|
2000
|
|
|
Aipamen berezia merezi du sarean eskuragarri
|
dauden
dokumentu elektronikoen kontrol, klasifikazio eta eskuratzeak. Dokumentu hauen katalogazioak, katalogazio lana egiteko moduaren eta liburutegiko langileen beraien
|
|
2001
|
|
|
Garrantzizko kontu bat: ez pentsa Interneten
|
dauden
dokumentu guztiak ordenagailura deskarga daitezkeenik; bideo eta soinu batzuk ezin dira ordenagailuan gorde.
|
|
|
Nolabait esan, gure artean paperera pasatzen garenean, esan nahi dut (badakizue, orain  tsu arte, joan den mende arte, gizonak ez du biderik izan papera edo tinta edo antzeko zerbait ez baldin bada, esaten zituenak edo esan nahi zituenak gordetzeko, tomateak potoan sartuta gordetzen diren bezala gorde  tzeko), joan den mendeetatik datozkigun lekukotasunak gehienbat lekukotasun idatziak dira, paperetan daudenak; eta paperetan âhori garai horietako paperak erabili behar izan dituenak ongi baino ongiago daki eta gehienetan damuz ikasten duâ euskara ez dela gehiegi ausartzen, ez dela gehiegi aurreratzen, euskara beti atzera samar gelditzen dela. Euskarazko hitz bat aurkitzeko ehunka hitz irakurri behar dira beste hizkuntzaren batean
|
dauden
dokumentuetan.
|
|
2004
|
|
|
Nolanahi ere, mekanografiatuak ez
|
dauden
dokumentuak digitalizatzea alferrikako lana izaten da.
|
|
2006
|
|
|
Inguruaren azterketa egindako egileek ere ikusi dute IX. mendearen hasierakoa izan zela inguru horretako populazio aktibitatearen hasiera, eta, beraz, lurren kolonizazioarena orotara
|
dauden
dokumentuen arabera (Peña, 1991: 256).
|
|
|
‘Thin clients’: ordenagailu hutsak Gordetzeko ideia ordenagailutik kanpo
|
dauden
dokumentu guztiak ez dira berriak; luzaroan ‘intranetetan’ funtzionatua (sare pribatuak), non hainbat pertsonak lan egiten duten dokumentu bera ordenagailuetan, baina lana ordenagailu zentral edo zerbitzari batean gordetzen du. Horrela aurrezten da baliabideetan (programak, hardwarea eta energia), eta irekitzen den dokumentuaren bertsioak azken aldaketak ditu, pasealekuak aurrezteaz gain datuak bulego batetik bestera mugituz.
|
|
2007
|
|
|
Koldo Mitxelena Kulturuneko Liburutegiak egin dituen irakurketa giden barruan, aipamen bibliografikoa eta literatura egileen iruzkin kritikoa aurkituko ditu irakurleak. Asmo dibulgatiboarekin egiten direnez, liburutegian
|
dauden
dokumentuak erakutsi ohi dituzte, baina, salbuespenez, idazlearen obra osoa ematen saiatu dira batzuetan. Atari honek hainbat egileren biografia, bibliografia eta testuak jasotzen ditu.
|
|
2008
|
|
|
Eskubidea du bere jatorria ezagutzeko eta erakunde publikoen esku
|
dauden
dokumentuen berri izateko, beti ere, gurasoen baimenarekin.
|
|
|
Nabigatzailetik ere sar daiteke, “docs.google.com” orrira joanda; han, zerbitzuaren orri nagusiaren konexiorik gabeko bertsioa agertuko da. Konexiorik gabe dauden bitartean mahaigainean
|
dauden
dokumentuak sortu, aldatu eta ezaba ditzakete erabiltzaileek. Sarera konektatzen direnean, disko gogorrean gordetako datuak automatikoki sinkroniza ditzakete Googleren zerbitzarietan daudenekin.
