|
2003
|
|
|
Beste zientzialari batzuek zelula amak aurkitu zituzten hortz helduen mamian, baina esne hortzen isolatuek askoz gaitasun handiagoa dute ugaltzeko eta eraldatzeko. Aurkikuntza berri horrek argi erakusten du zer dagoen aurkitzeko duela bost urte baino ez giza enbrioian
|
dauden
zelula amak isolatuta sortu zen ikerketa arlo handi batean.
|
|
|
Osagai horiek konbinatuta, kendu egiten dute, eta beren bizi zikloaren hainbat fasetan eztabaidatzen dute. Baina guztiek kutsatuta
|
dauden
zelulen barruan lan egiten dute; Fuzeonek, berriz, T izenez ezaguna, kanpotik jarduten du. Zehazki, gai aktibo honek birusaren eta leukozitoen pareten arteko fusioa blokeatzen du, eta, beraz, zeluletan sartzea eragozten du.
|
|
2005
|
|
|
Kanpo ingurunearekiko ukipenean
|
dauden
zelula bizien zeregina truke zuzena egitea da. Kanpo ingurunea urtsua izan behar da derrigorrez, nahiz eta batzuetan medio akuatiko hori ur pelikula soil bat izan, mukosek atxikitzen dutena.
|
|
|
Gorputz atalen luzapenek, konpresioek, flexioek edo tentsioek sorrarazten dituzten aldaketa mekanikoei erantzuten diete propriozeptoreek. Izatez, artikulazio, tendoi eta muskuluetan
|
dauden
zelula espezializatuak dira. Errezeptore hauek animaliaren gorputz atalen mugimenduari buruzko informazioa ematen dute, eta bai zati horien arteko kokapen erlatiboari buruzkoa ere.
|
|
|
Kortxoa agente kimikoekiko erresistentea den produktu naturala da, oso arina da eta ia ez du zainketarik behar. Elkarren artean oso lotuta
|
dauden
zelula poliedrikoz osatua dago, ia hutsik barruan eta oso iragazgaitzak. Oso erresistentea da euriekiko, lehorteekiko eta tenperatura altuekiko; beraz, isolamendu termikorako material ezin hobea da.
|
|
2007
|
|
|
Bazekiten likido horrek zelula heldugabe mota ugari dituela, baina ez zegoen argi zelula amak ere badituen, zelula espezializatuen maila batean bereiz daitezkeenak. Haren ikerketen arabera, likido amniotikoan
|
dauden
zelulen zati txiki bat (AFS, ingelesezko sigletan), %1 inguru, enbrioi enborren propietate garrantzitsuenetariko bi zituzten zelula amak ziren, aldakortasuna eta autoberritzeko gaitasuna. Denborarekin, AEBetako ikertzaileak gai izan ziren zelulak manipulatzeko, muskulua, hezurra, koipea, zainak, nerbioak eta gibeleko zelulak sortzeko.
|
|
|
Eguzki autoak ibilgailu elektrikoak dira, eta beren azalean
|
dauden
zelula fotovoltaikoen bidez elikatzen dira zuzenean. Gaur egun prototipo futuristak besterik ez diren arren, horien garapenak hurrengo urteetan sistema elektrikoren batean oinarritutako autoak fabrikatzea ahalbidetuko luke, modu ekologikoan mugitzeko.
|
|
|
Azken urteotan, loa posible dela frogatu dute zenbait ikertzailek irakiten ari diren arlo horretan, nahiz eta oraindik urrun dagoen. Hala ere, zertxobait gehiago hurbiltzen du, odol hodi funtzionalak, bihotz ehun uzkurkorra, nerbio zelulak eta arratoi barrabiletan
|
dauden
zeluletatik beste zelula mota batzuk sortzea lortu duen talde baten lanak.
