektura Garaikidea Erromantizismotik Mugimendu Modernora, Eliz Museoa, Bilbo.
|
|
|
1, 2, 3, zure WebQuest: Francisco Muñoz
|
de
la Peña irakasleak sortutako on line sorgailua, Siglo XXI Teknologia Gelako kolaboratzailea. Zunal.com:
|
|
2011
|
|
|
2 Bosturi izena 1070eko dokumentu baten agiri da, Hueskaren ipar sartaldean dagoan San Juan
|
de
la Peña monastegian: Sanxo Unnuz de Bosturia.
|
|
|
Garai honetakoa da baita ere Nafarroako Erregeen jauregia. Lizarrako elizak San Juan
|
de
la Peñako monasterioaren agindupean egon ziren urte askotan eta egoera horrek tirabira ugari sortu zuen Nafarroako eta Aragoiko agintarien artean. Lizarrako elizek, mendeetan zehar, aldaketak jasan dituzte.
|
|
|
2(?? los enemigos corsarios y ultimamente en el dia de aier el mas atroz, pues desembarcaron en el santuario de San Juan
|
de
la Peña de la anteyglesia de San Pelaio de Baquio, jurisdicion de esta villa, y lo saquearon y roba ron siendo la hora de las ocho de la mañana; vien que la plata y vasos sagra dos se aseguraron trasladandolos en el dia anterior, en la parroquial de San Pelaio, temiendo con probable fundamento la egecucion de este atentado. Se dieron las mas prontas providencias, acudiendo gente armada a aquel san tuario, con la fusileria y peltrechos de la casa consistorial de esta villa, y aun la de Baquio hizo un recio fuego para impedir, como impidieron a las dos lanchas enemigas el llevarse dos navios cargados, que vararon en aquel are nal. Los dias anteriores apresaron tres con cargas de mucho valor en esta cercania.
|
|
|
3(. Memoria y razon del gasto que se origino el dia beinte y nuebe de Abril, que entraron en la ermita de San Juan
|
de
la Peña los ingueleses y con jente, que asistieron con orden del señor alcalde y sindico de esta noble billa es segun se sigue: quarenta y ocho azumbres de clarete que se gastaron de refres co entre nobenta y seis hombres, que fueron al asistimiento y socorro del san tuario de San Juan de la Peña a defender de los enemigos Garnesis??) (BEUA) (31 orr.) (1782.04.29)
|
|
|
3(. Memoria y razon del gasto que se origino el dia beinte y nuebe de Abril, que entraron en la ermita de San Juan de la Peña los ingueleses y con jente, que asistieron con orden del señor alcalde y sindico de esta noble billa es segun se sigue: quarenta y ocho azumbres de clarete que se gastaron de refres co entre nobenta y seis hombres, que fueron al asistimiento y socorro del san tuario de San Juan
|
de
la Peña a defender de los enemigos Garnesis??) (BEUA) (31 orr.) (1782.04.29)
|
|
2012
|
|
|
San Juan
|
de
la Peñatik doan Kataluniako Done Jakue Bideak 500 erromes baino gutxiago ditu urtean, eta Bide Frantsesak, berriz, 130.000 urtean. Hala ere, aterpetxeen sarea egokia da.
|
|
|
Bulegoan jasotako erromesak 67.473 dira dagoeneko, eta kopuru hori 2011koa baino askoz handiagoa da. Ibilbide batzuk sendotuak baino sendoagoak dauden bitartean, beste batzuk, hala nola San Juan
|
de
la Peña eta Lleida eta Zaragozako bide katalanak, Hego ekialdeko eta Levanteko eta El Salvadorreko bideak, 80ko hamarkadaren bukaeratik Bidearen Lagunen Elkarteek egindako lan eta ikerketetatik sortuak, publiko handirantz pausoz azaleratzen hasten dira. EROSKI CONSUMER oinez ibili da aurten eta 2011n Camino Catalán, San Juan de la Peñatik. Bide honek Montserrateko (Bartzelona) abadia Santa Cilia de Jacarekin (Huesca) lotzen du, Aragoiko Bidearekin elkartzen den puntua.