|
|
2009
|
|
|
«Herritarrak artxibo eta erregistro administratiboetara sartzea, salbu eta estatuaren segurtasun eta defentsari, delituen ikerketari etapertsonen bizitza pribatuari dagokienez»; eta bestetik, Herri AdministrazioenAraubide Juridikoaren eta Administrazio Prozedura Erkidearen 30/ 1992 Legea, 37.artikuluaren arabera herritarrek artxibo eta erregistroetara jotzeko eskubidea dute.Halaber, Euskal Kultur Ondareari buruzko 7/ 1990 Legearen arabera, 50 urte bainogehiago duten dokumentuak, artxiboko funtsak eta dokumentu bildumak, titulartasuna edozein delarik ere, historikotzat jotzen dira; hortaz, artxibo publikoetakofuntsetarako sarbidea eta kontsulta librea izango da, ondorengo mugen kasuan izanezik: batetik, indarrean dagoen legeriaren arabera material klasifikatu gisaonartutakoak; pertsonen bizitza pribatuari eta intimitateari eragiten diotenak, etamerkataritza, industria edo zientzia arloko sekretuei buruzkoak; eta bestetik, aldibaterako hondatuta edota egoera txarrean
|
dauden
dokumentuak dirakontsultatu. Beraz, aipaturiko legeak aintzat hartuta, badirudi ikertzaile eta interesatu orok aukera zabala izango lukeela gerra garaiko dokumentuak arakatu etakontsultatzeko.
|
|
|
Partikularrek edukitzari buruzko informazio txostenak (informaciones de posesi6n, expediente de posesi6n) egin behar dituzte,
|
dauden
dokumentuak eta testigantzak jasotzeko, erregistroan horren berri emateko eta, edukitzaren informazio hori, hamar urte iraganda, jabetza titulu bihurtzeko. Erakunde haiek, aldiz, edukitza ziurtagiriak (certificaciones posesorias) zuzenean emateko ahalmena izango dute, erakunde publikoek egiazko dokumentu publikoak dauzkatelako, non azaltzen diren finkak bereak direla (partikularren dokumentuak partikularrak dira, baina erakunde publikoarenak, publikoak dira).
|
|
|
Bertsolaritzaren corpus bibliografikoa poliki poliki sarean jartzeko helburua dauka, besteak beste ondorengo edukiak jasoko dituelarik: bertsolaritzaren inguruan paperean soilik argitaratutako lanak (liburuak, liburuxkak, artikuluak...); katalogoetatik kanpo
|
dauden
dokumentuak; Bertsozale Elkarteak nahiz beste erakunde edo norbanakoen argitalpenak eta gaiarekin harremana duen eta interesa izan dezakeen edozein lan.
|
|
2010
|
|
|
Hala, bada, Cyberduck 3.5 bertsio berria atera da eta bertsio honetan beste berrikuntza batzuen artean garrantzitsuenetarikoa Google Docs zerbitzuarekin ekartzen duen integrazioa da. Izan ere, azken funtzionalitate honen bitartez arakatu ahal dira Google Docs zerbitzuan
|
dauden
dokumentuak FTP batean egongo balira bezala, eta dokumentu horiek antolatu eta arakatu fitxategi zerrenda moduan. Gainera, hartzeko orduan lehenetsi daiteke zein formatutan hartuko den Google Docseko dokumentu mota bakoitza.
|
|
2011
|
|
|
Baina Ainhoako eta Urdazubiko artxiboetan gordeta
|
dauden
dokumentuek esaten digutenez, gauza hauek guztiak pasatzen ziren kontrabandoz.1837an, gauza horiez gain, ezin ziren ekarri [75]: " les grains et farines de toutes sortes, les légumes secs, les bestiaux, les viandes et poissons salés".
|
|
|
Itsasoz ere bai, Argentinatik Bilboko porturat zaldiak eta bertze animalia batzuk ekarri ziren. Hala diote Bordeleko Aduana Museoan
|
dauden
dokumentuek.
|
|
|
Enclave17 proiektuak 80 argitaletxe baino gehiago biltzen ditu; horietatik bederatzi Euskal Herrikoak dira, eta haren xedea da, Liburutegi Nazionalaren webguneko interfazearen bidez, egile eskubideen menpe
|
dauden
dokumentuetara iristeko aukerak ematea.