|
|
|
proteina plasmatikoak (albuminak, globulinak eta fibrinogenoa), metabolito organikoak, hondakin substantziak eta gatz ez organikoak. Plaketak edo tronbozitoak ez dira zelulak, milimetro kubiko bakoitzeko 150.000 eta 400.000 arteko kopuruan
|
dauden
zelula zatiak baizik, eta horien funtzioa odola koagulatzeko prozesuan laguntzea da. Osagai hau, funtsean, kimioterapiako tratamenduak dituzten pazienteetan edo hezur muinaren transplantea egin zaienetan erabiltzen da, baita kirurgia nagusian ere.
|
|
2008
|
|
|
Antiinflamatorioek hantura prozesuetan parte hartzen duten zelulei eragiten diete, baina baita prozesu horretatik kanpo
|
dauden
zelulei ere. Horregatik, antiinflamatorio espezifikoak garatzea garrantzitsua da, arazorik ez duten zelulei ez eragiteko.
|
|
|
Tumorearen mugak bereizteko, kontraste bat ematen zaio ahotik gaixoari, azido aminolebulinikoa. Substantzia hori aminoazido eraldatu bat da, eta, horri esker, argi fluoreszentearekin argitzean arrosaz ikusten dira ugalketa fasean
|
dauden
zelulak, hots, tumore zelulak, eta urdinez gainerakoak. Substantzia horrek ez du albo ondoriorik, eta Espainian ez da merkaturatzen erabilera horretarako, baina Osasun Ministerioaren baimenarekin lor daiteke.
|
|
|
Bronkioetako epitelioetan metatzen bada, asma bereizten duen arnas sistema buxatu egiten da. Zientzialariek, gainera, heriotza programatuan edo apoptosian
|
dauden
zelulak ezabatzen parte hartzeko egitura elementu bat aurkitu zuten. “Prozesu hori funtsezkoa da organismoak berak giza gorputzak berak sortzen dituen eta gaixotasun autoimmuneak sortzen dituzten antigenoekiko immunitate erantzuna mantentzeko”, dio Casasnovasek.
|
|
|
Ikerketarekin bizkarrezurreko atrofia muskularrean
|
dauden
zelulak zerk hiltzen dituen eta nola hiltzen diren jakitea espero dute zientzialariek.
|
|
|
Dermisak atzeman ditzake. Erradikal libreak sortzen dituzte eta molekula ezegonkor horiek dira azalaren zahartzea azkartzearen errudunak.Beltzaran kolorea epidermisak UV ez babesteko sortzen duen blokeatzaile natural bat da.Melanozitoak epidermisaren mintz basalean kokatuta
|
dauden
zelulak dira. UV izpien akzioaren eraginez melanina deituriko pigmentu marroia produzitzen dute, eta keratinozitoekin batera azalaren gainazalera garraiatuko dira, eta bertan beste zelulek xurgatuko dituzte.Esposizioaren lehen minutuetan UVA izpiek bat bateko pigmentazioa deituriko erreakzioa eragiten dute.
|
|
2009
|
|
|
1 Suspentsioan
|
dauden
zelulak pilatu 15 edo 50 ml-ko saio hodi batean5 minutuz zentrifugatuz 400 x g tan 4 °C tan. Ondoren saio hodiaizotzetan jarri (gutxi gorabehera 0,5 2x107 zelula behar dira 1 ml lisatu lortzeko, hau delarik orokorrean immunoprezipitazioan erabiltzen den kantitatea).
|
|
|
Zerebeloko ehun xerretan Purkinje zelulak geruza pikortsuaren etamolekularraren artean aurki daitezke eta beraien tamaina handiagatik errazidentifikatzen dira (4 irudia). Beste gune batzuetako zelulak identifikatzekoerabiltzen diren ezaugarriak gunean
|
dauden
zelulen arabera aldatzen dira.Batzuetan zelulen identifikazioa errazteko osagai fluoreszenteak erabiltzendira. Dena dela, aipatzekoa da elektrofisiologia teknika hau erabiltzeko ezdela derrigorrezkoa infragorri bidezko mikroskopioaz zelulak ikustea.