|
|
|
Ibilbide batzuk sendotuak baino sendoagoak dauden bitartean, beste batzuk, hala nola San Juan de la Peña eta Lleida eta Zaragozako bide katalanak, Hego ekialdeko eta Levanteko eta El Salvadorreko bideak, 80ko hamarkadaren bukaeratik Bidearen Lagunen Elkarteek egindako lan eta ikerketetatik sortuak, publiko handirantz pausoz azaleratzen hasten dira. EROSKI CONSUMER oinez ibili da aurten eta 2011n Camino Catalán, San Juan
|
de
la Peñatik. Bide honek Montserrateko (Bartzelona) abadia Santa Cilia de Jacarekin (Huesca) lotzen du, Aragoiko Bidearekin elkartzen den puntua. Guztira 325 kilometro, 1127 kilometro Santiagoraino.
|
|
|
Guztira 325 kilometro, 1127 kilometro Santiagoraino. Associació d´Amics dels Pelegrins a Santiago – Bartzelona elkarteak gidatuta, 1992an hasi ziren Tàrregatik San Juan
|
de
la Peñara doan bidearen bultzatzaileak, etapa bakoitzaren trazadura GPSrekin grabatu da, altimetria egiteko, eta berrehun mapa atera dira. Horietatik informazioa zabaldu daiteke.
|
|
|
Donejakue Bideko beste ibilbide batzuek ez bezala, aterpetxe horiek guztiek urte osoan irekitzen dituzte ateak. Kataluniar Bidea San Juan
|
de
la Peñatik egiteak (bi astetan osa daiteke, batez beste, 23 kilometro egunean) 31 euroko kostua dakar egunean, luxurik gabe, baina premiarik gabe, elikadura osasungarria bermatuz. Hori askotarikoa, osoa eta egindako ahaleginaren araberakoa izango da, kostu hauen arabera:
|
|
|
Zer eskaintzen du EROSKI CONSUMER Santiago Bideari buruzko Gida Praktikoak? Bide Frantsesaren etapa eta aterpetxe guztiak, Aragoiera, Portugesa Tuitik, Primitiboa, Iparrekoa, Zilarraren Bidea, Sanabresa, Barnealdeko Euskal Herria Irundik Santo Domingo de la Calzadaraino, eta epilogoa Fisterrara eta Muxiara, eta San Juan
|
de
la Peñak Kataluniarako Bidean argitaratu berri du. Altimetria, ibilbidearen deskribapena, aholkuak, argazkiak eta jardunaldi bakoitzean ikusi eta zer egin.
|
|
2013
|
|
|
Zer eskaintzen du EROSKI CONSUMER Santiago Bideari buruzko Gida Praktikoak? Bide Frantsesa, Aragoiera, Portugesa, Baztanesa, Iparraldeko Bidea, Primitiboa, Barneko Euskal Herria, Zilarraren Bidea, Sanabriako Bidea, Katalana San Juan
|
de
la Peñatik eta Epilogoa Fisterrara eta Muxiara. Etapa bakoitzak bere altimetria, ibilbidearen deskribapena eta horietako bakoitzean zer ikusi eta zer egin adierazten duen atal bat ditu.
|
|
|
Hamar urtez eutsi zion Francisco Jose de Arroitak ere (1752?), eta, erretiratu zenean, 1796an, Lasuenen hitzetan esanda," egindako ahaleginengatik leher eginda eta ahituta zegoen". Domingo Carranzak(), berriz, zortzi urte zeramatzan Kalifornian, Aita Tomas
|
de
la Peña Sarabiari honela idatzi zionean, 1806ko otsailaren 26an: " Hemendik alde egiteko asmoa dut bi urte barru".
|
|
|
Landaetak Tomas
|
de
la Peñari San Fernando Kolegiora idatzitako gutunak liburuxka batean jasota daude (Noticias acerca del puerto de San Francisco). Fraideak osasun kontuak aipatzen ditu gutun horietakoren batean.
|
|
|
Baina Tomas
|
de
la Peñari, misioetako prokuradoreari, zuzendutako gutunak dira, eta misioaren gobernu materiala dute hizpide gehienetan. Besterik denean, bidenabar aipatzen da.
|
|
|
Frai Junipero Serra etorri zitzaien San Carlos Borromeo de Carmelo misio hurbiletik, San Franciscon fundatzekoak ziren bi misioetarako izendatutako lau fraideekin: Francisco Palou, Jose de Murguia, Pedro Cambon, eta Tomas
|
de
la Peña.