|
|
2012
|
|
|
Google Drive eta Google Docs Google Docsekin, ordea, guztiz bateragarria da, eta zerbitzu horrekin sinkronizatuta dago. Google Docsen
|
dauden
dokumentu eta fitxategi guztiak Google Driven ere egongo dira, eta alderantziz. Google Drivetik, gainera, on line dokumentuak ere sortu ahal dira, Google Docsen bezala.
|
|
|
Izan ere, Googleren ideia etorkizunean Google Docs Google Drivekin guztiz ordezkatzea dela dirudi. Hala bada, Google Docs eta Google Driven arteko ezberdintasun nagusia da Google Driven
|
dauden
dokumentuak eta fitxategiak hiru eratan kudeatu ahal direla: Internet bidez, http://drive.google.com/ helbidean; ordenagailuan, horretarako Google Drive aplikazioa deskargatu behar da https:// tools.google. com/ dlpage/ drive helbidean; edo sakelako telefonoan, Google Drive aplikazioa instalatu ondoren.
|
|
|
Ezarri ziren betebehar legal eta tekniko berriek kostu handiak eragin dizkiete konpainiei, eta ez dugu ahaztu behar krisialdi egoeran gaudela. Erregelamendu horrek paperezko formatuan
|
dauden
dokumentuak datuak babesteari buruzko araudiko betebeharren eraginpean jarri ditu. Hori da erregelamenduak ekarritako berrikuntza nagusia.
|
|
|
Apache instalatzen dugunean, lehenetsita, web zerbitzariaren erro direktorioa/ var/ www da. Direktorio horretan
|
dauden
dokumentu guztiak, beraz, web bidez atzigarriak izango dira. Gure intranetaren web orria, beraz, erro direktorio honen barruan sortuko dugu,?
|
|
|
Hala ere, zerbitzu hau erabiltzen hasi aurretik, plugin (nabigatzailearentzako programa gehigarria) Voice eta bideoa erabiltzailearen ordenagailuan. Bideo honekin bideokonferentziak egitea eta antolatzea kontaktuekin formaz pribatua, edo irekia, kopuru mugagabe baten aurrean pertsonak, bai eta eskura
|
dauden
dokumentu eta bideoak ere beste plataforma batzuk, hala nola YouTube. Gainera, bideoak grabatzen ere uzten du Hangoutetik igorrita eta automatikoki YouTubera igota, amaitu esku hartzea.
|
|
|
esate baterako, Ibon K.k ordenagailua abiarazteko pasahitza idazten zuen bakoitzean Etxebek teklatuari adi begiratzen zion, baina ez zein zen asmatu nahian, eta, hala ere, marcoincomparable2016 zela buruz ikasi zuen azkenean, inoiz erabiltzeko batere asmorik gabe, harik eta orain Ibon K.ren ordenagailuan sartu den arte. Aspaldi ez du sentitu Etxebek halako beldurrik, baina gogotsu ari da ordenagailuan
|
dauden
dokumentuak aztertzen, eta betiko bi ideiak gurutzatu zaizkio: batetik, ez dut lortuko eta, bestetik, beti pentsatzen dut ez naizela gai izango eta ez da beti horrela izaten.
|
|
2013
|
|
|
Mahai ingurura hurbildu eta tiradera bat irekitzen du. Barruan
|
dauden
dokumentuak begira hasten da. Ezer aurkitzen ez duenez, baldetan begiratzen du.
|
|
|
Erakusketa bera bi giltza nagusiren arabera eratu da: batetik, aipatu ditugun lau hitzaldion nolabaiteko garapen eta osagarria da, eta bestetik kontserbazioaren aldetik oso egoera desberdinetan
|
dauden
dokumentuak bildu nahi izan ditu: jatorrizkoak, jatorrizkoak jabearen eskuzko oharrekin, jatorrizko azaleztatuak, jabeak egindako jatorrizkoen bilduma faktikoak, jatorrizko zaharberrituak, edizio faksimileak, edizio kritikoak, edizio komertzial berriak, edizio herrikoiak, edizio digitalak... denetarik apur bat, elkarren ondoan jarrita.