|
|
|
Ekintza horren bidez, metatutako energia guztia askatzen da, eta, horren ondorioz, berehalako tenperatura igoerak gertatzen dira, tratatutako likidoaren tenperatura nabarmen igotzen ez dutenak. Hala ere, askatutako energiak eragina du inguruan
|
dauden
zelulen egituran. Frogatu denez, forma esporulatuak oso erresistenteak dira ultrasoinuen ekintzarekiko (desaktibaziorako orduak behar dira), forma begetatiboak baino askoz gehiago.
|
|
|
MMP gabeko karraskariek ere hilkortasun handiagoa erakutsi zuten pneumoniaren kasuan. Makrofagoen eginkizuna CSICek azaldu duenez, makrofagoek funtsezko zeregina dute defentsa immunologikoan, mikroorganismo infekziosoak irentsiz eta hilzorian
|
dauden
zelulak eta programatutako heriotza zelularraren ondorioz hil diren zelulak kenduz. Komunitate zientifikoak ere egiaztatu du makrofagoek bakterioak kanporatzen dituztela lisozima edo oxido nitrikoaren molekulen bidez. Lan horri esker, zientzialariek giza defentsa sistemako zelula horiek bakterio infekzioei aurre egin eta aurre egiteko erabiltzen duten mekanismo alternatiboa ezagutu dute.
|
|
2010
|
|
|
Landareen zelulak zurrunak dira, urez beteta baitaude, puztutako pneumatiko batean airea dagoen bezala. Toki estrategikoan
|
dauden
zelula batzuetatik ura oso azkar aterata biltzen ditu hostoak minberak.
|
|
|
Gainera, bere burua klonatu dute, inbaditzaileari eraso egitea helburu duen zelulen armada sortzeko. Lan horrek erakutsi duenez, HLA B57 genea duten gizabanakoek zelula gehiago sortzen dituzte, erreakzio gurutzatukoak, eta horrek esan nahi du GIBarekin lotutako epitope bati baino gehiagori eraso diezaieketela, dagoeneko aktibatuta
|
dauden
zeluletatik ihes egiteko agertzen diren mutazioak barne. HLA B57 generik ez duten pertsonengan erreakzio gurutzatuak izateko gai diren zelulak sortzen laguntzeko txertoa diseinatzen lagun diezaiekete ikertzaileek.
|
|
|
Ikerketaren arabera, osteoartritisaren garapen goiztiarra lotuta dago kirolarekin zerikusia duten belauneko lesio larriekin, hala nola aurreko lokailu gurutzatuaren urradurarekin (LCA). Urradura horrek ondoko kartilagoko zelulak suntsi ditzake, hezurra edo kartilagoa hausteko adina, eta, ondorioz, talka eremutik urrun
|
dauden
zelula kartilaginosoak turrustan hiltzeko adina. LCAren haustura izan duten pertsonen %50ek artrosia garatuko dute bost urtetik hamar urtera bitarteko epean, ikertzaileen arabera.
|
|
2011
|
|
|
Zelula berriak sortzeko, aurretik beste batzuk egon behar dute. Beraz, lehendik
|
dauden
zelula horietatik sortuko dira ondorengoak.
|
|
|
“Gure helburu nagusiak etxeko barneko airearen kalitatea hobetzeko eta kutsadurarekin lotutako osasun kardiobaskularrerako arriskuak murrizteko esku hartze erraz baten potentziala ebaluatzea ziren, airearen kutsadurarekin lotutako osasun kardiobaskularreko arazoak eragiten dituzten mekanismoak hobeto ulertzeko”, azaldu du Ryan Allenek, azterketaren arduradunak. Zehazki, lanaren egileek interesa zuten etxeetako zuraren keak endotelioan, odol hodien barruan
|
dauden
zeluletan, eta hantura sistemikoan, gaixotasun kardiobaskularraren arriskuarekin lotuta baitago. Ikertzaileek 25 etxetako 45 heldu bildu zituzten, eta zazpi egunez jarraian jarraitu zitzaien.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, gizakia bere begien zorroztasunean eta esperientzian oinarritzen da diagnostikoa egiteko, eta programak, berriz, ehunen 6.000 ezaugarri aztertzeko gaitasuna du. Bide batez, konturatu dira tumore zelulen inguruan
|
dauden
zelula osasuntsuak uste baino garrantzitsuagoak direla diagnostikoan asmatzeko.
