|
2002
|
|
|
Irakasle euskaldunen egoera ez da duela urte batzuk bezain zalantzazkoa.Doktore eta funtzionarioen proportzioak gora egin du, eta era berean, baitaunibertsitateko erabaki postuetan
|
daudenen
kopurua ere. Oraindik alde handiadago irakasle erdaldunen eta irakasle euskaldunen arteko adinean eta estatusean, baina kontratazio berrietan ez da horrelakorik antzematen.
|
|
2005
|
|
|
Ikerketen arabera, Espainiako Estatuan kategoria bakoitzak gizon guztien heren bat hartzen du. Baina Boninok dioenez, modu argi batean emakumeekiko berdintasunaren alde
|
daudenen
kopurua %5ekoa baino txikiagoa da.
|
|
2006
|
|
|
Pandak oso beldurtiak direnez, ongi ezkutatzen dira eta oso zaila izaten da
|
daudenen
kopurua ezagutzea. Txinan azken urteotan hiru aldiz saiatu dira panden populazioaren tamaina neurtzen eta azken datuen arabera hamarkada honetan animalien kopurua hazi egin da.
|
|
2007
|
|
|
Ez dago legerik Udalak eremu publikoan komunak jartzera behartzen dituenik Egia esan, udalek antolatzen dituzten herri festak edo aire zabaleko kontzertuak kasu zehatzetatik haratago —hiri paisaia pasadizokoz josita dagoenean eta administrazioek kasurako komun kimiko mugikorrak dituztenean—, herritarren beharrizan fisiologikoak zoriaren edo taberna eta jatetxeetako jabeen borondate onaren esku geratzen dira. Arazo txikiagoa dirudi horrek, baldin eta uste bada Espainiak bikoiztu egiten duela Europako Batasuneko gainerako erkidegoa biztanleko taberna kopuruari dagokionez Madrilgoekin bakarrik, Norvegian
|
daudenen
kopuru osoa estaliko litzateke; Espainian taberna bat dago 135 pertsonako, Caixako Azterlan Zerbitzuak egindako 2005eko Ekonomia Urtekariaren arabera. Hala ere, Espainiako Ostalaritza eta Errestaurazio Federazioak (FEHR) ziurtatzen duenez, bertako lokaletako konketak arau orokorretan daude:
|
|
2008
|
|
|
58.271 Epaitegiek oraindik erabaki beharreko auziak 26.701 ziren Gipuzkoan, eta 14.529 Araban. Bizkaian jaitsi egin da auzi berrien, ebatzien eta ebazteke
|
daudenen
kopurua, eta Araban eta Gipuzkoan gora egin du.
|
|
|
Eta kalteak zenbakitan neurtzeko ahalegin horretan, zenbaitzuek beti gora egiten dutela baieztatu du FAO Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundeak. Izan ere, goseak
|
daudenen
kopurua nabarmen handitu da: iaz 2006an baino 75 milioi lagun gehiago zeuden oinarrizko elikagairik gabe; guztira, 923 milioi pertsona.
|
|
|
Araba, Bizkai eta Gipuzkoan azken lau urteetan behera egin du pobrezia larrian
|
daudenen
kopuruak; gora egin du, ordea, oinarrizko premiak jatekoa, janztekoa, alokairua... betetzeko arazoak dituztenen kopuruak. Eremuari erreparatuz gero, Bilboko eskualdean eta Ezkerraldean daude pobrezia maila altuenak.
|
|
|
Ondareren baten jabe izan baina oinarrizko premiak bete ezinik
|
daudenen
kopuruak izandako igoera kanpo faktoreengatik izan dela esan du Azkarragak: etorkin kopuruaren igoeragatik, etxetik joan diren gazteen kopuruaren igoeragatik...
|
|
|
Horregatik hain zuzen, inork gutxik egin zuen zirkin gure mundu aurreratuan FAO Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundeak irailean emaniko datuen berri izatean. FAOren arabera, nabarmen handitu da goseak
|
daudenen
kopurua: egin kontu iaz 2006an baino 75 milioi lagun gehiago zeudela oinarriziraila urria ko elikagairik gabe; hau da, 923 milioi lagun (ez ziren bada transgenikoak gosearen aurkako txertorik eraginkorrena?).
|
|
2009
|
|
|
13 txerri gripe kasu baieztatu dituzte dagoeneko Espainiako Estatuan, zaintzapean eta baieztatzeke
|
daudenen
kopurua 84ra iritsi delarik, Trinidad Jimenez Osasun ministro espainiarrak jakitera eman duenez.