|
|
|
Martxoaren 13an Junipero Serra eta Pablo Jose de Mugartegui frantziskotarrak San Diegon utzi, eta handik aurrera Aita Gregorio Amurrio izan zen kapilau Monterreyraino. Maiatzaren 9an heldu zen fragata hara, eta ekainaren 11n iparralderantz jarraitu zuen, frai Juan Crespi eta frai Tomas
|
de
la Peñarekin. Perezek ipar latitudeko 60° raino iritsi behar zuen, Antonio Mari' a Bucareli y Ursua erregeordearen aginduen arabera, baina 54° ra heldu orduko itzuli egin zen.
|
|
2014
|
|
|
Baina, denborarekin, gauzak aldatuz joan ziren. Eta egun batean, bere burua nolanahi izendatzeko zuèn eskubideari lotuz, izen aldaketa planari ekin eta don Pedro
|
de
la Peña deitzea erabaki zuen. Peter Plan, beraz, Pedro Aizcorretaren ezizena zen, oposizioak eta herri xeheko herritar xume anitzek ahoz aho erabiltzen zutena:
|
|
|
Getxora Julie Guravich kantari kanadarrarekin eta luxuzko hainbat laguntzailerekin etorriko da: Big Mama Montse abeslaria, Tonky
|
de
la Peña gitarrista, Mingo Balaguer harmonika jolea eta Roberto Somoza saxofonista.
|
|
2015
|
|
|
«Ez ziguten ateratzen utzi». Valeriano
|
de
la Peña Espainiako poliziak eta haren seme Miguel Jose de la Peñak hil zuten Berrueta, tiroz. Familiak ezin zuen sinetsi:
|
|
|
«Ez ziguten ateratzen utzi». Valeriano de la Peña Espainiako poliziak eta haren seme Miguel Jose
|
de
la Peñak hil zuten Berrueta, tiroz. Familiak ezin zuen sinetsi:
|
|
|
Egunero oroitzen da bere aita Angelekin; baina heriotzaren urteurrenaren inguruan, biziago gogoratzen du gertatutakoa. Atzo 11 urte bete ziren Valeriano
|
de
la Peña Espainiako poliziak eta haren seme Miguel Josek Berrueta tiroz hil zutela, haren okindegian, Iruñeko Donibane auzoan. Han egin zioten omenaldia iluntzean.11 urte igaro dira zure aita hil zutela.
|
|
|
X. mendetik aitzina, Leire, Irantzu, Iratxe, Donemiliaga Kukula, San Salvador de Oña, San Juan
|
de
la Peña eta Saint Jean de Sorde ko monasterioetako liburu zaharretan, eta XIV. mendeko Zuberoako zentsuko eta Nafarroako Foru Orokorreko onomastikan aurkitzen da informaziorik gehiena euskararen historiarako. Aipatu monasterio horiek gainera, Donejakue bidean zeuden kokatuta eta horrela erromes batzuek beren ibilbidean idatzitako hiztegitxoek ere (Aimeric Picaud-ek XII. mendean eta Koloniako Arnold von Harff ek XVI.aren bukaeran) euskararen zenbait hitzen berri ematen dute.
|
|
|
Egileak: Nonny
|
de
la Peña eta Peggy Weil, kazetaritzaren eta artearen eremuan murgiltzen ziren, hurrenez hurren, eta unibertsitatean lan egiten zuten. Instalazio bat eraikitzea proposatzen zuen ideia originalak, baina arte zentro batean egon beharrean, mundu birtualean agertuko litzatekeena.
|
|
|
Nonny
|
de
la Peña egilekideak murgiltze kazetaritza (Immersive journalism) izendatu du albisteak hedatzeko modu berri hau: «Albisteak ekoizteko modua, non jendeak lehenengo pertsonan esperimentatzen duen albisteetan azaldutako gertaera edo egoera[...] albistea irudikatzen duen eraikitako agertoki birtualean zinez sartzen da parte hartzailea, normalean avatar26 digital baten bidez» (De la Peña et al, 2010:
|
|
|
2013an
|
de
la Peña eta Weil-ek mundu birtualean garatutako instalazio birtuala Unity3D bideo-joko interaktiboak diseinatzeko plataforman berregin zuten28 Bertan, jokalariak lehenengo pertsonan bizi dezake esperientzia interaktiboa, SL plataforma birtuala erabili barik. Horrez gain, arte zentroetan ere erakutsi da proiektua, instalazio moduan.