|
|
2015
|
|
|
Arestian esan bezala, maiz, tumorearen mikroingurunean erantzun immunea oztopatuta egoten da zelula immuneak ez direlako gai tumorea ezagutzeko eta, ondorioz, horri aurre egiteko. Horren harira, frogatu dute posible dela tumoreetan
|
dauden
zelulak genetikoki manipulatzea etengabe molekula kitzikatzaileak adieraz ditzaten eta, ondorioz, tumorea bera hauteman gabe zelulak aktibatuta egoteko eta, hala, tumorea suntsitzeko.
|
|
|
(b) Korrokoi ar baten gonada garatuaren ebakia. Hodi espermatogenikoetan garapenfase desberdinetan
|
dauden
zelula espermatogenikoak ikusi daitezke. (c) Korrokoi intersex (1indizea) baten gonadaren ebakia, non obozito bat ikusi daiteke barrabilean txertaturik (geziazmarkaturik).
|
|
|
Perretxikoek, ordea, ez dute klorofilarik, eta, horregatik, ezin dituzte sintetizatu bizirik irauteko behar diren substantzia organikoak. Gainera, kitina dute, landareetan ez
|
dauden
zeluletako paretak osatzen dituen proteina bat. Zientziak berariazko erreinu batean sailkatzen ditu, fungi. 4 Perretxikoak etxean landu daitezke Perretxiko zaleen irudirik ohikoena landarako irteera bat da, zumezko saskiarekin, gogokoen dituzten espezieak aurkitzeko.
|
|
2016
|
|
|
|
dauden
zelulak,???????. deiturikoak, nerbio sistema osoaren oinarria dira.
|
|
|
Gizakion nerbio sisteman, erlazioeta koordinazio lana bermatzeko espezializatuta
|
dauden
zelulak, deiturikoak, nerbio sistema osoaren oinarria dira.
|
|
2017
|
|
|
Horretan dabiltza buru belarri zientzialariak, eta, azken hamarkadan, elkarrengandik urrun
|
dauden
zelulen arteko komunikaziorako mekanismo bat dagoela aurkitu dute. Haren bitartez, zelula batek beste zelulei mezuak bidal diezazkieke gorputzeko jariakinen bitartez (odola, likido zefalorrakideoa, gernua, listua eta abar).
|
|
|
Zelulaz kanpoko besikulek elkarren alboan ez
|
dauden
zelulen arteko harremana ahalbidetzen dute. Zelula igorleak kanporatutako mezu zehatzak daramatzate, eta aldaketak eragin ditzakete itu zelularen kode genetikoan eta fenotipoan.
|
|
|
Etxean eta immotikan erabiltzen diren zelula fotoelektrikoak, aurreko paragrafoetan aipatu ditugunak, sektore industrialean erabiltzen diren detektagailuen antzekoak dira, nahiz eta azken horretan hainbat berrikuntza txertatzen diren ia zabalduta
|
dauden
zelula fotoelektrikoen gainetik; dena den, zabalduen dauden horiek iristen dira merkatu domotiko eta immotikora gehien, kostua merkatzearen eraginez, beste hainbat faktoreren artean.
|
|
|
Orokorrean errezeptore hauneurona GABAergikoetan kokatzen da (Tsou et al., 1999, Kawamura et al., 2006), baina, terminal sinaptiko eszitatzaileetan ere aurkitu izan da (Uchigashima et al., 2011). Aldi berean, mGlu3 sinapsi glutamatergikoen inguruan
|
dauden
zelula glial eta terminal pre etapostsinaptikoetan agertzen da (Tamaru et al., 2001), eta eszitazioaren kontrolean parte hartzendu.