|
|
|
Iru, errian jaitsi egin da A/ H1N1 gripeaz kutsatutakoen kopurua; 100.000 biztanleko 32 pertsona zeuden. Lizarraldean eta Tutera aldean, berriz, mantendu egin da gripeak jota
|
daudenen
kopurua. Lizarraldean 100.000 biztanleko 60 zeuden kutsatuta, eta Tutera aldean, aldiz, 100.000tik 23 lagun egon dira gripeak jota.
|
|
|
Hamabost urte baino gazteagokoen artean eta hamabost eta 44 urte bitartekoen artean behera egin du A/ H1N1 gripeaz kutsatutakoen kopuruak. Eta 45 eta 64 urte bitartekoen artean, berriz, gripeak jota
|
daudenen
kopurua mantendu egin da.
|
|
|
Izan ere, uzta txarrengatik munduko zenbait lekutan egoera okertu dela adierazi du Elikadura eta Nekazaritzarako NBEko erakundeak (FAO). Horren ondorioz, elikagaien laguntzen mende
|
daudenen
kopurua igo daitezkeela ohartarazi du gaur egun, hogei milioi dira.
|
|
|
Goseak
|
daudenen
kopurua ez da sekula hain handia izan; herrialde aberatsenak, hala ere, ez dira FAOren goi bileran izango
|
|
|
Goi bileran onartu beharreko deklarazioak 2015erako goseak
|
daudenen
kopurua erdira murriztuko dutela dio. Alabaina, duela 13 urte, Milurtekoaren Garapenaren Helburuak zehazterakoan, gauza bera egiteko konpromisoa hartu zuten munduko agintariek.
|
|
|
Dozena bat urte igaro da ordutik. Eta tarte horretan goseak
|
daudenen
kopuruak gora egin badu ere, elikadura segurtasunaren inguruan hitz egitera bildutakoei ez zaie XX. mendeko konpromisoak berritzea besterik bururatu. Beste batzuk, haatik, ez dira bilerara agertu ere egin:
|
|
2010
|
|
|
Sindikatuetatik, Candido Mendez UGTren idazkari nagusiak ohartarazi du langabeziaren gorakadak, eta etxebizitzako bizilagun guztiak langabezian
|
daudenen
kopuruak, agerian uzten duela ororen gainetik babes soziala mantendu behar dela.
|
|
2011
|
|
|
2007an %1, 74koa, 2008an %0, 54koa, 2009an %1, 85koa eta 2010an %2, 37koa. Aurten, ostera, maiatzetik ekainera %2, 62 gutxitu dira langabeak.Beharrik gabe
|
daudenen
kopurua lau herrialdeetan txikitu da gainera. Jaitsierarik handiena Gipuzkoan izan da, %3, 18koa; egun 41.474 langabe daude, maiatzean baino 1.363 gutxiago eta %12koa da tasa.
|
|
|
Epe laburrera Troy Davisen exekuzioak ez dirudi gauzak asko aldatuko dituenik gai honen inguruan, hemen dagoen etengabeko eztabaidan. Urtero geroz eta exekuzio gutxiago daude, eta apurka apurka bada ere, heriotza zigorraren alde
|
daudenen
kopurua behera egiten ari da.Kopuru altuak, hala ere.Orain, %64an dago; orain dela hogei urte, %80koa zen.Barack Obamak piztutako ilusioa itzaltzen ari dela dio askok.Zalantzarik gabe. Obamaren kanpainan atez ate boto eske ibili ziren batzuk ezagutzen ditut, eta oso haserre daude Obamarekin, agindutako gauza asko bete ez dituelako.2012ko hauteskundeetarako kiniela egiterik bai. Oraindik hamalau hilabete geratzen dira, baina nik uste Obamak irabaziko duela berriro.
|
|
|
Ildo beretik, oso txikia da ETAko kideentzako amnistia osoarekin oso edo nahiko ados
|
daudenen
kopurua;% 90ek baztertzen dute neurri hori.
|
|
2012
|
|
|
Azkenik, lehentasunezko egunak eta orduak zehaztuko dira, gonbidatuek zehaztu dezaten gure aukeren artean zein datorkien hobeto, eta posta elektronikora inkestaren esteka bidaliz bukatzen da prozesua. Inkestarako sarbidea daukaten guztiek ikusiko dute egun bakoitzarekin ados
|
daudenen
kopurua, kolore berde deigarriz nabarmenduta egongo baita. Horrela, eguna zehaztuko dute, eta bestela buruhausteak besterik emango ez lituzkeen prozesu desatsegina aurreztuko dute.