|
|
|
Izan ere, Nonny
|
de
la Peñaren azken proiektua: Project Syria (2015) errealitate birtualerako eginda dago.
|
|
|
Zer aurki dezakezu Santiago Bideko EROSKI CONSUMER gidaliburu praktikoan? Bide Frantseseko, Aragoiko, Iparraldeko, Primitiboko, Euskal Herriko, Baztango eta Baztango gidak, Katalana, San Juan
|
de
la Peña, Zilarraren Bidea, Sanabrés Bidea, Portugesa, Ingelesa Bidea Fisterrara eta Muxiara, eta gaur San Salvadorreko bidetik. Gida bakoitzak etapa guztiak barne hartzen ditu, bakoitza bere aterpetxeekin, jardunaldi bakoitzaren mapekin eta altimetriarekin, argazkiekin eta ibilbidearen deskribapen xehatuarekin.
|
|
2016
|
|
|
Maialen
|
de
la Peña
|
|
2017
|
|
|
Burruka librea be modan egon zan sasoi baten. Orduan Jose Zuazua" León
|
de
la Peña" zan famatua, baina oso zatarra zan, zikina. Ikusita daukat, areroiari uleak zapaldu eta gorputza astintzen.
|
|
|
Nicolás Vicario
|
de
la Peñak, El Noble y Leal Valle de Carranza lanean, 1874an azken hartza ehizatu izanaren berri eman zuen. Urte hartan, plantigradoak hondamendi handiak eragin zituen Pandoko herritarrek Rojamanillos eta Llarao inguruetan zituzten erlategietan, eztia jateko asmoz enborrak botatzean.
|
|
|
Jon
|
de
la Peña
|
|
|
Sarda maiorra izan zen apirilaren 25ean Soto la Marina herrira aurrena heltzen, eta hango abadeak, frai Manuel Maria
|
de
la Peña Solak, ongietorria eman zien prozesio txiki bat antolaturik eta ezkilak joz. Baina, ahal izan zuenean, ezustean, herritik alde egin zuen, ez baitzen etorri berriez fio.
|
|
|
Arredondoren aburuz, frai Servando beste inor baino arriskutsuagoa zen, hiztun eta limurtzaile ona zelako. Soton zegoela, Servando saiatu zen hango apaiza, frai Manuel
|
de
la Peña, bere aldera eramaten hitz" ofensivas d los oydos piadosos" esanez; herriko jendea aholkatu zuen zergarik eta hamarrenik ez ordaintzera, ez Elizari, ez erregeri, zerga horiek apezpikuen nahikeriak asetzeko baino balio ez zutelako. Frai Servandok baieztatzen zuen apaizek ez zutela botorik egin behar, apezpikuak herri xeheak izendatu behar zituela eta ez erregeek edo aita santuek, eta, azkenean, ardorik izan ezean meza pattarrez esan ahal zela, hala egin baitzuen.
|
|
2020
|
|
|
Bizkaiko adinekoen zaintzari begirada kritiko bat) liburua plazaratu berri dute Babestu eta Pentsionistak Martxan elkarteek. Oinarrizko ideia baten gainean egin dute azterketa hori, Enrique
|
de
la Peña familia mediku eta Babestuko kideak azaldu duenez: «Gizarte zerbitzuez hitz egitean, laguntzez hitz egitea saihestu behar dugu:
|
|
|
Halako egoitzen kudeaketarekin kritiko mintzatu izan da Babestu elkartea, eta Enrique
|
de
la Peñak nabarmendu du kezka dutela zerbitzuen pribatizazioarekin: «Zaintzaren ikuspegi ekonomizista erabiltzea mehatxu bat da adinekoen baliabideetarako».
|
|
2021
|
|
|
Hitzarmena aurki sinatuko dute Nafarroako Lurralde Kohesiorako kontseilari Bernardo Cirizak eta Arabako Foru Aldundiko Bide Azpiegituretako eta Mugikortasuneko foru diputatua den Mª Blanca
|
de
la Peñak. Horrela, hitzarmenaren bitartez, administrazio bakoitzak planifikatu eta hobetu ahal izango du bidaiarien errepide bidezko garraio publiko erregularraren zerbitzua, bertako bizilagunen mugikortasun premiak kontuan hartuta.