|
|
|
Azkenik, behin proteina patroiak era egokian eratu direla ziurtatuta, zelulak erein dira horiengainean. Horretarako hazkuntzan
|
dauden
zelulaz beteriko flasketik gainazalean atxikita daudenzelulak askatu behar dira lehenik, tripsina entzima erabiliz, tripsinizazio deritzon prozesuan.Puntu honetan zelulak suspentsioan daudenez, hauen kontzentrazioa neurtu dugu zelulakontagailu batekin, ondoren 1 cm x 1 cm-ko proteina patroi bakoitzean 100.000 zelula ereitekobeharreko bolumena gehitzeko.
|
|
|
Sulforhodamine B (SRB) entseguaren lan fluxua. Esponentzialki hazten
|
dauden
zelulak 96putzutako plaketan ereiten dira eta tratamendu ezberdinekin inkubatzen dira kontzentrazio gorakorrak erabiliz.
|
|
2018
|
|
|
Hau da, gaixotasunaren garapenean hantura gertatzen da garunean. Izan ere, han
|
dauden
zelula mota oso zehatz batzuk, glia edo mikrogliako zelulak, gainaktibatzen dira», adierazi du espezialistak. Zelula horien funtzio nagusia neuronak kanpoko erasoetatik babestea da.
|
|
2019
|
|
|
Morfologiari dagokionez, blastozisto egoeran, errez bereiztu daitezke sortu berri diren bizelula mota: alde batetik, blastozistoa osatzen duten kanpoaldeko zelulak, trofoektodermo bezalaezagutzen direnak, eta bestetik, blastozele barruan
|
dauden
zelulak, blastozistoaren polo batean barrukozelula multzoa osatzen dutenak (Inner cell mass, ICM). ICM 3 mailatan bereiz daiteke kalitatearenarabera (Gardner eta Schoolcraft, 1999; Alpha Scientists in Reproductive Medicine eta ESHRESpecial Interest Group of Embryology, 2011):
|
|
|
ICM 3 mailatan bereiz daiteke kalitatearenarabera (Gardner eta Schoolcraft, 1999; Alpha Scientists in Reproductive Medicine eta ESHRESpecial Interest Group of Embryology, 2011): maila oneneko ICM (1) hertsiki loturik dauden zelulaaskoz osatuta dago, erdi mailako ICM (2) arinki loturik
|
dauden
zelula batzuez osatua dago eta, mailatxarreneko ICM (3) arinki elkartuak dauden zelula gutxi batzuez. Gainera, blastozistoen zelulen ratioatrofoektodermoa eta ICM rentzako 2:1 izaten da (Kang eta lank., 2013).
|
|
|
ICM 3 mailatan bereiz daiteke kalitatearenarabera (Gardner eta Schoolcraft, 1999; Alpha Scientists in Reproductive Medicine eta ESHRESpecial Interest Group of Embryology, 2011): maila oneneko ICM (1) hertsiki loturik dauden zelulaaskoz osatuta dago, erdi mailako ICM (2) arinki loturik dauden zelula batzuez osatua dago eta, mailatxarreneko ICM (3) arinki elkartuak
|
dauden
zelula gutxi batzuez. Gainera, blastozistoen zelulen ratioatrofoektodermoa eta ICM rentzako 2:1 izaten da (Kang eta lank., 2013).
|
|
2020
|
|
|
«Hurrengo eguna jada berandu izango zen», dio Vecinok. «Begiko neuronen ondoan
|
dauden
zelulak kultibatu genituen, sagu neuronekin. 35 egunez hazten utzi genituen, eta ikusi genuen sagu neurona ugari birsortu egiten zirela.