|
|
|
Baina horrela izanik ere, Gomez jaunak eremu euskalduneko datuak nabarmendu ditu, euskararen aurka
|
daudenen
kopurua handitu dela aitortuz —" 2001ean %3, 2 izatetik 2011n %9, 4 izatera igo dira" —; eta, zergatikoa argitzerakoan, honako hau adierazi du: " euskararen erabileraren presiopean daude eremu horretako herritarrak, eta egoera horrek hizkuntzaren kontrako jarrera sortzen du, eta hori gertatzea arrazoizkoa eta logikoa dela uste du".
|
|
2013
|
|
|
EAEn 1.900 langabe gehiago zenbatu zituzten martxoan, aurreko hiruhilekoan baino% 1,15 gehiago, eta langabezia tasa% 16,28ra igo da. Lanik gabe
|
daudenen
kopurua% 17,45 hazi da urtebetean.
|
|
|
Zerbitzuen arloak segitzen du langabe gehien izaten, eta gainera, urtarrilean 870etik 965era igo da langabetu kopurua. Industria arloan ere 216tik 263ra igo da langabezian
|
daudenen
kopurua. Eraikuntzan, aldiz, 188tik 186ra jautsi da langabetu kopurua.
|
|
2014
|
|
|
Aitortu ez badute ere, antzematen zaie nahiago dutela via catalanak porrot egingo balu pare bat arrazoi direla medio; lehena: «eta hemen zer, eta hemen zer» etengabe eta etxe barruan galdezka
|
daudenen
kopurua murriztuko litzatekeelako eta bigarrena: uste dutelako katalanen porrotak aukeraren bat emango liokeela jeltzaleek aukeratu duten bideari (estatus/ estatutu berria eztabaidatuko duen Legebiltzarreko lantaldeari, alegia).
|
|
2015
|
|
|
Txikiena dutenak, ostera, Leintz Gatzaga, Oñati, Antzuola eta Aretxabaleta. Lan barik
|
daudenen
kopuruak apirilean behera egin badu ere, oraindik urrun dago krisiaren aurreko urteetako egoeratik. 2007an, esaterako, %5, 85ekoa zen langabezia tasa eta 1.812 lagun zeuden lan barik Debagoienean.
|
|
2018
|
|
|
Txosten honen arabera, 19.000 lanpostu sortu dira EAEn urte batez, eta horietako 16.700 emazteek bete dituzte. Haatik, lanik gabe
|
daudenen
kopurua 10.000z apaldu bada ere, ohargarri da behin behineko kontratuak anitz emendatu direla, %25, 8 hartzen baitute hauek. Enplegua goiti joan da zerbitzuen sektorean, %70etik %71, 6ra pasatuz; industria lehengo hein berean gelditu da eta eraikuntza, berriz, pixka bat apaldu, %4, 83ra jaitsiz.
|
|
2020
|
|
|
Orain artekoak ikusita, baina, azken urteetako hilabete beltzena izango da martxoa, eta oso litekeena da hurrengoak antzekoak edo okerragoak izatea. Sekula ikusi gabekoa ere izango da aldi baterako erregulazioengatik langabezian
|
daudenen
kopurua, egunetik egunera nabarmen handitzen ari baita (126.122 lagun).
|
|
|
Eustaten datuen arabera, lanean ez
|
daudenen
kopurua zazpi aldiz handitu da azken asteetan. Nafarroako Gobernuak 7,9 milioi gehiago erabiliko ditu gizarte laguntzetarako. Udalentzat eta gizarte erakundeentzat antolatutako deialdien bidez banatuko dira.
|
|
|
Koronabirusak kutsatuta
|
daudenen
kopurua goraka doa; baita berrogeialdian egon behar dutenena ere. Herritarrei etxean geratzeko eta arduraz jokatzeko eskatu diete kaltetuek, sarean.
|
|
|
Bezperan baino hemeretzi gutxiago, nahiz eta beste 57 lagun ospitaleratu zituzten atzo. ZIUn
|
daudenen
kopuruak gora egin du eta atzoko datuen arabera 79 lagun zeuden ZIUn, bezperan baino lau gehiago.