|
|
|
Valeriano
|
de
la Peña guardia zibila kaleratu zen, ofizioko pistola hartua, eta Berruetarengana jo; harekin zuen Miguel semea, labana batez armatua. Bien artean tirokatu, jo eta Angel Berrueta hil zuten.16
|
|
2022
|
|
|
Sizilian Cappa andere noblearekin ere seme bat ukan zuen, Juan Alfonso de Navarra(), San Juan
|
de
la Peñako abade izanen zena, baita Huescako apezpiku ere.
|
|
|
Abuztuan murgilduta, beste zenbait kirol ekimen ditu begitan txirrindularitza elkarteak orain. Batetik, Asturiaseko Candamo herrira joango dira La Cueva
|
de
la Peña igoeran parte hartzera, eta bestetik, Arabako Opakuako igoeran ere izango dira aiaraldearrak.
|
|
|
Clunyra ikasle igorri dituen fraide batzuen arartez, beneditarren erreforma San Juan
|
de
la Peñan sartu du. Eta laster, Clunyko abade handia, Odilon, gomitaturik, Leireko erret arranotegi sakratutik delako erreforma Santiagorako biderat hegaldaraziko du.
|
|
|
Urdaibai estuario/ bokaletik hurbil ongi kokatua, Bermeoko hiria, ofizialki 1236 urtean sortua foru batekin, 1051 urtetik dokumentatua dago San Juan
|
de
la Peñako pergamino zahar batean. Bizkaiko hiriburu izendatua egon da 1476 urtetik 1602a urtera.
|
|
|
Oro har, Antso Handiak gerla guti egin du bere denborakotzat. Aldiz kulturaren garapena lagundu du handizki, bereziki beneditarren erreforma hedatuz aita Odilon Clunyko abadearen lagungoarekin, San Juan
|
de
la Peñako eta Leireko arranotegi sakratuetarik abiatuz. Horretarako, fraide batzuk ikastera bidali ditu lehenik Clunyko ama etxera.
|
|
2023
|
|
|
Bi egun lehenago, Al Qaedak atentatu bat egin zuen Madrilen —193 lagun hil ziren, eta milaka zauritu—, baina, hauteskundeen testuinguruan, PPk ETAri egotzi zion hura, nahiz eta frogek kontrakoa adierazi. Horiek horrela, Valeriano
|
de
la Peña poliziaren emazteak, Pilar Rubiok, ETA atentatuarekin lotzen zuen kartel bat jarri nahi izan zuen Berruetaren okindegian. Hark uko egin zion, eta, ondoren, De la Peña eta haren seme Miguel Jose de la Peña okindegira joan ziren; labankadaz eta tiroz hil zuten Berrueta.
|
|
|
Horiek horrela, Valeriano de la Peña poliziaren emazteak, Pilar Rubiok, ETA atentatuarekin lotzen zuen kartel bat jarri nahi izan zuen Berruetaren okindegian. Hark uko egin zion, eta, ondoren, De la Peña eta haren seme Miguel Jose
|
de
la Peña okindegira joan ziren; labankadaz eta tiroz hil zuten Berrueta. Epaimahaiak ebatzi zuen arrazoi ideologikoengatik hil zutela okina, eta Nafarroako Auzitegi Nagusiak hogei urteko zigorra ezarri zion Valeriano de la Peña poliziari, eta hamabostekoa Miguel Jose de la Peña semeari.
|
|
|
Hark uko egin zion, eta, ondoren, De la Peña eta haren seme Miguel Jose de la Peña okindegira joan ziren; labankadaz eta tiroz hil zuten Berrueta. Epaimahaiak ebatzi zuen arrazoi ideologikoengatik hil zutela okina, eta Nafarroako Auzitegi Nagusiak hogei urteko zigorra ezarri zion Valeriano
|
de
la Peña poliziari, eta hamabostekoa Miguel Jose de la Peña semeari. 2014ko apirilaz geroztik, baldintzapean aske da Miguel Jose de la Peña.
