|
2001
|
|
|
Elikagai horien manipulatzaileek debekatuta dute lantokietan erretzea, listu egitea, edatea eta jatea, baita lehengaiak eta produktuak biltegiratzeko lokaletan ere. Saltokietako enpresaburuen erantzukizuna da izozkiak higiene egoera onean
|
daudela
bermatzea eta produktuak ez kutsatzeko prebentzio neurriak hartzea.
|
|
2004
|
|
|
«Oraindik eztabaidatu beharreko gaia da», azaldu du Dennis Alexanderrek, Weybridgeko (Erresuma Batua) hegazti gripearen Europako erreferentziako Laborategiko zuzendariak. «Ideia orokorra», Alexanderrek zehazten duenez, txertoa hartzen duen herrialdeak «konpartimentuak edo guneak sortu» behar ditu, hegaztien bereizketa bermatzeko, txertatutako hegaztiak eta ez direnak markatzeko, eta esportatzen diren hegaztiak erabat garbi
|
daudela
bermatzeko, «ez da batere erraza». Txertoak zentzuz erabiltzen ez badira, ondorioak okerragoak izan daitezke.
|
|
2005
|
|
|
Osasun Ministerioaren arabera, alerta horrek Gaztela Mantxan dauden “Oilasko errea” eta “Oilasko errea SADA” markei eragiten die, eta enpresa komertzializatzaileak merkatutik kendu ditu. AESAk kutsadura horren berri eman zien autonomia erkidego guztietako osasun agintariei, Elikagaien Alerta Sarearen bidez, produktu susmagarriak salgai ez
|
daudela
bermatzeko. Generalitatearen arabera, Katalunian atzemandako kasuak lehen sintomak izaten hasi ziren uztailaren 25ean eta 27an, eta Gaiá (Tarragona), Rubí, Vic eta Terrassa (Bartzelona) eta Bartzelona hiriko bost familiatako hogeita hamar pertsonari eragin diete.
|
|
2008
|
|
|
Europako legediaren arabera, elikagai batek uste baino kutsatzaile maila handiagoa duenean, jakia ezin da merkaturatu. Hori horrela dela ziurtatzeko, elikagaietan substantzia horiek oso gutxi
|
daudela
bermatu behar da, ebidentzia zientifikoak segurutzat jotzen duenaren arabera. Europako Batasunean, arrisku bat identifikatzen den unean modu azkarrean jarduten duen sistema bat dago indarrean.
|
|
|
Populazioak berreskuratzea WWF/ Adenak Europako Batzordeari eta katamotz iberiarra duten bost autonomia erkidegoei (Andaluzia, Extremadura, Gaztela Mantxa, Gaztela eta Leon eta Madril) eskatu die Natura Sarearen koherentzia bermatzeko, felino horrek 1992an zituen populazio eta lurraldeak berreskura ditzan. Horretarako, txostenean adierazitako gabeziak sartu behar dituzte proiektu honetan, eta korridore babestuak
|
daudela
bermatu. Izan ere, azterketak erakusten du deklaratutako azaleraren heren bat baino gehiago ez dela giltzarria lincerako, eta gutxienez 961.000 hektarea sar daitezkeela.
|
|
|
Landareei egiten zaizkien azterketak, “beharrezkoa denean”, garraiatzen dituzten ibilgailuetara zabaltzen dira. Horrela, landare produktuak, landare produktuak eta haziak organismo kaltegarriek kutsatuta ez
|
daudela
bermatu nahi da, gainerako landareen egoera ona babesteko. Horrela, azterketetan organismo horiek atzematen badira, produktuek baldintza egokiak betetzen ez dituztela ulertuko da eta, beraz, ezin izango da haien zirkulaziorik egin.
|
|
2009
|
|
|
“Horretarako, beharrezkoa da egungo egoera ekonomikoari buruzko informazio trukea areagotzea eta epe labur eta luzeko politikak egitea, egungo elikadura larrialdia konpontzeko eta nekazaritzan nazioarteko komunitate osoaren intereseko inbertsioak sustatzeko”, erantsi du. “Nazioarteko trukeak liberalizatzeari buruzko eztabaidan, pixkanaka jardun behar da, kontuan hartuta errealitate desberdinen arteko desberdintasun sozioekonomikoak eta ingurumenekoak, eta mundu osoan nekazaritza eredu desberdinak
|
daudela
bermatu beharra”, dio bileraren azken testuak. “Nekazaritza produktuak giza generoaren funtsezko alderdi bati dagozkio, hots, elikadurari, eta ezin dira gainerako lehengai guztiak bezala tratatu; horregatik, nekazaritza produktibitatea handitzeak eta nekazaritza enpresen lehiakortasunak garapen politiken funtsezko alderdiak izan behar dute”.
|
|
2011
|
|
|
Azkenik, fenilzetonuria duten haurren kasuan, eskuragarri dauden datu gutxiek adierazten dute omega osatzeak, bideragarria eta segurua izan arren, hobekuntza iragankorrak besterik ez lukeela ekarriko ikusmen funtzioan. Hori guztia dela eta, ESPGHANeko adituek pediatrei ohartarazten diete AGPI omega haur eta nerabeen zenbait gaixotasunetan egiten diren osagarriei buruzko osasun adierazpen gehienak ez
|
daudela
bermatuta ebidentzia zientifiko sinesgarri baten bidez.