|
|
|
Egoitzaren gaineko ikerketa gutxi egin direla dio. Azpiazuk, berak, aztertuta ditu Oñatiko artxiboan
|
dauden
dokumentuak (hain zuzen ere, bildumako agiri garrantzitsuenak eta zaharrenak dira). Valladoliden, baina, artxiboaren beste zati bat dago, egoitza itxi zutenean eraman zutena.
|
|
2014
|
|
|
Dokuteka atalean
|
dauden
dokumentuak zein gairen ingurukoak izatea nahiago duten galderari honela erantzun diote erabiltzaileek:
|
|
2015
|
|
|
Fusilatu zituztenak hiru lagun zirela esan digu, bestalde, Mariak. Jexuxek lau aipatzen ditu eta, idatzita
|
dauden
dokumentuek, oraingo honetan, Jexuxen alde egiten dute.
|
|
|
Ingurumen dokumentazioko zentroek (CDA) atsegin handiz egin ditzakete naturzaleak, eta laguntza garrantzitsua izan daiteke ingurumen profesionalentzat. Horietan, hainbat euskarritan
|
dauden
dokumentuak (liburuak, aldizkariak, bideoak, argazkiak, soinuak, jokoak, landa gidak, bildumak, eskuliburuak, hiztegiak, baliabide elektronikoak, etab.) eskura ditzakete herritarrek, doan eta arduradunen laguntzarekin. Haitzuloak Labar artea, estalaktitak eta irudi bitxien estalagmitak, espeleologia maite dutenentzat lurpeko ibaietatik ibiltzea, etab. Haitzuloen eta meatze turistikoen erakargarrietako batzuk, kanpoko kondizio meteorologikoen beldurrik gabe ikus daitezke, nahiz eta beti beroki eta oinetako onak izan.
|
|
|
Botiletan sartutako oharretako batzuk makinaz idatzi ziren fitxa ofizialen kopiak dira, kalko paperez eginak. Galde genezake zein artxibategi ezkututan, zein eraikin erlijioso edo militarretan
|
dauden
dokumentu originalak, fitxa haien lehenengo kopiak. Ikertzaileek prentsan iragarri zutenean, hildako senideen baimena lortuta, botilen hilerriko zenbait gorpuzki lurretik ateratzen hasiko zirela, Iruñeko Apezpikutzak botilen hilerriari buruzko dokumentu batzuk eman zizkion 36ko kolpe militarra sustatu zuen nafar egunkari nagusiari.
|
|
2016
|
|
|
domeinu bakoitzak Interneti egiten dion eduki ekarpena. Hau neurtzeko, domeinu bakoitzaren webguneetan batez beste
|
dauden
dokumentu kopuruak neurtu dira.
|
|
2017
|
|
|
Urte asko jardun du lanean Elgetako Kutxan Txema Barrutiak. Erretiratu zenean, Historia ikasketak egin zituen, eta, duela gutxi, Manolo Cainzosekin batera ibili da Elgetako artxiboan
|
dauden
dokumentuak txukuntzen. " Lana aurretik egina zegoen.
|
|
2018
|
|
|
Batzuetan dokumentu berri gehiago sartzeko tokia egin beharrean aurkitzen gara eta irizpide jakin batzuk jarraituaz, zaharragoak direnak atera egin behar dira artxibotik; beste alde batetik, egoera kaxkarrean
|
dauden
dokumentuak zaharberrituak izan daitezke profesionalen esku; gainera, udal teknikariek euren eguneroko lanean sortzen dituzten espediente berriak landu egin behar dira etorkizuna bermatuko duten baldintzak emateko. Beraz, artxiboa ez da hermetikoa, etengabe aldatzen doa.