|
|
|
Hark uko egin zion, eta, ondoren, De la Peña eta haren seme Miguel Jose de la Peña okindegira joan ziren; labankadaz eta tiroz hil zuten Berrueta. Epaimahaiak ebatzi zuen arrazoi ideologikoengatik hil zutela okina, eta Nafarroako Auzitegi Nagusiak hogei urteko zigorra ezarri zion Valeriano de la Peña poliziari, eta hamabostekoa Miguel Jose
|
de
la Peña semeari. 2014ko apirilaz geroztik, baldintzapean aske da Miguel Jose de la Peña.
|
|
|
Epaimahaiak ebatzi zuen arrazoi ideologikoengatik hil zutela okina, eta Nafarroako Auzitegi Nagusiak hogei urteko zigorra ezarri zion Valeriano de la Peña poliziari, eta hamabostekoa Miguel Jose de la Peña semeari. 2014ko apirilaz geroztik, baldintzapean aske da Miguel Jose
|
de
la Peña.
|
|
|
Bi egun lehenago, Al Qaedak atentatu bat egin zuen Madrilen —193 lagun hil ziren, eta milaka zauritu—, baina, hauteskundeen testuinguruan, PPk ETAri egotzi zion hura, nahiz eta frogek kontrakoa adierazi. Horiek horrela, Valeriano
|
de
la Peña poliziaren emazteak, Pilar Rubiok, ETA atentatuarekin lotzen zuen kartel bat jarri nahi izan zuen Berruetaren okindegian. Hark uko egin zion, eta, ondoren, De la Peña eta haren seme Miguel Jose de la Peña okindegira joan ziren; labankadaz eta tiroz hil zuten Berrueta.
|
|
|
Horiek horrela, Valeriano de la Peña poliziaren emazteak, Pilar Rubiok, ETA atentatuarekin lotzen zuen kartel bat jarri nahi izan zuen Berruetaren okindegian. Hark uko egin zion, eta, ondoren, De la Peña eta haren seme Miguel Jose
|
de
la Peña okindegira joan ziren; labankadaz eta tiroz hil zuten Berrueta. Epaimahaiak ebatzi zuen arrazoi ideologikoengatik hil zutela okina, eta Nafarroako Auzitegi Nagusiak hogei urteko zigorra ezarri zion Valeriano de la Peña poliziari, eta hamabostekoa Miguel Jose de la Peña semeari.
|
|
|
Hark uko egin zion, eta, ondoren, De la Peña eta haren seme Miguel Jose de la Peña okindegira joan ziren; labankadaz eta tiroz hil zuten Berrueta. Epaimahaiak ebatzi zuen arrazoi ideologikoengatik hil zutela okina, eta Nafarroako Auzitegi Nagusiak hogei urteko zigorra ezarri zion Valeriano
|
de
la Peña poliziari, eta hamabostekoa Miguel Jose de la Peña semeari. 2014ko apirilaz geroztik, baldintzapean aske da Miguel Jose de la Peña.
|
|
|
Hark uko egin zion, eta, ondoren, De la Peña eta haren seme Miguel Jose de la Peña okindegira joan ziren; labankadaz eta tiroz hil zuten Berrueta. Epaimahaiak ebatzi zuen arrazoi ideologikoengatik hil zutela okina, eta Nafarroako Auzitegi Nagusiak hogei urteko zigorra ezarri zion Valeriano de la Peña poliziari, eta hamabostekoa Miguel Jose
|
de
la Peña semeari. 2014ko apirilaz geroztik, baldintzapean aske da Miguel Jose de la Peña.
|
|
|
Epaimahaiak ebatzi zuen arrazoi ideologikoengatik hil zutela okina, eta Nafarroako Auzitegi Nagusiak hogei urteko zigorra ezarri zion Valeriano de la Peña poliziari, eta hamabostekoa Miguel Jose de la Peña semeari. 2014ko apirilaz geroztik, baldintzapean aske da Miguel Jose
|
de
la Peña.
|
|
|
Enrique
|
de
la Peña Sondikako medikuak erretiroa hartu du
|
|
|
Gutxi falta da 2023 urtea amaitzeko, eta urte honetan hain zuzen Sondikako osasun etxeko lankideak, Enrique
|
de
la Peñak, erretiroa hartu du, bertan 33 urtean familia mediku ibili ondoren.
|