|
|
2021
|
|
|
Beste industrietan baino apalagoa da, baina langileen legezko ordezkarien kopurua ez da hain txikia. Oso apala da sindikatuetan afiliatuta
|
daudenen
kopurua, hori bai. Langileen ordezkariak dira sektoreko arrakalari buelta emateko lan handiena egiten ari direnak azken urteotan.
|
|
|
Erietxeetako egoera nahiko gorabeheratsua da. Urtarrilaren 29an gainditu zuen ospitaleratuta
|
daudenen
kopuruak 900 pazienteko muga, eta, ordutik, ez da jaitsi. Hala ere, gorabeherak nagusi izan dira egunez egun. Esate baterako, 974 pertsona zeuden ospitaleratuta otsailaren 1ean, eta bi gobernuek eskainitako datuen arabera, atzo guztira 923 lagun zeuden Hegoaldeko erietxeetan, astelehenean baino 51 gutxiago, hain justu:
|
|
|
Datuak irakurtzeko beste modua lanean
|
daudenen
kopuruari erreparatzea da, eta 930.500 dira guztira. 2020ko hirugarren hiruhilekoaren amaieran baino 14.200 gehiago, baina urtebete lehenago baino 15.100 gutxiago.
|
|
|
Lehen sektorean ere, langabe kopurua jaitsi egin da(), baina igo, aldiz, aurretik lanik ez zutenen artean(+ 94). Nolanahi ere, esanguratsua da Araban handitu egin dela industrian lanik gabe
|
daudenen
kopurua(+ 26). Lurralde horretako industria handi askotan pilatu dira kaleratzeak azken hilabeteetan; apirilean, esaterako, Tubacexeko 124 langile geratu ziren lanik gabe.
|
|
|
Koronabirusaren transmisioaren larriagotzea agerikoa da Hego Euskal Herrian, eta kutsatzeen goraldia ospitaleetan ere ari da sumatzen. Urtarrilaren 2tik aitzina, erietxeratuta
|
daudenen
kopurua etengabe ari da hazten. Oraintxe bertan, Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak emandako datuen arabera, guztira 639 lagun daude gaitzarekin erietxeratuak Hegoaldeko ospitaleetan.
|
|
|
Ospitaleratzeen kopuruak ere behera egin du. Oraintxe bertan, COVID ospitalean
|
daudenen
kopurua txikiena da igandeaz geroztik: 907 paziente daude Arabako, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Nafarroako erietxeetan eta, horietatik, 187 larri daude ZIU zainketa intentsiboetako unitateetan.
|
|
|
Halaber, geldo bada ere, azken datuek erakusten dute apaltzen ari dela Hegoaldeko ospitaleetan gaitzarengatik erietxeratuta
|
daudenen
kopurua. Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak jakinarazi dutenez, 219 lagun daude ospitaleratuta, bezperan baino bat gehiago.
|
|
|
Erregulazioan
|
daudenen
kopuruak apirilean jo zuen goia (230.000 lagun), tabernak ez ezik denda gehienak eta industriaren zati handi bat ere itxita egon zirenean. Orduz gero, txikitu egin da kopurua, eta urrian jo zuen behea, 25.000 langilerekin.
|
|
|
Enplegua aldi baterako erregulatzeko espedientean
|
daudenen
kopurua jaitsi ahala, jaisten ari da ere langabezia sariek estalitako langileen kopurua. %55, 5ek ez dute eurorik jasotzen jada, eta %25, 36k soilik sari arrunta jasotzen dute.
|
|
|
Birusarekin kutsatuta
|
daudenen
kopuruaren kurbak gorantz egiten jarraitzen du Hego Euskal Herrian, eta horren ondorioak nabarmenak dira ospitaleetan. Bigarren egunez jarraian, ZIU zainketa intentsiboetako unitateetan ospitaleratuta dauden gaixoen kopuruak goia jo du, lehen olatuaz geroztik:
|
|
|
Horri Munduko Bankuaren datuak gehitu behar zaizkio: hark argitaratu du COVID eraginek 119 milioira areagotu dutela «muturreko pobrezian»
|
daudenen
kopurua.
|
|
|
Landunak eta langabeak batera ugaritu izanaren arrazoia da biztanleria aktiboak ere gora egin duela; hau da, lan egiteko adinean eta prest
|
daudenen
kopurua handitu dela, bereziki urteko lehen erdian lan merkatuak hobera egiteko erakutsitako joerak hauspotuta. Baina horrekin batera langabezia handitu izanak ere erakutsiko luke udan sortutako lanpostuak ez direla aski lan egin nahi duten lagun guztientzat.