|
|
2021
|
|
|
Digestio entzima motak 20 entzima baino gehiago daude, eta horiei esker digeritzen dira elikagaiak eta asimilatzen dira elikagaiak digestio sisteman zehar. Gehienak ahoan, urdailean, pankrean eta heste meharrean
|
dauden
zelulen barruan eratzen dira, hau da, digestio hodian zehar eta erantsitako guruinetan. Hiru entzima talde nagusiak hauek dira:
|
|
|
Prozesu horien guztien ondorioz, sortzetik modu ordenatuan zatitzen ari diren zelulak seneszentzia deritzon egoeran sartzen dira. Seneszentzian
|
dauden
zelulak zatitzeko estimuluekiko erresistente bilakatzen dira, eta zelula zikloan kateatuta, ez aurrera ez atzera geratzen dira. Halere, zelula seneszenteak metabolikoki aktiboak dira, eta bizirik diraute.
|
|
|
Amaierako kontsumoa beharrak asetzeko beharrezko kontsumoa litzateke, eta kontsumo produktiboa, aldiz, sarean aurrera eramaten den ondasun eta zerbitzuen ekoizpenerako beharrezko kontsumoa da. Sarean
|
dauden
zelula guztiek bi motatako kontsumoa aurrera eramaten dute. Izan ere, zelula bat ez da gai amaierako kontsumoa eta kontsumo produktiboa asetzeko behar duen guztia ekoizteko.
|
|
2022
|
|
|
“Gastatzen duguna baino kaloria gehiago irensten ditugunean, eta aldea gehiegizkoa bada, obesitatea sortzen da. Gantz ehun zuria ia gantzez beteta
|
dauden
zelulez osatuta dago. Gantz arrea, aldiz, guztiz bestelako ehuna da, kaloriak erretzeko eta gorputzeko beroa sortzeko (termogenesia) erabiltzen dituena.
|
|
|
Ona da hari buruz asko jakitea, eta hainbat ikerketa ildo daude irekita. Díaz Prado buru duen taldeak urte asko daramatza kartilagoaren eginkizuna aztertzen, bertan
|
dauden
zelula talde bakarraren (kontrozitoak) portaera zein den aztertzen. Bere ikerketaren gakoetako bat ehun ingeniaritza, “laborategian sortutako ehunekin kaltetutako organo bat leheneratzen edo konpontzen saiatzean oinarritzen dena”, dio ikertzaileak.
|
|
|
Bizirik
|
dauden
zelula horiek pertsonenak dira?
|
|
2023
|
|
|
Apoptosiaren bidez beharrezkoak ez diren edo anormalak diren zelulak desegiten dira. Haurra garatzen doan heinean, hil egiten dira desagertzeko programatuak
|
dauden
zelulak, eta neurona edo sinapsi berriak sortzen dira. Haurrak ingurunearekin duen esperientziaren arabera gertatzen da garapenaren inaustea.
|
|
|
“Gaur egun, ez dago argi urdinaren eraginpean egoteak giza begiaren osasunari eragiten dion ebidentziarik. Argi urdina eta ikusmen arazoak garatzeko joera lotzen dituzten artikulu zientifiko gehienak eulietan edo kultiboan
|
dauden
zeluletan eginak daude, eta horiek ez dute zerikusirik giza ganberako begiarekin”, esan du Lillok. Argi urdinak ez du loezina eragiten Argi urdinak gure erritmo zirkadianoa asaldatzen duela eta insomnioa eragiten duela frogatzeko frogarik ere ez dago.
|
|
|
Horren arabera, tumorea zelula populazio desberdinez osatuta dago, horien artean zelula amak aurkitzen direlarik (23). Minbizi zelula amaren teoriak dio tumoreen hazkundea ezkutuan eta kopuru txikian
|
dauden
zelula amek elikatzen dutela (24).
|
|
|
Horren arabera, tumorea zelula populazio desberdinez osatuta dago, horien artean zelula amak aurkitzen direlarik (23). Minbizi zelula amaren teoriak dio tumoreen hazkundea ezkutuan eta kopuru txikian
|
dauden
zelula amek elikatzen dutela (24).
|