|
|
2013
|
|
|
Iraungitze data eta lehentasunezko kontsumo data Iraungitze datak adierazten du noiz uzten duen produktua segurua izatetik elikagaien kontsumorako. Kontsumo lehenetsiak adierazten du noiz uzten duen ekoizleak bere ezaugarri organoleptikoak bere horretan
|
daudela
bermatzeko, eta horrek ez duela osasunerako arriskurik sortzen. Kontsumitzaileek bi kontzeptuak bereizten dituzte?
|
|
|
Iraungitze data adierazi noiz uzten dion produktuak segurua izateari elikagaien kontsumorako. Kontsumo data lehenetsia adierazi noiz uzten dion ekoizleak ezaugarri organoleptikoak (usaina, zaporea, testura) bere horretan
|
daudela
bermatzeari, osasunerako arriskurik sortu gabe. Bi gauzak bereiztea oso garrantzitsua da, intoxikazioak (iraungitako elikagai bat kontsumitzen bada) edo alferrikako hondakinak (oraindik kontsumi daitekeen elikagairen bat botatzen bada) saihesteko.
|
|
|
Patogenoak ez ugaltzeko modurik seguruenetako bat da elikagaiak 4 ºc baino tenperatura baxuagoan edukitzea, horietako askok ez baitute 8 ºc baino tenperatura baxuagoan garatzeko gaitasunik. Hotz katearen garrantzia Elikagai galkorrak, hala nola barazkiak, haragiak, frutak edo arrainak, hozkailuan eduki behar dira, egoera onean
|
daudela
bermatzeko. Tenperatura gorabeheren eraginpean jartzeak, puntualki bada ere, kontrolatu gabeko heldutasunak edo mikroorganismoen garapena eragin ditzake.
|
|
2014
|
|
|
Aurkitu leku seguru batek prezioa du. Antolatzaileek adierazi dutenez, liskarretatik ihes egiteko, maiz ordaindu behar izaten dira joan etorri garestiak ferryetan eta autobusetan, eta ez dute bermatzen egoera onean lekualdatzea. «Dozenaka lagun behartuak daude beren ondasun guztiak trukatzera edo saltzera, sarritan indarkeriatik ihes egiteko eta beren familiak leku seguruan
|
daudela
bermatzeko adinako dirua lortzeko presioarekin», dio Oxfam Intermónek. Biztanleriaren erdiak egunean 1,25 dolar baino gutxiago irabazten duen herrialde batean, pertsona bakoitzeko 40 dolar eskatzera iristen dira.
|
|
|
EFSAko aditu taldeak nabarmendu beharreko alderdietako bat bi kasuetan kutsadura gurutzatua izateko arriskua da, bai manipulatzaileen bidez, bai erabilitako tresnen bidez, baita lan egiten den azaleren bidez ere. Prebentzioa, jardunbide egokien garrantzia Ebk tresna batzuk ditu hosto berdeko barazkiak kutsadura foku guztietatik babestuta
|
daudela
bermatzeko Hasierako ekoizpen faseetan hosto berdeko barazkien kutsadura prebenitzeko, garrantzitsua da Europako Batasunak ezarritako tresna batzuk kontuan hartzea. Nekazaritzako Jardunbide Egokiak (BPA), Fabrikazio Jardunbide Egokiak (BPF) eta Higiene Jardunbide Egokiak (BPH) dira, eta horiek guztiak produkzioaren etapa guztiekin lotutako arrisku mikrobiarrak, kimikoak eta fisikoak kontrolatzeko erabiltzen dira.
|
|
|
Elikagai gordinak (haragi gordina eta berdurak garbitu gabe) manipulatzen direnean dago E. coli kutsatzeko arrisku gurutzatua, kontsumorako prest dauden elikagaiekin. Horregatik, oso garrantzitsua da une oro erabiltzen diren gainazalak garbi egotea, bakteriotik libre
|
daudela
bermatzeko. Funtsezko neurriak hauek dira, FSaren arabera:
|
|
2023
|
|
|
Legeak esaten duelako Trafikoari, Ibilgailu Motordunen Zirkulazioari eta Bide Segurtasunari buruzko Legearen 13 artikuluak ezartzen duenez, gidariak bermatu behar du ez diola oztoporik jartzen ikuspena. Horretarako, gidariak neurriak hartu behar ditu «garraiatutako objektu edo animaliak behar bezala jarrita
|
daudela
bermatzeko, gidariaren eta elementu horien artean interferentziarik sor ez dadin». Arauak ez du esplizituki aipatzen zakurra ibilgailuan lotuta joan behar duenik, baina, hala ere, azpimarratzen du garraiatutako animaliek ez dutela inoiz gidariarekin interferentziarik eragin behar.
|
|
|
9 Diziplina anitzeko lana sustatzea, bai eta gaixoaren eta haren familiaren (fisikoa, emozionala, soziala eta espirituala) bizi kalitatearen alderdi guztietan arintze eta zaintze lana egiten duten profesionalen koordinazio egokia ere. 10 Zainketa aringarri espezifikoak asteko 7 egunetan 24 orduz eskuragarri
|
daudela
bermatzea, bizitzaren amaieran dauden pertsonentzat eta haien familientzat. 11 Behar aringarriak dituzten pertsonentzako prestazio eta laguntza sozialak eskuratzeko bide azkarrak ezartzea.
|
|
|
Plaka eta sarroa metatzea da hortzetako eta hortzoietako arazo gehienen jatorria. Hortzak astean behin baino gehiagotan eskuilatu behar dira, txakurrentzako eskuila eta hortzetako pasta batekin, garbi
|
daudela
bermatzeko. Azazkalak maiz moztu behar izaten dira, gehiegi hazten bazaizkizu ibiltzean edo korrika egitean kalteak eta mina eragin baititzakete.
|