|
|
|
>Berrogei urte beteko dira aurten German Rodriguez poliziak tirozhil zuela. 1978ko sanferminetako gertakariak jasoak
|
dauden
dokumentu eta bestelako objektuak, Espainiako Administrazioaren esku daudenak desklasifikatzea eskatu du Parlamentuak. >Gobernua babesten duten lau alderdiez gain, PSNk ere sinatua zuen eskaera hori eta gaur, bat egin du eskaerarekin baita UPNk ere baiezko botoa eman baitu. PPk abstentziora jo du.
|
|
|
Horretaz ere aritu dira gaur osoko bilkuran. 1978ko sanferminetako gertakariak jasoak
|
dauden
dokumentu, informazio, datu eta bestelako objektuak, Espainiako Administrazioaren esku daudenak desklasifikatzea eskatu du Parlamentuak. Gobernua babesten duten lau alderdiez gain, PSNk ere sinatua zuen eskaera hori eta gaur, bat egin du eskaerarekin baita UPNk ere baiezko botoa eman baitu.
|
|
2020
|
|
|
Oraingo honetan, ordea, aipatu berri dugun txosten honetan, zeharka, kontrakoa esaten dute: " Informazio Komisaria Nagusiaren artxiboetan auzi honekin loturik
|
dauden
dokumentuetan ez da Arnau De la Nuezi buruzko inolako oharrik ageri". Erdaraz, dagoen dagoenean esatearren:
|
|
|
eskuragarri
|
dauden
dokumentuen zerrenda.
|
|
|
aldamenean, esku eskura. Badakigu, bestalde, zertarako balio dezaketen" deshizkuntzan"
|
dauden
dokumentuek eta abarrek: itxura egiteko.
|
|
2022
|
|
|
Javier Buces Aranzadiko ikerlari eta historiako doktoreak azaldu du iturri desberdinak erabili dituztela ikerketa egiteko, hala nola artxibo militarrean
|
dauden
dokumentuak bai eta ere familiakoen eta lekukoen adierazpenak.
|
|
|
Denboraz juxtu samar, egia esan, eta biharamunean ezin berriro joan, astelehena izaki itxita baitzegoen. Lastima, bertan
|
dauden
dokumentuak eta lekukotzak zirraragarriak dira eta. Edozein modutan, hausnarketa bat eginarazi dio museoaren planteamenduak Bri, nabarmena baita sarrera sarreratik:
|
|
|
... Alabaina, Le Dauphin izeneko itsasontzi batean izan ziren gutunen atzemateko merezimendua izan du X. Lamikizek. Londreseko artxibo batean
|
dauden
dokumentuak biltzeko zortea izan zuen, bere tesiarako ikerketa ereman zuen denboran.
|
|
|
Haren hitzetan, egia argitu behar dutenak auzitegiak direla esan izana gobernuaren «borondate faltaren adibide bat» da: «Presidenteak badaki CNIren esku
|
dauden
dokumentuen ekarpenak kasua berriz irekitzea baimenduko lukeela, eta hala amaiera emango litzaiokeela trantsizioaren kapitulu ilunenari».
|
|
|
Sor Carmen eta gainerako mojak garrasi itoak botatzen hasi dira, oraindik mahai gainean
|
dauden
dokumentuei zeharka begiratzen dieten bitartean. Ohar liburuxkak dira, karpetak, gutunak...
|
|
|
–Aitor, Julia, sartu hau guztia poltsetan. Komisariara eramango dugu –agindu du mahai gainean
|
dauden
dokumentuak seinalatuz.
|
|
2023
|
|
|
Indarrean sartzen den unetik, Amurrioko herritarrek ikusiko duten abantailetako bat izapide eta karga administratiboak sinplifikatu egingo direla izango da, Amurrioko Udalaren edo beste administrazio baten esku
|
dauden
dokumentuak aurkezteko betebeharra ezabatu egingo baita, betiere eskabidean udalak informazio hori biltzeko baimena duela adierazten bada.
|
|
|
Zergatik? Atzetik
|
dauden
dokumentu gehienetan horrela agertzen delako, eta makinak horrela ikasi duelako. Sistema horiek, gainera, areagotu egiten dute arazoa; behin eta berriz ikusten badute el médico eta la enfermera, beti erantzungo dute horrela.
|