|
|
|
Zenbakiak oso adierazgarriak dira. UCI ZIUtako presioa nabarmen igo da, eta Osakidetzan ospitaleratuta
|
daudenen
kopurua ere nabarmen handitu da.
|
|
|
Datu horiekin, koronabirusa agertu aurreko bazkideen %80 inguru berreskuratu direla jakinarazi dute. Aretxabaletan erroldatuta ez
|
daudenen
kopuruak gora egin du, eta kopuru osoaren %42an dago, gaur gaurkoz. Gainera, abonatuen %46 emakumeak dira; hau da, 1.180 lagun.
|
|
|
Ospitaleetan, berriz, egoerak hobera egiten jarraitzen du. Atzo, Euskal Autonomia Erkidegoan, 31 lagun ingresatu zituzten arren, ospitaleratuta
|
daudenen
kopuruak behera egin du. 328 pertsona daude ospitaleratuta (aurreko egunean baino 31 gutxiago eta duela astebete baino 58 gutxiago) eta horietatik 100 daude ZIUn (herenegun baino bat gutxiago eta duela zazpi egun baino 24 gutxiago).
|
|
|
Berango Lurraren Defentsan kolektiboak gogoratu duenez, joan den martxoaren 27an 200 pertsona baino gehiago mobilizatu zen Berangon Udalaren hirigintza proiektuaren aurka egiteko. Azpimarratu duenez, udalerrian 2.326 etxebizitza eraikitzea aurreikusita dago, gaur egun
|
daudenen
kopurua ia bikoiztuz. Kontuak hala, talde ekologistaren arabera, kopuru hori" neurrigabekeria galanta" da.
|
|
2022
|
|
|
Azken urtean, nabarmen behera egin du langabezian
|
daudenen
kopuruak: 2021eko otsailean baino 22.506 langabe gutxiago daude.
|
|
|
Hori bai, urte hasieran egindako hazkunde aurreikuspenak berrikusten hasiak dira erakunde gehienak, urteko bigarren hiruhilekoan izan den geldi txikiaren ostean. Dena den, langabezia tasa azken urteetako apalenetakoa da oraindik ere, eta Gizarte Segurantzan afiliatuta
|
daudenen
kopurua pandemia aurrekoa baino handiagoa da; are, 2008an abiatutako serie historikotik handienetan bigarrena.
|
|
|
guztira 19.070 Gipuzkoan 218 lagunek aurkitu dute lana, eta denera 29.110 daude langabezian. Nafarroan, aldiz, lanik gabe
|
daudenen
kopuruak gora egin du: beste 91 pertsona daude lanik gabe, eta 31.440 dira guztira.
|
|
2023
|
|
|
Hala, presazkoak ez diren ebakuntzen itxaron zerrendak %15, 2 egin du gora 2021 urtearekin alderatuta, eta %30 2020 urtearekin konparatuz gero. Mediku espezialista batekin kontsulta izateko zain
|
daudenen
kopuruak ere nabarmen egin du gora 2021 urteko datuekin alderatuta: ia 40.000 herritar daude itxaron zerrendan, duela bi urte baino %60 gehiago.
|
|
|
Urteek aurrera egin ahala, jaitsi egiten da lanik gabe
|
daudenen
kopurua. Horrela, %19, 2 dira 16 eta 24 urteen artean, %9, 2 25 tartean, eta %6, 7 45 urte eta gehiagokoen artean.
|
|
|
Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta, esan zuen 2020an 65 urte edo gehiagoko 500.000 pertsona zeudela Araba, Bizkai eta Gipuzkoan, eta horietatik 150.000 80 urtetik gorakoak zirela. Jaurlaritzak uste du multzo horretan
|
daudenen
kopurua handitu egingo dela datozen urteetan. 2060rako 80 urtetik gorako biztanleria gaur halako bi eta populazio osoaren %15, 6 izango da, haren aurreikuspenen arabera.
|
|
|
Urteek aurrera egin ahala, jaitsi egiten da lanik gabe
|
daudenen
kopurua. Horrela, %19, 2 dira 16 eta 24 urteen artean, %9, 2 25 tartean, eta %6, 7 45 urte eta gehiagokoen artean.
|